داروهای ضد‎فشار خون

مقدمه: همان طور که از نام این دارو ها بر می ‎آید ترکیباتی هستند که فشار‎خون را کم می‎ کنند و برای درمان فشار خون بالا به کار می روند. فشار‎خون، نیرویی است که خون بر دیواره رگ‎ ها وارد می ‎کند. هر بار که قلب می ‎زند خون را به درون شریان‎ها تلمبه می ‎کند. در این زمان فشار‎خون در بالاترین حد خود است که به آن فشار سیستولی یا ماکزیمم می‎ گویند. وقتی که قلب در فاصله بین دو ضربان استراحت می ‎کند، فشار‎خون پایین می ‎آید که به آن فشارخون دیاستولی یا مینیمم می ‎گویند. برای مثال وقتی گفته می شود فشار خون 8/12 است، عدد 12 فشارخون سیستولی و عدد 8 فشارخون دیاستولی را نشان می‎ دهد.

از لحاظ سبب شناسی، پر فشاری خون را به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می کنند. برای پر فشاری خون اولیه که اکثریت مبتلایان به فشارخون بالا را در بر می ‎گیرد علت مشخص و قطعی پیدا نشده است اگر چه عوامل متعددی را برای بروز و ظهور آن بر می شمارند. در پر فشاری خون ثانویه، افزایش فشارخون علت مشخصی دارد؛ مثلاً تنگی شریان های کلیه، پر کاری غده فوق کلیه، اختلالات غده تیروئید و یا علل دارویی نظیر مصرف کورتون ها، قرص های پیشگیری از بارداری، دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی نظیر ایندومتاسین و ایبوپروفن به ویژه با دوز بالا، ترکیبات ضد احتقانی نظیر پسودوافدرین و فنیل‎افرین که در قرص های سرماخوردگی به کار‎ می‎ روند و یا هورمونی به نام اریتروپوئتین که در بیماران دیالیزی مصرف می شود همگی می توانند فشارخون را بالا ببرند.  

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره فشار خون بالا

به یاد داشته باشید که نقش عوامل زمینه سازی مثل مصرف زیاد نمک، استعمال دخانیات، نوشیدن مشروبات الکلی، چاقی، کم تحرکی، مصرف زیاد چای و قهوه در ابتلا به فشارخون بالا بسیار پر رنگ است. پس توجه کنید که در کنار استفاده از دارو های پایین آورنده فشارخون، ترک عادات مضر برای سلامتی، از ضروریات کنترل فشارخون بالاست.

درمان دارویی
اگر پزشک شما تشخیص داد که شما دچار فشارخون بالا شده‎ اید و با روش های غیر دارویی فشار خونتان پایین نمی ‎آید برای شما داروی کاهنده فشارخون تجویز می ‎کند که لازم است آن را مصرف کنید. دارو های ضد فشارخون انواع مختلف دارند اما کلاً در دسته‎های زیر قرار می گیرند:
- دارو های ادرار آور یا مدر (دیورتیک)- دارو های ضدآلدسترون
- دارو های ضد سمپاتیک (سمپاتولیتیک)
- دارو های مهار کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین 
- دارو های مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین 2
- دارو های مسدود‎ کننده کانال کلسیم
- دارو های گشاد‎ کننده مستقیم عروقی
باید در نظر داشت که انتخاب داروی ضد فشار‎خون برای یک بیمار خاص، به شرایط بیمار از قبیل سن، جنس، شدت بیماری، سابقه دیابت، بیماری قلبی،کلیوی، تنفسی و... وابسته است.

دارو های ادرار آور (دیورتیک)
این داروها باعث افزایش دفع ادرار و در نتیجه کاهش سدیم (نمک) و حجم مایعات بدن می‎ شوند. این کار به کاهش فشار خون کمک می ‎کند، زیرا حجم خون را کم می ‎کند.
فشارخون‎های خفیف گاهی با مصرف دیورتیک ‎ها به تنهایی درمان می شوند، اما شیوه‎ ی متداول ‎تر استفاده از این داروها  
همراه با سایر دارو های پایین آورنده فشار خون است. دیورتیک ‎های معروف شامل موارد زیرند:
- فورزماید
- هیدروکلروتیازید
یکی از عوارض جانبی دیورتیک ‎ها، از دست دادن پتاسیم است که همراه با سدیم از ادرار دفع می ‎شود. 
پتاسیم برای حرکت طبیعی و بهنجار عضلات لازم است و کمبود این ماده‎ی معدنی باعث احساس خستگی، ضعف، درد های عضلانی، گرفتگی پا، خواب آلودگی، تهوع و استفراغ و حتی مشکلات قلبی می‎ شود. به همین دلیل بیماری که با مصرف دیورتیک‎ ها درمان می ‎شود، باید در کنار آن از مواد غذایی سرشار از پتاسیم مانند آب‎ پرتقال، موز،‎ کیوی یا مکمل های پتاسیم استفاده کند.

*بعضی از دیورتیک ها از لحاظ دفع پتاسیم اصلاح شده ‎اند که به آنها دیورتیک‎ های نگه دارنده پتاسیم می ‎گویند.
این داروها عبارتند از:
 - آمیلوراید
- تریامترن
 بر همین اساس چون هیدروکلروتیازید پتاسیم را دفع می ‎کند، دارویی به نام تریامترن H وجود دارد که ترکیبی از هیدروکلروتیازید و تریامترن است. حضور تریامترن در این ترکیب دارویی باعث می شود تا پتاسیم خون حفظ شود.

دارو های ضد آلدوسترون (آنتاگونیست های آلدوسترون)
 این داروها را به این علت در طبقه ‎ای جداگانه از داروهای نگهدارنده پتاسیم قرار می ‎دهند چون به طور غیر مستقیم و با جلوگیری از اثر آلدوسترون، باعث دفع آب و نمک و حفظ پتاسیم می شوند. از این خانواده دو داروی زیر در داروخانه‎های ایران وجود دارد: 
- اسپیرونولاکتون 
- اپلرنون
اسپیرونولاکتون چون اثرات ضد آندروژنی دارد یعنی با اثرات هورمون مردانه یا تستوسترون مقابله می کند در درمان آکنه، پر مویی خانم ها، بلوغ زود رس در پسران و برخی از اختلالات غدد درون ریز مصرف می شود. پس می توان حدس زد که اسپیرونولاکتون یک سری عوارض مربوط به غدد هم دارد. مثلا می تواند باعث بزرگ شدن پستان ها در آقایان شود و یا میل جنسی و توان جنسی را کاهش دهد. البته اپلرنون که اخیراً به بازار دارویی معرفی شده است عوارض جانبی اسپیرونولاکتون را ندارد و از این لحاظ به اسپیرونولاکتون برتری دارد.
برای اطلاعات بیشتر درباره این داروها، به بخش " از دارو های دیورتیک یا ادرار آور چه می دانیم" مراجعه کنید. 

باید‎ ها و نباید های دارو های ادرار ‎آور:
- از آنجا که این داروها، تولید ادرار را زیاد می کنند توصیه می‎ شود تا در ابتدای روز و صبح ها مصرف شوند تا خواب فرد را به هنگام شب مختل نکنند.
- دارو هایی نظیر هیدروکلروتیازید نه تنها باعث دفع کلسیم از ادرار نمی‎ شوند بلکه غلظت کلسیم خون را هم بالا می ‎برند.
- قدرت ادرار آوری فورزماید بسیار بیشتر از هیدروکلروتیازید است. بنابراین در مصرف آن بیشتر مراقب از دست رفتن زیاده از حد آب و نمک از بدن باشید چون اگر آب و نمک زیادی از دست رود فرد ممکن است در حالت ایستاده دچار سرگیجه شود و حتی غش کند. اگر چه ضعف و خستگی از عوارض مدرهاست.
- هیدروکلروتیازید و فورزماید هر دو می ‎توانند قندخون و اسید اوریک خون را افزایش دهند.
- مواظب مصرف هم زمان فورزماید با سایر داروها باشید. این دارو با دیگوگسین که یک داروی قلبی است تداخل دارد و یا اگر
با داروی ضد انعقاد خون معروفی به نام وارفارین مصرف شود، می تواند فرد را مستعد خونریزی کند. 
- تجویز هیدروکلروتیازید و فورزماید در بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

دارو های ضد سمپاتیک (سمپاتولیتیک)
این داروها به چندین گروه مختلف تقسیم بندی می ‎شوند. نحوه اثر این داروها بدین صورت است که با مسدود و مهار کردن سیستم عصبی سمپاتیک فشار خون را کاهش می دهند.
برای اطلاعات بیشتر درباره این داروها، به بخش " از دارو های موثر بر دستگاه عصبی خود کار چه می دانیم" مراجعه کنید. 

انواع این داروها بر اساس محل اثرشان به دو دسته اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از:
1- مهار کننده های سیستم عصبی سمپاتیک مرکزی
این گروه از داروهای ضد فشار ‎خون به جای تاثیر مستقیم بر سیستم قلبی-عروقی، بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‎ کنند. به همین دلیل این داروها در ابتدای مصرف شان باعث خواب آلودگی می ‎شوند و در صورت مصرف باید از کار هایی مثل رانندگی که نیاز به هشیاری دارند اجتناب کرد.
نمونه ای از داروهای این دسته عبارتند از:
- متیل دوپا 
- کلونیدین 
امروزه با وجود دارو های جدیدتر ضد فشارخون معمولاً از متیل دوپا دیگر برای کنترل فشارخون بالا استفاده نمی ‎شود مگر در مواردی مانند فشارخون دوران حاملگی که داروی ایمنی در بارداری محسوب می شود. کلونیدین هم انتخاب اول برای کنترل فشار خون بالا نیست. اگر چه کلونیدین غیر از اثر کاهنده فشارخون کاربرد های دیگری دارد که تجویز آن را بیشتر می ‎کند (مثلاً از این دارو برای کنترل علائم ترک اعتیاد به مواد افیونی و الکل و سیگار، تسکین بعضی از درد ها و یا گر گرفتگی دوران یائسگی استفاده می شود).

2- مسدود کننده‎ های گیرنده آدرنرژیک که خود این گروه به سه دسته عمده تقسیم می‎ شوند: 
الف- مسدودکننده‎ های گیرنده آلفا آدرنرژیک (مثل پرازوسین و ترازوسین)
امروزه با وجود دارو های جدیدتر ضد فشارخون مصرف این دارو ها خیلی رایج نیست. قبلاً از این دارو ها در کنترل علائم بزرگی خوش خیم پروستات استفاده می شدند اما تجویز آن ها به این منظور هم با ظهور دارو های اختصاصی تری مثل تامسولوسین از رواج افتاده است.
ب- مسدود ‎کننده‎ های گیرنده بتا آدرنرژیک (مثل پروپرانولول، آتنولول و متوپرولول)
پ- مسدود‎ کننده‎ های آلفا و بتا آدرنرژیک (مثل کارودیلول) 

سرنوشت دارو در بدن (فارماکوکینتیک)
اکثر دارو های سمپاتولیتیک به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شوند؛ به طور گسترده در بدن متابولیزه می شوند و به راحتی از طریق ادرار دفع می شوند.

نحوه اثر دارو در بدن (فارماکودینامیک)
دارو های سمپاتولیتیک، سیستم عصبی سمپاتیک را مهار کرده و با کاهش برون ‎ده قلبی و گشاد کردن عروق محیطی فشار‎خون را کاهش می‎ دهند. البته یک تفاوت مهم در کارکرد مسدود کننده های آلفا آدرنرژیک با بتا آدرنرژیک وجود دارد. دارو های مسدود کننده گیرنده های آلفا آدرنرژیک، جلوی اثر یک سری ترکیبات مهم در بدن مثل آدرنالین و نورآدرنالین را بر روی رگ ها می گیرد. چون آدرنالین و نورآدرنالین تنگ کننده عروق هستند با جلوگیری از اثرشان، رگ ها تنگ نمی شوند و در نتیجه فشار خون بالا نرفته و پایین باقی می ماند. اما مسدود کننده ‎های گیرنده بتا آدرنرژیک محل اصلی شان قلب است و باعث کاهش ضربان قلب می شوند و از این طریق فشار خون را کاهش می دهند. البته مقاومت رگ ها و تنش آنها را نیز کم می کنند و با شل کردن نسبی عروق از این راه هم به کاهش فشارخون کمک می کنند. 

باید‎ ها و نباید های دارو های ضد فشارخون سمپاتولیتیک:
- مسدود کننده ‎های گیرنده آلفا آدرنرژیک مثل پرازوسین و ترازوسین می توانند در اولین دوز مصرفی و یا افزایش سریع دوز مصرفی افت شدید فشارخون بدهند. این مسئله به ویژه همراه با دارو های مدر یا مسدود کننده گیرنده بتا خطرناک است چون در تغییر وضعیت ناگهانی از خوابیده به ایستاده قلب قادر به جبران افت فشارخون نیست و برای لحظاتی خون به مغز نمی رسد و فرد غش می کند و می افتد. پس مراقب این حالت که به آن افت فشارخون وضعیتی می گویند باشید و برای جلوگیری از آن توصیه می شود وضعیت خود را ناگهانی تغییر ندهید.
- مسدود‎کننده‎ های گیرنده بتا آدرنرژیک ممکن است باعث افت فشار خون و برادی‎کاردی شوند (کاهش ضربان قلب یا نبض به کمتر از 60 ضربه در دقیقه را کُندتَپشی یا برادی‌کاردی می‌گویند).
-کاهش میل جنسی، افسردگی، خواب آلودگی، افزایش وزن، تاری دید، خستگی می تواند از عوارض دارو های مسدود‎ کننده ‎های گیرنده بتا آدرنرژیک باشد.
- دارو های مسدود‎ کننده ‎های گیرنده بتا آدرنرژیک می توانند سبب تشدید آسم شوند اگر چه این عارضه با دارویی مثل پروپرانولول بیشتر دیده می شود.
- دارو های مسدود ‎کننده‎ های گیرنده بتا آدرنرژیک علائم افت قند خون را می پوشانند و جلوی مکانیسم های جبرانی بدن را نیز می ‎گیرند و فرد متوجه افت قند خونش نمی ‎شود. این مسئله در مبتلایان به دیابت در صورت افت قند خونشان به علت مصرف انسولین و سایر دارو های ‎کاهنده قند خون می ‎تواند مسئله ساز و خطرناک باشد.
-مصرف دارو های مسدود ‎کننده‎ های گیرنده بتا آدرنرژیک را ناگهانی قطع نکنید. این کار باعث افزایش فشارخون و ضربان قلب می شود و در افراد مستعد مثل مبتلایان به آنژین صدری و یا فشارخون های بالا می تواند نتایج جبران ناپذیری داشته باشد. پس مصرف این داروها را در صورت صلاح دید پزشک معالج باید به تدریج و در عرض چند هفته کم و سرانجام قطع کرد.
- به علت کاهش ضربان قلب و تضعیف سیستم سمپاتیک، مصرف دارو های مسدود‎ کننده‎ های گیرنده بتا آدرنرژیک برای ورزشکاران قدرتی مناسب نیست.

مهار کننده‎ های آنزیم‎ تبدیل‎ کننده ‎آنژیوتانسین 
از این دسته داروها وقتی استفاده می‌شود که مهار کننده‎ های بتا آدرنرژیک و یا داروهای دیورتیک نتوانند فشار خون را پایین بیاورند. داروهایی از این دسته که مصرف شان بسیار رایج است عبارتند از:
- انالاپریل
- کاپتوپریل
- لیزینوپریل

سرنوشت دارو در بدن (فارماکوکینتیک)
از لوله‎ی گوارش جذب و در اکثر بافت‎های بدن توزیع می‎شوند. به طور عمده در کبد متابولیزه شده و از طریق کلیه‎ها و ادرار دفع می‎شوند.

نحوه اثر دارو در بدن (فارماکودینامیک)
کلیه ‎ها پروتئینی به نام رنین ترشح می‎کنند (اصلاً نام رنین از ریشه لاتین واژه کلیه آمده است).  رنین باعث می‎شود در طی یک سری فعل و انفعالات در بدن ماده‎ای به نام آنژیوتانسین 2 تولید شود که رگ ها را به شدت تنگ می‎ کند و فشار‎خون را بالا می ‎برد. از طرف دیگر حاصل این واکنش ها آزاد شدن هورمونی به نام آلدوسترون از قشر غده فوق‎ کلیه یا آدرنال است که باعث می ‎شود کلیه، آب و نمک (منظور سدیم است) را در بدن نگه دارد و با این کار حجم خون را بالا برده و از این راه نیز باعث افزایش فشار‎خون می ‎شود.
حالا دارو هایی نظیر ‎کاپتوپریل و انالاپریل در مرحله ‎ای از این فعل و انفعالات اثر می‎ کنند و با جلوگیری از فعالیت یک آنزیم مهم به نام آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین، نمی‎ گذارند که آنژیوتانسین 2 تولید شود. پس رگ ها تنگ نمی شوند و فشار خون پایین می ‎آید. همچنین هورمون آلدوسترون هم دیگر تولید نمی‎ شود و در نتیجه آب و نمک بیشتری از راه ادرار دفع می شود. با این کار نیز حجم خون و در نتیجه فشار خون پایین می آید و از بار قلب که به علت فشار‎خون بالا زیاد شده، کاسته می ‎شود.

باید‎ ها و نباید های دارو های مهار کننده ‎های آنزیم‎ تبدیل‎ کننده ‎آنژیوتانسین: 
- سرفه خشک از عوارض معمول این داروها به ویژه در زنان است.
- مصرف این داروها در دوران بارداری مجاز نیست. اگر قصد باردار شدن دارید حتما به پزشک تان بگویید تا داروی تان را با یک داروی ایمن در دوران بارداری عوض کند.
- این دارو ها در ابتدای مصرف ممکن است سبب افت زیاد فشارخون شوند.
- این دارو ها میزان پتاسیم خون را افزایش می دهند. مراقب رژیم های غذایی پر پتاسیم و یا مصرف هم زمان با دارو هایی مثل مدر های نگه دارنده پتاسیم باشید.
- این دارو ها ممکن است حس چشایی را مختل کنند.
- این دارو ها ممکن است باعث ایجاد راش یا بثورات پوستی شوند.

دارو های مسدود‎ کننده گیرنده آنژیوتانسین 2
همان طور که در بخش دارو های مهار کننده‎ آنزیم تبدیل ‎کننده‎ آنژیوتانسین گفته شد در همه افراد از جمله مبتلایان به فشار خون بالا ماده‎ای تولید می‎ شود که به آن آنژیوتانسین 2 گفته می شود. این ماده با وصل شدن به گیرنده‎های خود در عروق باعث تنگ شدن آنها می‎ شود. کاری که دارو های این گروه می کنند این است که روی این گیرنده ها می نشینند و به اصطلاح آنها را مسدود می ‎کنند و جلوی وصال! آنژیوتانسین 2 را با گیرنده های خود می‎ گیرند. در نتیجه رگ ها دیگر تنگ نمی ‎شوند، آلدوسترون ساخته و آزاد نمی شود و نهایتاً فشار‎خون پایین می‎ آید. از داروهای این خانواده که اتفاقاً از پر مصرف ‎ترین دارو های فشارخون به شمار می ‎روند و در ایران هم وجود دارند می ‎توان به لوزارتان و والزارتان اشاره کرد. اخیراً هم داروی اپرو‎سارتان به بازار دارویی ایران راه پیدا کرده است. 
(توجه کنید پسوند "زارتان" در این دارو ها در کشور ها و با گویش های مختلف "سارتان" هم تلفظ می شود).

سر نوشت دارو در بدن (فارماکوکینتیک)
فارماکوکینتیک دارو های این دسته با هم متفاوت و عامل وجود تعداد زیاد دارو های این خانواده نیز همین نکته است؛ وگرنه این که از لحاظ اثر بخشی خیلی با هم متفاوت باشند محل سوال است.

نحوه اثر دارو در بدن (فارماکودینامیک)
این دارو ها نیز اثر خود را با مداخله بر سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون اعمال می ‎کنند. اما یک گام تخصصی ‎تر عمل می ‎کنند یعنی به آنزیم تبدیل‎ کننده‎ آنژیوتانسین کاری ندارند و مانند کاپتوپریل یا انالاپریل مستقیماً جلوی تولید آنژیوتانسین 2 را نمی ‎گیرند. به جای آن به گیرنده‎ های آنژیوتانسین 2 بر روی عروق می ‎چسبند و نمی ‎گذارند این ماده عروق را تنگ کند و دیگر آلدوسترون ساخته و ترشح نمی شود و با این کار باعث کاهش فشار خون می‎ شوند. 

باید‎ ها و نباید های دارو های مسدود‎ کننده گیرنده آنژیوتانسین 2 :
- این دارو ها با دارو های زیادی تداخل دارند. برای مثال اگر لوزارتان همراه با فلوکونازول (که یک داروی ضد عفونت های قارچی است) مصرف شود غلظت لوزارتان در خون افزایش پیدا کرده و باعث کاهش بیش از حد فشار خون می شود؛ و یا دارویی به نام ریفامپین که یک آنتی بیوتیک ضد سل است باعث کاهش اثر این خانواده از داروهای ضد فشارخون می‎ شود.
- اگر این دارو ها همراه با مکمل های پتاسیم مصرف شود خطر افزایش بیش از حد پتاسیم محتمل است چون این داروها خودشان به تنهایی پتاسیم خون را بالا می ‎برند.
- مصرف این داروها در دوران حاملگی و شیردهی ممنوع است.

مسدود‎ کننده ‎های کانال کلسیم
این دارو ها از ورود کلسیم به داخل سلول‎ های عضلانی عروق جلوگیری می‎ کنند. در نتیجه رگ ها شل و گشاد می ‎شوند. این دارو ها عبارتند از:
- دیلتیازم
- وراپامیل
- آملودیپین
- نیفدیپین
البته به یاد داشته باشید که دارو های این خانواده علاوه بر عروق بر قلب نیز تاثیرات زیادی دارند. به همین دلیل است که این دارو ها از دسته دارو های گشاد‎ کننده عروق که فقط تاثیر شان روی عروق است و تاثیر چندانی روی قلب ندارند، سوا شده‎اند و جداگانه از آنها یاد می شود. به ویژه دارو هایی مثل دیلتیازم و وراپامیل را فقط به منظور کاهش فشار خون به کار نمی برند بلکه در درمان و کنترل سایر بیماری های قلبی مصرف می‎ شوند. البته دو داروی آملودیپین و نیفدیپین اثرات شان بر روی عروق به مراتب بیش از اثرات شان روی قلب است به طوری که داروی آملودیپین یکی از پر مصرف ترین دارو های ضد فشارخون است.  

باید‎ ها و نباید های مسدود‎ کننده‎ های‎ کانال ‎کلسیم
اگر هر کدام از عوارض زیر را مشاهده کردید با پزشک تان درباره آنها مشورت کنید:
- ادم ساق و قوزک پا؛ یبوست (بیش از همه با دیلتیازم دیده می شود)؛ بر افروختگی صورت و گر گرفتگی؛ سرگیجه و سردرد به ویژه در اوایل درمان.
- دیلتیازم و وراپامیل ضربان قلب را کند می کنند و می توانند سبب اختلالات ریتم قلب شوند. ضربان قلب و فشار خونتان را مرتب پایش کنید.
- در موارد نارسایی قلبی و بزرگ شدن قلب، این دارو ها انتخاب مناسبی به عنوان ضد فشارخون نیستند. 
- در موارد وجود آسم، دیابت و اختلالات‎ کلیوی، اگر به عنوان داروی ضد فشارخون تجویز و مصرف شوند، مشکلی روی بیماری زمینه ‎ای فرد ایجاد نمی ‎کنند.
- نیفدیپین و آملودیپین می توانند سبب بزرگی لثه ها شوند.

گشاد کننده مستقیم عروقی
این دارو ها همان طور که از نام شان پیداست مستقیماً اثر کرده و عروق اعم از سرخ رگ ها و سیاه رگ ها را گشاد می‎ کنند. دارو های این خانواده عبارتند از:
- هیدرالازین
- مینوکسیدیل
- دی ازوکسید
- نیتروپروسید
سه داروی مینوکسیدیل و هیدرالازین و دی ازوکسید در موارد فشارخون های حاد و مقاوم به درمان و همراه با سایر دارو های ضد فشارخون به کار می ‎روند وگرنه دارو هایی نیستند که همان اول کار مصرف شوند. نیتروپروسید هم داروی بیمارستانی بوده و در بحران های فشارخون و موارد اورژانس از آن استفاده می‎ شود. این دارو ها چون باعث افت شدید فشار خون می شوند سیستم عصبی سمپاتیک را فعال می کنند و به جبران این اثر ضربان قلب بالا رفته و عروق منقبض می شوند. برای مقابله با این عارضه هم زمان از دارو های دیگر ضد فشارخون استفاده می شود.

سرنوشت دارو در بدن (فارماکوکینتیک)
اکثر این دارو ها به خوبی جذب و در بدن پخش می شوند؛ در کبد متابولیزه شده و از طریق ادرار دفع می شوند.

نحوه اثر دارو در بدن (فارماکودینامیک)
گشاد‎ کننده های عروقی مستقیم با شل کردن عضلات صاف جدار عروق سبب کاهش مقاومت عروقی شده و فشار خون را کاهش می ‎دهند.

باید‎ ها و نباید های گشاد کننده مستقیم عروقی:
- عوارضی مثل اِدم (یعنی احتباس آب و نمک که خود را با ورم مثلاً در ساق و قوزک پا نشان می دهد)، سردرد، تپش قلب، درد قفسه سینه، حساس شدن پستان ها، خستگی، راش پوستی ممکن است رخ دهد.
- به یاد داشته باشید هیدرالازین ممکن است در بعضی افراد ایجاد عارضه ای به نام لوپوس کند که خود را به شکل درد عضلات و مفاصل نشان می‎ دهد.
- مینوکسیدیل می تواند باعث عارضه پر مویی شود. در واقع با کشف تصادفی این عارضه بود که امروزه از محلول ها و لوسیون های مینوکسیدیل برای طاسی سر و رویش موی مجدد استفاده می شود.

باید‎ ها و نباید های کلی دارو های ضد فشارخون:
- انتخاب بهترین داروی ضد فشارخون به مسائل مختلفی بستگی دارد از جمله سن و سال فرد؛ سابقه خانوادگی؛ جنس فرد؛ بیماری های همراه فشار خون بالا نظیر دیابت، آسم، بیماری های کلیوی؛ سابقه حساسیت دارویی و شدت بیماری. پزشک تان با در نظر گرفتن نکاتی از این دست برای تان دارو تجویز می کند.
- تضمین اثر بخشی دارویی، با کم کردن یا حذف کامل عوامل مضری مانند دخانیات، مشروبات الکلی و نمک غذا ممکن است. با تغییر سبک زندگی ممکن است پزشک تان بتواند مقدار داروی مصرفی شما را کم و یا حتا قطع کند.
- دارو های ضد فشارخون تان را هیچ گاه سر خود و ناگهانی قطع نکنید. این کار می ‎تواند عواقب خطرناکی داشته باشد.
- هیچ گاه دارو های مصرفی خودتان از جمله دارو های ضد فشار خون تان را به دیگران توصیه نکنید.
- مراقب مصرف هم زمان داروهایی که فشار خون را بالا می برند باشید. یکی از رایج ترین این دارو ها، ضد التهاب ‎های غیر استروئیدی نظیر ایندومتاسین و ایبوپروفن است.
- بدون مشورت با پزشک یا داروساز از هیچ داروی گیاهی و شیمیایی دیگر برای کاهش فشار خون و یا سایر مشکلات و بیماری ‎های همراه تان استفاده نکنید.