بهترین قرص کلسیم برای پوکی استخوان

پوکی استخوان یک بیماری مزمن متابولیک استخوانی است که به کاهش تراکم و آسیب به ساختار آن منجر می‌شود و با توجه به بار بالای اجتماعی و اقتصادی این بیماری، توجه به پیشگیری، تشخیص به موقع و درمان مؤثر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پوکی استخوان معمولاً در مراحل پایانی زندگی و به ویژه در افراد مسن مشاهده می‌شود، اما می‌تواند افراد جوان‌تر را نیز تحت تاثیر قرار دهد و علاوه بر نقش عوامل متعدد مانند سن، جنسیت، هورمون‌ها، سبک زندگی و بیماری‌های زمینه‌ای در ایجاد پوکی استخوان، به واسطه ارتباط مستقیم دریافت کافی برخی ریزمغذی ها به ویژه کلسیم با کاهش خطر پوکی استخوان، در این مقاله نگاهی سریع به این مشکل و عوامل خطر آن خواهیم داشت و به معرفی بهترین قرص کلسیم برای پوکی استخوان می پردازیم. 

فهرست مطالب:

• پوکی استخوان چیست؟
• علت پوکی استخوان
• مواد مغذی برای سلامت استخوان
• قرص کلسیم برای پوکی استخوان

مدت زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه

پوکی استخوان چیست؟

استخوان‌ها به طور طبیعی ترکیبی از مواد معدنی (مانند کلسیم و فسفر) و کلاژن هستند که استحکام و انعطاف‌پذیری آن‌ها را فراهم می‌کنند. پوکی استخوان یا استئوپروز یک بیماری استخوانی است که در آن تراکم استخوان به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و ساختار میکروسکوپی آن تخریب می‌شود. علت اصلی آن، عدم تعادل بین فرایندهای تجزیه و ساخت استخوان است. در وضعیت طبیعی، بدن به طور مستمر استخوان‌ها را تجزیه و بازسازی می‌کند. این فرایند به نام "دینامیک استخوان" شناخته می‌شود که شامل دو بخش اصلی تجزیه استخوان توسط سلول‌های خاصی به نام استئوکلاست‌ها و ساخت استخوان جدید توسط سلول‌های دیگر به نام استئوبلاست‌ها است. فعالیت این سلول ها به طور طبیعی تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی از جمله هورمون‌ها به ویژه استروژن و تستوسترون، سیتوکین‌ها و فاکتورهای رشد قرار دارد. در پوکی استخوان، روند تجزیه استخوان‌ها بر روند ساخت استخوان جدید غلبه می‌کند که این امر به کاهش تراکم استخوان و افزایش شکنندگی در برابر فشارهای معمول منجر می‌شود.

- پوکی استخوان چه علائمی دارد؟

به طور کلی پوکی استخوان در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد، به همین منظور سنجش تراکم استخوان یک شاخص کلیدی برای ارزیابی سلامت استخوان‌ها به حساب آمده و بر اساس آن می‌توان خطر شکستگی را پیش‌بینی کرد. در صورتی که تراکم استخوان کمتر از حد طبیعی شود، استخوان‌ها شکننده‌تر شده و احتمال شکستگی افزایش می‌یابد. 

علائم پوکی استخوان معمولاً در مراحل پیشرفته بیماری ظاهر می‌شوند و شامل برخی موارد زیر هستند،  

• شکستگی‌های استخوان: یکی از علائم اصلی پوکی استخوان، شکستگی استخوان‌ها حتی با ضربات جزئی است. این شکستگی‌ها معمولاً در ستون فقرات، مچ دست و ران مشاهده می‌شوند.
• کاهش قد: به دلیل فشردگی مهره‌های ستون فقرات، افراد مبتلا ممکن است متوجه کاهش ناگهانی در قد خود شوند.
• دردهای مزمن: درد در ناحیه کمر یا پشت معمولاً ناشی از شکستگی‌های مهره‌ها و فشردگی استخوان‌هاست که ممکن است به صورت مزمن باشد و هنگام فعالیت‌های روزمره بدتر شود.
• خمیدگی پشت (کافت): تحلیل استخوان‌های ستون فقرات باعث ایجاد قوز و تغییر وضعیت بدنی فرد می‌شود که در مراحل پیشرفته پوکی استخوان مشاهده می گردد. 
• ضعف عضلانی و کاهش تعادل: با کاهش تراکم استخوان‌ها، عضلات ضعیف شده و فرد ممکن است دچار مشکل در حفظ تعادل و خطر زمین خوردن شود. لذا در انجام کارهای ساده روزمره مانند بالا رفتن از پله‌ها یا خم شدن با مشکل مواجه خواهد شد. 

بر اساس موارد ذکر شده، تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از عوارض جدی پوکی استخوان اهمیت دارد.

علت پوکی استخوان

در این قسمت برخی از مهم ترین عوامل موثر بر پوکی استخوان آورده شده است. برخی از این عوامل غیرقابل تغییر و برخی دیگر قابل اصلاح هستند تا از خطر ابتلا به پوکی استخوان در سال های بعدی زندگی تا حد امکان جلوگیری کنند. 
 

- جنسیت

جنسیت نقش برجسته‌ای در ابتلا به پوکی استخوان دارد. زنان به دلیل تغییرات هورمونی خاص خود، به ویژه کاهش سطح استروژن پس از یائسگی، بیشتر از مردان به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند. استروژن نقش مهمی در حفظ تراکم استخوان و جلوگیری از تجزیه آن دارد. زمانی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، فرآیند تجزیه استخوان‌ها به وسیله استئوکلاست‌ها افزایش یافته و ساخت استخوان کاهش می‌یابد که این امر موجب کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی می‌شود. به همین دلیل هم دریافت قرص کلسیم برای بانوان به ویژه در سنین یائسگی از اهمیت بیشتری در مقایسه با مردان برخوردار است. هر چند، مردان نیز به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند، اما به دلیل وجود هورمون تستوسترون که به تقویت تراکم استخوان کمک می‌کند، روند کاهش تراکم استخوان در آن‌ها کندتر بوده و معمولا در سنین بالاتر احتمال دارد با این مشکل مواجه شوند. 
 

- افزایش سن

با افزایش سن، توانایی بدن در ساخت استخوان جدید کاهش می‌یابد. این روند به تدریج شروع می‌شود و معمولاً از سنین ۳۰ سال به بعد، شروع به کاهش تراکم استخوان‌ها می‌کند. در زنان، پس از یائسگی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، شدت می یابد؛ اما در مردان روند کاهش تراکم استخوان به تدریج و کندتر از زنان اتفاق می‌افتد، ولی همچنان پس از ۷۰ سالگی شدت بیشتری پیدا می‌کند. افراد بالای 50 سال بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند، زیرا کاهش تراکم استخوان به طور مستقیم به روند پیری و تغییرات هورمونی مربوط است.
 

- تاریخچه خانوادگی

داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان می‌تواند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده‌اند که عواملی چون ژنتیک و وراثت می‌توانند در تعیین تراکم استخوان و خطر ابتلا به پوکی استخوان نقش داشته باشند. افرادی که والدین یا بستگان درجه یک شان به این بیماری مبتلا هستند، به احتمال بیشتری به پوکی استخوان دچار می‌شوند. چرا که تحقیقات نشان می دهند، برخی  ژن‌های دخیل در فرآیند متابولیسم کلسیم و ویتامین D می‌توانند موجب افزایش خطر ابتلا به این بیماری شوند.
 

- کاهش سطح هورمون‌ها

همان طور که گفته شد، کاهش سطح هورمون‌ها، به ویژه استروژن در زنان و تستوسترون در مردان، یکی از عوامل مهم در کاهش تراکم استخوان‌ها و ایجاد پوکی استخوان است. در زنان، سطح استروژن پس از یائسگی به طور چشمگیری کاهش می‌یابد که این موضوع می‌تواند باعث افزایش فعالیت استئوکلاست‌ها و کاهش فعالیت استئوبلاست‌ها شود. این فرآیند موجب تسریع تخریب استخوان‌ها و کاهش تراکم آن‌ها می‌شود. در مردان نیز، کاهش سطح تستوسترون می‌تواند باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش شکنندگی آن‌ها شود. با این حال، در مردان این فرآیند معمولاً با سرعت آهسته تر و در سنین بالاتر رخ می‌دهد.
 

- رژیم غذایی ناکافی

رژیم غذایی به واسطه تامین پروتئین و ریزمغذی های مختلف به ویژه کلسیم، منیزیم و ویتامین D نقش مهمی در سلامت استخوان ها ایفا می کند. پس طبیعتا عدم کفایت در خوراک یا داشتن الگوی غذایی ناسالم، مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده و نمک می تواند یکی از عوامل اصلی و تعیین کننده در کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش نرخ ابتلا به پوکی استخوان باشد.

- فعالیت بدنی کم

فعالیت بدنی کم و عدم تحرک موجب کاهش بار مکانیکی بر روی استخوان‌ها و در نتیجه کاهش تحریک فرایندهای استخوان‌سازی می‌شود. ورزش‌های مقاومتی مانند پیاده‌روی، دویدن و وزنه‌برداری با اعمال فشار بر استخوان‌ها، فعالیت استئوبلاست‌ها را افزایش می‌دهند و منجر به تولید استخوان جدید می‌شوند. علاوه بر این، این نوع فعالیت‌ها سبب ترشح هورمون‌هایی مانند استروژن و تستوسترون می گردد که به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کنند. در نتیجه، افراد فاقد فعالیت بدنی مستمر، به دلیل عدم تحریک این فرایندها، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
 

- سیگار کشیدن و مصرف الکل

مصرف سیگار و الکل می‌تواند روند تجزیه استخوان‌ها را تسریع کرده و جذب کلسیم را مختل کند. سیگار کشیدن باعث کاهش جریان خون به استخوان‌ها و کاهش تولید استروژن می‌شود. همچنین، می‌تواند بر ساخت استخوان جدید تأثیر منفی بگذارد و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. مصرف بیش از حد الکل نیز اثرات منفی مشابهی دارد. الکل می‌تواند بر روی هورمون‌ها و سلول‌های استخوان‌ساز تأثیر بگذارد و به کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی‌ منجر شود. 
 

- بیماری‌های زمینه‌ای

بیماری‌های زمینه‌ای مختلف می‌توانند با مکانیزم‌های مختلف در کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش خطر پوکی استخوان دخیل هستند. برای مثال:

• در آرتریت روماتوئید، التهاب مزمن ناشی از فعالیت بیش‌ازحد سیستم ایمنی موجب تولید فاکتورهای التهابی می‌شود که فعالیت استئوکلاست‌ها را افزایش داده و باعث تجزیه بیشتر ماتریکس استخوانی و کاهش تدریجی تراکم استخوان می‌شود.

• در هایپرتیروئیدیسم، افزایش سطح هورمون‌های تیروئیدی به تسریع متابولیسم استخوان و افزایش فعالیت استئوکلاست‌ها منجر می‌شود و در تحلیل تراکم استخوان ها شرکت دارد. 

• در برخی بیماری‌های گوارشی مانند بیماری کرون و سلیاک به دلیل آسیب به سلول‌های روده و اختلال در جذب مواد مغذی، به ویژه کلسیم و ویتامین د3، زمینه‌ساز پوکی استخوان می شود.
   

- عوارض برخی داروهای خاص

مصرف طولانی‌مدت داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد صرع و برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود. کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون می‌توانند با کاهش جذب کلسیم و کاهش فعالیت استئوبلاست‌ها، روند تجزیه استخوان را تسریع کنند. داروهای ضد صرع نیز با تأثیر بر متابولیسم ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند.

لذا در صورت استفاده طولانی مدت از این داروها تحت نظر پزشک، باید به عوارض جانبی مانند پوکی استخوان توجه شده و راهکارهای پیشگیرانه ای مانند رژیم غذایی، استفاده از قرص کلسیم دی و انجام ورزش های مقاومتی در نظر گرفته شود. 

مواد مغذی برای سلامت استخوان

به طور کلی از آن جایی که اولین و اصلی ترین راهکار در برابر پوکی استخوان پیشگیری از آن است و تغذیه نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند، استفاده از منابع غذایی دارای کلسیم و سایر ریزمغذی های موثر در استخوان سازی باید مورد توجه قرار گیرد. 

- کلسیم

کلسیم برای پوکی استخوان بسیار مهم است؛ چرا که علاوه بر نقش آن انقباض عضلات، انتقال عصبی و ترشح هورمون‌ها، به عنوان اصلی‌ترین ماده معدنی در استخوان‌ها و دندان‌ها شرکت داشته و بیش از ۹۹ درصد آن در استخوان‌ها ذخیره می‌شود. این ماده معدنی به همراه فسفر در ساختار استخوانی و حفظ تراکم آن مؤثر است. دکتر الهه عبدالهی، متخصص فارماکولوژی نیز در مقاله ای با عنوان کلسیم و سلامت استخوان، اطلاعات کاملی را در این حوزه گردآوری کرده است. 
 

- ویتامین D3

ویتامین D3 یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که نقش اساسی در متابولیسم کلسیم و فسفر ایفا می‌کند. این ویتامین به طور مستقیم بر جذب کلسیم از روده‌ها تاثیر می‌گذارد و به تنظیم سطح کلسیم و فسفر در خون کمک می نماید. ضمن اینکه ویتامین د3 فعالیت های استئوکلاست‌ها و استئوبلاست‌ها را تنظیم می‌کند، به طوری که موجب تقویت جذب کلسیم و حفظ توازن تراکم استخوانی می‌شود. در صورت کمبود ویتامین  D3، حتی با وجود میزان کافی کلسیم در رژیم غذایی، جذب کلسیم از روده‌ها به طور چشمگیری کاهش می‌یابد، که این امر می‌تواند باعث نرمی استخوان‌ها و در نهایت به پوکی استخوان خواهد شد. 
 

- فسفر

فسفر یکی از مواد معدنی ضروری برای سلامت استخوان‌هاست که بیشتر از ۸۰ درصد آن در استخوان‌ها ذخیره می‌شود. این عنصر به همراه کلسیم در تشکیل کلسیم فسفات در ماتریکس استخوانی مشارکت می‌کند و موجب افزایش استحکام و سختی استخوان‌ها می‌شود. 
 

- منیزیم

منیزیم یک ماده معدنی ضروری برای سلامت استخوان‌ها و عضلات به شمار می‌آید. این عنصر در فرآیند متابولیسم کلسیم نقش مهمی ایفا می‌کند و با کمک به فعال‌سازی آنزیم‌های استخوان‌ساز، در تولید و حفظ ماتریکس استخوانی نقش دارد. منیزیم به همراه کلسیم و ویتامینD برای حفظ تراکم استخوان‌ها و پیشگیری از تحلیل استخوان ضروری است. 
 

- ویتامین K

ویتامین K به ویژه شکل K2 (مناکینون)، نقش حیاتی در سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان دارد. این ویتامین با فعال‌سازی پروتئین‌های استخوانی مانند استئوکالکین، به ذخیره‌سازی کلسیم در استخوان‌ها کمک کرده و از رسوب آن در بافت‌های نرم مانند عروق خونی جلوگیری می‌کند. کمبود ویتامین K می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی‌ها شود. 
 

- ویتامین C

ویتامین C نقش کلیدی در سنتز کلاژن ایفا می کند که پروتئین ساختاری اصلی استخوان‌ها هستند. کلاژن به استخوان‌ها استحکام و انعطاف‌پذیری می‌بخشد و از شکنندگی آن‌ها جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، ویتامین سی در فعالیت استئوبلاست‌ها که سلول‌های مسئول ساخت و ترمیم استخوان‌ها هستند، نقش مهمی دارد با خواص آنتی‌اکسیدانی خود از آسیب اکسیداتیو به سلول‌های استخوانی و بافت‌های همبند محافظت می‌کند. 
 

- بور

بور یک عنصر معدنی ضروری است که در تنظیم متابولیسم کلسیم، منیزیم و فسفر نقش اساسی دارد و با تأثیر بر فرآیندهای بیوشیمیایی استخوان مانند فعال‌سازی آنزیم‌های خاص استخوان‌ساز مانند آلکالین فسفاتاز، به تثبیت ساختار استخوانی کمک کرده و در حفظ تراکم استخوان‌ها و بهبود عملکرد مکانیکی آن ها مؤثر است. بور همچنین سطح هورمون‌هایی همچون استروژن و تستوسترون را تنظیم می کند که از جمله عوامل کلیدی در تقویت استخوان‌ و پیشگیری از تحلیل آن‌ها به شمار می‌روند.
 

- زینک

زینک به عنوان کوفاکتور بسیاری آنزیم‌های بدن در تولید کلاژن و پروتئین‌های استخوانی نقش دارد. این ماده معدنی با کمک به رشد و تقسیم سلول‌های استخوانی مانند استئوبلاست ها، به ساخت استخوان جدید و تقویت ساختار استخوانی کمک می‌کند؛ همچنین در جلوگیری از تخریب استخوان‌ و محافظت از سلول‌های استخوانی در برابر آسیب‌ اکسیداتیو شرکت دارد. 
 

- مس

نقش مس را به عنوان یکی از مواد معدنی موثر در سنتز پروتئین‌های ساختاری اصلی در استخوان‌ها و بافت‌های همبند مانند کلاژن و الاستین نباید نادیده گرفت. این عنصر در فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی دخیل است که از آسیب‌ اکسیداتیو به سلول‌های استخوانی جلوگیری می‌کنند و به تقویت ماتریکس استخوانی و بهبود استحکام آن ها کمک می نماید. 

بهترین قرص کلسیم برای پوکی استخوان

با توجه به اهمیت ریزمغذی های نام برده در بحث سلامت استخوان ها، امروزه مکمل های متعددی با هدف سلامت استخوان ها فرموله شده و در بازار وجود دارند. اصلی ترین ترکیب تشکیل دهنده این محصولات کلسیم است و در کنار آن مواد مغذی همراه نیز به منظور بهبود جذب و عملکرد کلسیم در فرایند استخوان سازی در نظر گرفته شده است. در این بخش به شما برای خرید بهترین قرص کلسیم برای پوکی استخوان کمک می کنیم.
 

- کلسیم 600 یوروویتال

کلسیم 600 میلی گرم یوروویتال، تحت لیسانس Euro OTC Pharma GmbH و پروانه ساخت شرکت حکیمان طب کار با فرموله کردن 600 میلی گرم کلسیم با ملح کربنات، در کنار ترکیب متعادلی از ویتامین های D3، ویتامین E و ویتامین K2 به منظور ارائه فرمولاسیونی کاربردی و موثر در راستای سلامت استخوان ها و دندان و پیشگیری از کاهش تراکم استخوان تولید شده است. این مکمل در قوطی های 50 عددی به فرم دارویی قرص می باشد. 

- بون پاور نچرال ورلد

بون پاور مکمل تحت لیسانس NASCO آمریکا با پروانه ساخت شرکت تولیدی دارویی لیوار، از فرمولاسیون و کیفیت منحصر به فردی برخوردار بوده و یک مکمل 4 جزئی است که به ازای دریافت دو قرص در روز فراهم کننده 666 میلی گرم کلسیم با دو ملح کربنات و گلوکونات به منظور افزایش درصد جذب گوارشی کلسیم است. ضمن اینکه از می تواند با 1000 واحد بین المللی ویتامین د3، نیاز روزانه به این ویتامین را تامین کند. از دیگر ترکیبات این مکمل می توان به دوز مطلوب منیزیم و زینک در آن اشاره کرد. قرص بون پاور در قوطی های 60 عدد عرضه می گردد. 

- بون ساپورت ویتالی تون

بون ساپورت متعلق به شرکت دارویی پوراطب، با فرمولاسیون تحت لیسانس کمپانی ویتافارمد سوئیس، در هر دو قرص خود دارای 500 میلی گرم کلسیم سیترات مالات با عوارض گوارشی کمتر و مناسب افراد مستعد به سنگ کلیه است؛ ضمن اینکه ویتامین D، ویتامین K، منیزیم، زینک، بور، مس و منگنز را نیز در راستای بهبود متابولیسم استخوانی و کمک به مینرالیزاسیون بهتر در مجموعه خود قرار داده است. بون ساپورت هم به فرم قرص در قوطی های 60 عددی عرضه می گردد. 

- لیپوکلسید

قرص لیپوکلسید، متعلق به شرکت کیمیا کالای رازی، از فرم لیپوزومال کلسیم که نسل جدید مکمل کلسیم با جذب و زیست فراهمی بالا و عوارض گوارشی کمتر نسبت به فرم های رایج است، به میزان 500 میلی گرم در هر دو قرص استفاده کرده است که آن را به بهترین مکمل کلسیم برای پوکی استخوان در افراد با سیستم گوارشی حساس مبدل می شود. لیپوکلسید برای بهبود جذب و متابولیسم کلسیم در بدن به فرمولاسیون خود منیزیم، زینک و ویتامین D3 را نیز اضافه کرده است.

- کلترکس هلث برست

کلترکس تحت لیسانس Arnet Pharmaceutical Crop کشور آمریکا در شرکت دارویی پورا طب گستر ایرانیان تولید می‌شود و برای کسانی که به دنبال یک فرمولاسیون با کیفیت و ساده حاوی 500 میلی گرم کلسیم با ملح کربنات و 200 واحد بین المللی ویتامین د3 هستند مناسب است و با توجه به بسته بندی 100 تایی، یک قرص کلسیم تحت لیسانس ولی مقرون به صرفه در نظر گرفته می شود. 

کلام آخر

پوکی استخوان یک معضل شایع است که به دلیل کاهش تراکم و افزایش شکنندگی استخوان‌ها، خطر مشکلات جدی تر را افزایش می‌دهد. این بیماری علت شناسی پیچیده و تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، هورمونی، تغذیه‌ای و سبک زندگی دارد و پیشگیری از پوکی استخوان مهم ترین اقدام در مقابله با آن است. تغییر در سبک زندگی، رژیم غذایی و مصرف قرص کلسیم برای پوکی استخوان باعث مدیریت به موقع این بیماری و جلوگیری از روند تحلیل استخوان ها می شود. 

این مقاله به عنوان بخشی از مجله علمی داروخانه آنلاین داروکده، با این هدف نگارش شده بود که دانش عمومی شما را پیرامون پوکی استخوان و ارتباط آن با مصرف مواد مغذی ارتقا دهد؛ ضمن اینکه با مقایسه چند نمونه از بهترین مکمل های کلسیم برای پوکی استخوان، به شما کمک می کند برای خرید قرص کلسیم جوانب مختلف را در نظر بگیرید. 

امیدواریم از مطالعه آن چه گفته شد، نهایت استفاده را برده باشید و در صورت هر گونه سوال یا اظهار نظر، با ما به عنوان تیم علمی داروکده در ارتباط باشید.