آشنایی با هورمون رشد (HGH)

هورمون رشد (سوماتروپین، سوماتوتروپین، HGH)، محصول تولیدی خود بدن می باشد که توسط غده ی هیپوفیز تولید می شود. مهمترین نقش آن در رشد می باشد. HGH عمدتا بر روی هورمون IGF-1 که توسط کبد تولید می شود، تاثیر می گذارد.
هورمون رشد  فعالیت های مختلفی را در زمینه ی متابولیسم کربوهیدرات وچربی انجام می دهد. این هورمون، یک هورمون آنابولیکی (ساخت بافتی) بوده که انتقال آمینواسیدهای خاص به سلول ها و سنتز پروتئین را افزایش داده و تعادل را در آب میان بافتی برقرار می کند. همچنین هورمون رشد، تاثیر تستسترون و استروئید آنابولیک ها را بر رشد عضله افزایش می دهد.

بیشتر بخوانید: هورمون رشد چیست؟

هورمون رشد انسانی، استروئید آنابولیک نبوده، اما دارای خصوصیات آنابولیکی می باشد. اولین استفاده از HGH سنتتیک در سال 1958 با موفقیت همراه بود. در این زمان، HGH از غده هیپوفیز استخراج شد. در سال 1985، FDA مصرف آن را با وجود تاثیرگزار  بودن در فعالیت های درمانی، به علت گزارش عوارضی همچون CJD (یک اختلال زوال عقل) ممنوع اعلام کرد. برای اولین بار شرکت دارویی Kabi Vitrum سوئد، سنتز هورمون رشد انسانی خالص را انجام داد. این فرایند بخاطر موفقیت های حاصل شده با تکنولوژی DNA نو ترکیب امکان پذیر شد و از آن زمان تمامی HGH های سنتتیک را بدون در نظر گرفتن نام برند به عنوان سوماتروپین می شناسند.
هورمون رشد انسانی یک هورمون پپتیدی می باشد که در بخش قدامی غده هیپوفیز تولید شده و در بدن تمامی انسان ها ساخته می شود. این هورمون در سنین کودکی بالاترین حد خود را دارد. HGH یکی از هورمون های مهم در بدن انسان بوده که بر ساخت و فعالیت استخوان ها، عضلات اسکلتی و اندام های داخلی تاثیر می گذارد.
1) هورمون رشد انسانی در متابولیسم کربوهیدرات ها، چربی و مواد معدنی نقش دارد.
2) علاوه بر تاثیر آن بر روی رشد بافت همبند، HGH نشان داده است که می تواند اندازه و تعداد سلول ها را در عضلات اسکلتی افزایش دهد.
3) همچنین این هورمون توانایی هیدرولیز تری گلیسیرید را دارد. در نتیجه سرعت کاهش بافت آدیپوز و یا چربی بدن را افزایش می دهد.
4) به علت تاثیرگذاری بالای آن در اطراف بافت چربی، HGH نشان داده است که می تواند به طور چشمگیری سطح کلسترول کل را کاهش دهد. این خاصیت می تواند برای کسی که از استروئید آنابولیک ها استفاده می کند (این استروئیدها سبب بهم زدن تعادل کلسترولی می شوند)، موثر واقع شود.
هورمون رشد انسانی، پیام را به سلول های عضلانی، اسکلتی و بافت آدیپوز، جهت تحریک رشد عضله و چربی سوزی می فرستد. همچنین به صورت غیر مستقیم افزایش گلیکونئوژنز و نیز مقاومت به انسولین را سبب می شود. در پایان، همه ی این موارد، حساسیت پایین به انسولین، افزایش سطح گلوکوز و افزایش سطح لیپولیز (چربی سوزی) را در بدن سبب می شوند.

کاربرد هورمون رشد انسانی
در فرایند درمانی، HGH در کودکان برای درمان کوتاهی قد و در بزرگسالان با اختلالات کمبود HGH مورد استفاده قرار می گیرد. این مشکل می تواند به خاطر بروز سرطان هیپوفیز و یا به علت کمبود HGH به علت کهولت سن رخ دهد.
HGH در درمان HIV نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در سندروم روده کوچک و سندروم Prader-Willi نیز کاربرد دارد. ولی امروزه پرکاربردتربن مصرف آن به عنوان داروی ضدپیری (Anti-Aging) می باشد.
در افزایش فعالیت ورزشی، هورمون رشد بیشترین طرفدار را در بازار هورمونی دارد. این ترکیب به شدت آنابولیک می باشد. با این وجود در صورتی که به تنهایی مصرف شود، در تحریک رشد عضله تاثیر چندانی نخواهد داشت. برای اثرگذاری، نیاز هست که هورمون رشد در کنار یک آنابولیک استروئید مصرف شود. آنابولیک استروئید ها و HGH معمولا در کنار هم فوق العاده عمل می کنند. با این حال، اگر به تنهایی نیز مصرف شود، هورمون رشد انسانی بازسازی را به مراتب بیشتر از سایر هورمون ها انجام داده و تاثیر مثبتی بر روی متابولیسم خواهد گذاشت.

هورمون رشد HGH یک همبستگی خاصی نیز با هورمون IGF-1 دارد. IGF-1 نیز به شدت آنابولیک بوده و دارای خصوصیات بازسازی بالایی می باشد و تقریبا تمامی سلول ها را در بدن انسان تحت تاثیر خود قرار می دهد. مصرف HGH می تواند سبب افزایش در IGF-1 شود.
بطورکلی اثرات هورمون رشد در آقایان و خانم ها به شرح زیر می باشد:
- کاهش چربی بدن
- ساخت اندام و فیزیک ایده ال
- افزایش سطح متابولیسم
- افزایش حس شادابی
- سلامتی پوست
- بهبود ریتم خواب
- افزایش قدرت استخوانی
- افزایش انرژی
- افزایش قدرت بافت بین مفصلی
- افزایش قدرت بازسازی فیزیکی
- افزایش قدرت تاندون

عوارض جانبی هورمون رشد
به طور کلی، هورمون رشد انسانی یکی از ایمن ترین هورمون های قابل استفاده توسط آقایان و خانم ها می باشد. این ترکیب یک ترکیب خارجی نبوده بلکه هورمونی می باشد که بدن شناخت کاملی نسبت به آن دارد. با این وجود، می تواند عوارض جانبی از خود نشان دهد.
از مهم ترین عوارض جانبی HGH شامل:
1) احتباس آب در اطراف زانو و مچ
2) درد مفصل و سردرد
3) علایم شبه آنفولانزا
4) سندرم carpal tunnel  که می تواند ناشی از احتباس آب باشد.
5) کم کاری تیروئید
6) تهوع، سرگیجه ،عفونت تنفسی، بی حسی پوستی
عوارض ناشی از هورمون رشد، زمانی که Abuse شود، می تواند مشکلات جدیدتری ایجاد کند. Abuse زمانی رخ می دهد که در دوزهای بالا تجویز شود. مصرف HGH در دوزهای بالا می تواند سبب بزرگ شدن اندازه ی دست ها، پا، فک دهان و حتی بزرگ شدن اندام های داخلی شود. عوارض جانبی HGH همچنین می تواند شامل دیابت نوع 2 به دلیل توانایی این هورمون در افزایش سطح قند خون و کاهش حساسیت به انسولین شود.
عارضه نهایی که ممکن است با هورمون رشد مشاهده شود می تواند به تورم محل تزریق مربوط شود. برجستگی های کوچک  بر روی پوست و یا حس خارش در محل تزریق شایع می باشد. لازم است که محل تزریق را جا به جا کرده تا بهترین محل را برای تزریق بیابید. با این حال بسیاری ترجیح می دهند که تزریق را در یک نقطه انجام دهند. تکرار تزریق در یک محل نشان داده است که می تواند فرایند لیپولیز را تحریک کند که سبب شده اکثر مردم تزریق را در بافت چربی ناحیه شکمی انجام دهند.

تجویز هورمون رشد انسانی
هورمون رشد انسانی، هورمونی تزریقی می باشد که هم به فرم زیرجلدی و هم عضلانی قابل تجویز می باشد. زمانی که به فرم زیرجلدی تزریق شود، HGH می تواند 75% فراهمی زیستی داشته باشد. زمانی که به فرم عضلانی تجویز شود، این فراهمی زیستی تقریبا به مقدار 63 % کاهش پیدا می کند. نحوه تزریق می تواند بر روی نیمه عمر سوماتروپین نیز تاثیر بگذارد. زمانی که زیرجلدی تزریق شود می تواند نیمه عمری با حداکثر 3.8 ساعت داشته باشد. زمانی که به فرم عضلانی تزریق شود، نیمه عمری معادل 4.9 ساعت خواهد داشت. با وجود اینکه این نیمه عمر ها کوتاه می باشد تاثیر فوق العاده ای بر روی تولید IFG-1 داشته که می تواند تا 24 ساعت تاثیرگذار باشد.
در یک چرخه ی درمانی، دوزهای تجویزی هومون رشد انسانی بین 1 الی 3 واحد می تواند متغیر باشد. برخی ممکن است تا 4 واحد در روز نیز دریافت کنند. در خانم ها میزان تجویز معمولا بین دوزهای 1 الی 2 واحد تغییر می کند. در برخی موارد، میزان دوز تجویزی معمولا کمتر از 1 واحد در روز می باشد که در برنامه های ضد پیری طولانی مدت بیشتر کاربرد دارد.
برای افزایش فعالیت در ورزشکاران، دوزهای HGH می تواند کاملا متغیر باشد. برای ورزشکاران مرد، 2 الی 4 واحد در روز بسیار مرسوم می باشد. این مقدار تجویزی می تواند چربی سوزی، فرایند های بازسازی و ریکاوری را فعال کند. زمانی که با آنابولیک استروئیدها ترکیب می شود، به خاطر ارتباط سینرژیستی بین HGH و آنابولیک استروئیدها، چرخه ی استروئیدی بسیار موثرتر عمل خواهد کرد. خانم هایی که از HGH استفاده می کنند، نتایج مشابه را با 1 الی 2 واحد در روز می توانند تجربه کنند.
با اینکه دوزهای مطرح شده در بالا می توانند بسیار موثر واقع شوند، برای مشاهده ی رشد چشمگیر بافت عضله، دوز کلی باید افزایش یابد. در صورتی که این هورمون برای بازه ی کوتاهی استفاده شود، عملا بی اثر خواهد بود. به منظور افزایش چربی سوزی و نیز ریکاوری، نیاز به یک چرخه ی 8 الی 12 هفته ای بوده که 16 هفته نیز می تواند موثرتر واقع شود. برای رشد آنابولیکی واقعی، مصرف کننده باید یک دوره ی مصرفی 6 ماهه هورمون رشد با یک دوز مشخص را برای خود برنامه ریزی کند.

هورمون رشد در بازاردارویی:
هورمون رشد انسانی (HGH) به وفور در بازار دارویی و بازار سیاه یافت می شود. متاسفانه، با وجود گران بودن هورمون، فرم تقلبی آن در حجم های انبوه تولید می شود. در واقع، میزان فرم تقلبی آن (فرم بی کیفیت با دوز پایین) به مراتب بیشتر از خود HGH می باشد. به عنوان مثال، یک ویال 10 واحدی، ممکن است فقط 5 واحد هورمون رشد موثر داشته باشد. یکی از مشکلات با HGH این است که به نام HGH فروخته شده در حالی که هورمون پپتیدی HCG می باشد. برای اینکه تشخیص داده شود که آیا HGH شما در واقع HCG می باشد یا نه، حداکثر یک هفته بعد از مصرف، یک تست بارداری استفاده نمایید. اگر جواب مثبت داد، نشان دهنده ی آن است که ترکیب شما HCG بوده و نه HGH. بهتر است در هنگام خرید از برندهای معتبر استفاده شود.

برند های معتبر HGH
- ®Saizen
- ®Serostim
- ®Humatrope
- ®Norditropin
- ®Omnitrope
- ®Genotropin
- ®Hypertropin
- ®Zorbtive

1) ®Saizen:
این برند یک هورمون رشد سنتتیک ساخت شرکت merck Serono می باشد. ®Saizen توسط تکنولوژی DNA نوترکیب تهیه می شود.

2) ®Serostim
این برند یک هورمون رشد ساخت شرکت Serono EMD تهیه شده از DNA نوترکیب می باشد. Serostim حاوی 191 آمینواسید بوده و وزن مولکولی آن 22,125 دالتون می باشد. Serostim به فرم ویال های 4، 5 و 6 میلی گرم تک دوز تولید می شود. همچنین در دوزهای 4 و 8.8 میلی گرم به عنوان چند دوز تهیه می شوند.

Phosphoric Acid	Sucrose	Somatropin	®Serostim
0.9 mg	27.3 mg	12 IU	4 mg
1.2 mg	34.2 mg	15 IU	5 mg
1.4 mg	41 mg	18 IU	6 mg
2.05 mg	60.19 mg	26.4 IU	8.8 mg

3) ®Homatrope
®Homatrope یک هورمون پلی پپتیدی ساخت شرکت Lilly تهیه شده از DNA نوترکیب می باشد. حاوی 191 آمینواسید بوده و وزن مولکولی آن برابر با 22.125 دالتون می باشد.

Dibasic Sodium Phosphate	Glycine	Mannitol	Somatropin	®Homatrope
1.13 mg	5 mg	25 mg	15 IU	5 mg Vial
1.36 mg	6 mg	18 mg	18 IU	6 mg Cartridge
2.72 mg	12 mg	36 mg	36 IU	12 mg Cartridge
5.43 mg	24 mg	72 mg	72 IU	24 mg Cartridge

4 ) ®Norditropin
این برند هورمون رشد توسط شرکت معروف NovoNordisk تهیه می شود.

دوزبندی ®Norditropin

5) ®Omnitrope
یک برند هورمون رشد شرکت Sandoz می باشد. در واقع یک هورمون پلی پپتیدی تهیه شده از DNA نوترکیب می باشد.

	15 IU	Omnitrope cartridge 5 mg/1.5 ml
	30 IU	Omnitrope cartridge 10 mg/1.5 ml

®Genotropin:
این برند هورمون رشد توسط کارخانه Pfizer توسط DNA نوترکیب تهیه می شود. Genotropin 12 mg معادل 36 واحد سوماتروپین می  باشد.

History of Steroids References:
1. Human Anatomy and Physiology, 6th Edition, John W. Hole jr.
2. J Appl Physiol 94: 2273-2281, 2003. First published February 14, 2003; doi:10.1152
3. Journal of Applied Physiology, Vol 77, Issue 1 23-29,
4. EFFECTS OF RECOMBINANT GROWTH HORMONE ON VISCERAL FAT ACCUMULATION: PILOT STUDY IN HIV-INFECTED ADOLESCENTS. J Clin Endocrinol Metab. 2005 Apr 19; [Epub ahead of print]
5. Measures of submaximal aerobic performance evaluate and predict functional response to growth hormone (Human Growth Hormone) treatment in Human Growth Hormone-deficient adults. J Clin Endocrinol Metab. 1999 Dec;84(12):4570-7.
6. Hormonal responses to consecutive days of heavy-resistance exercise with or without nutritional supplementation. J Appl Physiol, Oct 1998; 85: 1544 - 1555.
7. Hormonal and growth factor responses to heavy resistance exercise protocols. J Appl Physiol, Oct 1990; 69: 1442-1450
8. High dose growth hormone exerts an anabolic effect at rest and during exercise in endurance-trained athletes.J Clin Endocrinol Metab. 2003 Nov;88(11):5221-6.
9. Christ ER, Cummings MH, Westwood NB, Sawyer BM, Pearson TC, Sonksen PH, Russell-Jones DL. The importance of growth hormone in the regulation of erythropoiesis, red cell mass, and plasma volume in adults with growth hormone deficiency., J Clin Endocrinol Metab 1997 Sep;82(9):2985-90
10. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism Vol. 87, No.8 3573-3577
11. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2002 Mar;282(3):E601-7.
12. Testosterone blunts feedback inhibition of growth hormone secretion by experimentally elevated insulin-like growth factor-I concentrations.J Clin Endocrinol Metab. 2005 Mar;90(3):1613-7. Epub 2004 Dec 7.
13. Comparison of the Metabolic Effects of Raloxifene and Oral Estrogen in Postmenopausal and Growth Hormone-Deficient Women.J Clin Endocrinol Metab. 2005 Apr 26; [Epub ahead of print]
14. Serum insulin-like growth factor I levels in growth hormone-deficient adults: influence of sex steroids.Horm Res. 2004;62 Suppl 1:73-6.
15. Growth hormone enhances effects of endurance training on oxidative muscle metabolism in elderly women. Am J Physiol Endocrinol Metab, Nov 2000; 279: 989 - 996.
16. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 1998 May;53(3):M183-7