در این مقاله از مجله علمی داروکده خواص رازیانه برای لاغری رو مورد بررسی قرار داده و فواید رازیانه برای لاغری را ذکر کردهایم. علاوه بر این سعی کردهایم به جنبههای مختلف رازیانه برای لاغری بپردازیم.
نویسنده: دکتر الهام محمدخانلو
تحریریه داروکده
آخرین به روزرسانی:
03 آبان 1403
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
03 آبان 1403
1K
مقدار و روش مصرف رازیانه برای لاغری
وزن ایدهآل و تناسب اندام از جمله دغدغههای افراد در طول زندگی است. افزایش وزن با به دنبال داشتن بیماریهای مختلف از جمله دیابت، بیماریهای قلبی، ساییدگی مفاصل و زانو و بالا رفتن احتمال ابتلا به انواع ناخوشیها، همواره میتواند برای افراد مختلف جامعه نگران کننده باشد. استفاده از مواد طبیعی خوراکی و روشهای طب سنتی، از جمله راههای مختلف لاغری و کاهش وزن است. استفاده از این روشها میتواند کمک شایانی به کم کردن هزینهها و کاهش عوارض درمانی برای افراد به حساب بیاید.
در بین گیاهان مختلف مشاهده میشود که رازیانه برای لاغری میتواند مفید باشد. خواص رازیانه برای لاغری، این گیاه را به گزینهای برای افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، تبدیل میکند. رازیانه با افزایش متابولسم بدن و کاهش اشتها تا حدودی میتواند به افراد برای کاهش وزن کمک کند. در این مقاله سعی کردهایم به ارتباط بین رازیانه و لاغری پرداخته و فواید رازیانه برای لاغری را مورد بررسی قرار دهیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
مدت زمان لازم برای مطالعه: 10 دقیقه
ویرایش و نظارت علمی:
دکتر روجا رحیمی، متخصص داروسازی سنتی، استاد دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران
رییس مرکز رشد طب و داروسازی سنتی و فرآوردههای طبیعی
رازیانه با نام علمی Foeniculum vulgare دارای فواید متعددی است. برای اهداف درمانی مختلفی، داروهای طبیعی با منشا رازیانه در بازار موجود هستند. از جمله فوایدی که برای رازیانه ذکر میشود استفاده از این گیاه برای موارد زیر است:
کمک به گوارش: دانههای رازیانه به بهبود گوارش کمک کرده و میتوانند نفخ و مشکلات گوارشی را کاهش دهند.
تسکین دردهای قاعدگی: از فواید گیاه رازیانه برای زنان میتوان به تسکین درد های قاعدگی اشاره کرد که به اندازه داروهای رایج مؤثر باشند.
خواص آنتیاکسیدانی: دانههای رازیانه دارای آنتیاکسیدانهایی هستند که به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند سرطان کمک میکنند.
مدیریت وزن: مصرف دانههای رازیانه ممکن است با کاهش اشتها و جلوگیری از پرخوری به مدیریت وزن کمک کند.
افزایش شیردهی: دانههای رازیانه میتوانند تولید شیر در زنان شیرده را بهوسیله تحریک هورمون پرولاکتین افزایش دهند.
اثرات ضدالتهابی: این دانهها به کاهش التهاب در بدن و تسکین علائم شرایط التهابی کمک میکنند.
فعالیت ضد میکروبی: دانههای رازیانه دارای خواص ضدباکتری و ضدقارچ هستند که میتوانند از بدن در برابر میکروبها محافظت کنند.
رازیانج و بادیان از دیگر نامهای ذکر شده برای رازیانه است. طبع رازیانه در طب سنتی گرم و خشک بیان شده است. رازیانه در طب سنتی برای اهداف درمانی مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله فوایدی که برای رازیانه ذکر میشود:
در طب سنتی استفاده از رازیانه به تنهایی برای امر لاغری ذکر نشده است. با این حال رازیانه در کنار زیره سبز و زیره سیاه و زنیان برای تقویت هضم و لاغری مورد توصیه قرار گرفته است.
برای اطلاع بیشتر در مورد خواص رازیانه شما میتوانید مقاله "رازیانه چه خواصی دارد؟" تالیف و ترجمه خانم دکتر نیوشا اسماعیل زاده مورد مطالعه قرار دهید.
طی مطالعهای مشاهده شده است که دانههای چیا و رازیانه به عنوان منابع غنی از فیبر توانستهاند موجب کاهش وزن و بهبود پروفایل لیپیدی در افراد چاق شوند. این تحقیق که بر روی افراد چاق 25 تا 40 سال انجام شده است، دو گروه کنترل و مداخله درمانی را شامل میشد. گروه 1 به عنوان گروه دریافت کننده دارونما و گروه 2 گروه مداخله بود که دانههای چیا و رازیانه دریافت میکردند. نتایج مطالعه پس از اتمام آن، نشان دهنده تاثیر قابل توجه چیا و رازیانه بر شاخص توده بدنی (BMI) و پروفایل لیپیدی بود. بنابر نتایج این آزمون گفته شده است که ترکیب چیا و رازیانه برای کاهش وزن و بهبود سطوح LDL ،HDL، تریگلیسیریدهای سرمی و کلسترول کل مفید است.
در مطالعه دیگری که بر روی بیماران مبتلا به هایپرلیپیدمی انجام گرفته بود، به افراد دخیل در مداخله کوکیهای غنی شده با تخم رازیانه و تخم کتان داده شد. افراد دریافت کننده این رژیم در مقایسه با گروه کنترل پس از 8 هفته، کاهش وزن قابل توجهی نشان دادند. علاوه براین، پروفایل لیپیدی و سطح آنزیمهای کبدی نتایج بهتری را نشان میدادند. به طوری که کلسترول کل، تری گلیسیرید، LDL کاهش یافته و HDLافزایش یافته بود. میزان آنزیمهای کبدی ALT ،AST ،ALP نیز سطوح بهتری را نسبت به گروه کنترل نشان میدادند.
در آزمایش دیگری که بر روی زنان یائسه انجام گرفته بود، دیده شده است که در گروه مصرفکننده رازیانه، افزایش جزئی در وزن بدن و توزیع چربی وجود دارد که البته از نظر آماری معنادار نبود.
با این حال مطالعاتکافی تاییدکننده تاثیر قابل توجه مصرف رازیانه به تنهایی بر روی لاغری وجود ندارد.
رازیانه به عنوان گیاهی که دارای خاصیت دیورتیکی یا مدری (ادرارآوری) است، میتواند با دفع مایعات تجمع یافته در بدن به کاهش وزن کمک کند. علاوه بر این در طب سنتی نیز در کنار اشاره به خاصیت مدر بودن این گیاه، گفته شده است که رازیانه به هضم کمک کرده، باعث دفع بلغم میشود.
خاصیت دیگری که گفته شده است، با توجه به طبع گرم و خشکی که دارد، بسیار میتواند به دفع رطوبات اضافی بدن کمک کند. در نتیجه در صورتی که چاقی بر اثر غلبه سردی و تری بر بدن باشد یا به علت تجمع خلط بلغمی اتفاق بیفتد، رازیانه میتواند در روند لاغری کمک کننده باشد. با این حال به توجه به اثرات هورمونی رازیانه، معمولا برای لاغری بهتر است سراغ گزینههای بهتری رفته و از آنها برای این امر کمک گرفت.
جزو خواصی که برای رازیانه ذکر میشود تاثیر آن در کاهش اشتها است. در مطالعهای استفاده از رازیانه به عنوان مکمل توانسته است به بهبود پروفایل چربی خون کمک کند. همچنین افزایش سطح هورمونهای گرلین و آدیپونکتین و کاهش بیان ژنهای گیرندههای آنها به دنبال مصرف مکل رازیانه دیده شده است، که این تغییرات برای سلامت بدن مفید است.
گرلین، که به عنوان "هورمون گرسنگی" شناخته میشود، عمدتاً توسط معده ترشح میشود و سطح آن قبل از وعدههای غذایی افزایش مییابد تا اشتها را تحریک کند. این هورمون روی هیپوتالاموس در مغز اثر میگذارد و موجب افزایش حس گرسنگی میگردد، همچنین در تنظیم متابولیسم انرژی و چربی نقش دارد. از سوی دیگر، آدیپونکتین یک هورمون ضدالتهابی است که توسط سلولهای چربی تولید میشود و در تنظیم متابولیسم گلوکز و اسیدهای چرب نقش کلیدی دارد. این هورمون به بهبود حساسیت به انسولین کمک میکند و باعث میشود بدن بتواند بهتر گلوکز را استفاده کند. این امر در کنترل سطح قند خون بهویژه در افراد دیابتی اهمیت دارد. آدیپونکتین همچنین خواص ضدالتهابی دارد و میتواند به کاهش التهاب و محافظت از بدن در برابر بیماریهای قلبی-عروقی کمک کند.
به طور کلی، در این مطالعه گفته شده است که اثرات مثبت مصرف رازیانه به عنوان مکمل بر سطح این هورمونها میتواند به بهبود وضعیت متابولیکی بدن و کاهش خطرات مرتبط با چربی خون و التهابات کمک کند.
رازیانه به عنوان یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد، خواص متعددی دارد که احتمالا بتواند به لاغری شکم و کاهش وزن کمک کند. این گیاه دارای ترکیباتی مانند آنتول و فلاونوئیدهاست که به بهبود فرآیند گوارش، هضم غذا و کاهش نفخ کمک میکنند، که این امر میتواند به صافتر به نظر رسیدن شکم کمک کند. رازیانه دارای خاصیت دیورتیکی (ادرارآور) است و به دفع آب اضافی بدن کمک میکند، که ممکن است به واسطه دفع آب از بدن به کاهش موقت وزن و تورم شکم منجر شود.
یکی دیگر از خواص رازیانه، تاثیر آن در کاهش اشتهاست. مصرف دمنوش رازیانه میتواند با کنترل احساس گرسنگی، به کاهش تمایل به مصرف غذاهای پرکالری کمک کند. این خاصیت به دلیل وجود فیبر در دانههای رازیانه است که باعث ایجاد احساس سیری طولانیتر میشود و از پرخوری جلوگیری میکند.
رازیانه همچنین به بهبود متابولیسم و افزایش سوزاندن چربیها کمک میکند. ترکیبات موجود در رازیانه میتوانند فعالیت هورمونهای مربوط به متابولیسم چربیها را تقویت کنند و به این ترتیب، فرایند سوخت و ساز چربیها را افزایش دهند. این ویژگی میتواند در کاهش چربیهای ناحیه شکم موثر باشد.
در حالت کلی با توجه به ویژگیهای متعدد رازیانه، میتوان در کنار رژیم غذایی این گیاه را مورد استفاده قرار داد. با این حال جهت گرفتن نتایج بهتر و کم عارضهتر در ابتدا توصیه میشود که رژیم غذایی و فعالیت بدنی خود را اصلاح نمایید. در قدم دوم بهتر است برای استفاده مداوم از گیاهی حتما با پزشک متخصص طب سنتی در این زمینه مشورت نمایید. در صورت عدم مصرف دارو و نداشتن بیماری، میتوان از فراوردههایی که مطالعات بیشتری بر روی آنها انجام گرفته و تجربه استفاده بیشتری دارند، استفاده نمایید.
طبق مطالب گفته شده، رازیانه به تنهایی تاثیر بسیار چشمگیری برای کاهش وزن ندارد. با این حال این گیاه چون خاصیت مدری (دیورتیکی) دارد، میتواند با دفع آب از بدن، در کوتاه مدت باعث کاهش وزن موقتی شود. دفع آب زیاد در کوتاه مدت میتواند به عنوان لاغری سریع تلقی شود، درحالی که مطالعهای که تایید کند رازیانه میتواند در کوتاه مدت اثر کاهنده چربی بدن داشته باشد، وجود ندارد.
طبق آزمایشات انجام گرفته بر روی موشهای آزمایشگاهی، استنشاق اسانس رازیانه توانسته است به کاهش وزن و کاهش چربی بدن و چربی احشایی کمک کند. همچنین، متابولیسم چربیهای بدن در گروههایی که اسانس رازیانه را استنشاق کردهاند، بهبود یافته است. علاوه بر این، استنشاق اسانس رازیانه باعث کاهش فشار خون سیستولیک و ضربان قلب شد. نتایج نشان دهنده این است که استنشاق اسانس رازیانه میتواند بر متابولیسم چربی و سلامت قلب و عروق، که با مشکلات چاقی مرتبط هستند، اثر مثبت بگذارد.
عرق رازیانه میتواند به افزایش متابولیسم بدن کمک کند با این حال توصیه میشود از گزینههای دیگری برای امر لاغری استفاده شود. با توجه به اینکه رازیانه با داشتن فیتواستروژنها، اثرات هورمونی میتواند داشته باشد، از گزینههای دیگر مانند عرق زیره میتوان به جای عرق رازیانه استفاده کرد.
همانطور که اشاره شد، برای امر لاغری، منابعی که اثرات استفاده رازیانه برای لاغری بدون گیاه دیگر را تایید کنند، وجود ندارد. بنابرین برای نتیجهگیری بهتر در صورتی که میخواهید از رازیانه نیز در رژیم غذایی خود استفاده نمایید، میتوانید از مخلوط نیمکوب شده رازیانه، زیره سبز و سیاه، زنیان و نبات پودر شده بعد از وعده غذایی به اندازه یک قاشق مرباخوری استفاده نمایید.
شما میتوانید به منظور لاغری، مخلوط رازیانه، زیره سبز و سیاه و زنیان را بعد از هر وعده غذایی به اندازه یک قاشق مرباخوری میل نمایید. این ترکیب در کنار رعایت اصول تغذیه صحیح و آداب غذا خوردن و فعالیت بدنی مناسب میتواند نتیجه دلخواهی را برای شما به ثمر آورد. حتما به این نکته توجه کنید، در صورتی که از داروی خاصی استفاده میکنید قبل از استفاده از این ترکیب با پزشک متخصص خود مشورت نموده و سپس این ترکیب را مورد استفاده قرار دهید.
در برخی از منابع اینترنتی زمان استفاده از عرق رازیانه برای لاغری پس از وعده غذایی ذکر شده است. با این حال همانطور که اشاره شد، برای اثربخشی بهتر و نیز احتیاط از عوارض جانبی، توصیه میشود از عرق زیره سبز به جای عرق رازیانه برای لاغری استفاده نمایید.
برای تهیه دمکرده رازیانه، میتوان یک قاشق مرباخوری از رازیانه نیمکوب شده را در یک لیوان آب جوش ریخته و به مدت 15 دقیقه اجازه دهید که این ترکیب دم کشیده و قبل از غذا میل فرمایید. در این قسمت طرز تهیه دمنوش رازیانه برای لاغری مورد اشاره قرار گرفت. با این حال جهت نتیجهگیری بهتر از استفاده از دمنوش و اجتناب از ازدیاد مصرف یک گیاه، در کنار رعایت رژیم غذایی و ورزش توصیه میشود از دمنوشهای لاغری استفاده نمایید.
مطالعهای به منظور بررسی تأثیر رازیانه و زیره بهعنوان عصارههای ضدچاقی طراحی گردید. در این مطالعه وزن بدن، شاخص توده بدنی (BMI)، مصرف غذا، غلظت لپتین، کیفیت اسپرم و ساختار بیضهو قابلیت بازگشت عملکرد تولیدمثلی حیوانات آزمایشگاهی چاق مورد ارزیابی قرار گرفت. موشهای نر بهطور تصادفی به دو گروه دریافت کننده رژیم غذایی عادی یا رژیم پرچرب تقسیم شدند و برای مدت 8 هفته مورد مطالعه قرار گرفتند. وزن بدن حیوانات تا هفته هشتم 25 درصد افزایش یافت. مشاهده شد وزن بدن، شاخص توده بدنی (BMI) و شاخصهای آپوپتوز در موشهای گروه چاقی که این ترکیب را دریافت نکرده بودند تا پایان مطالعه افزایش یافت، در حالی که کیفیت اسپرم کاهش داشت. در این مطالعه، استفاده از عصارههای رازیانه و زیره منجر به کاهش وزن و شاخص توده بدنی در موشهای چاق دریافت کننده این ترکیب شد. در حین کاهش وزن، میزان لپتین (که مرتبط با تنظیم اشتها و ذخیره چربی در بدن است) و مصرف غذا نیز کاهش پیدا کرد. این بهبود در کاهش وزن همراه با بهبود کیفیت اسپرم و کاهش مرگ سلولهای اسپرمساز بود.
برای اثر بخشی بهتر توصیه میشود از جوشانده این ترکیب استفاده کنید. یک قاشق مرباخوری از زیره سبز و یک قاشق مرباخوری از رازیانه را نیمکوب کرده در یک و نیم لیوان آب به مدت ده دقیقه جوشانده صاف نموده میل فرمایید. در صورت تمایل به مصرف به صورت دمنوش، رازیانه و زیره نیم کوب را در یک لیوان آب به مدت 15 دقیقه دم نموده سپس صاف کرده، میل نمایید. حتما برای استفاده مداوم از این ترکیب با پزشک متخصص طب سنتی مشورت نمایید. در صورت مصرف همزمان دارو یا ابتلا به بیماری خاص، از احتیاطات مصرف همزمان با دارو آگاهی پیدا نموده سپس این ترکیب را استفاده فرمایید.
در متون طب سنتی استفاده همزمان ترکیب رازیانه و زنیان به همراه زیره سبز و زیره سیاه برای کاهش وزن مورد اشاره قرار گرفته است. شما میتوانید به میزان مساوی از هر یک از این تخمهای گیاهی نیمکوب کرده و با اندکی نبات پودر شده مخلوط کنید و پس از هر وعده غذایی برای کاهش وزن مورد استفاده قرار دهید. البته معمولا مقدار زنیان نصف مقدار دانههای دیگر در این ترکیب به کار میرود. علاوه بر این قرص هزال فراوردهای است که به منظور کاهش وزن استفاده میشود و در ترکیب خود دارای زنیان و زیره است.
رازیانه باعث افزایش متابولیسم بدن میشود. به علت دارا بودن فیبر بالا موجب کاهش اشتها شده و در مطالعاتی تاثیر مثبت آن بر روی کنترل هورمون اشتها مورد اشاره قرار گرفته است.
در یک مطالعه اثرات عصاره رازیانه بر روی شاخصهای وزن بدن، پروفایل چربی و هورمون لپتین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان میدهند که پس از مصرف عصاره رازیانه، میزان بیان پروتئین گیرنده لپتین در تمام گروهها افزایش یافته است، اما سطح لپتین در خون تغییر قابل توجهی نداشته است. این مطلب بیان کننده این است که اگرچه خود سطح لپتین تغییر پیدا نکرده است، اما حساسیت بدن به لپتین از طریق گیرندههای آن افزایش یافته است. علاوه بر این، مصرف رازیانه موجب کاهش قابل توجه در سطح کلسترول، تریگلیسیریدها و LDL (کلسترول بد) در برخی از دوزهای مورد آزمایش شده است. همچنین، دوز 100 میلیگرم بر کیلوگرم در روز باعث افزایش قابل توجهی در سطح HDL (کلسترول خوب) شده است. این نتایج نشان میدهد که عصاره رازیانه میتواند با تغییر بیان گیرندههای لپتین، به بهبود پروفایل چربی و کاهش چربیهای مضر در بدن کمک کند. بنابرین، استفاده از رازیانه میتواند به عنوان یک روش طبیعی بر روی بهبود پروفایل چربی و کنترل چاقی اثرات مفیدی داشته باشد.
حساسیت پوستی: استفاده موضعی یا خوراکی از خانواده گیاهی چتریان که رازیانه نیز از این خانواده است میتواند پوست را نسبت به نور خورشید حساستر کند و خطر آفتابسوختگی را افزایش دهد. به همین دلیل توصیه میشود هنگام استفاده مداوم از خانواده چتریان حتما از ضد آفتاب استفاده شود.
افزایش خطر خونریزی در استفاده همزمان با داروهای ضد انعقاد: رازیانه ممکن است اثرات رقیقکننده خون داشته باشد و خطر خونریزی یا کبودی را در افراد با اختلالات خونریزی افزایش دهد.
اثرات هورمونی: رازیانه حاوی ترکیباتی است که میتوانند اثراتی شبیه به استروژن داشته باشند، که ممکن است برای افراد با شرایط خاص هورمونی یا مصرفکنندگان داروهای هورمونی مشکلساز شود.
شرایط حساس به هورمون: افراد مبتلا به سرطان پستان، سرطان تخمدان، سرطان رحم، اندومتریوز یا فیبروئیدهای رحمی بهتر است حتما قبل از مصرف رازیانه با پزشک خود مشورت نمایند. هرچند شواهد علمی، متون طب سنتی و مطالعات انجام شده اثرات مثبت رازیانه بر روی کنترل سرطان موارد گفته شده را نشان میدهند. با این حال جهت پیشگیری از تداخلات و نیز گرفتن راهنمایی جهت مصرف صحیح و به اندازه این گیاه، توصیه میشود حتما با پزشک متخصص طب سنتی مشورت نمایید.
با توجه به اثرات قاعدهآوری و هورمونی رازیانه، توصیه میشود، در بارداری رازیانه جز در برخی غذاها به عنوان ادویه در مقادیر بسیار کم مورد مصرف قرار نگیرد.
کپسول فنلین محصولی از شرکت باریج اسانس است که حاوی رازیانه هست. با این حال عمدتا محصولاتی که فقط از رازیانه تشکیل شده است و در بازار موجود است، برای رفع مشکلات مربوط به هضم، قاعدگی و به عنوان شیرافزا مورد مصرف قرار میگیرند.
یکی از چالش برانگیزترین موضوعات در ارتباط با سلامت، حفظ تناسب اندام است. کمک گرفتن از روشهای مختلف درمانی برای کنترل چاقی و کاهش وزن، در مواردی مانند جراحی لاغری میتواند علاوه بر تحمیل هزینه بالا، عوارضی را برای فرد به دنبال داشته باشد. طب سنتی یکی از علومی است که در حیطههای مختلف از جمله کاهش وزن توانسته است موفق عمل کند. با توجه به شخصیسازی درمان در طب سنتی و عوارض کمتر، این علم از اولویتهای افراد برای مسائل مختلف از جمله کاهش وزن قرار میگیرد. تخم رازیانه به عنوان یک گیاه پرکاربرد در بین مردم جوامع مختلف استفاده گسترده و متنوعی دارد. در این مقاله از مجله علمی داروکده مطرح کردیم که تخم رازیانه به صورت محدود میتواند با بالا بردن متابولیسم بدن و کنترل اشتها به کاهش وزن کمک کند. علاوه بر این علت اثرات کاهش وزن سریع با رازیانه را مرور کردیم که به علت دیورتیک (ادرارآور) بودن رازیانه، با دفع آب، کاهش وزن سریع در افراد ممکن است اتفاق بیفتد.
کوشش ما در مجله علمی داروکده این است تا با گردآوری اطلاعاتی صحیح و کاربردی به گسترش دید علمی شما و انتخاب آگاهانه شما در زمینه سلامتیتان کمک کنیم. داروکده برای نیل هرچه بیشتر به این هدف، پشتیبانی آنلاین تیم مجرب خود را برای شما خوانندگان گرامی تدارک دیده است. شما میتوانید پس از مشورت با این تیم و تصمیمگیری هرچه صحیحتر، فراوردههای دارویی خود را از داروخانه آنلاین داروکده با اطمینان خاطر تهیه فرمایید. امیدواریم توانسته باشیم به سوالات شما مخاطبین عزیز در زمینه رازیانه برای لاغری پاسخ کافی و رضایتبخشی را داده باشیم.
پرسش و پاسخ
ثبت دیدگاه
پیام به صورت خصوصی ثبت گردد
منابع:
مقالات مرتبط
مجله داروکده یک مجله اینترنتی است که شما را در امر آشنایی، تهیه و مصرف صحیح محصولات سلامت محور یاری میرساند.
استفاده از مطالب مجله داروکده فقط برای مقاصد غیرتجاری و با ذکر منبع و درج لینک بلامانع است . کلیه حقوق این مجله به وب سایت داروکده تعلق دارد