بیماری هاشیموتو و چند سوال رایج درباره آن

بیماری هاشیموتو، یک بیماری خود ایمنی است که می تواند باعث ابتلا به کم کاری تیروئید شود. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند، به آن آسیب میزند و در نتیجه هورمون های تیروئیدی به میزان کافی تولید نمی شوند. بدون ترشح کافی هورمون های تیروئیدی بسیاری از عملکردهای بدن کند می شود.
تیروئید غده ای درون ریز پروانه ای شکل است که در قاعده گردن قرار دارد. هورمون هایی که این غده ترشح می کند تقریبا بر متابولیسم تمام اعضای بدن از جمله قلب، ریه، اسکلت، سیستم عصبی مرکزی و گوارشی تاثیر می گذارد. هورمون های اصلی که توسط تیروئید ترشح می شوند تیروکسین (T4) و ترییدوتیرونین (T3) هستند.

در ادامه، با این مقاله از مجله داروکده همراه باشید تا این بیماری را بهتر بشناسید.

بیماری هاشیموتو با چه نام های دیگری شناخته می شود؟
تیروئیدیت هاشیموتو، تیروئیدیت لنفوسیتیک مزمن یا تیروئیدیت خود ایمن

بیماری هاشیموتو چقدر شایع است؟
بیماری هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید در ایالات متحده است و از هر 100 نفر حدود 5 نفر را مبتلا می کند.

علائم بیماری هاشیموتو چیست؟
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو در ابتدا هیچ علائمی ندارند. با پیشرفت آهسته بیماری معمولا غده تیروئید بزرگتر می شود و ممکن است باعث تورم جلوی گردن شود. تیروئید بزرگ شده گواتر نامیده می شود که ممکن است باعث ایجاد احساس پری در گلو شود اگرچه معمولا دردناک نیست. کم کاری تیروئید در بیماری هاشیموتو خصوصا در اوایل بیماری خفیف و بدون علائم است.

با پیشرفت کم کاری تیروئید ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر نمایان شود:
خستگی- افزایش وزن- عدم تحمل سرما- درد مفاصل و عضلات- یبوست- خشکی و کم پشتی موها- دوره های قاعدگی سنگین و نامنظم- ایجاد مشکلات برای باردار شدن- افسردگی- مشکلات حافظه- کند شدن ضربان قلب

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هاشیموتو هستند؟
شیوع بیماری هاشیموتو در زنان حداقل 8 برابر بیشتر از مردان است. اگر چه این بیماری ممکن است در هر سنی بروز کند اما بیشتر در 40 تا 60 سالگی ظاهر می شود. در صورتی که فرد به سایر اختلالات خود ایمنی دچار باشد، احتمال ابتلا به بیماری هاشیموتو در آن افزایش می یابد.

اختلالات خود ایمنی که احتمال ابتلا به بیماری هاشیموتو را افزایش می دهند عبارتند از:
- دیابت نوع 1: بیماری که در آن قند خون بسیار بالا است.
- آرتریت روماتوئید: اختلالی است که مفاصل و گاهی اوقات سایر سیستم های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
- ویتیلیگو: وضعیتی که در آن برخی از قسمت های پوست فاقد رنگدانه هستند.
- سلیاک: یک اختلال گوارشی
- لوپوس: یک اختلال مزمن یا طولانی مدت که بسیاری از قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
- آنمی پرنیشیوز: کم خونی ناشی از کمبود ویتامین ب12
- هپاتیت خود ایمنی: بیماری که در آن سیستم ایمنی بدن به کبد حمله می کند.
- آدیسون: یک اختلال هورمونی
- سندروم شوگرن: بیماری که باعث خشکی چشم و دهان می شود.

بیماری هاشیموتو فرد را در معرض چه مشکلاتی قرار می دهد؟
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو دچار کم کاری تیروئید می شوند. سطح پایین هورمون های تیروئیدی می تواند منجر به بالا رفتن سطح کلسترول و در نهایت ابتلا به بیماری های قلبی شود.
از طرف دیگر، کم کاری تیروئید شدید و درمان نشده در سالمندان می تواند منجر به کمای میکزدم (Myxedema Coma) شود، که با کاهش شدید دمای بدن و سرکوب تنفسی همراه است. قرار گرفتن در این وضعیت زندگی فرد را به خطر انداخته و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.

برای مطالعه بیشتر: 6 مشکل شایع تیروئید

پزشکان چگونه بیماری هاشیموتو را تشخیص می دهند؟
پزشک با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، برای تعیین کم کاری تیروئید آزمایش خون درخواست می کند. تقریبا تمام افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو، آنتی بادی های ضد تیروئید پراکسیداز (TPO) دارند. اگر آنتی بادی در آزمایش خون مشاهده نشود، پزشک سونوگرافی تیروئید را تجویز می کند که می تواند اندازه تیروئید و سایر نشانه های بیماری هاشیموتو را نشان دهد.

درمان بیماری هاشیموتو چگونه است؟
درمان تیروئیدیت هاشیموتو معمولا به میزان آسیب دیدگی غده تیروئید بستگی دارد. درمان این بیماری، با جایگزین کردن هورمونی که تیروئید فرد دیگر نمی تواند تولید کند، مانند لووتیروکسین صورت می پذیرد. پس از شروع مصرف دارو، حدود 6 تا 8 هفته بعد پزشک مجددا آزمایش خون درخواست می کند و در صورت لزوم دوز دارو را تغییر می دهد. هنگامی که میزان هورمون های تیروئیدی در خون تنظیم شد، پزشک آزمایش خون را 6 ماه بعد و سپس یک بار در سال تکرار می کند.

مصرف ید در بیماران مبتلا به هاشیموتو کمک کننده است؟
ماده معدنی ید برای تولید هورمون های تیروئیدی لازم است. با این حال افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو یا دیگر اختلالات خود ایمنی غده تیروئید ممکن است به ید حساس باشند. غذاهایی که مقادیر زیادی ید دارند مانند جلبک دریایی ممکن است باعث کم کاری تیروئید یا تشدید آن شود. مصرف مکمل های ید نیز اثر مشابهی دارند.
در دوران بارداری نیز، مصرف بی رویه مکمل های ید می تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند گواتر در کودک شود. 

برای اطلاع دقیق از رژیم غذایی بیماران مبتلا به هاشیموتو مقاله بعدی مجله داروکده را از دست ندهید. 

آیا بیماری هاشیموتو می تواند در دوران بارداری مشکل ایجاد کند؟
کم کاری تیروئید می تواند در رشد و نمو جنین اختلال ایجاد کند و برای مادر نیز با بروز مشکلاتی همراه باشد. خوشبختانه مصرف داروهای تیروئیدی در دوران بارداری بی خطر است، اما احتمالا نیاز به دریافت دوز بالاتری در این دوران وجود دارد. بنابراین به محض اطلاع از بارداری، باید به پزشک متخصص مراجعه نمود.