چرا بدن به زینک نیاز دارد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• زینک چیست؟
• مقدار نیاز روزانه بدن به زینک
• چه کسانی در معرض کمبود زینک قرار دارند؟
• منابع غذایی حاوی زینک
• فواید زینک در سلامتی بدن
• مصرف بیش از حد زینک چه عوارضی برای بدن به همراه دارد؟
• تداخلات دارویی مکمل زینک

زینک چیست؟

زینک (Zinc) نوعی ماده معدنی است که سلول های بدن برای مبارزه با ویروس ها و باکتری ها به آن نیاز دارند. زینک برای ساخت DNA، بهبود زخم ها، بهبود حس چشایی و بویایی و رشد و نمو نوزادان و کودکان بسیار لازم و ضروری است.

مقدار نیاز روزانه بدن به زینک

یک مرد بالغ روزانه 11 میلی گرم زینک و یک زن بالغ روزانه به هشت میلی گرم زینک نیازمند هستند. در دوران بارداری و شیردهی میزان نیاز روزانه بدن به زینک بیشتر بوده و به حدود 12 میلی گرم در روز می رسد. کودکان بر حسب سن و جنس نیازهای متفاوتی دارند و برای تعیین میزان دریافتی روزانه زینک باید با پزشک اطفال مشورت شود.

چه کسانی در معرض کمبود زینک قرار دارند؟

 افراد سالم که رژیم غذایی متعادل دارند، معمولاً زینک کافی دریافت می کنند. اما برخی شرایط و مشکلات باعث کمبود زینک در افراد می‌شود. بعضی از این افراد عبارتند از: 

- افرادی که جراحی معده یا روده انجام دادند.

- افرادی که الکل مصرف می‌کنند.

- افرادی که مبتلا به بیماری های گوارشی مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون می‌باشند.

- همچنین افرادی که رژیم گیاهخواری دارند و گوشت و فرآورده های حیوانی استفاده نمی کنند به سختی می‌توانند از طریق رژیم غذایی زینک کافی دریافت کنند و معمولا به آنها توصیه می‌شود مکمل زینک مصرف کنند.

 کمبود زینک چه مشکلاتی به وجود می آورد؟ کمبود زینک باعث اختلال و کندی رشد و تاخیر در بلوغ نوجوانان می شود. همچنین کمبود زینک در بالغین می‌تواند منجر به ریزش مو، اسهال، احساس درد و سوزش در چشم و پوست و از دست دادن اشتها شود. علاوه بر این در مردان می تواند باعث اختلالات جنسی شود.

در صورت بروز این علائم قبل از مصرف زینک بهتر است با پزشک مشورت کنید، زیرا هر کدام از این علائم می تواند به دلیل وجود یک بیماری یا مشکل جدی به وجود بیاید.

برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله همه چیز درباره زینک تالیف و ترجمه دکتر الهه عبدالهی داروساز مراجعه کنید.

منابع غذایی حاوی زینک

1. صدف

صدف یکی از غنی ترین منابع زینک است. یک وعده صدف خوراکی حاوی 74 میلی گرم زینک است که حدود 5 برابر نیاز روزانه یک انسان بالغ می باشد.

2. کباب گوشت قرمز

گوشت قرمز به خصوص گوشت همراه با چربی ممکن است مشکلاتی را برای سلامتی فرد ایجاد کند. اما گوشت قرمز حاوی برخی مواد مغذی از جمله زینک است. بهتر است گوشت قرمز را به مقدار کم همراه با مقدار کافی سبزیجات میل نمایید.

3. گوشت ران مرغ

در هر وعده غذایی حاوی حدود 800 گرم گوشت ران مرغ حدود 2.4 میلی گرم زینک وجود دارد. در حالی که این مقدار در گوشت سینه مرغ کمتر و حدود یک میلی گرم است.

4. بادام‌هندی

هر اونس بادام هندی حاوی چیزی حدود 1.6 میلی گرم زینک است. بهتر است بادام هندی را جایگزین میان وعده‌های ناسالمی مانند آبنبات و شکلات کنید. البته دقت کنید بادام هندی در حالی که مواد مغذی زیادی دارد، دارای کالری بالایی است و بنابراین در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.

5. مکمل های زینک

رژیم غذایی آمریکایی به دلیل اینکه حاوی مقادیر زیادی گوشت قرمز است، یک رژیم غنی از زینک محسوب می‌شود. با این حال اغلب آمریکایی ها از مکمل های زینک به تنهایی یا به صورت مولتی ویتامین استفاده می‌کنند. چنانچه رژیم غذایی فرد نامناسب باشد، به طوری که میزان کافی زینک به بدن وی نرسد، بهتر است از مکمل های حاوی زینک استفاده شود.
مصرف بیش از اندازه زینک عوارض جانبی مختلفی ایجاد می‌کند. بنابراین باید قبل از مصرف مکمل های زینک در مورد میزان مصرف آن با پزشک یا داروساز مشورت شود.

فواید زینک در سلامتی بدن

از مهم ترین فواید زینک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تاثیر زینک بر سلامت پوست

زینک به برخی عملکردهای پوست همچون محافظت از بدن در برابر سرما و گرما و ورود باکتری ها و ویروس ها کمک می‌کند. گاهی اوقات حتی پزشک برای درمان برخی مشکلات پوستی پماد زینک برای بیمار تجویز می کند.

زینک در کاهش علائم سرما‌‌خوردگی

برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که چنانچه در طی 24 ساعت اولیه شروع علائم سرماخوردگی، از قرص و شربت زینک استفاده شود، معمولاً علایم بیماری کمتر و دوره بیماری کوتاه تر می شود. البته هنوز تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

زینک و محافظت از چشم

تخریب پیشرونده ماکولا که ناشی از بالا رفتن سن می باشد، یکی از دلایل مهم نابینایی است. یک بررسی گسترده بر روی تعداد زیادی از افرادی که دارای ریسک بالا برای بیماری AMD یا تخریب پیشرونده ماکولا می‌باشند، انجام شده است. این بررسی نشان داد که گروهی از افراد که روزانه از مولتی ویتامین حاوی زینک، ویتامین A، ویتامین C، بتاکاروتن و مس استفاده می‌کردند، کمتر از سایرین دچار این بیماری و از دست دادن بینایی شدند.
در صورتی که در معرض مشکلات بینایی ناشی از تغییرات ماکولا هستید، بهتر است با پزشک خود در مورد مصرف مکمل زینک مشورت کنید. زیرا مصرف مکمل زینک تاثیرات مفیدی بر پیشگیری و یا کند کردن روند بیماری دارد.

مصرف بیش از حد زینک چه عوارضی برای بدن به همراه دارد؟

مصرف بیش از حد مجاز زینک می‌تواند سبب اسهال، دردهای شکمی، سردرد و حالت تهوع شود. همچنین چنانچه مکمل زینک در مقادیر بالا و به مدت طولانی مصرف شود ممکن است منجر به کاهش قدرت سیستم ایمنی، کاهش HDL یا کلسترول و کاهش سطح مس در بدن شود. به هیچ عنوان نباید روزانه بیش از 40 میلی گرم زینک مصرف شود، مگر در موارد استثنا که پزشک برای بیمار تجویز می کند. قبل از شروع به مصرف مکمل زینک در کودکان لازم است حتماً با پزشک اطفال در مورد میزان مصرف آن مشورت شود.

تداخلات دارویی مکمل زینک

- مکمل های حاوی زینک می‌تواند سبب تضعیف اثر آنتی‌بیوتیک‌ها شود. همچنین آنتی بیوتیک ها می توانند جذب زینک مصرفی را کاهش دهند. 

- مکمل زینک می‌تواند باعث کاهش اثر برخی داروها مانند داروهای بیماری آرتریت شود. چنانچه داروی خاصی مصرف می‌کنید قبل از شروع به مصرف این مکمل بهتر است با پزشک یا داروساز در این زمینه مشورت کنید.

نتیجه گیری

زینک یک ماده مغذی ضروری است که در انواع غذاهای گیاهی و حیوانی به همراه مکمل ها یافت می شود. زینک در سلامت پوست، عملکرد سیستم ایمنی و رشد سلولی دارد نقش موثری دارد...