14 دلیل مهم احساس خستگی و راه های درمان آن

1 - نداشتن خواب کافی 
کاملا واضح است که نداشتن خواب کافی باعث احساس خستگی می شود. شاید شما از آن دسته افرادی هستید که فکر می کنید خوابیدن وقتتان را هدر می دهد اما لازم است بدانید یک فرد بالغ به حدود 7 تا 8 ساعت خواب در شبانه روز نیازمند است.
درمان: برای خواب خود اولویت قائل شوید و یک برنامه منظم برای خوابتان داشته باشید. لپ تاپ، تلفن همراه و تلویزیون را از اتاق خوابتان دور کنید. با تمام این کارها اگر هنوز هم برای خوابیدن مشکل دارید، با پزشک مشورت کنید. ممکن است به اختلال خواب مبتلا باشید.

بیشتر بخوانید: تاثیرات بی خوابی بر بدن

2 - آپنه یا وقفه تنفسی هنگام خواب
آپنه باعث می شود شما دچار وقفه های تنفسی مختصر و کوتاه در طول شب شوید. با هر وقفه برای لحظاتی بیدار می شوید اما صبح روز بعد این موضوع را به خاطر نمی آورید. نتیجه اینکه شما از خواب واقعی محرومید و فقط زمانی را در رختخواب سپری می کنید. 
درمان: چنانچه اضافه وزن دارید، وزنتان را پایین بیاورید. سیگار را ترک کنید. به پزشک مراجعه کنید، ممکن است نیاز به وسیله ای باشد که در طول خواب راه های تنفسی شما را باز نگه دارد. 

3 - رژیم غذایی نادرست
کم غذا خوردن باعث ایجاد خستگی می شود اما خوردن غذاهای نامناسب هم باعث ایجاد مشکلاتی می شود. داشتن یک رژیم غذایی متعادل باعث می شود قند خون در محدوده نرمال باقی بماند و کمتر از حد طبیعی نشود که باعث احساس خستگی و سستی شود.
درمان: همیشه صبحانه تان را میل کنید. سعی کنید در هر وعده غذایی از پروتئین و کربوهیدرات استفاده کنید، مثلا تخم مرغ را با نان کامل بخورید. برای حفظ انرژی خود در طول روز از میان وعده های کوچک یا اسنک استفاده کنید.

4 - کم خونی
کم خونی یکی از دلایل خستگی به خصوص در خانم هاست. خونریزی های ماهانه در خانم ها می تواند سبب کمبود آهن شود بنابراین بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی فقر آهن هستند. گلبول های قرمز اکسیژن را به تمام سلول ها می رسانند و اگر اکسیژن کافی به آنها نرسد فرد احساس خستگی می کند.
درمان: برای درمان کم خونی فقر آهن مکمل آهن مصرف کنید و غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، جگر، اسفناج و عدس مصرف کنید.

5 - افسردگی 
اگر فکر می کنید افسردگی فقط یک مشکل ذهنی و احساسی است سخت در اشتباهید، افسردگی می تواند با علائم جسمی متعددی همراه باشد. خستگی، سردرد، و کم اشتهایی شایع ترین علائم افسردگی هستند. اگر بیش از چند هفته است که احساس خستگی و افسردگی می کنید به پزشک مراجعه کنید.
درمان: داشتن جلسات مشاوره با روانپزشک به تنهایی یا همراه با دارو درمانی، برای درمان افسردگی مفید است.

6 - کم کاری تیروئید
تیروئید غده کوچکی است که در پایین گردن واقع شده است. تیروئید متابولیسم و سرعت سوخت و ساز بدن را کنترل می کند. هنگامی که این غده کم کار شود فرایند متابولیسم کند می شود و شما احساس خستگی می کنید و دچار اضافه وزن می شوید.
درمان: چنانچه کم کاری تیروئید شما از طریق انجام آزمایشات به اثبات رسیده باشد تجویز دارو مشکل را حل خواهد کرد.

برای مطالعه بیشتر: کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدی)

7 - مصرف زیاد کافئین 
مصرف کافئین به میزان مناسب می تواند هوشیاری و تمرکز شما را افزایش داده و باعث رفع خستگی گردد. اما مصرف زیاد کافئین باعث افزایش ضربان قلب، فشارخون، و لرزش می شود. تحقیقات نشان داده علاوه بر اینها مصرف زیاد کافئین می تواند باعث ایجاد خستگی در برخی افراد گردد.
درمان: مقدار مصرف قهوه، چای و شکلات و هر داروئی که کافئین دارد را بتدریج کاهش داده و متعادل نمایید. قطع ناگهانی آنها می تواند باعث ایجاد برخی علائم و همچنین خستگی بیشتر شود.

8 - عفونت ادراری پنهان
اگر تاکنون به عفونت ادراری مبتلا شده باشید با علائم آن نظیر سوزش، تکرر ادرار، و احساس فوریت در ادرار آشنایی دارید. اما همیشه عفونت ادراری با علائم واضح و مشخص همراه نیست. در بعضی موارد تنها علامت آن می تواند خستگی باشد. آزمایش ادرار می تواند ابتلا به عفونت ادراری را تایید یا رد کند. 
درمان: عفونت ادراری با مصرف آنتی بیوتیک مناسب از بین می رود و در نتیجه پس از چند هفته احساس خستگی کاملا از بین خواهد رفت. 

9 - دیابت 
میزان قند موجود در خون افراد دیابتی بیشتر از حد طبیعی است و قند به جای اینکه وارد سلول ها شود در خون آنها باقی می ماند و قند کافی به سلول ها نمی رسد، بنابراین فرد با وجود اینکه به اندازه کافی غذا خورده است، احساس کمبود انرژی و بی حالی و خستگی می کند. اگر مبتلا به خستگی طولانی مدت و بی علت هستید، لازم است یک تست قند خون انجام دهید. 
درمان: درمان دیابت باید همراه با تغییر سبک زندگی شما باشد. برای درمان دیابت باید کارهایی نظیر رعایت رژیم غذایی مخصوص، ورزش، تزریق انسولین یا دارو درمانی انجام دهید، تا به این وسیله قند اضافه در خون باقی نماند و به سلول ها وارد شود. 

10 - کم آبی
خستگی می تواند بر اثر کمبود آب باشد. کار شما چه بدون تحرک و پشت میز باشد و چه پرتحرک و بدنی باشد، برای انجام بهتر آن نیاز به نوشیدن آب دارید. اگر احساس تشنگی می کنید دچار کم آبی هستید و باید آب کافی بنوشید.
درمان: در طول روز به اندازه ای آب بنوشید که رنگ ادرارتان روشن باشد. یک ساعت قبل از فعالیت فیزیکی حداقل دو لیوان آب بنوشید، سپس به کار و فعالیت خود برسید و پس از اتمام آن هم دو لیوان آب بنوشید.

11 - بیماری های قلبی
اگر هنگام انجام کارهای روزانه نظیر نظافت منزل یا باغبانی در باغچه منزلتان احساس خستگی می کنید می تواند نشانه بیماری فلبی باشد. اگر انجام کاری گه قبلا ساده و راحت بوده برایتان دشوار شده، برای معاینه قلب به پزشک مراجعه کنید. 
درمان: تغییر سبک زندگی، دارو درمانی، و اقدامات درمانی دیگر مثل اعمال جراحی می تواند بیماری قلبی شما را کنترل کرده و انرژی تان را باز گرداند. 

12 - شب کار بودن 
شب کار بودن یا داشتن شیفت های کاری چرخشی و غیر ثابت، ساعت بیولوژیک بدن شما را دچار مشکل می کند. ممکن است هنگام برخاستن از خواب هنوز احساس خستگی کنید و یا برای خوابیدن در طول روز به جای شب ها با مشکل مواجه باشید. 
درمان: برای خوابیدن در طول روز اتاقتان را کاملا تاریک، آرام، و خنک کنید. اگر هنوز هم برای خواب مشکل دارید با پزشک مشورت کنید، برخی داروها می تواند به شما کمک کند.

13 - آلرژی غذایی
بعضی از پزشکان معتقدند که آلرژی غذایی غیر آشکار می تواند شما را خواب آلود و بی حال کند. اگر بعد از خوردن بعضی از مواد غذایی احساس خستگی می کنید ممکن است به آن آلرژی خفیفی داشته باشید که حتی باعث خارش و سایر علائم آلرژی نشود و فقط شما را خسته و بی حال کند. 
درمان: اگر غذایی باعث ایجاد احساس خستگی در شما می شود آن را از برنامه غذایی خود حذف کنید. می توانید برای انجام تست آلرژی به پزشک مراجعه کنید. 

14 - سندروم خستگی مفرط و فیبرومیالژیا
اگر احساس خستگی شما بیش از 6 ماه به طول انجامیده و به قدری شدید است که قادر نیستید فعالیت های روزانه تان را به خوبی انجام دهید، ممکن است مبتلا به سندروم خستگی مفرط و یا فیبرومیالژیا باشید. هر دو این موارد، علائم و نشانه های متعددی دارند. 
درمان: هیچ درمان فوری و سریعی برای درمان سندروم خستگی مفرط و یا فیبرومیالژیا وجود ندارد اما ایجاد تغییراتی در برنامه روزانه فرد بیمار و یا تمرین ایجاد عادات بهتر خواب و همچنین شروع به انجام برخی ورزش ها می تواند برای آنها مفید و سودمند باشد.

نکته پایانی
اگر احساس خستگی می کنید و این احساس به هیچ مسئله پزشکی مرتبط نمی باشد، راه حل آن انجام تمرینات ورزشی است. تحقیقات نشان می دهد افراد سالمی که احساس خستگی می کنند می توانند به وسیله برخی تمرینات ورزشی، انرژی خود را افزایش دهند. در یک مطالعه انجام شده، شرکت کنندگان بیست دقیقه از دوچرخه ثابت با سرعت متوسط استفاده کرده اند، انجام این کار سه بار در هفته به آنها نیروی لازم برای از بین بردن خستگی را بخشید و بسیار موثر واقع شد.