افتیمون چیست؟

افتیمون یک گیاه دارویی ارزشمند است که از دیرباز در برخی مناطق جهان مانند ایران، یونان و هند به دلیل داشتن خواص درمانی مورد توجه بوده است. این گیاه دارای خواص ضد میکروبی، ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، محافظت کننده کبد و عصب است که می‌تواند به تقویت اعصاب، کاهش درد و التهاب، بهبود یبوست، بهبود کبد چرب و بهبود عفونت‌ کمک کند. افزون بر این، بر اساس آنچه در منابع طب ایرانی آمده است، افتیمون برای بیماریهای مغز و اعصاب مانند سردرد، تشنج، افسردگی، بی حسی اعضای بدن، وسواس و همچنین برای بیماریهای مفاصل بسیارمفید است.

 با توجه به سابقه طولانی مصرف این گیاه دارویی وادعای درمانی فوق العاده آن، شناخت خواص و فواید افتیمون بیش از پیش اهمیت یافته است. از این رو، تاکنون تحقیقات متعددی در جهت شناسایی‌ ترکیبات موثر و اثبات اثربخشی افتیمون انجام گرفته است. در این مقاله قصد داریم به معرفی گیاه افتیمون و بررسی تخصصی خواص افتیمون، نحوه مصرف و عوارض احتمالی آن بپردازیم.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

- افتیمون چیست؟
- خواص افتیمون چیست؟
- ترکیبات شیمیایی گیاه افتیمون
- خواص افتیمون در طب ایرانی چیست؟
- افتیمون را از کجا تهیه کنیم؟
- تشخیص افتیمون اصل
- تفاوت‌‌‌های ظاهری کشوث و افتیمون
- خواص افتیمون برای مغز
- خواص افتیمون برای پوست
- خواص افتیمون برای رحم
- خواص افتیمون برای لاغری
- خواص افتیمون برای کبد
- خواص افتیمون برای دستگاه گوارش
- خواص افتیمون برای استخوان‌ها و مفاصل
- خواص افتیمون برای مردان
- آیا افتیمون قاعده آور است؟
- افتیمون و کیست تخمدان
- آیا افتیمون چاق کننده است؟
- پودر ماءالجبن افتیمونی برای چیست؟
- آیا افتیمون خواب آور است؟
- آیا افتیمون برای افسردگی خوب است؟
- آیا افتیمون یک گیاه ضد سرطان است؟
- افتیمون را چگونه مصرف کنیم؟
- افتیمون در بارداری
- افتیمون در شیردهی
- مضرات افتیمون 

مدت زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه

ویرایش و نظارت علمی:

دکتر روجا رحیمی، متخصص داروسازی سنتی، استاد دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران

رییس مرکز رشد طب و داروسازی سنتی و فرآورده‌های طبیعی

افتیمون چیست؟

افتیمون یک گیاه دارویی با نام علمی Cuscuta epithymum متعلق به خانواده پیچک‌‌ها Convolvulaceae است. افتیمون یک واژه یونانی به معنای داروی جنون است، که در زبان عربی به شعرالضبع، در انگلیسی به dodder و در زبان هندی به امل بیل یا اکاس بیل مشهور است. 

گیاه افتیمون را می‌توان از بهار تا تابستان در مناطق مختلف و در همه قاره‌‌ها به جز قطب جنوب مشاهده کرد. افتیمون یک گیاه کاملاً انگلی است که مواد غذایی مورد نیاز خود را به ‌طور کامل از گیاه میزبان می‌گیرد، زیرا خودش فعالیت فتوسنتزی ندارد. بذر افتیمون هنگامی که در شرایط مساعد قرار می‌گیرد جوانه می‌زند و یک ساقه زیرزمینی تولید می‌کند تا به ریشه گیاه میزبان برسد. 

افتیمون دارای گل‌‌‌های سرخ با ساقه‌‌‌های بسیار نازک مثل مو به رنگ‌‌‌های زرد، قرمز، بنفش و صورتی است. میوه‌‌‌های آن به اندازه دانه شاهدانه و زرد رنگ است. دانه‌‌‌های داخل میوه ریزتر از دانه‌‌‌های خردل و به رنگ قرمز مایل به زرد است. طعم این گیاه تند و تلخ است. 

عکس گیاه افتیمون

این گیاه در مزارع و حتی در بیابان‌‌ها در کنار بوته‌‌‌های تیغ رشد می‌کند و روی آن‌ها را مانند تار عنکبوت میپوشاند. افتیمون پراکندگی زیادی در اروپا، نواحی غربی و جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا دارد. در ایران در اکثر مناطق استان‌های شمالی، استان‌های لرستان، اصفهان، هرمزگان، فارس و تهران و بر روی گیاهان مختلفی مانند بومادران، یونجه، آویشن، شبدر و شنبلیله رشد می‌کند. بنابراین‌ ترکیبات موثر و خواص آن بر اساس گیاه میزبان متفاوت است.

مطالعات نشان داده است که بخش‌‌‌های مختلف گیاه افتیمون، فعالیت‌‌‌های دارویی متعددی از جمله خواص آنتی اکسیدانی، ضد قارچی، ضد باکتریایی، محافظ کبدی، ضد تشنجی، آرام بخشی و خواب آوری دارد. سالهاست که گیاه افتیمون در آسیا، اروپا و مناطق مختلف جهان، برای درمان بیماری‌‌‌های مختلف استفاده می‌شود. افتیمون در ایران نیز یکی از محصولات پرفروش در بازارهای داروهای گیاهی است.

خواص افتیمون چیست؟

خواص افتیمون، به میزان زیادی بستگی به گیاه میزبان آن دارد. تمامی قسمت‌‌‌های گیاه افتیمون به شکل خوراکی یا موضعی برای اهداف درمانی استفاده می‌شود. افتیمون در مناطق آسیایی مانند هند، پاکستان، نپال، بنگلادش، ویتنام، کره، تایلند، چین و ایران برای بهبود دیابت، یرقان، یبوست، فشار خون بالا، شکستگی استخوان، سردرد، دردهای عضلانی و مفاصل، خارش، اختلالات جنسی کاربرد داشته است. همچنین، یکی از فواید گیاه افتیمون در طب سنتی چین و کره بهبود بینایی است. در هند از افتیمون برای درمان معده درد و به عنوان مسهل استفاده می‌شود. 

افتیمونی که روی گزنه رشد کرده، مدر است و برای آبریزش بینی مفید است. بر اساس منابع طب سنتی، افتیمونی که روی آویشن رشد کرده، طبیعت گرم‌تر و خشک‌تر دارد و برای درمان راشیتیسم، اختلالات طحال و اعصاب می‌تواند مفید باشد. اگر افتیمون روی کتان رشد کند، مدر و تقویت کننده معده است.

با بررسی در منابع کهن، به نظر ‌‌می‌رسد که افتیمون یک درمان طبیعی با طیف وسیعی از کاربردهای درمانی از سردرد تا مشکلات کلیه، طحال، کبد و سیاتیک است. علاوه بر این، خواص افتیمون برای مردان نیز از دیگر مصارف سنتی این گیاه است. با توجه به قدمت استفاده از افتیمون، انجام پژوهش در جهت اثبات اثربخشی آن اهمیت دارد که تاکنون بسیاری از این خواص مانند خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی افتیمون نشان داده شده است. از این رو فرآورده‌های طبیعی متعددی تاکنون از این گیاه تهیه شده است. 

ترکیبات شیمیایی گیاه افتیمون

ترکیبات شیمیایی این گیاه شامل ساپونین ها؛ تانن ها؛‌ تری ترپنوئیدها؛ گلیکوزیدها؛ استروئیدها؛ کربوهیدرات ها؛ آلکالوئیدها؛‌ فلاونوئیدها مانند کامفرول، کورستین و مشتق هیدروکسی سینامیک اسید؛ کوسکوتین؛ کوسکوتالین؛ پروتئین‌‌ها و اسیدهای آمینه آزاد محدود است. 

گیاهانی که مانند افتیمون بر روی گیاهان دیگر رشد می‌کنند، ممکن است ترکیبات متفاوتی با توجه به گیاه میزبان داشته باشند. همچنین خاصیت دارویی آن‌ نیز بستگی به خاصیت دارویی گیاهی که به دور آن پیچیده است دارد. به همین دلیل اگر گیاه پایه آن از گیاهان دارویی باشد اثرات درمانی بیشتری خواهد داشت.‌ 

خواص افتیمون در طب ایرانی چیست؟

افتیمون در طب ایرانی دارای طبع گرم و خشک در درجه سوم است. بر اساس منابع طب ایرانی افتیمون در مشکلات ناشی از سو مزاج سوداوی استفاده می‌شود و در درمان سردرد، صرع، وسواس، کابوس و جنون مؤثر است. مصرف ترکیب افتیمون و اسطوخودوس باعث ایجاد آرامش می‌شود. از دیگر خواص افتیمون کمک به هضم غذا، ضد نفخ، ضد کرم، برطرف کننده اسپاسم عضلانی، کاهش درد و التهاب دراختلالات مفصلی، فلج است. بنابراین با جستجو در منابع طب ایرانی می‌توان دریافت که افتیمون برای سودا که باعث بروز بیماری‌های مختلفی مانند اعصاب و مفاصل می‌کند بسیار کارآمد است. 

افتیمون را از کجا تهیه کنیم؟

افتیمون را نیز مانند سایرگیاهان دارویی می‌توان از عطاری‌‌‌‌های معتبر تهیه کرد. اما هنگام خرید افتیمون باید دقت کرد که گیاه دیگری از همان خانواده به نام کُشُوث (Cuscuta chinensis) نیز وجود دارد که از لحاظ ظاهر مشابه افتیمون است اما از لحاظ خواص و مضرات دارویی باهم متفاوت هستند. بنابراین در هنگام خرید افتیمون باید دقت کنید زیرا معمولا در عطاری‌‌‌ها کشوث به غلط و به اسم افتیمون فروخته می‌شود.

تشخیص افتیمون اصل 

تشخیص افتیمون اصل از کشوث را در هنگام خرید باید در نظر داشت. تشخیص افتیمون اصل از کشوث کار ساده ای نیست. کشوث نوعی گیاه پیچک است که بسیار شبیه افتیمون است و معمولا با هم اشتباه گرفته می‌شوند. این دو نوع گیاه ازنظر ظاهری شباهت فراوانی با یکدیگر دارند اما ازنظر خواص، کاملا متفاوت هستند، متاسفانه در اکثر عطاری ها، گیاه کشوت به جای افتیمون در اختیار مردم قرار میگیرد. باید دقت کرد که تخم گیاه کشوث بسیار کوچک‌تراز تخم‌ ترب و بزرگ‌تر از تخم افتیمون و به رنگ قرمز مایل به سفید است.
 

- تفاوت‌‌‌های ظاهری کشوث و افتیمون

1. گل افتیمون به رنگ سرخ است ولی رنگ گل کشوث مایل به سفید است.

۲. تخم افتیمون سرخ مایل به زرد است ولی رنگ تخم کشوث سرخ مایل به سفید است.

۳. تخم افتیمون کوچک‌تر از کشوث و کوچک‌تر از خردل است.

- خواص افتیمون برای مغز

خواص افتیمون برای مغز، یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های افتیمون است، که در متون طب ایرانی بیان شده است. افتیمون در دیدگاه طب سنتی با طبیعت گرم و خشک قادر است سودا و بلغم را دفع کند. با بررسی در منابع کهن درمی‌یابیم که افتیمون به تنهایی یا به همراه سایر گیاهان مانند اسطوخودوس برای درمان اختلالات اعصاب و روان از جمله کابوس، جنون، سردرد و وسواس بسیار توصیه شده است و اثرات بی نظیری از آن آمده است.

برای برطرف کردن سردرد، کابوس و تشنج، مصرف دمنوش افتیمون همراه با کمی سکنجبین یا شیر یا چکاندن چند قطره از جوشانده آن در بینی مفید است. همچنین توصیه شده است که برای بهبود لرزش عصبی به خاطر مصرف مشروبات الکلی دم‌کرده افتیمون به مدت ۴۰ روز استفاده شود. پزشکان در طب سنتی مصرف دمنوش افتیمون و افسنطین را به همراه کمی سکنجبین یا گلقند برای درمان جنون و کابوس، بسیار موثر دانسته اند.

در حمایت از ادعاهای سایکوتروپیک افتیمون مطالعاتی صورت گرفته و مقالاتی وجود دارد. در یک مطالعه در ایران نیز اثربخشی عصاره ساقه افتیمون برای درمان صرع بررسی شد و نتایج نشان داد که افتیمون موجب تأخیر بروز تشنج می‌شود. بر اساس گزارشات بسیاری از گونه‌‌‌های خانواده پیچک بر عملکرد مغز تأثیر دارند. گیاه کشوث نیز به طور گسترده در طب آیورودا برای درمان اختلالات مغزی مختلف مانند صرع استفاده می‌شود. 

امروزه فراورده‌های طبیعی در بازار دارویی وجود دارند که برای درمان یا پیشگیری از سردرد مفید هستند. گیاه افتیمون را نیز می‌توان به عنوان ماده موثره در محصولات تخصصی متعلق به گروه محصولات میگرن همچون اطریفل افتیمونی مشاهده نمود. این فراورده حاوی حاوی افتیمون، هلیله زرد، هلیله کابلی، هلیله سیاه، بلیله، آمله،‌ تربد، انیسون، گل سرخ، گل‌گاوزبان، عسل و روغن بادام شیرین است. اطریفل افتیمونی علاوه بر کمک به درمان میگرن و سردرد صبحگاهی، معده را پاک سازی می‌کند و برای بهبود کمردرد، درد سیاتیک و درد مفاصل نیز مفید است. همچنین می‌توانید برای آشنایی بیشتر با مکمل های موثر در کنترل سردردهای میگرنی، به مقاله ای که تحت عنوان "مکمل های موثر در کنترل سردردهای میگرنی" توسط خانم دکتر الهه عبدالهی تالیف و ترجمه شده است، و سایر محصولات طبیعی میگرن مراجعه نمایید.

- خواص افتیمون برای پوست

خواص افتیمون برای پوست، به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد قارچ و ضد باکتریایی آن است. افتیمون با خواص ضد باکتریایی و ضدالتهابی می‌تواند در پیشگیری و درمان عفونت‌ها یا مشکلات پوستی مانند آکنه مفید باشد. همچنین ترکیبات آن باعث تسکین حساسیت، خارش و التهابات پوستی می‌شود.

 افتیمون حاوی مواد مغذی مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به سلامت پوست و مو کمک می‌کند. افتیمون با داشتن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان، می‌تواند پوست را در برابر آسیب‌‌‌های رادیکال آزاد محافظت کند و چین و چروک و علائم پیری زودرس پوست را کاهش می‌دهد. 

از دیدگاه طب سنتی نیز افتیمون با دفع سودا برای شفاف شدن پوست و برخی بیماری‌‌‌های پوستی ناشی از سودا مانند اگزما و پسوریازیس بسیار مفید است. برای بهره بردن از این مزایا می‌توان دمنوش افتیمون، خیسانده افتیمون در شیر و یا پودر افتیمون را به صورت خوراکی و یا به صورت موضعی و به شکل ماسک استفاده کرد. برای آشنایی بیشتر با محصولات حاوی افتیمون برای کمک به جلوگیری از بثورات پوستی، می‌توانید از گروه محصولات مکمل ضد جوش و آکنه داروکده دیدن نمایید. به عنوان نمونه، فراورده های طبیعی مانند شربت سکنجبین عنابی و کپسول گیاهی سعفه حاوی افتیمون هستند و در این دسته جای دارند.

علیرغم خواص افتیمون برای پوست، فرآورده موضعی طبیعی حاوی این گیاه در فرمولاسیون‌های پوستی موجود در بازار دارویی ایران نداریم. اما اگر مایل به استفاده محصولات تخصصی ضدچروک صورت با منشا طبیعی هستید، می‌توانید از انواع محصولات موجود دیدن کنید و از مشاوران مجرب تیم علمی داروکده در انتخاب آن کمک بگیرید. 

- خواص افتیمون برای رحم

افتیمون با داشتن طبیعت گرم و خشک و خواص ضد التهابی و ضد میکروبی، می‌تواند در درمان برخی بیماری‌های رحم سرد و بلغمی موثر باشد. گیاه افتیمون قاعده آور است و در طب سنتی برای تنظیم دوره قاعدگی، کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی و عفونت در بانوان کاربرد دارد.

یافته‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که خواص افتیمون برای رحم محدود به منابع کهن نیست و افتیمون یک درمان طبیعی و کمکی ارزشمند برای اختلالات مختلف مرتبط با رحم است. در یک مطالعه گیاهان موثر بر AUB (خونریزی غیر طبیعی رحم) بررسی شد و نشان داده شد که افتیمون افتیمون یک گیاه موثر در درمان AUB موثر است. همچنین در مطالعات اخیر اثرات ضد سرطان افتیمون در سلول‌‌‌های رحمی نیز نشان داده شده است.

- خواص افتیمون برای لاغری

پزشکان یونان باستان معتقد بودند که افتیمون با داشتن اثرات ملینی برای کاهش وزن مفید است. اما مستندات علمی اندکی در این باره وجود دارد که اثرات مستقیم افتیمون را در کاهش وزن نشان دهد. فیبر موجود در افتیمون به افزایش احساس سیری و کاهش اشتها کمک می‌کند. تانن‌های موجود می‌توانند جذب چربی را کاهش می‌دهد و به کاهش وزن کمک کنند. 

افزایش میزان متابولیسم بدن، کاهش جذب چربی در روده، تنظیم سطح قند خون، بهبود هضم و عملکرد دستگاه گوارش، کاهش نفخ از جمله مکانیسم‌‌‌های احتمالی هستند که از طریق آن افتیمون باعث لاغری می‌شود. 

اما با توجه به کامل نبودن شواهد، هنوز هم نمی‌توان از افتیمون برای لاغری به عنوان یک محصول تخصصی مکمل برای کاهش وزن استفاده کرد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر پیرامون شناخت مکمل های کاهش وزن، می‌توانید به مقاله ای که تحت عنوان "آشنایی با مکمل های کاهش وزن" در 4 قسمت، توسط آقای دکتر کوشا شهیدی تالیف و ترجمه شده است، مراجعه نمایید. همچنین برای آشنایی بیشتر با این محصولات تخصصی کاهش وزن و انتخاب فرآورده مناسب، می‌توانید در سایت داروکده از گروه محصولات کاهش وزن دیدن نمایید.

- خواص افتیمون برای کبد

یکی از مهمترین خواص افتیمون خاصیت محافظت کننده کبد است. در طب سنتی در گذشته افتیمون در درمان بیماری‌‌‌های کبد مانند یرقان استفاده می‌شد. مطالعات اخیر نیز این خاصیت را بررسی کرده است. تجزیه و تحلیل نتایج هیستوپاتولوژیک نشان داد که عصاره افتیمون قادر بهبود سلول‌‌‌های کبدی با اثری نزدیک به اثر سیلی‌مارین بود. 

بنابراین از عصاره گیاه افتیمون نیز همانند سیلی‌مارین، می‌توان در داروهای مکمل برای بهبود کبد چرب بهره برد. همچنین برای آشنایی بیشتر با این محصولات تخصصی بهبود کبد چرب و انتخاب فرآورده مناسب، می‌توانید از گروه محصولات کبد و صفرا داروکده دیدن نمایید.

- خواص افتیمون برای دستگاه گوارش

خواص افتیمون در دستگاه گوارش شامل خاصیت هضم کننده، ضد نفخ، ضد کرم و ملینی است. اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که افتیمون برای چی خوبه؟ می‌توان گفت یکی از کاربرد‌‌‌های مهم آن کمک به هضم غذا و رفع یبوست است. از دیدگاه طب سنتی نیز افتیمون بلغم و صفرا را دفع می‌کند. علاوه بر این، افتیمون برای کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر (IBS) مفید است اما باید توجه کرد که استفاده بیش از حد افتیمون باعث تهوع و استفراغ می‌شود. 

با توجه به اثرات مفید افتیمون در درمان بواسیر ( هموروئید) و شقاق، گیاه افتیمون را می‌توان به عنوان یکی از درمان‌های طبیعی وگیاهی هموروئید و واریس هم نام برد، که به عنوان نمونه، محصول حاوی افتیمون نظیر اطریفل مقل ملین در این دسته جای دارد.
برای آشنایی بیشتر با محصولات گیاهی ضد هموروئید، می‌توانید از گروه محصولات هموروئید و واریس داروکده دیدن نمایید. 

قرص اطریفل گوگاتریپ یا مقل ملین، یک فراورده کاملا طبیعی برگرفته از طب سنتی حاوی هلیله زرد، هلیله کابلی، هلیله سیاه، بلیله، آمله، مقل ازرق، اسطوخودوس، افتیمون، فلوس، تره است که در رفع یبوست، کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر، بهبود هموروئید و شقاق موثر است.

- خواص افتیمون برای استخوان‌ها و مفاصل

براساس مطالعات اتنوبوتانیک، افتیمون برای درمان بیماری‌‌‌های مفاصل و استخوان مانند شکستگی استخوان، آرتریت روماتوئید، کمردرد، اسپاسم عضلانی، اختلالات مفصلی و فلج موثر است. امروزه برای کاهش درد‌‌‌های عضلانی و مفصلی، از داروهایی مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) که درد را با مکانیسم‌های اثر محیطی و مرکزی تسکین میدهند، استفاده می‌شود. با این حال، استفاده مداوم از آن‌ها، گاهی با عوارضی مانند اختلالات کلیوی و زخم‌‌‌های گوارشی همراه است. بنابراین داروهای گیاهی موثر می‌توانند یک گزینه ایمن برای کاهش درد و التهاب در این بیماری‌‌ها باشد. 

تحقیقات اخیر نیز پتانسیل ضد دردی عصاره افتیمون را نشان داده است که توسط سیستم‌های اپیوئیدرژیک و GABAergic واسطه می‌شود. در نتیجه افتیمون یک گزینه جدید با عوارض جانبی کمتر برای تسکین درد در بیماری‌های التهابی حاد و مزمن است. می‌توان به افرادی که دچار درد مفاصل و لرزش هستند توصیه کرد که از دمنوش افتیمون استفاده کنند و یا از روغن و پماد حاوی گیاه افتیمون به صورت موضعی جهت تسکین درد مفاصل استفاده کنند.

علی رغم فواید بالقوه افتیمون، فراورده مکمل مفاصل و استخوان حاوی این گیاه در بازار دارویی موجود نیست. برای آشنایی بیشتر با محصولات گیاهی ضدالتهاب و انتخاب فراورده مناسب، می‌توانید از گروه محصولات غضروف ساز داروکده دیدن نمایید. 

- خواص افتیمون برای مردان

در گذشته در برخی مناطق مانند هند و کره از گیاهان خانواده پیچک مانند افتیمون و کشوث به عنوان برطرف کننده مشکلات و ناتوانایی‌‌‌های جنسی آقایان استفاده میکردند. این گیاهان سبب کاهش علائم انزال زود‌‌رس، افزایش میل، بهبود وضعیت گردش خون و تنظیم هورمون‌‌‌های جنسی می‌شوند. بر اساس مطالعات علمی، خواص افتیمون برای مردان می‌تواند از طریق اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و گشادکنندگی عروق باشد. اگرچه به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما شواهد نشان ‌‌می‌دهد که افتیمون ممکن است یک رویکرد مکمل امیدوار کننده و ایمن برای کاهش علائم انزال زود‌رس و افزایش عملکرد جنسی باشد.

به عنوان نمونه محصولاتی نظیر لاوویگ، هورنی گوت پلاس و ویگاریکس حاوی افتیمون هستند. برای آشنایی بیشتر با محصولات طبیعی و گیاهی برای افزایش قوای جنسی مردان، می‌توانید از گروه تقویت جنسی آقایان داروکده دیدن نمایید. و از مشاوران مجرب تیم علمی داروکده در انتخاب آن کمک بگیرید. 

- آیا افتیمون قاعده آور است؟

منابع کهن و تحقیقات اخیر نشان داده است که مصرف این گیاه مدر و قاعده آور است. ولی استفاده از افتیمون صرفا با این هدف، باید با نظر پزشک باشد.

- افتیمون و کیست تخمدان

همانطور که گفته شد، افتیمون طبیعت گرم و خشک دارد و از طریق دفع بلغم جهت درمان بیماری های رحم و تخمدان مرتبط با سوء مزاج بلغمی مفید است. در طب سنتی، مصرف افتیمون برای درمان کیست‌های بلغمی توصیه شده است. اگرچه برای درک بهتر به تحقیقات بیشتر با ارائه مکانیسم‌های احتمالی نیاز است، افتیمون می‌تواند یک رویکرد مکمل امیدوار کننده برای کیست های تخمدان باشد.

- آیا افتیمون چاق کننده است؟

در جواب این سوال که آیا افتیمون چاق کننده است؟ باید گفت، همان طور که گفته شد، افتیمون یک گیاه دارویی ملین است و اثرات غیر مستقیم در کاهش وزن دارد. اما اگر افتیمون به پایه ماء الجبن یا آب پنیر که یک فراورده حاصل از لبنیات است اضافه شود، محصولی به نام ماء الجبن افتیمونی به دست می‌آید که خواص و فواید بی نظیری دارد.

ماءالجبن به عنوان پروتئین وی (Whey Protein) نیز شناخته می‌شود. پودر ماءالجبن افتیمونی با توجه به اینکه سرشار از پروتئین است و مقدار چربی و کربوهیدرات کمی دارد، می‌تواند برای چاقی و عضله سازی به خصوص در ورزشکاران استفاده می‌شود که در این صورت باید به مدت طولانی‌تری استفاده شود. 

- پودر ماءالجبن افتیمونی برای چیست؟

پودر ماءالجبن افتیمونی یک فراورده جانبی حاصل از لبنیات و حاوی عصاره افتیمون است که خواص درمانی بسیاری دارد. آب پنیر سرشار از پروتئین‌ها، لاکتوز و مواد معدنی است. بر اساس منابع طب ایرانی ماءالجبن افتیمونی برای رفع مشکلات سوداوی به کار می‌رود. مصرف آب پنیر افتیمونی در درمان یبوست، شقاق، حساسیت‌های پوستی، پسوریازیس، سیاتیک و واریس بسیار کمک کننده است.

 به منظور کسب اطلاعات بیشتر پیرامون شناخت ماءالجبن، طرز تهیه و انواع آن می‌توانید به مقاله ای که تحت عنوان "پودر آب پنیر یا ماء الجبن چیست؟" که توسط خانم دکتر الهام محمدخانلو تالیف و ترجمه شده است، مراجعه نمایید.

- آیا افتیمون خواب آور است؟

بی خوابی شایع‌ترین اختلال خواب است. در گذشته از معجون یا دمنوش افتیمون همراه با گیاهانی مانند اسطوخودوس برای رفع بی خوابی‌‌‌های ناشی از سودا استفاده می‌شد. مطالعات اخیر نیز به بررسی پتانسیل آرام بخشی و خواب آوری عصاره افتیمون پرداخته است. نتایج مطالعه نشان داد که عصاره افتیمون دارای اثرات خواب‌آور قابل‌توجهی بدون داشتن سمیت است. افتیمون از طریق گیرنده‌های بنزودیازپین این اثرات آرام‌بخشی و خواب‌آوری را ایفا می‌کند.

- آیا افتیمون برای افسردگی خوب است؟

در طب سنتی، افتیمون به عنوان یک گیاه دارویی شناخته شده برای درمان بیماری‌‌‌های مختلف من جمله افسردگی، به ویژه در‌ ترکیب با گیاهان دیگر مانند اسطوخودوس، بسفایج، آویشن و‌ تربد سفید به شمار می‌آید. با این حال باید در نظر داشت مصرف افتیمون به منظور دستیابی به این اهداف درمانی باید با تجویز و تحت نظر پزشک باشد. اگرچه در منابع طب ایرانی آمده است که استفاده بیش از اندازه از افتیمون خودش نیز منجر به بروز علائم افسردگی خواهد شد.

علاوه بر این، مطالعات جدید نیز نشان داد که افتیمون با داشتن خواص آنتی اکسیدانی و محافظت کننده عصبی، به طور ایمن علائم مثبت و منفی و اختلال شناختی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی را بهبود می‌بخشد.

- آیا افتیمون یک گیاه ضد سرطان است؟

امروزه طی تحقیقات متعددی فعالیت سیتوتوکسیک عصاره افتیمون در سرطان دهانه رحم، پستان و آدنوکارسینوم کولورکتال مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که عصاره افتیمون دارای‌ فعالیت سیتوتوکسیک قابل توجهی است. بنابراین افتیمون به واسطه داشتن ترکیبات آنتی اکسیدان فراوان یک گیاه ضد سرطان به شمار می‌رود. 

افتیمون را چگونه مصرف کنیم؟

نحوه مصرف افتیمون در درمان بیماری‌‌‌های مختلف، به صورت استفاده مکمل خوراکی یا به صورت موضعی تحت نظر پزشک طب سنتی به یکی از روش‌‌های زیر است.

- دمنوش افتیمون: برای رفع یبوست و یا بهره بردن از سایر خواص دارویی افتیمون می‌توانید از افتیمون برای تهیه دمنوش استفاده کنید. بدین منظور بهتر است افتیمون یا پودر آن را در کیسه ای ریخته و اجازه دهید در آب جوش به مدت 20 دقیقه بماند. سپس کیسه را فشار دهید که عصاره گرفته شود و میل نمایید. دقت کنید که افتیمون نباید جوشانده شود، زیرا جوشاندن از خواص دارویی آن کم می‌کند.

- خیسانده افتیمون: مصرف خیسانده افتیمون در شیر یا همراه سکنجبین برای استفاده از خواص افتیمون برای بیماری‌‌‌های اعصاب و برطرف کردن سردرد توصیه ‌‌می‌شود.

- معجون افتیمون: مقداری افتیمون را پودر کنید و گیاه افتیمون ساییده شده را با عسل مخلوط کرده، سپس صبح و عصر یک قاشق چای خوری میل کنید. معجون افتیمون برای از بین رفتن‌ ترس و اضطراب مفید است.

- روغن یا ضماد افتیمون: روغن یا ضماد افتیمون برای کاهش درد‌‌‌های مفاصل بسیار مفید است. برای کاهش دردهای مفاصل و عضلات ‌‌می‌توان ضماد یا روغن افتیمون به تنهایی و یا مخلوط با روغن زیتون یا سیاهدانه را روی موضع مورد نظر ماساژ داد. یکی دیگر از کاربرد‌‌‌های استفاده موضعی افتیمون برای جلوگیری از پیشرفت زخم بوده است. زخم را با جوشانده افتیمون شستشو می‌دادند تا از بدتر شدن زخم جلوگیری کند.

باید دقت کرد که از کوبیدن و جوشاندن افتیمون به مدت طولانی جداً خودداری کنید. زیرا خاصیت آن از بین می‌رود. همچنین باید در نظر داشت که اگرچه آثار مطلوب استفاده از افتیمون پس از دو تا چهار هفته تا حدودی مشهود است، اما برای مشاهده حداکثر آثار درمانی، زمان مصرف افتیمون باید حداقل 2 تا 3 ماه باشد تا اثرات‌ ترکیبات فعال مشخص شود.

افتیمون در بارداری 

استفاده از افتیمون در دوران بارداری به علت نبود شواهد کافی در ارتباط با ایمنی آن و احتمال بروز کرامپ و اسپاسم شکمی مجاز نیست. 

افتیمون در شیردهی

اگر چه در برخی مناطق آسیای شرقی از افتیمون و خانواده پیچک به طور سنتی برای افزایش شیر در دوران شیردهی استفاده می‌شد. اما امروزه با توجه به تغییر طعم شیر مادر، احتمال بروز اسهال در شیرخوار و نبود شواهد کافی درباره ایمنی افتیمون توصیه می‌شود، گیاه افتیمون در دوران شیردهی استفاده نشود و یا با احتیاط کامل و تحت نظر پزشک مربوطه مصرف گردد. 

مضرات افتیمون

مطابق منابع طب سنتی مصرف افتیمون به مقدار توصیه شده، ایمن است و عارضه‌ای نخواهد داشت. اما مصرف بیش از اندازه ممکن است باعث بروز عوارضی مانند تشنگی، ضعف، تهوع، استفراغ، معده درد و کولیک شود. گفته شده است مصرف زیاد این گیاه ممکن است ایجاد افسردگی کند و جایگزین آن اسطوخودوس، بسفایج، آویشن و‌ تربد سفید است. 

بر اساس منابع طب سنتی افتیمون برای افراد با مزاج گرم و صفراوی مناسب نیست، این افراد بهتر است افتیمون را همراه با گیاهانی مانند بنفشه، کتیرا، زعفران، صمغ عربی مصرف کنند تا دچار عارضه ای نشوند. همچنین استفاده از روغن بادام شیرین در فرمولاسیون‌‌ها باعث جلوگیری از عارضه معده درد ناشی از افتیمون می‌شود. 

بهتر است کودکان نیز به دلیل نبود شواهد کافی در مورد ایمنی آن، از مصرف این گیاه اجتناب کنند. 

سخن پایانی

افتیمون یک گیاه دارویی با ارزش است که از دیرباز به صورت محلی و سنتی در آسیا و اروپا برای اهداف درمانی استفاده می‌‌شود. افتیمون در طب ایرانی برای درمان بسیاری از بیماری‌‌ها و مشکلات ناشی از سو مزاج سوداوی مانند سردرد، صرع، وسواس و درد مفاصل کاربرد دارد. 

تحقیقات نشان داده است که افتیمون دارای اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، محافظت کننده عصبی، محافظ کننده کبد و سیتوتوکسیک است که آن را به یک داروی گیاهی موثر تبدیل می‌کند و می‌توان از آن در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از سردرد گرفته تا بیماری‌های پوستی و مشکلات عضلانی اسکلتی استفاده کرد. اگرچه تحقیقات بسیاری درباره این گیاه دارویی تاکنون انجام شده است. با این حال، بسیاری از جنبه‌‌‌های این گیاه هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است. 

با توجه به علاقه روزافزون به درمان‌های طبیعی، شناخت گیاه افتیمون و درک خواص و فواید بالقوه آن دارای اهمیت است. از این رو در این مقاله به طور جامع و کامل گیاه افتیمون را برای شما معرفی کردیم و تلاش کردیم با استفاده از منابع تخصصی، به این سوال که افتیمون چیست؟ پاسخ دهیم. مجله داروکده، همواره سعی دارد با انتشار مقالات علمی و به ‌روز، در جهت افزایش آگاهی و ارتقای سلامت جامعه گام بردارد.

علاوه بر تدوین و انتشار مقالات علمی، داروخانه آنلاین داروکده به عنوان اولین و بزرگترین داروخانه آنلاین کشور، ضمن فراهم نمودن امکان مشاوره با متخصصین و تیم پشتیبانی، مرجعی معتبر برای تهیه محصولات گیاهی و طبیعی مانند فراورده های مکمل میگرن و هموروئید و واریس است.

در انتها امیدواریم مطالب این مقاله، برای شما مفید بوده باشد. همچنین شما می‌توانید پیشنها‌دات و نظرات خود را در قسمت نظرات با تیم علمی داروکده و خوانندگان محترم مجله داروکده به اشتراک بگذارید.