مهمترین بیماری های ریوی کدامند؟

ریه یکی از اعضای حیاتی بدن و اندام تنفسی محسوب می شود. وظیفه ریه گرفتن اکسیژن از طریق تنفس و انتقال آن از طریق جریان خون به تمام بدن و خارج کردن دی اکسید کربن از بدن می باشد. بیماری های مختلفی ممکن است سلامت ریه های انسان را تهدید کنند که به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود.

سرماخوردگی:
ویروس سرماخوردگی می تواند از طریق عطسه و سرفه فرد مبتلا به شما منتقل شود. این ویروس باعث آبریزش بینی، عطسه و گاهی اوقات تب می شود. این ویروس می تواند منجر به آزردگی ریه ها و مجاری تنفسی شده و منجر به شروع حملات آسم در افراد مبتلا به آسم، عفونت های تنفسی نظیر پنومونی و برونشیت شود. انتظار می رود تا حدود 7 تا 10 روز پس از ابتلا به سرماخوردگی فرد درگیر عوارض ناشی از آن مثل آبریزش بینی و سرفه خفیف باشد. اما چنانچه دچار برخی علائم شوید لازم است سریعا به پزشک مراجعه کنید. مثلا اگر با گذشت 5 روز از بیماری همچنان دچار تب هستید و یا گلودرد شما بدتر شده و یا علائم بیماری در شما تشدید شده است. گاهی اوقات یک سرماخوردگی ساده می تواند منجر به مشکلات تنفسی شود.

برونشیت:
برونشیت در واقع التهاب مجاری تنفسی می باشد که هوا از طریق آنها وارد بدن شده و از آن خارج می شود. سرماخوردگی، آنفولانزا، تحریکات تنفسی از طریق هوای آلوده و یا سیگار کشیدن از عوامل ایجاد برونشیت محسوب می شوند. فردی که دچار برونشیت می شود معمولا دچار سرفه به همراه خلط رنگی می باشد. اگر سرفه پس از 3 هفته بهبود پیدا نکرد، همراه با تب یا خلط خونی بود لازم است حتما به پزشک مراجعه شود. در چنین شرایطی لازم است فرد داروی مناسب مصرف کند زیرا این مشکلات خودبه خود از بین نمی رود. تمرینات تنفسی برای افراد مبتلا به برونشیت مزمن مفید است.

پنومونی یا ذات الریه:
عفونت های باکتریایی، ویروسی و حتی قارچی می توانند باعث ایجاد پنومونی یا ذات الریه شوند. در این حالت کیسه های هوایی موجود در ریه فرد توسط مایع یا حتی عفونت پر می شود. فرد مبتلا ممکن است دچار تب، اشکال در تنفس و سرفه همراه با خلط غلیظ باشد. ذات الریه می تواند زندگی فرد را تهدید کند بنابراین چنانچه فردی دچار علائمی نظیر اشکال در تنفس، درد قفسه سینه و یا تب باشد لازم است حتما به پزشک مراجعه کند. اگر عامل ذات الریه باکتری باشد تجویز آنتی بیوتیک مناسب می تواند بیماری را بهبود بخشد . اما در صورتی که عامل ذات الریه عاملی غیر از باکتری باشد درمان به مراتب سخت تر می شود. البته در این موارد استراحت و برخی داروها به درمان بیمار کمک بزرگی می کند.

آسم:
آسم یک بیماری مزمن تنفسی است که باعث تنگ شدن و تورم مجاری تنفسی شده و بدین ترتیب تنفس فرد با مشکل مواجه می شود. آسم می تواند یک واکنش آلرژیک به مواردی مانند آلودگی، گرد و خاک و دود باشد. تمرینات ورزشی، هوای سرد، سرماخوردگی و حتی استرس می توانند عاملی برای شروع حملات آسم باشند. پزشک متخصص می تواند به فرد کمک کند تا بفهمد که آسم بر اثر چه عاملی آغاز می شود و چگونه می توان از آن عامل دوری و اجتناب کرد. داروهایی مانند قرص و اسپری وجود دارند که هنگام حملات آسم به تنفس بهتر بیمار کمک می کنند و همچنین برخی از داروها می توانند علائم بیماری را کنترل کنند.

درباره آسم و کنترل علائم آن بیشتر بخوانید.

بیماری مزمن انسدادی ریه:
گروهی از بیماری ها مانند آمفیزم، برونشیت مزمن و آسم می توانند باعث تحریک و یا صدمه به کیسه های هوایی شده و فرد را با مشکلات تنفسی مواجه کند. این بیماری ها بیماری های مزمن می باشند که باعث اشکال در تنفس و سرفه شدید که گاهی همراه با خلط است می شوند. پزشک بر حسب نوع بیماری برای این بیماران دارو تجویز کرده و به آنها توصیه هایی برای تغییر در سبک زندگی می کند. مهم ترین علت این مشکلات سیگار کشیدن و مصرف دخانیات می باشد. در هر مرحله از  بیماری ترک سیگار شرایط بیمار را بهتر کرده و کنترل بیماری آسان تر می شود.

سرطان ریه:
رشد و تکثیر نادرست سلول ها باعث ایجاد تومور در ریه می شود. مهم ترین علت بروز سرطان ریه سیگار کشیدن می باشد اما این طور نیست که فقط افراد سیگاری به این سرطان مبتلا شوند بلکه سایر افراد نیز امکان ابتلا به این بیماری را دارند. سرطان ریه در مراحل اولیه معمولا هیچ گونه علامت بالینی ندارد اما با گذشت زمان بیمار دچار علائمی نظیر سرفه های پیش رونده که گاهی اوقات همراه با خونریزی است، درد قفسه سینه، خس خس سینه و مشکل در تنفس می شوند. اما تمامی این علائم در سایر مشکلات نیز قابل مشاهده است. بنابراین این علائم علامت اختصاصی سرطان ریه محسوب نمی شوند. چنانچه فردی دچار این علائم باشد باید به پزشک مراجعه کند و پزشک پس از بررسی های اولیه و درخواست رادیوگرافی یا سی تی اسکن وضعیت بیمار را بررسی و مشکل وی را تشخیص می دهد. درمان های متعددی از قبیل شیمی درمانی، جراحی، رادیوتراپی و ایمنوتراپی برای سرطان ریه وجود دارد.

پلوریت یا التهاب پرده جنب:
در این بیماری بافت های پرده جنب که در خارج ریه ها و داخل قفسه سینه قرار دارند دچار التهاب می شوند. این بیماری باعث درد در قفسه سینه شده که با نفس کشیدن بیشتر می شود. به علاوه بیمار ممکن است دچار سرفه و تنفس کوتاه باشد. عامل این بیماری می تواند ویروس، باکتری و یا قارچ باشد. همچنین برخی از داروها، صدمات فیزیکی و برخی بیماری ها نیز می توانند باعث ایجاد پلوریت شوند. درمان این بیماری بستگی به عامل ایجاد کننده آن است مثلا در صورتی که بیماری ناشی از باکتری ها باشد لازم است آنتی بیوتیک مناسب تجویز گردد.

آمبولی ریه:
در بیماری آمبولی ریه یک لخته خون که اغلب در پاها تشکیل می شود حرکت کرده و به ریه بیمار می رسد و ایجاد آمبولی می کند. این لخته باعث انسداد جریان خون و تخریب بافت ریه می شود. بیمار ممکن است دچار علائمی نظیر درد قفسه سینه، اشکال در تنفس و سرفه گاهی همراه با خونریزی شود. ممکن است بخشی از پا که این لخته در آنجا به وجود آمده متورم، گرم و دردناک باشد. در صورت بروز چنین مشکلی به هیچ عنوان نباید وقت تلف کرد زیرا این بیماری می تواند بسیار خطرناک و کشنده باشد و باید سریعا تحت درمان قرار گیرد. درمان این بیماری شامل استفاده از داروهای رقیق کننده خون، جراحی و تجویز داروهای مناسب می باشد.

ادم ریوی:
ادم ریوی تجمع مایع در کیسه های هوایی ریه ها می باشد. ادم ریوی باعث اشکال در تنفس می شود این حالت به خصوص وقتی بیمار به حالت دراز کش است بیشتر می شود. بیمار مبتلا به ادم ریوی ممکن است دچار ضربان بالای قلب، احساس خفگی و سرفه همراه با ترشحات کف آلود گاهی همراه با خون شود. چنانچه فردی به طور ناگهانی دچار این علائم شد باید سریعا با اورژانس تماس بگیرد. پزشک بلافاصله نسبت به درمان عامل به وجود آورنده ادم ریوی اقدام می کند. عوامل متعددی می توانند باعث ادم ریوی شوند مثلا مشکلات قلبی، ذات الریه، برخی از مواد شیمیایی، آسیب و صدمه به ریه و یا رفتن به نواحی مرتفع.

فیبروز ایدئوپاتیک ریه:
در این بیماری بافت های ریه به طور غیر معمول سفت و ضخیم می شوند و این مشکل باعث می شود اکسیژن کافی به مغز و سایر اندام های بدن نرسد. بیمار ممکن است دچار اشکال در تنفس و سرفه های خشک شود که به سختی کنترل می شود. این مشکل چنانچه تحت درمان قرار نگیرد می تواند در طول سالها زندگی بیمار را تهدید کند اما پزشک می تواند با کمک برخی داروها و راهکارها به کنترل علائم بیماری کمک کند. علت اصلی این بیماری مشخص نیست اما عوامل ژنتیکی می توانند در این بیماری نقش داشته باشند. به علاوه سیگار کشیدن و برخی ویروس ها نیز می توانند این مشکل را ایجاد کنند.

پنوموکونیوز:
این بیماری هنگامی اتفاق می افتد که فرد ذرات موادی مثل آزبست و زغال سنگ را استنشاق کند. چنانچه این ذرات توسط ریه جذب شوند ریه ها ملتهب می شوند. بیمار ممکن است تا سالها هیچ علامتی نداشته باشد. پس از مدتی بیمار دچار سرفه و تنگی نفس می شود. پزشک برای بیمار دارو و اکسیژن تراپی تجویز می کند تا علائم بیماری را کنترل کند.

فشار خون ریوی:
این بیماری مانند فشار خون بالاست که روی عروق خونی ریه ها و بخش راست قلب تاثیر می گذارد. فرد بیمار ممکن است دچار اشکال در تنفس، سرگیجه، درد قفسه سینه، تورم پاها، تپش قلب و کبودی لب ها شود. پزشک برای بیمار داروهایی تجویز می کند که عروق خونی را ریلاکس کند. حتی در برخی موارد بیمار باید تحت عمل جراحی قرار گیرد.

فیبروز سیستیک:
این بیماری یک مشکل ژنتیکی است که باعث تولید ترشحات چسبنده در ریه ها و سایر ارگان های بدن می شود. این ترشحات محل مناسبی برای رشد باکتری ها محسوب می شوند که در نهایت به ایجاد عفونت و مشکلات تنفسی می انجامد. کودکانی که به این بیماری دچار هستند معمولا رشد مناسبی ندارند زیرا این ترشحات غلیظ مانع جذب مناسب مواد غذایی می شوند. درمان بیماری متفاوت است و هدف اصلی این است که این موکوس ها با کمک عواملی مانند فیزیوتراپی، برخی از دستگاه ها و یا برخی از داروها سریعتر از بین رفته و خارج شوند.

سارکوئیدوز:
تجمع سلول هایی به نام گرانولوما در ریه ها باعث این بیماری می شود. البته این مشکل می تواند در غدد لنفاوی، چشم ها و پوست بیمار نیز به وجود بیایند. پزشکان معتقدند که این بیماری ناشی از پاسخ ایمنی بدن بر علیه برخی از ذرات تنفس شده توسط بیمار است. علائم بیماری شامل سرفه خشک، تنفس کوتاه، تب، خستگی، خس خس سینه و یا درد قفسه سینه می باشد. این بیماری اغلب خودبه خود بهبود می یابد اما پزشک با تجویز برخی داروها کمک می کند تا علائم بیماری کنترل شوند به علاوه از بدتر شدن بیماری جلوگیری می نماید.