قرص جينسينگ براي چاقي مفید نیست

جینسینگ یا Panax Ginseng، گیاهی چندساله از تیره عشقه (Araliaceae) است که قرن‌ها در طب سنتی کشورهای آسیایی، به ویژه چین و کره، به واسطه خواص گوناگونی از جمله تأثیر بر تقویت سیستم ایمنی، افزایش انرژی بدن، بهبود تمرکز ذهنی و بهره‌مندی از سایر فواید آداپتوژنی خود کاربرد داشته است. 

و اما...

جینسینگ برای چاقی خوبه؟

در حقیقت، یکی از پرسش‌های مهم درباره جینسینگ، به نقش آن در افزایش یا کاهش وزن اشاره دارد. امروزه برخی تبلیغات و باورهای رایج در جامعه بر این تاکید دارند که انواع قرص‌ و پودر جینسینگ برای چاقی مفید است. هر چند شواهد علمی موجود به صورت کامل تایید کننده این ادعا نیستند و حتی گاها به مزایای گیاه جینسینگ در لاغری اشاره می کنند.

در این مقاله، تلاش می‌کنیم با نگاهی علمی و تخصصی، به این موضوع بپردازیم که چرا قرص جینسینگ برای چاقی مفید نیست و چگونه در تنظیم وزن ممکن است شرکت کند. 

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• قرص جینسینگ برای چاقی
• قرص جینسینگ برای لاغری
• عوارض قرص جینسینگ برای چاقی
• راهکارهای چاقی

مدت زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه

قرص جینسینگ برای چاقی

گیاه جینسینگ حاوی مواد فعالی به نام جینسنوزیدها است که نقش اصلی را در بسیاری از اثرات درمانی این گیاه ایفا می‌کنند. جینسنوزیدها می‌توانند از طریق مکانیسم‌های گوناگون، از جمله اثر بر سیستم عصبی مرکزی، سیستم ایمنی و هورمونی، عملکرد بدن را بهبود بخشد و با افزایش توانایی بدن در مقابله با استرس و اثرگذاری بر انتقال دهنده‌های عصبی، سطح انرژی روانی و جسمانی را بالا ببرد. گذشته از جینسنوزیدها، جینسینگ حاوی پلی‌ساکاریدها، پپتیدها، اسیدهای آمینه و مواد معدنی متعددی است که مجموعاً به عنوان فاکتورهای مؤثر بر سلامت عمومی بدن در نظر گرفته می‌شوند.

اما وقتی صحبت از افزایش وزن یا چاقی می‌شود، این سوال پیش می‌آید که آیا جینسنوزیدها یا سایر ترکیبات موجود در جینسینگ می‌توانند نقش عمده‌ای در بالا بردن وزن بدن داشته باشند؟ تبلیغاتی که بدون پشتوانه علمی ادعا می‌کنند جینسینگ به صورت مستقیم باعث چاقی می‌شود، عمدتاً از نظریه تقویت عمومی بدن استفاده می‌کنند و نتیجه می‌گیرند هر گیاهی که انرژی بدن را بالا ببرد، می‌تواند موجب اضافه وزن شود. اما واقعیت علمی نشان می‌دهد که افزایش وزن سالم، موضوعی چندعاملی است و صرفاً به بالا رفتن انرژی یا افزایش اشتها محدود نمی‌شود.

خواص جینسینگ برای چاقی چرا مطرح شد؟

برخی افراد هنگام مصرف جینسینگ ممکن است تغییراتی در اشتها و سطح انرژی خود احساس کنند. از یک سو، به دلیل تقویت نسبی سیستم عصبی و افزایش هوشیاری، ممکن است فرد حس سرزندگی بیش‌تری داشته باشد و به طور ناخواسته میزان فعالیت بدنی‌اش را افزایش دهد. 

از سوی دیگر، گزارش‌های غیردقیق یا شفاهی مبنی بر افزایش اشتهای کوتاه‌مدت افراد پس از مصرف برخی گونه‌های جینسینگ بوده اند. این عوامل می‌تواند در کوتاه‌مدت حس سیر نشدن را در برخی افراد افزایش دهد. بااین‌حال، این تغییرات لزوماً پایدار نیستند و نمی‌توانند مبنای علمی محکمی برای اثبات تأثیر جینسینگ بر چاقی باشند.

جینسینگ برای چاقی بدن حقیقت دارد؟

همان‌طور که در طب سنتی تأکید شده است، جینسینگ گیاهی Adaptogenic یا سازش‌زا محسوب می‌شود. یعنی بسته به نیاز بدن و شرایط فیزیولوژیک فرد می‌تواند جهت تأثیر آن متفاوت باشد. اگر فردی دچار ضعف عمومی و کاهش سطح انرژی باشد، جینسینگ ممکن است تا حدی به بازگرداندن عملکرد طبیعی بدن او کمک کند و این مسئله امکان دارد به بهبود اشتها هم منجر شود؛ اما این امر با افزایش وزن تفاوت داشته و در اغلب موارد نقش جینسینگ در متعادل کردن شرایط بدن است نه ایجاد اضافه وزن!

بنابراین اگر هدف شما افزایش وزن از طریق انباشت چربی باشد، مصرف جینسینگ احتمالاً راهکار مناسب و مؤثری به شمار نمی‌رود و باید گفت که چیزی تحت عنوان قرص چاقی جین سینگ وجود ندارد.

جینسینگ برای لاغری با چاقی؟

مطالعاتی که به طور خاص روی اثر جینسینگ بر افزایش وزن متمرکز باشند، محدودند. در برخی پژوهش‌ها، اثر جینسینگ روی متابولیسم چربی‌ها و قندها بررسی شده و نتایج نشان می‌دهد که جینسنوزیدها می‌توانند به بهبود حساسیت به انسولین و افزایش اکسیداسیون چربی کمک کنند؛ یعنی در کاهش چربی بدن نیز نقش داشته باشند. این یافته‌ها نه‌تنها ادعای چاق‌کنندگی جینسینگ را تأیید نمی‌کنند، بلکه برخلاف آن بوده و نشانگر فواید احتمالی جینسینگ برای لاغری هستند. 

قرص جینسینگ برای لاغری

در این قسمت به بررسی ساز و کارهای علمی مطرح شده پیرامون خواص جینسینگ برای لاغری می پردازیم.

تأثیر جینسینگ بر متابولیسم

از جنبه علمی، یکی از سازوکارهای احتمالی جینسینگ در کنترل وزن، تأثیر آن بر افزایش مصرف انرژی و بهبود عملکرد متابولیک است. برخی از جینسنوزیدها ممکن است ترموژنز یا گرمازایی را در بدن افزایش دهند و در نتیجه، کالری‌سوزی بیش‌تری رخ دهد. با وجودی که این اثر با داروهای ترموژنیک قابل مقایسه نیست و مصرف جینسینگ به تنهایی معجزه‌ای برای کاهش وزن محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند در کنار یک رژیم غذایی مناسب و فعالیت ورزشی منظم، تأثیر مثبتی بر روند لاغری داشته باشد.

کمک به کنترل قند خون

یکی از عوامل مهم در کنترل وزن، تنظیم قند خون و انسولین است. هرگونه اختلال در عملکرد انسولین می‌تواند به اضافه‌وزن منجر شود. تحقیقات نشان داده‌اند که برخی انواع جینسینگ، به‌ویژه جینسینگ آسیایی و آمریکایی می‌توانند در بهبود حساسیت به انسولین و کاهش مقاومت انسولینی مؤثر باشند. به این ترتیب، کنترل بهتر قند خون می‌تواند به جلوگیری از انباشت چربی در بدن کمک کند.

مفید در کنترل اشتها

در برخی منابع آمده است که جینسینگ می‌تواند در کاهش احساس گرسنگی به ویژه در افراد دچار اضافه وزن یا مبتلایان به سندرم متابولیک نقش داشته باشد. مکانیسم دقیق این موضوع به طور کامل روشن نیست؛ ولی احتمالاً به تأثیر جینسینگ بر برخی هورمون‌های تنظیم اشتها مانند لپتین و گرلین مرتبط است. افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، در صورت مصرف صحیح و اصولی جینسینگ همراه با یک رژیم غذایی متعادل، ممکن است تجربه کنترل اشتهای بهتری داشته باشند.

بهبود عملکرد ورزشی و تسهیل سوزاندن چربی

جینسینگ می‌تواند باعث بهبود عملکرد ورزشی شود. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف جینسینگ پیش از فعالیت بدنی ممکن است احساس خستگی را کاهش داده و کارایی عضلات را تا حدی افزایش دهد. این مسئله به ورزشکاران و افرادی که به‌طور منظم ورزش می‌کنند، اجازه می‌دهد مدت زمان بیشتری ورزش کنند یا شدت تمرین را بالاتر ببرند. در نتیجه، بدن کالری بیشتری می‌سوزاند و فرایند کاهش وزن تسهیل می‌شود. این امر به‌ویژه برای کسانی که به دنبال تناسب اندام یا از دست دادن چربی‌های اضافی هستند، می‌تواند مفید واقع شود.

در نهایت می توان گفت که قرص جینسینگ برای لاغری در ترکیب با سایر اقدامات مرتبط با سبک زندگی و مکمل های چربی سوز که به صورت تخصصی فرموله شده اند، می تواند کمک کننده باشد.

عوارض قرص جینسینگ برای چاقی

در ابتدا باید گفت که مصرف جینسینگ در مقادیر ایمن و اصولی به خودی خود عوارض جانبی جدی ندارد، اما یکی از مهم‌ترین معضلاتی که در حوزه محصولات گیاهی شاهد آن هستیم، رواج محصولات غیر استانداردی است که با انگیزه درآمدزایی، بدون نظارت کیفی کافی در بازار به فروش می‌رسند. بسیاری از این محصولات تحت عنوان پودر جینسینگ برای چاقی با ادعای افزایش وزن سریع تبلیغ می‌شوند اما ممکن است حاوی دوزهای نامطلوبی از این گیاه یا ترکیبات شیمیایی غیر مجاز همچون استروئیدها یا هورمون‌های آنابولیک باشند. چنین ترکیباتی نه‌تنها به افزایش وزن سالم کمکی نمی کنند، بلکه برای سلامتی خطرآفرین بوده و با عوارض جانبی متعددی همراه هستند.

حتی در صورت مصرف فرآورده‌های استاندارد جینسینگ یا خرید بهترین قرص جینسینگ دارای مجوز از سازمان غذا و دارو، طریقه مصرف جینسینگ برای چاقی همچنان مهم است. زیرا چنانچه دوز استفاده را به طور خودسرانه افزایش دهید، ممکن است درگیر عوارض مصرف قرص جینسینگ برای چاقی شوید. برخی از این عوارض شامل بی‌خوابی، سردرد، تپش قلب، افزایش فشار خون، اختلال در ریتم قلب و مشکلات گوارشی است. علاوه بر این، جینسینگ می‌تواند با برخی داروها، به‌ویژه داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین یا داروهای کاهنده قند خون تداخل داشته باشد. 

راهکارهای چاقی

افزایش وزن سالم و اصولی، امری چندوجهی است و باید با درنظر گرفتن وضعیت متابولیسم بدن، عادات غذایی، سطح فعالیت بدنی و وضعیت سلامت عمومی فرد صورت پذیرد. در این بخش، به مهم‌ترین راهکارهای چاقی اشاره می کنیم:

بررسی وضعیت سلامت عمومی و هورمون‌ها

لاغری مفرط و عدم وزن گیری می تواند طبیعی بوده و یا نشان دهنده وجود یک مشکل در بدن باشد. برخی از این مشکلات شامل اختلالات غده تیروئید، سوءجذب گوارشی و سایر بیماری‌های مزمن یا هورمونی باشد. در این موارد، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم برای تشخیص دقیق علت لاغری به عنوان اولین قدم، ضروری است.

انتخاب رژیم غذایی متعادل با کالری تنظیم شده

مهم ترین راه افزایش وزن، محاسبه کالری دریافتی روزانه و افزایش آن تحت نظر متخصص است. این کار باید تدریجی باشد تا بدن فرصت سازگاری داشته و فرد دچار مشکلات گوارشی یا انباشت چربی اضافه‌ در بدن نشود. از سویی، کیفیت درشت‌مغذی‌های دریافتی نیز اهمیت دارد. برای مثال، مصرف کافی پروتئین با ارزش بیواوژیکی بالا، کربوهیدرات‌های پیچیده و چربی‌های سالم از منابع امگا3، 6 و 9 می‌تواند به افزایش توده عضلانی و به حداقل رساندن افزایش چربی ناسالم در بدن کمک کند. 

همچنین نظم غذایی برای افرادی که به دنبال افزایش وزن هستند، مهم است و مصرف 3 وعده اصلی و 2 میان وعده از گروه مغزها (بادام، گردو، بادام‌زمینی)، میوه‌های خشک، کره بادام‌زمینی و اسموتی‌های خانگی، علاوه بر کالری مناسب، حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مفیدی هم هستند. 

در نهایت، می توان در کنار رژیم غذایی اصولی، از فواید مکمل های افزایش وزن در داروخانه‌ها که تحت نظارت سازمان غذا و دارو نیز قرار دارند، کمک گرفت. 

انجام تمرینات مقاومتی

بسیاری تصور می‌کنند برای افزایش وزن نباید ورزش کنند. در حالی که تمرینات قدرتی و مقاومتی نظیر بدنسازی و کار با وزنه باعث افزایش توده عضلانی می‌شود و وزن فرد را به صورت سالم بالا می‌برد. عضله نسبت به چربی حجم کمتری دارد، اما نشان‌دهنده توان و سوخت‌وساز سالم بدن است.

بنابراین، بهتر است حداقل ۳ روز در هفته، تمرینات قدرتی را زیر نظر مربی متخصص انجام دهید تا رشد عضلات تحریک شود؛ در عین حال مصرف پروتئین بعد از تمرین برای بازسازی و رشد عضلات مهم است و می توان از مکمل هایی نظیر گینر و کراتین برای افزایش وزن کمک گرفت. 

مدیریت استرس و خواب کافی

استرس مزمن سطح هورمون کورتیزول را در بدن بالا می‌برد و به نظر می رسد که هورمون کورتیزول بر افزایش وزن موثر است چرا که می‌تواند روی اشتها و الگوی چربی‌سوزی تأثیر منفی بگذارد. از سوی دیگر، در برخی افراد استرس شدید و مزمن منجر به کاهش اشتها می‌شود و در برخی دیگر، میل به مصرف خوراکی‌های پرکالری را به واسطه پرخوری عصبی، تحریک می‌کند. کنترل استرس می‌تواند الگوی غذایی را به حالت تعادل برگرداند.

در کنار همه این ها، خواب کافی و با کیفیت برای بازسازی بافت‌ها، تنظیم هورمون‌ رشد و سایر هورمون های آنابولیکی و تعادل متابولیسم حیاتی است. کمبود خواب می‌تواند روند افزایش وزن سالم را مختل کرده و یا به اختلالات گوارشی و مشکل در اشتها منجر شود.

سخن پایانی

در پایان می توان گفت که جینسینگ یکی از گیاهان دارویی باسابقه در طب سنتی و مدرن است که به واسطه ترکیبات فعالی مانند جینسنوزیدها، کاربردهای گسترده‌ای در تقویت قوای بدن، بهبود متابولیسم، تنظیم سیستم ایمنی و حتی کنترل وزن دارد. هرچند در باور عمومی یا تبلیغات غیرعلمی، قرص جینسینگ برای چاقی نیز مطرح می باشد، اما سازوکارهای علمی و تأیید شده‌ای همچون بهبود حساسیت به انسولین، افزایش متابولیسم و سطح انرژی و بهبود عملکرد ورزشی، دلالت بر آن دارند که جینسینگ می‌تواند حتی در برنامه‌های کاهش وزن بیشتر سودمند واقع شود تا کمک به وزن گیری. 

پس اگر هدف شما افزایش وزن یا چاقی سالم است، لازم است به جای تکیه بر شایعات و تبلیغات بی‌اساس، مسیر علمی را برای بهبود سبک زندگی، رژیم غذایی اصولی و خرید بهترین مکمل گینر دنبال کنید. در مقابل، چنانچه می خواهید از فواید قرص جینسنگ برخوردار شوید، بهتر است آن را از مراکز معتبری نظیر داروخانه آنلاین داروکده تهیه نمایید که تضمین کننده سلامت، اصالت و کیفیت محصول مورد نظر شما خواهد بود. 

این مطالب در قالب یکی از مقالات مجله علمی داروکده، به منظور شفاف سازی بیشتر پیرامون خواص قرص جینسینگ برای چاقی نگارش شده بود؛ لذا امید داریم از این اطلاعات استفاده لازم را برده باشید و تجربیات ارزشمند و سوالات خود را با متخصصان داروسازی و کارشناسان ارشد تغذیه در تیم علمی و حرفه ای داروکده، به اشتراک بگذارید.