همه چیز درباره فشار خون بالا

فشار خون بالا یکی از مشکلات شایع است که معمولا از سنین میانسالی آغاز می شود. فشار خون در واقع میزان فشاری است که خون به دیواره رگ ها وارد می کند. فشار خون بالا باعث افزایش بار کاری قلب شده و به عروق صدمات جدی می زند. در صورتی که این مشکل کنترل نشود در طول زمان باعث افزایش خطر بیماری های قلبی، سکته مغزی و بیماری های کلیه می گردد.

علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا، قاتل خاموش هم نامیده می شود زیرا معمولا در سال های اول ابتلا هیچ گونه علامت بالینی ندارد. در حقیقت یک نفر از هر پنج نفر فرد مبتلا به فشار خون بالا از بیماری خود آگاه نیست. چنانکه فشار خون بالا بدون درمان رها شود باعث ایجاد مشکلات متعددی می گردد، مشکلاتی مانند آسیب به قلب، ریه ها، عروق خونی، مغز و کلیه ها. مهمترین عامل خطر در سکته های قلبی و مغزی فشار خون بالاست. 

علل ایجاد فشار خون بالا
فشار خون نرمال معمولا باید زیر 12 روی 8 باشد، اگر فشار سنج چندین بار متوالی مقادیر بالاتر از این رقم را نشان دهد، بیانگر فشار خون بالاست. در بسیاری از موارد علت اصلی فشار خون بالا ناشناخته است. در فشار خون عدد بزرگتر یا فشار سیستولیک نشان دهنده فشار خون هنگام طپش یا همان انقباض قلب است و عدد کوچکتر یا فشار خون دیاستولیک میزان فشار خون در هنگام استراحت قلب بین طپش ها را نشان می دهد یعنی هنگامی که قلب در حالت انبساط است و از خون سیاهرگی پر می شود. لازم به ذکر است هر چند علت اصلی فشار خون بالا به درستی مشخص نیست اما گاهی اوقات بیماری های کلیه یا مشکلات غدد فوق کلیوی باعث افزایش فشار خون می شود.

علامت های قبل از شروع ابتلا به فشار خون بالا، علائم هشدار دهنده
طبق تحقیقات صورت گرفته حدود یک سوم آمریکایی ها دچار علائم پیش فشار خون بالا هستند. فشار خون سیستولیک این افراد غالبا بین 12 تا 13.9 می باشد و فشار خون دیاستولیک آنها بین 8 تا 9.9 متغیر می باشد. افرادی که فشار خون آنها در این محدوده است نسبت به افرادی که فشار خونی پایین تر دارند ریسک بیشتری برای ابتلا به بیماری های قلبی عروقی دارند. پزشکان به این افراد توصیه می کنند که سبک زندگی خود را تغییر دهند تا خطر ابتلای آنها به فشار خون بالا کاهش یابد. 

محدوده خطر در فشار خون بالا
اگر فشار خون فردی به طور متوسط 14 روی 9 یا بالاتر از این باشد حتی اگر علامتی نداشته باشد یک بیمار با فشار خون بالا محسوب می شود. فشار خون 18 روی 11 و بالاتر باید حتما به صورت اورژانسی درمان گردد. اگر فشار خون شما بالاتر از 18 روی 11 بود ابتدا چند دقیقه استراحت کنید و سپس فشار خون خود را مجددا اندازه گیری کنید اگر فشار باز هم بالا بود بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کنید. حمله یا کریز فشار خون ممکن است باعث سکته های مغزی و حمله قلبی و یا صدمه به کلیه ها و یا بیهوشی گردد. علائم بحران فشار خون بالا می تواند شامل: سردرد شدید، احساس نگرانی و نا آرامی، خون دماغ و تنفس های کوتاه باشد.

چه کسانی دچار فشار خون بالا می شوند؟
تا قبل از سن 45 سالگی میزان ابتلا به فشار خون در مردان بیشتر از زنان است. اما هر چه سن بالاتر برود نسبت ابتلا در مردان و زنان تفاوت چندانی نمی کند. این روند تا حدود 65 سالگی ادامه دارد اما بعد از 65 سالگی درصد زنان دچار فشار خون بالا نسبت به مردان بیشتر است. اگر در خانواذه شما فردی مبتلا به فشار خون بالا وجود داشته باشد احتمال اینکه شما هم در آینده با این مشکل مواجه شوید زیاد است. همچنین خطر ابتلا به فشار خون بالا در افراد مبتلا به دیابت بالاتر از افراد عادی است. حدود 60 درصد از افراد دیابتیک دارای فشار خون بالا هستند.

رابطه فشار خون بالا و نژاد
فشار خون بالا در نژاد سیاه پوستان آمریکایی بیشتر از سایر نژادها دیده می شود همچنین اغلب آنها از سنین جوانی با این مشکل مواجه می شوند. مطالعات ژنتیک نشان می دهد که نژاد ساه پوستان آمریکایی در مقابل مصرف نمک بسیار حساس هستند، بنابراین این افراد باید از سنین پایین رژیم غذایی مناسب داشته باشند و تمرینات ورزشی را به صورت مرتب انجام دهند. 

رابطه فشار خون بالا و سدیم
سدیم به عنوان یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده نمک فشار خون را بالا می برد. انجمن قلب آمریکا به افراد توصیه می کند روزانه کمتر از 1500 میلی گرم سدیم مصرف کنند. برای این کار باید مصرف نمک را به شدت کاهش دهید و میزان نمک موجود در غذاهای آماده را بدانید زیرا این گونه غذاها عمده ترین منابع ورودی نمک به بدن محسوب می شوند. غذاهای کنسرو شده و گوشت های فراوری شده مقصران اولیه مصرف نمک اضافی محسوب می شوند. 

فشار خون بالا و استرس
استرس ممکن است فشار خون را به صورت موقتی بالا ببرد ولی هنوز شواهدی مبنی بر اینکه استرس باعث ایجاد فشار خون بالای پایدار شود، وجود ندارد. لازم به ذکر است که استرس یکی از عوامل خطر در بیماری های قلبی محسوب می شود بنابراین به طور غیر مستقیم می تواند عامل فشار خون بالا شود. استرس باعث به وجود آمدن آثار ناسالمی مثل مصرف الکل، سیگار کشیدن و رژیم غذایی ناسالم می گردد که این عادات از عوامل بالا رفتن فشار خون و بیماری های قلبی محسوب می شوند.

فشار خون بالا و اضافه وزن
اضافه وزن باعث فشار مضاعف به قلب شده و خطر افزایش فشار خون را بالا می برد. به این دلیل است که رژیم های غذایی مناسب برای افراد مبتلا به فشار خون بالا بر اساس میزان کالری دریافتی تنظیم می شود. رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به فشار خون بالا تاکید زیادی بر قطع مصرف غذاهای چرب و شیرین دارد و مصرف میوه ها، سبزیجات و فیبر را به شدت توصیه می کند. اگر دچار فشار خون هستید و اضافه وزن دارید لازم است بدانید حتی 2 کیلوگرم کاهش وزن می تواند تاثیر مثبتی بر کاهش فشار خون شما داشته باشد.

فشار خون و کافئین
اگر مصرف کافئین در شما باعث ایجاد استرس و دلهره می شود آیا ممکن است که فشار خون شما را هم بالا ببرد؟ جواب این است که کافئین ممکن است به طور موقت باعث افزایش فشار خون شود ولی هنوز هیچ گونه ارتباطی بین فشار خون بالا و کافئین به اثبات نرسیده است. بر اساس اعلام انجمن قلب آمریکا شما می توانید با خیال راحت روزی 1 تا 2 فنجان قهوه بنوشید.

فشار خون بالا و بارداری
فشار خون بارداری یکی از انواع فشار خون بالاست که در نیمه دوم بارداری در برخی زنان مشاهده می شود و این افراد قبل از بارداری سابقه فشار خون بالا نداشته اند. چنانچه این گونه افزایش فشار خون بدون درمان رها شود تبدیل به مشکلی جدی به نام پره اکلامپسی می شود که برای مادر و جنین خطرناک می باشد. این مشکل می تواند باعث کاهش میزان خون و اکسیژن دریافتی جنین شود و همچنین روی کلیه ها و مغز مادر باردار هم تاثیر سوء می گذارد. معمولا پس از زایمان فشار خون مادر به حالت نرمال بر می گردد. 

فشار خون بالا و داروها
برخی داروها باعث افزایش فشار خون می شوند مثلا داروهای سرماخوردگی یا آنفولانزا که حاوی دکونژستانت ها می باشند یکی از دسته داروهایی هستند که باعث افزایش فشار خون می شوند. از سایر دارو هایی که فشار خون را بالا می برند می توان به داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن، استروئیدها، قرص های ضد بارداری و برخی داروهای ضدافسردگی اشاره کرد. اگر فشار خون بالا دارید قبل از مصرف هرگونه دارو و یا مکمل با پزشک خود مشورت کنید.

فشار خون و ترس از روپوش سفید
برخی افراد فقط در مطب پزشک فشار خون بالا دارند و علت این موضوع احساس نگرانی و ترس آنهاست. مطالعات اخیر بیانگر این است که احتمال اینکه این افراد در آینده مبتلا به فشار خون بالا شوند زیاد است. بهتر است این افراد در منزل جدولی تهیه کرده و طی مدت چند روز فشار خون خود را در ساعات معینی در شبانه روز گرفته و در آن ثبت کنند و این جدول را در اختیار پزشک قرار دهند.

فشار خون بالا و کودکان
با وجود اینکه فشار خون بالا بیشتر اوقات در بزرگسالان دیده می شود اما متاسفانه کودکان هم ممکن است دچار فشار خون بالا شوند. فشار خون کودکان بر اساس سن، جنس و قد آنها متفاوت است و پزشک با توجه به این فاکتورها تشخیص می دهد که فشار خون کودک طبیعی است یا نیاز به پیگیری و بررسی بیشتر دارد. کودکانی که اضافه وزن، سابقه خانوادگی ابتلا به فشار خون و یا بیماری های زمینه ای دارند، و یا کودکان نژاد سیاه پوست آمریکایی بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا هستند.

درمان فشار خون: رژیم غذایی
شما می توانید با رعایت یک رژیم غذایی مناسب فشار خون خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. رژیم غذایی مناسب برای کاهش فشار خون تاکید زیادی بر خوردن سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، لبنیات کم چرب، ماهی و مغزها دارد. در این رژیم گوشت قرمز، چربی های اشباع و شیرینی جات ممنوع است. البته همان طور که قبلا هم اشاره شد کاهش میزان نمک مصرفی تاثیر بسیار زیادی بر کاهش فشار خون دارد.

درمان فشار خون: ورزش
انجام تمرینات ورزشی کمک زیادی به کاهش فشار خون می کند. افراد بالغ مبتلا به فشار خون بهتر است حدودا 150 دقیقه در هفته ورزش کنند. این ورزش ها می تواند شامل باغبانی کردن، پیاده روی سریع و تمرینات ایروبیک باشد. حداقل دوبار در هفته انجام تمرینات تقویت عضلات توصیه شده البته این تمرینات باید برای تمامی عضلات باشد.

درمان فشار خون: درمان های دارویی
داروهای مختلفی برای درمان و کنترل فشار خون وجود دارند که پزشک با توجه به میزان فشار خون و شرایط و بیماری های زمینه ای فرد آنها را تجویز می کند. از این داروها می توان به دسته داروهای دیورتیک یا ادرار آور، داروهای بتابلاکر، داروهای مهار کننده ACE، داروهای مسدود کننده کانال کلسیم اشاره کرد. مصرف این داروها فقط باید با تجویز پزشک باشد و به هیچ عنوان نباید بدون تجویز پزشک از آنها استفاده کرد.

برای مطالعه بیشتر: داروهای ضد فشارخون

درمان فشار خون: درمان های مکمل
مدیتیشن باعث می شود بدن در وضعیت آرامش عمیق قرار بگیرد و بدین طریق می تواند فشار خون را پایین بیاورد. تمرینات یوگا، تای چی، تکنیک های تنفس عمیق هم موثر هستند. تکنیک های ریلکسیشن باید همراه با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی باشد تا در کاهش فشار خون تاثیر بیشتری داشته باشد. به خاطر داشته باشید گیاهان دارویی ممکن است با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشند بنابراین قبل از مصرف هر گونه گیاه دارویی با پزشک مشورت کنید.

زندگی با فشار خون بالا
فشار خون بالا معمولا یک مشکل ماندگار و طولانی است بنابراین اگر دچار فشار خون بالا هستید باید همیشه تحت نظر پزشک باشید و فشار خون خود را مرتبا کنترل کنید. شما می توانید با رعایت رژیم غذایی مناسب، تغییر سبک زندگی، انجام تمرینات ورزشی و مصرف داروها به راحتی فشار خون خود را کنترل کرده و از بیماری های قلبی، سکته های مغزی و بیماری های کلیه ناشی از فشار خون بالا پیشگیری نمایید.