قرص لوپرامید؛ راهنمای کامل مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی

لوپرامید یک داروی ضد اسهال رایج است که به طور گسترده‌ای برای کنترل علائم اسهال حاد و مزمن تجویز می‌شود. این دارو با کاهش حرکات روده و افزایش جذب آب و الکترولیت‌ها، به سفت‌تر شدن مدفوع و کاهش دفعات دفع مدفوع شل کمک می‌کند. اسهال از بیماری‌های شایع گوارشی در جوامع مختلف محسوب می‌شود و عوارض ناشی از آن از جمله کم‌آبی و اختلالات الکترولیتی، می‌تواند عواقب جدی برای سلامت عمومی داشته باشد. 

بنابراین، افزایش آگاهی عمومی در رابطه با درمان علامتی و درمان دارویی اسهال نقش مؤثری در کنترل مؤثر این بیماری و پیشگیری از عوارض جدی آن خواهد داشت. به همین دلیل، ما در این مقاله از مجله داروکده تصمیم گرفتیم تا داروی ضد اسهال لوپرامید را معرفی نموده و اطلاعات جامع و کاملی درباره قرص لوپرامید؛ راهنمای کامل مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه دهیم.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• لوپرامید چیست؟
• مکانیسم عمل لوپرامید
• اشکال دارویی لوپرامید
• موارد مصرف لوپرامید
• نحوه مصرف لوپرامید
• عوارض جانبی لوپرامید
• موارد منع مصرف لوپرامید
• تداخلات دارویی لوپرامید
• لوپرامید در بارداری
• لوپرامید در شیردهی
• احتیاط و هشدار مصرف لوپرامید
• خرید قرص لوپرامید

مدت‌ زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه

لوپرامید چیست؟

لوپرامید یک داروی ضد اسهال است که از زمان‌های قدیم تا به امروز برای درمان انواع اسهال، از جمله اسهال ناشی از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، اسهال ناشی از بیماری‌های مزمن روده مانند سندروم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری التهابی روده (IBD) به کار می‌رود. این دارو از طریق کند نمودن حرکات روده، تعداد دفعات دفع مدفوع را کاهش می‌دهد و از طریق افزایش جذب آب و الکترولیت از روده به سفت شدن مدفوع نیز کمک می‌کند. در حال حاضر، لوپرامید به عنوان یک گزینه درمانی رایج برای کنترل اسهال در بسیاری از کشورها شناخته می‌شود و با نام‌های تجاری مختلفی مانند ایمودیوم (Imodium) و لومیدکس (Lomidex) در دسترس است.

مکانیسم عمل لوپرامید

لوپرامید یک آگونیست برای گیرنده‌های مو (μ) در سیستم عصبی روده (ENS) و سیستم اعصاب مرکزی (CNS) است. لوپرامید با اتصال به این گیرنده‌ها در روده، اثرات ضد اسهال خود را بر جای می‌گذارد. این گیرنده‌ها مسئول حرکات و ترشحات روده بزرگ هستند. لوپرامید با اتصال به این گیرنده‌ها، فعالیت آن‌ها را تحریک نموده و باعث کاهش حرکات پریستالتیک (روبه‌جلو) روده و کاهش سرعت عبور محتویات از روده می‌شود. افزایش مدت‌زمان ماندگاری محتویات در روده شرایط را برای جذب بیشتر آب و الکترولیت‌ها فراهم نموده و به سفت‌تر شدن مدفوع کمک می‌نماید.

لوپرامید عمدتاً اثرات خود را در روده اعمال می‌کند و در دوزهای درمانی معمول برای کنترل اسهال تأثیری بر سیستم اعصاب مرکزی نمی‌گذارد؛ اما ممکن است در دوزهای بالاتر بر سیستم عصبی مرکزی نیز تأثیر بگذارد. 

اشکال دارویی لوپرامید

اشکال دارویی رایج لوپرامید در ایران به شرح زیر هستند:

• قرص لوپرامید 2 میلی‌گرم

• شربت لوپرامید 1 میلی‌گرم/5 میلی‌لیتر

موارد مصرف لوپرامید

لوپرامید برای انواع اسهال از جمله موارد زیر کاربرد دارد:

• اسهال حاد 

• اسهال مزمن

• اسهال مسافرتی

نحوه مصرف لوپرامید

به طور معمول قرص لوپرامید برای بزرگسالان و شربت لوپرامید برای کودکان کاربرد دارد.

نحوه مصرف دقیق لوپرامید برای هر فرد باید باتوجه‌به علت اسهال و علائم بالینی بیمار توسط پزشک تعیین گردد. ولی رژیم درمانی معمول قرص لوپرامید برای اسهال حاد در افراد بالای 13 سال به شرح زیر است:

• شروع درمان ابتدا با 4 میلی‌گرم لوپرامید (معادل 2 قرص 2 میلی‌گرمی) و ادامه به صورت 2 میلی‌گرم بعد از هر دفع شل.

• میزان مصرف لوپرامید نباید از 16 میلی‌گرم در روز بیشتر گردد.

• دوره مصرف لوپرامید برای اسهال نباید از 2 روز بیشتر گردد.

نحوه مصرف شربت یا قرص لوپرامید برای کودکان حتماٌ باید توسط پزشک تعیین گردد.

عوارض جانبی لوپرامید

عوارض جانبی شایع لوپرامید شامل سرگیجه، احساس ضعف، کاهش اشتها، درد شکم، یبوست، تهوع، خشکی دهان، تورم صورت (آنژیوادم)، نفخ شکم و راش پوستی است.

عوارض جانبی جدی لوپرامید شامل پانکراتیت و آریتمی قلبی است که نادر بوده و اغلب با دوزهای بالاتر از حد معمول دارو ممکن است اتفاق بیفتد.

موارد منع مصرف لوپرامید

مصرف لوپرامید در موارد زیر ممنوع است:

• سابقه حساسیت به لوپرامید

• اسهال خونی و تب بسیار بالا

• اسهال ناشی از کولیت با غشای کاذب

مصرف لوپرامید در دوره عود بیماری التهابی روده (IBD) نیز توصیه نمی‌گردد.

تداخلات دارویی لوپرامید

لوپرامید با داروهای زیر تداخل جدی دارد و باید بااحتیاط مصرف گردد. مصرف هم‌زمان لوپرامید با داروهایی از جمله بوپرونورفین، کلروکین، سیتالوپرام، کلاریترومایسین، کلوزاپین، ایزوفلوران، اگزالی‌پلاتین و تترابنازین ممکن است خطر طولانی‌شدن فاصله QT در نوار قلب ابتلا به آریتمی قلبی خطرناک را افزایش دهد.

درصورتی‌که در حال مصرف داروهای اوپیوئید (مانند کدئین، مورفین و...)، بتابلاکرها و داروهای ضدآریتمی هستید، پیش از مصرف لوپرامید با پزشک معالج مشورت نمایید.

این لیست کامل نیست و تنها شامل داروهای رایج و پرمصرف می‌شود. لذا ضروری است تا پیش از شروع مصرف لوپرامید، پزشک خود را از داروهای مصرفی خود مطلع نمایید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد راهکارهای طبیعی و ایمن برای کاهش علائم و بهبود اسهال در کودکان می‌توانید به مقاله "قویترین داروی گیاهی برای اسهال کودکان" تالیف و ترجمه دکتر شیدا احمدی کولایی مراجعه نمایید.         

لوپرامید در بارداری

لوپرامید در دوران بارداری در دسته B طبقه‌بندی می‌شود و مصرف آن در این دوره عموماً ایمن در نظر گرفته می‌شود. این بدان معنا است که مطالعات کافی و گسترده دررابطه‌با این دارو روی زنان باردار انجام نشده است در حالی‌که در مطالعات حیوانی انجام شده، خطری برای جنین گزارش نشده است. 

بااین‌حال توصیه می‌شود پیش از مصرف هر دارویی در دوران بارداری، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

لوپرامید در شیردهی

مطالعات در خصوص میزان ترشح لوپرامید در شیر مادر کافی نیست. در نتیجه، اطلاعات قطعی در مورد ایمنی کامل این دارو در دوران شیردهی وجود ندارد؛ بنابراین، مصرف لوپرامید در دوران شیردهی نیازمند احتیاط و مشورت با پزشک است.

احتیاط و هشدار مصرف لوپرامید

لوپرامید در افراد زیر باید بااحتیاط مصرف شود:

• افراد مبتلا یا با سابقه ابتلا به پانکراتیت

• افراد مبتلا به آریتمی قلبی

• افراد مبتلا به نارسایی کبدی

• افراد مبتلا به AIDS

لوپرامید ممکن است باعث سرگیجه و ازدست‌رفتن تمرکز گردد؛ بنابراین بهتر است در طول درمان با این دارو از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری دارد پرهیز نمایید.

درصورتی‌که پس از 48 ساعت درمان با لوپرامید، علائم اسهال برطرف نشد یا بدتر شد، دارو را قطع نموده و پزشک مراجعه کنید.

مصرف همزمان الکل با لوپرامید توصیه نمی‌شود.

خرید قرص لوپرامید

خرید قرص لوپرامید بدون نسخه یا با نسخه پزشک به‌صورت حضوری از داروخانه‌های شهری امکان‌پذیر است.

سخن پایانی

لوپرامید به‌عنوان یک داروی ضداسهال مؤثر در افراد بزرگسال و کودکان بالای 2 سال شناخته می‌شود. این دارو از طریق کاهش حرکات روده، سرعت حرکت محتویات روده و در نتیجه تعداد دفعات دفع مدفوع را کاهش می‌دهد و از این طریق جلوی اسهال را می‌گیرد. لوپرامید همچنین موجب افزایش جذب آب و الکترولیت از روده و سفت‌شدن مدفوع می‌گردد. این دارو به واسطه اثرات درمانی قابل‌قبولی که دارد، از دوران قدیم تا به امروز برای کنترل علائم در انواع اسهال حاد و مزمن کاربرد دارد. 

این مقاله از مجله داروکده، با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره داروی لوپرامید، راهنمای کامل مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن نگاشته شده است. تیم علمی داروخانه آنلاین داروکده، همواره در تلاش است تا با ارائه اطلاعات علمی و به‌روز، به افزایش آگاهی عمومی در مورد کاربرد داروها، مکمل‌های تغذیه‌ای، محصولات آرایشی و بهداشتی و نحوه مصرف صحیح آن‌ها کمک نماید.