رپورتاژ- درمانی موثر برای آفت دهان

آفت دهانی عود کننده (Recurrent Aphthous Stomatitis)، از جمله شایع ترین ضایعات دهانی است و به صورت یک یا چند زخم محدود به مخاط دهان که دردناک و عود کننده است تظاهر می کند. اوج شیوع فصلی آفت دهان در زمستان و بهار است و تقریبا 20 درصد از کل جمعیت در هر مقطع زمانی به این بیماری مبتلا می باشند.(1)
عوامل موثر در ایجاد آفت به دو دسته عوامل اتیولوژیک (مانند عوامل باکتریایی، ویروسی، ژنتیکی، اختلالات ایمونولوژیک، کمبود آهن و ویتامین های گروه B) و عوامل تسریع کننده (مانند عوامل آلرژیک، روانی، شرایط هورمونی، تروما و ...) تقسیم می شوند.

درمان موفق آفت مستلزم تشخیص صحیح، شناسایی و کنترل عوامل موثر در ایجاد آفت به منظور کاهش وسعت ضایعه، درد و طول دوره زخم ها است اما به علت مشخص نبودن عوامل ایجاد کننده و علامتی بودن درمان های موجود، روند درمانی معمولا رضایت بخش نیست.
در متون طب ایرانی به استفاده از گیاه مورد در شستشو و ضد عفونی کردن زخم ها، رفع تحریکات مخاط دهان، تسکین درد دندان و رفع سستی لثه ها و زخم های دهان اشاره شده است.(2و3) اسانس گیاه مورد دارای اثرات آنتی میکروبیال است.(4)
با توجه به اثر باکتریسیدال گیاه مورد استفاده از دهانشویه آن در درمان آفت توصیه شده است.(5) همچنین به علت دارا بودن اثرات آنتی ژنوتوکسیک و جمع آوری رادیکال های آزاد، گیاه مورد به عنوان یک درمان برای آفت دهانی عود کننده مطرح می باشد.(6)

بیشتر بخوانید: گیاه مورد با نام علمی Myrtus communis .L

 

در یک کارآزمایی بالینی دوسو بی خبر با روش نمونه برداری مستمر، 137 بیمار مبتلا به آفت دهان به ترتیب مراجعه در یکی از گروه های A (محلول مورد 5%، محلول موضعی میرتکس^®)، B (محلول مورد 10%) یا  C(محلول دارونما) قرار گرفته و از روز مراجعه تا یک روز بعد از التیام کامل ضایعه، روزی 5 الی 6 بار، هربار 10 قطره از محلول را روی یک تکه پنبه کوچک ریخته و به مدت 20-30 ثانیه روی ضایعه آفتی قرار دادند. حداقل یک هفته بعد از شروع درمان بیماران مجددا مورد معاینه کلینیکی قرار گرفتند و مدت زمان قطع سوزش و بهبودی کامل ضایعات از زمان شروع درمان در پرسشنامه آنان ثبت گردید. بر اساس نتایج این مطالعه میانگین مدت زمان قطع سوزش ضایعات آفتی مینور در گروه  6/2A روز، در گروه  7/4B روز و در گروه C، 1/4 روز محاسبه شد که از این نظر اختلاف آماری معنی داری بین 3 گروه وجود داشت (p<0.0005). این اختلاف در بین گروه های A و B (p<0.001) و گروه های A و C (p<0.05) کاملا معنی دار بود ولی بین دو گروه B و C اختلاف معنی داری مشاهده نشد (p=0.44).
میانگین مدت بهبودی کامل در ضایعات آفتی مینور در گروه ، 4/5A روز، در گروه ، 5/7B روز و در گروه ، 3/7C روز به دست آمد که از این نظر اختلاف آماری معنی داری بین گروه های A و B (p<0.01) و A و C (p<0.05) مشاهده شد ولی بین گروه های B و C اختلاف آماری معنی دار نبود (p=0.92). محققین نتیجه گرفتند محصول موضعی میرتکس® در کاهش مدت سوزش و طول دوره زخم آفتی مینور موثر می باشد. در این بررسی هیچ گونه اثر سمی یا عارضه جانبی ناشی از محلول مورد گزارش نشد.(1)
در یک کارآزمایی بالینی دوسو بی خبر کنترل شده تصادفی، 45 بیمار مبتلا به آفت دهانی عود کننده در دو دوره 6 روزه متوالی، روزی 4 بار از خمیر حاوی عصاره 5% مورد با خمیر فاقد آن استفاده نمودند. قبل و در طی هر دوره درمانی (صبح روزهای 2، 4 و 6)، 5 پارامتر شامل تغییر اندازه افت، مقیاس درد میزان اریتم و اگزودا، پروفایل تاثیر سلامت دهان و ارزیابی کلی بیمار از درمان ثبت گردید. نتایج این بررسی نشان دهنده کاهش قابل توجه آماری در اندازه زخم (p<0.001)، شدت درد(p<0.05) و میزان اریتم و اگزودا (p<0.001) بود. در گروه درمانی پروفایل تاثیر سلامت دهان به طور قابل توجهی بهبود یافت (p<0.001). ارزیابی کلی بیمار از درمان بعد از بکار بردن خمیر حاوی مورد بهبود یافت (p<0.05). در این بررسی هیچ عارضه ای گزارش نشد. محققین نتیجه گرفتند که مورد در کاهش اندازه زخم آفتی، شدت درد و میزان اریتم و اگزودا و نیز بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به آفت دهانی عود کننده موثر است.(7)

برای مشاهده و خرید محلول موضعی میرتکس اینجا کلیک کنید.

نکات قابل توصیه:
در صورتی که همزمان با شروع نشانه های آفت از محلول میرتکس استفاده شود، تاثیر بیشتری خواهد داشت.
با قرار دادن پنبه آغشته به میرتکس روی ضایعه آفتی، معمولا ابتدا احساس سوزش و سپس بی حسی موقت ناحیه زخم بروز می کند. لذا احساس سوزش پس از مصرف دارو طبیعی است.
از قرار دادن پنبه آغشته به میرتکس روی ضایعه آفتی بیش از زمان توصیه شده خودداری نمایید.

منابع:
1. ص. عظیمی حسینی، ب. بدیعی، بررسی تاثیر داروی گیاهی مورد (myrtle) در درمان ضایعات آفتی مخاط دهان، مجله دانشگاه علوم پزشکی قزوین، سال دوم، شماره 6 و 7.
2. م. ح. عقیلی خراسانی، مخزن الادویه، چاپ دوم، انتشارات انقلاب اسلامی، 1371.
3.  ع. زرگری، گیاهان دارویی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1374، جلد دوم، صص. 6-301.
4. M. Lis-Balchin, Aromatherapy science: A guide for healthcare professionals, Pharmaceutical press, 2006, 252.
5. ص. بختیاری و همکاران، مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، زمستان 1386، دوره 25(شماره 4)، 348.
6.  N. Hayder, et al., Mutat. Res. 2004, 564, 89.
7. N. Babaee, et al., Clin. Oral Invest. 2009, 14, 65.