بهترین رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید

تیروئید، غده ای کوچک و پروانه ای شکل است که که در قسمت تحتانی و جلوی گردن قرار دارد. اگر چه اندازه آن کمتر از 30 گرم است اما با تولید هورمون های تیروئیدی عملکرد تمامی بافت ها را تحت تاثیر قرار می دهد. غده تیروئید به ترشح TSH از هیپوفیز واکنش نشان داده و دو هورمون تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) را تولید می کند. هورمون های تیروئیدی می توانند در تنظیم رشد، متابولیسم کربوهیدرات و قندها، تنظیم دمای بدن و ضربان قلب نقش داشته باشند.

همانطور که اشاره شد غده تیروئید در پاسخ به هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)، هورمون های تیروئیدی را ترشح می کند. گاهی اوقات حتی با وجود مقدار بالایی TSH، غده تیروئید هورمون های تیروئید را آزاد نمی کند که به این حالت کم کاری اولیه تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم گفته می شود. از دلایل کم کاری تیروئید می توان به کمبود ید، اختلالات ژنتیکی، مصرف برخی داروها و جراحی های که بخشی از تیروئید برداشته می شود، اشاره کرد. علائم کم کاری تیروئید شامل خستگی، ریزش مو، افزایش وزن، احساس سرما و کمبود انرژی می باشد. جالب است که بدانید کم کاری تیروئید 1 تا 2 درصد از افراد در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد و میزان ابتلای زنان به این بیماری نسبت به مردان، 10 برابر بیشتر است.
هورمون های تیروئید به کنترل سرعت متابولیسم بدن کمک می کنند. هرچه سرعت متابولیسم بدن بیشتر شود به این معنا است که بدن شما در حالت استراحت کالری بیشتری می سوزاند. در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید سرعت متابولیسم بدن کاهش می یابد. در این حالت فرد احساس خستگی می کند، سطح کلسترول خون افزایش می یابد و کاهش وزن سختتر می شود. 
مواد غذایی به تنهایی نمی توانند در درمان کم کاری تیروئید موثر باشند. با این حال ترکیبی از مواد غذایی مناسب و دارویی می تواند به بازیابی عملکرد تیروئید کمک کرده و علائم این بیماری را به حداقل برساند. در این مقاله به بررسی بهترین رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید می پردازیم و غذاهای که مصرف آن ها باعث بهبود وضعیت بیماری می شوند و یا خوردن آن ها باعث بدتر شدن بیماری می شوند را بررسی می کنیم.

بیشتر بخوانید: کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدی)

مواد غذایی ضروری برای تیروئید
- ید
ید یک ماده معدنی ضروری است که برای تولید هورمون های تیروئید مورد نیاز است. بنابراین افرادی که کمبود ید دارند ممکن است در خطر کم کاری تیروئید باشند. کمبود ید بسیار شایع است و تقریباً یک سوم جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال شیوع آن در کشورهایی که از نمک یددار و غذاهای دریایی غنی از ید استفاده می کنند کمتر است. اگر دچار کمبود ید هستید در نظر داشته باشید که استفاده از نمک یددار برای تهیه غذا و یا مصرف غذاهای غنی از ید مانند جلبک دریایی، ماهی، لبنیات و تخم مرغ می تواند برای شما کمک کننده باشند. استفاده از مکمل های ید غیرضروری است زیرا می توانید مقدار مورد نیاز خود را از طرق رژیم غذایی دریافت کنید. برخی مطالعات نشان داده اند که دریافت بیش از حد این ماده معدنی ممکن است به غده تیروئید آسیب برساند.

- سلنیوم
سلنیوم عملکرد مهمی در سنتز و متابولیسم هورمون های تیروئیدی دارد. این ماده معدنی ضروری همچنین دارای خاصیت آنتی اکسیدانی است به این معنی که می تواند از غده تیروئید در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت کند. استفاده از غذاهای غنی از سلنیوم در رژیم غذایی راهکاری مناسب برای افزایش سطح سلنیوم است. غذاهای دریایی، آجیل و تخم مرغ از منابع غنی سلنیوم به حساب می آیند. 

^* در نظر داشته باشید که مصرف کافی سلنیوم و ید برای سلامت تیروئید ضروری است اما مصرف بیش از حد هر یک از آنها ممکن است آسیب رسان باشد. تنها در صورت مشورت با پزشک می توانید از این مکمل ها استفاده کنید.

- روی
زینک هم مانند سلنیوم یکی از عناصری است که برای فعال سازی هورمون های تیروئیدی مورد نیاز است. مطالعات نشان داده که روی در تنظیم سطح هورمون TSH نقش داد. متاسفانه شیوع کمبود روی در کشور ما بالا است و اگر به کم کاری تیروئید مبتلا هستید بهتر است بیشتر از غذاهای حاوی روی مانند حبوبات، آجیل، تخم کدو تنبل (حلوایی)، عدس، زرده تخم مرغ، گوشت گاو و مرغ استفاده کنید.

- آهن
در گذشته تصور می شد که عملکرد پایین تیروئید ممکن است منجر به کم خونی شود. اما مطالعات اخیر نشان داده که عملکرد پایین تیروئید به صورت ثانویه در اثر کمبود آهن یا کم خونی ایجاد می شود. بنابراین اگر دچار فقر آهن هستید به پزشک مراجعه کنید تا کم خونی شما درمان شود. 

مواد غذایی مضر
- گواتروژن ها
گواتروژن ها ترکیباتی هستند که ممکن است در عملکرد طبیعی غده تیروئید اختلال ایجاد کنند. این ترکیبات نام خود را از بیماری گواتر گرفته اند. این بیماری موجب کم کاری غده تیروئید و بزرگ شدن آن می شود. بسیاری از مواد غذایی حاوی این ترکیبات هستند که افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید از آن ها اجتناب کنند. 

سه نوع اصلی از گواتروژن ها وجود دارد:
- گواترین ها
- تیوسیانات ها
- فلاونوئیدها
گواترین ها و تیوسیانات ها هنگام آسیب دیدن مکانیکی گیاهان تولید می شوند، به طور مثال زمانی که گیاه خرد یا جویده می شود.
به طور کلی فلاونوئیدها به عنوان عوامل آنتی اکسیدانی تاثیرات مثبتی بر سلامت انسان دارند اما برخی از آنها می توانند توسط باکتری های روده به ترکیبات گواتروژن تبدیل شوند.
بسیاری از غذا های متداول حاوی مقادیر بالایی گواتروژن هستند. از نظر تئوری افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید از گواتروژن ها پرهیز کنند. با این حال، استفاده از این مواد غذایی فقط در مورد افرادی که کمبود ید دارند یا مقادیر زیادی از گواتروژن ها را می خورند دردسر ساز می شود. در نظر داشته باشید که پختن و حرارت دادن غذا بسیاری از گواتروژن ها را غیر فعال می کند.
خوشبختانه در صورت کم کاری تیروئید لازم نیست که به طور کامل از همه غذاهای حاوی گواتروژن پرهیز کنید. می توانید بعضی از این غذا ها را پخته و به میزان متوسط مصرف کنید.

در اینجا لیستی از غذاهایی که می توانید به میزان متوسط مصرف کنید قرار داده شده است. در نظر داشته باشید که این غذاها حاوی گواتروژن ها بوده و در صورت مصرف بالا می توانند مشکل زا باشند.
غذاهای پایه سویا: توفو، تمپه، لوبیای ادامام، شیر سویا
سبزیجات چلیپایی: کلم بروکلی، کلم پیچ، اسفناج، کلم
میوه های خاص: هلو، گلابی و توت فرنگی
نوشیدنی ها: قهوه، چای سبز و الکل – که می توانند باعث تحریک تیروئید شوند.
به علاوه در افرادی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند توصیه می شود از مصرف غذاهای حاوی ارزن و غذا های فرآوری شده به طور کامل خودداری کنند. 
مصرف زیاد گواتروژن ها می توانند عملکرد تیروئید را از طریق یکی از مکانیسم های زیر دچار اختلال کنند:

- جلوگیری از ورود ید
گواتروژن ها ممکن است از ورود ید به غده تیروئید جلوگیری کنند. 

- ایجاد اختلال در عملکرد آنزیمی
 آنزیم پراکسیداز تیروئید (TPO) ید را به اسید آمینه تیروزین متصل می کند که اساس تولید هورمون های تیروئیدی است. گواتروژن ها می توانند عملکرد این آنزیم را دچار اختلال کنند.

- کاهش مقدار TSH 
گواتروژن ها ممکن است با عملکرد هورمون TSH تداخل داشته باشند. همان طور که پیشتر گفته شد این هورمون از طریق تحریک غده تیروئید، باعث افزایش سطح هورمون های تیروئیدی می شود.

در این بین تعدادی از مواد غذایی هم هستند که به دلیل ترکیبات خود می توانند در بهبود وضعیت افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مفید باشند:
تخم مرغ ترجیحا تخم مرغ کامل: سفیده تخم مرغ از منابع بسیار خوب پروتئین بحساب می آید اما در زرده آن ید و سلنیوم وجود دارد.

گوشت: تمام گوشت ها از جمله گوشت بره، گوشت گاو و مرغ
غذاهای دریایی: از جمله ماهی قزل آلا، ماهی تن، و میگو
سبزیجات: همه سبزیجات (سبزیجات چلیپایی مناسب برای خوردن در مقادیر متوسط هستند به خصوص هنگامی که پخته می شوند)
میوه ها: جمله توت، موز، پرتقال و گوجه فرنگی
دانه ها و غلات بدون گلوتن: برنج، گندم سیاه، کینوا، دانه های چیا و دانه های کتان
لبنیات: کلیه محصولات لبنی از جمله شیر، پنیر و ماست

در نهایت توصیه اصلی به افرادی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند رژیم های غذایی حاوی سبزیجات، میوه ها و گوشت های بدون چربی است که کالری کم و قدرت سیر کنندگی بالایی دارند تا بتوانند از افزایش وزن جلوگیری کنند و برخی از نشانه های این بیماری را بهبود بخشند. به علاوه، برای کاهش وزن به این افراد توصیه می شود که در کنار رژیم غذایی، ورزش های که ضربان قلب را افزایش می دهند مانند قایقرانی، پیاده روی با سرعت زیاد و یا دویدن را در برنامه روزانه قرار گیرد.