آیا شکلات تلخ می تواند به کاهش وزن کمک کند؟

شکلات تلخ چیست؟ شکلات تلخ یکی از پرطرفدارترین انواع شکلات در سراسر جهان است. این نوع شکلات از دانه درخت کاکائو به دست می آید و یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدانی در کره زمین به شمار می رود. شکلات تلخ بر خلاف شکلات شیری، بدون شیر ساخته شده و حاوی شکر کمتر و میزان کاکائو بیشتری می باشد.

در رژیم های کاهش وزن، مصرف اغلب شیرینی ها باید محدود شوند زیرا کربوهیدرات زیادی دارند. در مقایسه با انواع دیگر شکلات، شکلات تلخ با کیفیت بالا، مقدار کمتری کربوهیدرات دارد. با این حال شکر نیز تا حدی به شکلات تلخ افزوده می شود که تلخی آن را متعادل کند. همه شکلات های تلخ فرمول یکسان ندارند و میزان شکر و کاکائو آن به شرکت سازنده بستگی دارد. در نهایت میزان کاکائو موجود در محصول، کیفیت شکلات تلخ را تعیین می کند. به عنوان مثال یک شکلات تلخ با درصد بالاتر، کاکائو بیشتری و شکر کمتری دارد؛ درنتیجه کیفیت بالاتر و مزیت های بیشتری خواهد داشت.

شکلات تلخ سرشار از آنتی اکسیدان ها، مواد معدنی می باشد و نسبتا مقدار فیبر بالایی دارد. همچنین حاوی ترکیباتی مانند پلی فنول ها، فلاونوئیدها، فلاونول ها و کاتچین می باشد که اثرات بسیار مثبتی بر سلامتی دارند. فلاونوئیدهای شکلات تلخ نسبت به سایر غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان، مانند چای سیاه، شراب و سیب بسیار بیشتر است. مصرف شکلات تلخ باعث بهبود سلامت قلب، کاهش التهاب و بهبود عملکرد مغز می شود.
علاوه بر موارد ذکر شده شکلات تلخ بر کاهش وزن نیز موثر است. این مقاله تاثیر شکلات تلخ بر کاهش وزن را بررسی می کند.

بهبود حساسیت به انسولین
برخی از تحقیقات نشان می دهند که شکلات تلخ می تواند حساسیت به انسولین را دربدن افزایش دهد، هورمونی که برای تولید انرژی، قند را از گردش خون به سلول ها منتقل می کند. بهبود حساسیت به انسولین همچنین می تواند باعث کاهش ترشح انسولین اضافی شود که نتیجه آن از دست دادن وزن بیشتر و کاهش ذخیره چربی است. همچنین مطالعات تایید کرده اند که شکلات تلخ می تواند از نوسانات قند خون و به تبع آن افزایش گرسنگی جلوگیری کند.

کاهش احساس گرسنگی و اشتها
مطالعات نشان می دهند که شکلات تلخ می تواند باعث کاهش هوس ها و افزایش احساس سیری شود و از این طریق به کاهش وزن کمک کند. در یک مطالعه بر 12 زن، نشان داده شد که خوردن شکلات تلخ می تواند باعث کاهش اشتها و کاهش ترشح هورمون گرلین می شود. هورمون گرلین باعث تحریک اشتها شده و سیگنال هایی به مغز ارسال می کند که باعث احساس گرسنگی می شوند.
در یک مطالعه کوچک دیگر، افرادی که شکلات تلخ مصرف می کردند احساس گرسنگی کمتر و احساس سیری بیشتری نسبت افرادی که شکلات شیری مصرف می کردند، داشتند. علاوه بر این، افرادی که شکلات تلخ خورده بودند در وعده غذایی بعدی خود 17 درصد کالری کمتری نسبت به افرادی که شکلات شیری خورده بودند دریافت کردند.

بیشتر بخوانید: گارسینیا کامبوجیا، جام مقدس کاهش وزن

بهبود خلق و خو
چندین مطالعه تاثیر مثبتی از شکلات تلخ بر بهبود خلق و خو نشان داده اند که می تواند در کاهش وزن نقش مثبتی داشته باشد.

شکلات از مکانیسم های مختلفی باعث بهبود خلق و خو می شود:
شکلات تلخ تولید مواد شیمیایی فعال در مغز مانند اندورفین ها که باعث ایجاد سرخوشی می شوند را تحریک می کند. همچنین حاوی سروتونین یک ماده ضد افسردگی است که می تواند باعث بهبود حالات روحی شود.
فلاونول ها: این ماده مغذی که محافظت از مغز را به عهده دارد در شکلات تلخ به مقدار زیادی وجود دارد.
کافئین و تئوبرومین: کاکائو منبع اصلی تئوبرومین است همچنین این دو ماده اگونیست گیرنده آدنوزینی بوده که تاثیر سریعی بر افزایش انرژی و بهبود عملکرد مغز دارند.
ان اسیل اتانول آمین: این اسید چرب عملکردی مشابه آناندامید دارد (یک کانابینوئید که توسط بدن تولید می شود) و ماده شیمیایی فعال موجود در شاهدانه است که اثرات ضد اضطرابی داشته و باعث ایجاد سرخوشی می شود.
فنیل اتیل آمین: یک مونو آمین طبیعی است که باعث افزایش ترشح نور اپی نفرین، دوپامین و استیل کولین می شود.
بر اساس یک مطالعه بزرگ، افرادی که از شکلات تلخ استفاده می کردند 57 درصد احتمال ابتلا به علائم افسردگی را کمتر مشاهده کردند. در یک مطالعه کوچک دیگر خوردن روزانه 40 گرم شکلات تلخ طی 2 هفته باعث کاهش استرس در زنان شد.

متابولیسم را بهبود می بخشد
چربی های اشباع نشده (MUFAs) موجود در شکلات تلخ متابولیسم بدن را برای سوزاندن کالری افزایش می دهند باید درنظر داشت که همه چربی ها مضر نیستند و برخی از آنها در کاهش وزن موثرند.

شکلات تلخ حاوی 3 نوع چربی است: اولئیک اسید، استئاریک اسید و پالمیتیک اسید
استئاریک اسید هنگام تجزیه به اولئیک اسید تبدیل می شود و اولئیک اسید کلسترول خون را کاهش می دهد.
همچنین اولئیک اسید و استئاریک اسید موجود در شکلات تلخ، سرعت جذب  قند به جریان خون را کاهش داده و مانع از افزایش ناگهانی سطح قند و انسولین خون خواهد شد و به این طریق از انتقال قند به سلول های چربی جلوگیری می کند. مقادیر بالای انسولین، مانع از سوختن چربی ها و تشدید احساس گرسنگی می شود.

سخن پایانی
اگر چه شکلات تلخ اثرات مثبتی بر کاهش وزن دارد ولی به چند نکته باید توجه داشت:
شکلات تلخ حاوی چربی و کالری نسبتا زیادی است و 28 گرم حدود شکلات تلخ 9 گرم چربی و 155 کالری دارد؛ پس در مصرف آن نباید زیاده روی کرد.
برخی از محصولات حاوی شکر افزوده هستند که ممکن است اثرات مخربی بر سلامتی داشته باشند و مصرف شکلات تلخ با کالری بالا و شکر افزوده در طولانی مدت می تواند خطر ابتلا به بیماری های مزمن کبدی، بیماری قلبی و دیابت را افزایش دهد.
با توجه به اینکه شکلات تلخ نقش خوبی در کاهش وزن دارد، جهت بهره مند شدن از مزایای آن حتما باید از شکلات تلخ با کیفیت و حاوی حداقل 70 درصد کاکائو استفاده کرد.