چه کسانی باید مولتی ویتامین بخورند؟

امروزه با سبک زندگی‌های پرمشغله و تغذیه‌های ناکامل، بسیاری از افراد به دنبال راهی برای تکمیل نیازهای روزانه بدن خود به ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. یکی از راه‌حل‌های پرطرفدار برای این مسئله، استفاده از مولتی ویتامین‌ است. اما سوال اصلی این است که چه کسانی باید مولتی ویتامین بخورند؟ آیا همه افراد به آن نیاز دارند یا تنها گروه‌های خاصی از افراد باید به مصرف آن فکر کنند؟ در این مقاله به صورت دقیق و علمی به این موضوع خواهیم پرداخت.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• مولتی ویتامین چیست؟
• چه کسانی به مولتی ویتامین نیاز دارند؟
• مزایا و معایب مصرف مولتی ویتامین
• چگونه یک مولتی ویتامین مناسب انتخاب کنیم؟

مدت زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه

مولتی ویتامین چیست؟

مولتی ویتامین‌ها مکمل‌هایی هستند که مجموعه‌ای از ویتامین‌ها و در برخی موارد مواد معدنی مورد نیاز بدن را در یک قرص، کپسول، شربت یا پودر به شما ارائه می‌دهند. این ترکیبات به بدن کمک می‌کنند تا عملکردهای مختلف خود را به درستی انجام دهد. ویتامین‌ها و مواد معدنی در فرآیندهای بیولوژیکی حیاتی مانند تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت پوست، مو و ناخن‌ها و تولید انرژی نقش دارند. 

با وجود تنوع محصولات مولتی ویتامین در بازار، هیچ‌ یک از آنها جایگزین یک رژیم غذایی سالم و متعادل نیستند، اما در برخی موارد خاص ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌های غذایی مانند مولتی ویتامین‌ها نمود پیدا کند.

چه کسانی به مولتی ویتامین نیاز دارند؟

در این قسمت قصد داریم افرادی که احتمالا نیاز بیشتری به استفاده از مولتی ویتامین دارند را معرفی کرده و علت ضرورت مصرف مولتی ویتامین در این گروه ها را بررسی نماییم.

1- افراد با رژیم‌های غذایی نامتعادل

یکی از دلایل اصلی مصرف مولتی ویتامین‌ها، کمبود مواد مغذی به دلیل رژیم غذایی نامتعادل است. افراد می‌توانند به دلیل سبک زندگی یا عادات غذایی نادرست، نیاز به مولتی ویتامین‌ها داشته باشند؛ به طور مثال:

• افرادی که سبزیجات و میوه‌های کافی نمی‌خورند.

کسانی که در رژیم غذایی خود به مقدار کافی میوه‌ها و سبزیجات تازه مصرف نمی‌کنند، ممکن است دچار کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی حیاتی شوند. 

• کسانی که غذاهای فرآوری شده مصرف می‌کنند.

غذاهای فرآوری شده معمولاً از نظر تغذیه‌ای کم‌ ارزش هستند و ممکن است نتوانند ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی را فراهم کنند.

• افراد با رژیم‌های کاهش وزن شدید

رژیم‌های بسیار کم‌ کالری ممکن است باعث کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری شوند.

لذا مولتی ویتامین یکی از اصلی ترین مکمل‌های مورد نیاز در این افراد محسوب می‌شود.

2- سالمندان

با افزایش سن، جذب مواد مغذی در بدن کاهش می‌یابد. بسیاری از افراد مسن نیازمند مصرف مولتی ویتامین‌ سالمندان برای جبران کمبودهای غذایی هستند. دلایل اصلی این امر عبارتند از:

• کاهش جذب ویتامین B12

افراد مسن اغلب با مشکل کاهش جذب ویتامین B12 مواجه می‌شوند که برای عملکرد طبیعی سیستم عصبی و تولید سلول‌های خونی ضروری است.

• کاهش ویتامین D

پوست افراد سالمند توانایی کمتری در تولید ویتامین D دارد، به‌ویژه اگر کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرند.

• تغییر در اشتها و مصرف غذایی

با افزایش سن، کاهش اشتها و کاهش تنوع در رژیم غذایی ممکن است به کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی منجر شود.

به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد مولتی ویتامین‌ بانوان سالمند، می‌توانید به مقاله « قوی ترین مولتی ویتامین برای زنان بالای ۴۰ سال » مراجعه نمایید.

3- زنان باردار یا شیرده

زنان در دوران بارداری و شیردهی نیاز بیشتری به مواد مغذی دارند تا از سلامت خود و فرزندشان اطمینان حاصل نمایند. برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند فولات، آهن و کلسیم در این دوران بسیار حیاتی هستند. مصرف یک مولتی ویتامین جامع و ایمن در دوران بارداری و شیردهی، می‌تواند مادران را در حفظ سلامت خود و کودکشان یاری نماید.

• فولات (ویتامین B9)

این ویتامین برای جلوگیری از نقص‌های لوله عصبی در جنین ضروری است. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که زنان پیش از بارداری و در طول سه ماه اول مصرف مکمل‌های حاوی فولات را آغاز کنند.

• آهن

نیاز به آهن در دوران بارداری افزایش می‌یابد زیرا بدن نیاز به تولید خون بیشتری برای حمایت از رشد جنین دارد.

• کلسیم

کلسیم برای رشد استخوان‌ها و دندان‌های جنین ضروری است و کمبود آن می‌تواند به مشکلات سلامتی در مادر و کودک منجر شود.

4- ورزشکاران و افراد با فعالیت بدنی بالا

افرادی که به صورت منظم ورزش می‌کنند یا فعالیت بدنی سنگین دارند، ممکن است نیاز بیشتری به ویتامین‌ها و مواد معدنی داشته باشند تا انرژی و کارکرد مطلوب بدن خود را حفظ کنند. ویتامین‌های B و C به‌ ویژه برای تولید انرژی و حمایت از سیستم ایمنی در ورزشکاران اهمیت دارند.

• ویتامین B6 و B12

این ویتامین‌ها نقش کلیدی در متابولیسم انرژی دارند و کمبود آنها می‌تواند منجر به کاهش توانایی عملکرد ورزشی شود.

• آنتی‌اکسیدان‌ها

ورزشکاران به دلیل تولید رادیکال‌های آزاد بیشتر، ممکن است به مصرف ویتامین‌های C و E برای مقابله با آسیب‌های اکسیداتیو نیاز داشته باشند.

مصرف یک مولتی ویتامین ورزشی مناسب برای ورزشکاران با فعالیت ورزشی بالا، می‌تواند این افراد را در تامین ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز کمک نماید. 

4- گیاهخواران و وگان‌ها

افرادی که رژیم‌های گیاهخواری یا وگان دارند ممکن است در معرض کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین B12، آهن، کلسیم و ویتامین D باشند. این افراد معمولاً از منابع غذایی حیوانی دوری می‌کنند که اصلی‌ترین منابع این ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند.

• ویتامین B12

از آنجایی که B12 فقط در محصولات حیوانی یافت می‌شود، گیاهخواران باید مکمل‌ حاوی این ویتامین را مصرف کنند.

• آهن

آهن غیرهم که در غذاهای گیاهی یافت می‌شود، کمتر از آهن هم (که در گوشت‌ها یافت می‌شود) جذب می‌شود. بنابراین، گیاهخواران ممکن است به مکمل‌های حاوی آهن نیاز داشته باشند.

• کلسیم و ویتامین D

منابع گیاهی کلسیم محدودتر هستند و در برخی موارد ممکن است نیاز به مکمل‌های کلسیم و ویتامین D برای حفظ سلامت استخوان‌ها باشد.

مصرف یک مولتی ویتامین کامل و مناسب همچون قرص مولتی وگان برای گیاهخواران، می‌تواند این افراد را در تامین این مواد مغذی مورد نیاز، یاری کند.

4- افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند

برخی داروها می‌توانند جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی را تحت تاثیر قرار دهند یا باعث دفع بیشتر آنها از بدن شوند. برای مثال:

• داروهای آنتی‌اسید و مهارکننده‌های پمپ پروتون

این داروها ممکن است جذب ویتامین B12 را کاهش دهند.

• داروهای ادرارآور (دیوریتیک)

برخی داروهای ادرارآور ممکن است باعث کاهش سطح پتاسیم، منیزیم و کلسیم در بدن شوند.

5- افراد با شرایط سلامتی خاص

برخی از شرایط سلامتی مانند بیماری‌های گوارشی (مانند بیماری کرون، سلیاک و سندروم روده تحریک‌پذیر) می‌توانند جذب مواد مغذی را تحت تأثیر قرار دهند. افرادی که با این مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ممکن است به مصرف مکمل‌های مولتی ویتامین نیاز داشته باشند تا نیازهای غذایی خود را تامین کنند.

بیماران دیابتی به دلیل افزایش سطح قند خون، ممکن است با مشکلات جذب و استفاده صحیح از مواد مغذی مواجه شوند. این بیماری می‌تواند باعث دفع بیشتر ویتامین‌ها و مواد معدنی از طریق ادرار شود. به عنوان مثال، دیابت معمولاً باعث کمبود ویتامین‌های گروه B، به‌ویژه B12، ویتامین D و مواد معدنی مانند منیزیم و زینک می‌شود. مصرف مولتی ویتامین‌ دیابتی به بیماران دیابتی کمک می‌کند تا این کمبودها را جبران کنند و از عوارض ناشی از آنها، مانند ضعف سیستم ایمنی و مشکلات عصبی، جلوگیری کنند.

در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه، کلیه‌ها توانایی خود را برای تصفیه صحیح مواد زاید و حفظ تعادل الکترولیت‌ها از دست می‌دهند. این بیماران اغلب دچار کمبود ویتامین‌های محلول در آب، به‌ویژه ویتامین‌های B و C، می‌شوند زیرا این ویتامین‌ها به دلیل دیالیز یا دفع بیش از حد از بدن خارج می‌شوند. علاوه بر این، محدودیت‌های تغذیه‌ای که بیماران کلیوی باید رعایت کنند، ممکن است منجر به کاهش دریافت مواد مغذی شود. بنابراین، مصرف مولتی ویتامین کلیوی می‌تواند به تأمین نیازهای تغذیه‌ای این بیماران کمک کرده و عوارض ناشی از کمبودهای ویتامینی را کاهش دهد.

مزایا و معایب مصرف مولتی ویتامین

مولتی ویتامین‌ها به شما کمک می‌کنند تا در صورت کمبودهای غذایی، مواد مغذی ضروری را به دست آورید. ویتامین‌های C، D و زینک از سیستم ایمنی حمایت می‌کنند و به بدن کمک می‌کنند تا بهتر با بیماری‌ها مقابله کند. ویتامین‌های A، C و E و همچنین بیوتین برای حفظ سلامت پوست، مو و ناخن‌ها بسیار مؤثر هستند. کلسیم، ویتامین D و منیزیم به استحکام و سلامت استخوان‌ها کمک می‌کنند.

اما مکمل‌های مولتی ویتامینی نیز همانند سایر مکمل‌ها، در صورتی که اصولی و به جا استفاده نشوند، می‌توانند معایبی برای افراد داشته باشند. 

به طور مثال، مصرف بیش از حد برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین A یا آهن می‌تواند سمی باشد و به بدن آسیب برساند. برخی افراد ممکن است به جای اصلاح رژیم غذایی خود، به مولتی ویتامین‌ها اتکا کنند که این کار می‌تواند به طولانی ‌مدت مضر باشد. 

چگونه یک مولتی ویتامین مناسب انتخاب کنیم؟

هنگام انتخاب مولتی ویتامین، به موارد زیر توجه کنید:

• نیازهای خاص خود را بشناسید

اگر زن باردار هستید، ورزشکارید یا رژیم خاصی دارید، باید مولتی ویتامین تخصصی انتخاب کنید که در حالی که ایمن است، نیازهای خاص شما را برطرف کند.

• ترکیب ویتامین‌ها و مواد معدنی

مطمئن شوید که مولتی ویتامین شامل تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای شما باشد.

• از مصرف بیش از حد پرهیز کنید

برخی مکمل‌ها حاوی مقادیر بسیار بالایی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که برای افرادی با نیازهای خاص فرموله شده اند. لذا ممکن است به سلامتی شما آسیب برساند.

سخن پایانی

مولتی ویتامین‌ها می‌توانند در شرایط خاصی بسیار مفید باشند و به بهبود وضعیت سلامت کمک کنند. با این حال، همیشه بهتر است از طریق رژیم غذایی متعادل، مواد مغذی مورد نیاز خود را تامین کنید و در صورت نیاز از مکمل مولتی ویتامین استفاده نمایید. در صورتی که به هر دلیلی نتوانید از رژیم غذایی مناسب پیروی کنید یا دارای نیازهای خاص تغذیه‌ای هستید، توصیه می‌شود با مطالعه و بررسی دقیق، یک مولتی ویتامین مناسب انتخاب و استفاده نمایید.

تیم علمی فعال در داروخانه آنلاین داروکده متشکل از متخصصین داروسازی و کارشناسان ارشد تغذیه، علاوه بر ترجمه و تالیف مقالات علمی و معتبر، آماده ارائه مشاوره تخصصی به صورت رایگان، به کاربران گرامی هستند تا بتوانند بهترین مولتی ویتامین با توجه به شرایط خود را انتخاب نمایند.

همچنین در صورت وجود هر گونه ابهام در مورد مولتی ویتامین‌ها و کسانی که باید مولتی ویتامین مصرف کنند، می‌توانید سوال و نظر خود را در بخش پرسش و پاسخ این مقاله مطرح نمایید تا تیم علمی داروکده در اسرع وقت، پاسخگوی شما عزیزان باشند.