با CLA بیشتر آشنا شویم

لینولئیک اسید کونژوگه (Conjugated Linoleic Acid: CLA) مخلوطی از ایزومرهای لینولئیک اسید است که باندهای دوگانه کونژوگه دارد. CLA در بدنسازان به منظور کاهش بافت چربی و در عموم افراد برای کاهش وزن استفاده می شود.
 CLA به شکل ایزومرهای مختلف c9t11-CLA و t10c12-CLA، تری آسیل گلیسرول و اسیدهای چرب آزاد وجود دارد. نسبت ایزومر سیس به ترانس در غذاها بین 30/1 تا 70/1 است. در مکمل ها این نسبت عموما 50/50 است.

آیا CLA در مواد غذایی هم وجود دارد؟
محصولات لبنی و گوشتی (به ویژه گوشت گاو) منابع اصلی CLA هستند. CLA در برخی گونه های قارچ مانند قارچ دکمه ای سفید نیز وجود دارد. اگرچه گیاهان منبع خوبی از لینولئیک اسید هستند، اما مقادیر کمی CLA دارند. با قرار دادن لینولئیک اسید روغن های گیاهی (مثل آفتابگردان sunflower و گل رنگ  safflower) در مجاورت گرما و باز، می توان CLA تولید کرد.

ادعا می شود که CLA تهیه شده از منابع گیاهی به خصوص گل رنگ، از غنی ترین منابع برای تولید CLA محسوب می شود. هر چند تاکنون شواهد بالینی نشان نداده اند که CLA گرفته شده از گیاه گل رنگ موثرتر از منابع حیوانی باشد.

CLA چگونه عمل می کند؟
گفته می شود CLA چربی بدن را کاهش می دهد. مکانیسم های زیر برای اثر این ماده پیشنهاد شده است:
- افزایش لیپولیز (سوختن چربی)
- اکسیداسیون اسیدهای چرب در ماهیچه اسکلتی
- کاهش لیپوژنزیز (ساخت چربی)
- القا آپوپتوز در بافت چربی
مدل های حیوانی اثرات دیگری از CLA مانند مهار سلول های سرطانی، کاهش التهاب و کاهش آترواسکلروز را گزارش کرده اند. برای تایید این نتایج مطالعات بالینی باید انجام شود.

بیشتر بخوانید: مزایای اسفاده از CLA

مطالعات بالینی
در مطالعه ای اثرات مکمل CLA (مخلوط 50:50 ایزومرهای c9t11-CLA و t10c12-CLA) در 180 خانم که اضافه وزن (BMI بین 30-25) داشتند به مدت یک سال بررسی شد. شرکت کنندگان به 3 گروه تقسیم شدند. گروه اول 3.6 گرم CLA به شکل اسید چرب آزاد، گروه دوم 3.4 گرم CLA به شکل تری آسیل گلیسرول و گروه سوم روغن زیتون دریافت کردند. در پایان مطالعه، کاهش توده چربی بدن در گروه اول 6.9 درصد، در گروه دوم 8.7 درصد و در گروه سوم بدون تغییر گزارش شد. همچنین مکمل CLA به شکل اسید چرب آزاد (اما نه به شکل تری آسیل گلیسرول) مقدار توده عضلانی را در مقایسه با گروهی که روغن زیتون مصرف کرده بودند، افزایش داد.
نویسندگان مقاله مروری که نتایج 7 مطالعه را متاآنالیز کردند، نتیجه گرفتند که مصرف روزانه 2.4-6 گرم CLA به مدت 6 تا 12 ماه به طور میانگین می تواند وزن بدن را 0.7 کیلوگرم و چربی بدن را 1.33 کیلوگرم نسبت به پلاسبو کاهش دهد.
همان طور که در مطالعات هم دیده شده، اثر CLA در کاهش وزن خفیف است و این ترکیب بیشتر در ورزشکاران برای کاهش توده چربی استفاده می شود.

چه مقدار CLA باید مصرف کرد؟
دوزهای معمول CLA، یک تا دو گرم در روز است. هر چند که دوزهای 6 تا 7 گرم در روز هم استفاده شده است. بر اساس مطالعات قبلی دوز 3.4 گرم (مخلوط 50:50 ایزومری CLA) ترکیب بدنی را بهبود می بخشد. در استفاده از دوزهای بالاتر، اثرات مفید بیشتری دیده نشد یا به میزان خیلی کمی مشاهده شد.

برای خرید و مشاهده محصولا تCLA اینجا کلیک کنید.

عوارض جانبی
به نظر می رسد CLA به خوبی تحمل می شود. عوارض جانبی گزارش شده عمدتا خفیف هستند و شامل ناراحتی های گوارشی، تهوع و استفراغ، اسهال، یبوست، مدفوع چرب و سوء هاضمه می باشد.

تداخلات دارویی
به دلیل تاثیر CLA بر متابولیسم گلوکز و مقدار لیپید می تواند با داروهای کاهنده قند خون و چربی خون تداخل داشته باشد.

چه کسانی نباید CLA مصرف کنند؟
مصرف CLA در کودکان، زنان باردار و شیرده توصیه نمی شود. برخی مطالعات بیان می کنند که CLA می تواند چربی شیر مادر را تغییر دهد.
برخی مطالعات یافتند که CLA  مقاومت به انسولین و کنترل قند خون را در افراد دیابتی بدتر می کند. بنابراین بهتر است این ترکیب در افراد دیابتی مصرف نشود.
برخی تحقیقات نشان داده اند که CLA می تواند بر مقدار چربی اثر منفی داشته باشد و HDL را کاهش و لیپوپروتئین a را افزایش دهد، اما برخی دیگر آن را رد کردند و گفته اند که CLA اثرات مهمی در پروفایل چربی ندارد. برای رعایت جانب احتیاط بهتر است CLA در افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی مصرف نشود.
از آنجا که تنظیم قند خون افراد چاق ممکن است با اختلال مواجه شود، بهتر است ترکیباتی که خطر مقاومت به انسولین و یا کنترل قند خون را در این افراد بدتر می کند مصرف نشوند. لذا نسبت خطر به سود مصرف فرآورده های حاوی CLA در افراد چاق باید سنجیده شود.

به طور کلی می توان گفت:
مکمل های CLA در بهترین حالت اثر جزئی در کاهش وزن دارند. اثرات مطلوب CLA در کاهش چربی بدن و احتمالا افزایش توده عضلانی بدن می باشد.
استفاده از CLA برای کاهش وزن باید به عنوان درمان کمکی در کنار سایر مداخلات درمانی صورت بگیرد و محدود به افرادی شود که به کاهش وزن خفیفی نیاز دارند و خطر کمی برای ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و دیابت دارند.