آیا قرص کلاژن چاق کننده است؟

کلاژن، پروتئینی است که این روزها حسابی بازار آن داغ شده و به واسطه خواص متعددی که در بخش های ساختاری بدن دارد، مورد توجه قرار گرفته است. طبیعتاً می دانید که شناخته شده ترین فایده کلاژن، اثرات مثبت آن بر سلامت پوست و مو می باشد. هر چند بسیاری به آن نقش های دیگری را نیز نسبت می دهند. مقاله پیش رو با این هدف نگارش شده که دید شما را پیرامون کلاژن و فواید آن باز نموده و به سوالاتی که پیرامون قرص کلاژن برای چاقی پیش می آید، علمی ترین پاسخ ممکن را بدهد. 

فهرست مطالب:

• کلاژن چیست؟
• فواید قرص کلاژن
• آیا کلاژن چاق کننده است؟
• قرص کلاژن برای چاقی صورت

مدت زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه

کلاژن چیست؟

کلاژن یکی از پروتئین‌های حیاتی ساختاری در بدن است که به طور ویژه در بافت‌های همبند مانند پوست، استخوان‌ها، غضروف‌ها، تاندون‌ها و عروق خونی یافت می‌شود. این پروتئین، ساختار سه‌گانه‌ای دارد که از سه زنجیره پلی‌پپتیدی طولانی تشکیل شده و به شکل مارپیچی پیچیده شده‌اند. این ساختار سه‌گانه باعث استحکام بالا و انعطاف‌پذیری این پروتئین می‌شود و به بافت‌های بدن کمک می‌کند تا در برابر کشش‌ها و فشارهای مختلف مقاومت کنند.

انواع کلاژن و توزیع آن‌ها در بدن

 کلاژن انواع متنوعی دارد که با توجه به ساختار و کاربرد خاص خود، در نواحی مختلف بدن توزیع شده اند. 

- کلاژن نوع I 

کلاژن نوع I در پوست، استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و دندان‌ ها حضور دارد و با سهم 90 درصدی خود، فراوان‌ترین کلاژن در بدن به حساب می آید. این نوع کلاژن از الیاف بلند و متراکم ساخته شده و استحکام و مقاومت بالایی دارد. حضور آن در پوست، باعث ایجاد ساختار و انعطاف پذیری پوست می‌شود و از ایجاد چین و چروک جلوگیری می‌کند. در استخوان‌ها و تاندون‌ها، کلاژن نوع I به‌عنوان یک عنصر اصلی ساختاری باعث افزایش تحمل فشار و مقاومت می‌شود. کاهش این نوع کلاژن با افزایش سن منجر به از دست رفتن استحکام پوست و استخوان‌ها می‌گردد.
 

- کلاژن نوع II

کلاژن نوع II غالباً در غضروف‌ها (از جمله مفاصل)، دیسک‌های بین‌مهره‌ای و چشم‌ها وجود داشته و ساختاری شبکه‌ای و منعطفی دارد که به بافت‌های غضروفی خاصیت ارتجاعی می‌بخشد و تحمل فشار در مفاصل را افزایش می‌دهد. کاهش کلاژن نوع II می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند آرتروز و دردهای مفصلی شود و به همین دلیل برخی مکمل های غضروف ساز از این کلاژن در فرمولاسیون خود بهره گرفته‌اند.
 

- کلاژن نوع III 

کلاژن نوع III بیشتر در بافت‌های نرم و انعطاف‌پذیری مانند پوست، دیواره رگ‌های خونی، بافت‌های اندام‌های داخلی مانند کبد و ریه‌ها یافت می شود و در کنار کلاژن نوع I به حفظ ساختار و کشسانی پوست کمک می‌کند. همچنین، وجود این نوع کلاژن در دیواره رگ‌های خونی و اندام‌های داخلی، باعث جلوگیری از شکنندگی و تضیعف این بافت‌ها می شود. علاوه بر این، کلاژن نوع III در بهبود و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده نقش دارد و به ترمیم سریع‌تر زخم‌ها کمک می کند. 
 

سایر انواع کلاژن شامل نوع IV ،V و X، در سایر ساختارهای داخلی بدن مانند غشاهای پایه، کلیه ها، گوش داخلی، چشم، ساختار جفت، استخوان ها و ... حضور داشته و بر اساس ساختمان ویژه خود وظایف متعددی را به عهده دارند.

منابع کلاژن خوراکی

منابع غذایی مستقیم کلاژن بیشتر شامل پروتئین‌های حیوانی نظیر عصاره قلم و استخوان، گوشت قرمز، ماهی و مرغ هستند، علاوه بر این، مصرف غذاهای حاوی ژلاتین نیز به تأمین کلاژن بدن کمک می‌کند؛ زیرا ژلاتین از هیدرولیز کلاژن به دست می‌آید. از سوی دیگر، مصرف منابع غذایی حاوی ویتامین سی مانند مرکبات، فلفل دلمه‌ای و سبزیجات برگ سبز، مس موجود در آجیل و دانه‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها به عنوان مواد غذایی کلاژن ساز شناخته می شوند و در تحریک تولید کلاژن در بدن شرکت دارند. 

فرآیند تولید و بازسازی کلاژن در بدن 

علاوه بر غذاهای کلاژن دار، بدن انسان به طور طبیعی قادر به تولید کلاژن است، اما این فرآیند با افزایش سن، کاهش می‌یابد. عواملی مانند استرس، قرار گرفتن در معرض اشعه‌های فرابنفش خورشید، رژیم‌های غذایی فقیر از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها، سیگار کشیدن و آلودگی‌های محیطی می‌توانند باعث تخریب کلاژن و کاهش تولید آن شوند. این افت تدریجی، منجر به از دست رفتن خاصیت ارتجاعی پوست، کاهش تراکم استخوان و بروز چین و چروک می‌شود. در این شرایط، مصرف منابع غذایی این پروتئین، ریزمغذی های تحریک کننده ساخت کلاژن  و دریافت خارجی آن، مانند خرید مکمل‌ کلاژن، به‌ویژه در فرم‌های هیدرولیز شده، به عنوان راهی برای جبران و تقویت سلامت بافت‌های بدن خواهد بود.

فواید قرص کلاژن

برخی از مهم ترین و شناخته شده ترین خواص کلاژن در این قسمت آورده شده است:

- بهبود سلامت پوست و کاهش چین و چروک

کلاژن یکی از پروتئین‌های کلیدی در ساختار پوست است که به حفظ خاصیت ارتجاعی آن کمک می‌کند. با افزایش سن، تولید کلاژن در بدن کاهش یافته و پوست به تدریج انعطاف‌پذیری و صافی خود را از دست می‌دهد که این امر باعث شکل‌گیری چین و چروک‌ها و کاهش لطافت پوست می‌شود. یافته های علمی پیرامون مکمل کلاژن، به ویژه انواع هیدرولیز شده حاکی از این هستند که کلاژن می‌تواند به افزایش سطح کلاژن پوست کمک کرده و به طور مستقیم موجب کاهش عمق چین و چروک‌ها، افزایش رطوبت پوست و بهبود خاصیت ارتجاعی آن شود.

- افزایش استحکام استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان

کلاژن پروتئین اصلی ساختاری در بافت‌های همبند استخوانی است که به شکل‌گیری یک ماتریکس قوی و انعطاف‌پذیر کمک می‌کند. این ماتریکس از رشته‌های کلاژنی تشکیل شده که به عنوان چارچوبی برای رسوب مواد معدنی، مانند کلسیم و فسفر، عمل می‌کنند و به استخوان‌ها استحکام می‌بخشند. هنگامی که کلاژن در استخوان‌ها کاهش می‌یابد، ساختار و تراکم این ماتریکس مختل شده و ظرفیت استخوان برای نگهداری مواد معدنی کاهش می‌یابد. در نتیجه، استخوان‌ها به جای برخورداری از یک ساختار متراکم و انعطاف‌پذیر، به حالت شکننده‌تر و متخلخل درآمده و به‌طور مستقیم به افزایش خطر شکستگی و پوکی استخوان کمک می کند. 
 

- کاهش درد مفاصل و بهبود سلامت غضروف‌ها 

کلاژن، به ویژه نوع II، نقش مهمی در ساختار و انعطاف‌پذیری غضروف‌ها دارد. با افزایش سن و کاهش تولید کلاژن، غضروف‌ها تحلیل رفته و منجر به بروز دردهای مفصلی و مشکلاتی نظیر آرتروز می‌شود. مطالعات بالینی نشان داده‌اند که مصرف منظم کلاژن در افراد مبتلا به آرتروز می‌تواند به کاهش درد و بهبود تحرک مفاصل می انجامد. 
 

- تقویت مو و ناخن‌ها 

یکی دیگر از فواید شناخته شده مصرف کلاژن، تقویت ساختار مو و ناخن‌هاست. کلاژن به عنوان یک پروتئین ساختاری می‌تواند به افزایش ضخامت و استحکام مو و کاهش شکنندگی ناخن‌ها کمک کند. این پروتئین همچنین در حفظ رطوبت در نقش داشته و می‌تواند در کنار مصرف یک مکمل مراقبت مو، از ریزش مو جلوگیری کرده و در رشد سالم‌تر آن ها شرکت نماید. 

آیا کلاژن چاق کننده است؟

پس از آشنایی کامل با پروتئین کلاژن، انواع و فواید ویژه هر کدام، می توانیم به این سوال که "ایا قرص کلاژن چاق کننده است؟"به درستی پاسخ دهیم:

کلاژن به عنوان یک پروتئین خالص، حاوی مقدار کمی کالری است و به تنهایی نمی‌تواند به عنوان یک منبع اصلی انرژی در نظر گرفته شود؛ بنابراین از آن جایی که عامل اصلی افزایش وزن، دریافت کالری است، مصرف مکمل کلاژن نمی‌تواند موجب چاقی شود. در نتیجه افرادی که از کلاژن به منظور افزایش وزن استفاده می کنند، بهتر است برای دستیابی به نتایج از محصولات تخصصی افزایش وزن کمک بگیرند.

بنابراین نمی توان ارتباط مستقیمی بین کلاژن و چاقی یا لاغری پیدا کرد، هر چند بر اساس مطالعات انجام شده پروتئین کلاژن می تواند از دو طریق در فرایند تنظیم وزن نقش داشته باشد. 
 

1- ارتباط کلاژن با توده عضلانی و سوخت‌وساز 

کلاژن از آمینواسیدهایی مانند گلایسین، پرولین و هیدروکسی‌پرولین تشکیل شده که تا حدودی به ساخت و ترمیم بافت‌های بدن از جمله عضلات کمک می‌کنند. این فرآیند می‌تواند به افزایش توده عضلانی بیانجامد و در نهایت به افزایش وزن جزئی منجر شود. هر چند این افزایش وزن به دلیل افزایش چربی نیست؛ بلکه به دلیل بهبود عضلات بدن است.
 

2- تأثیر کلاژن بر احساس سیری و کنترل وزن

کلاژن به دلیل ماهیت پروتئینی خود می‌تواند تا حدی موجب افزایش احساس سیری شود. بدین ترتیب، این ویژگی ممکن است به کاهش اشتها منتهی شده و زمینه ساز کاهش وزن باشد تا افزایش آن. 

قرص کلاژن برای چاقی صورت

کم نیستند کسانی که به دنبال راهی برای چاق شدن صورت خود هستند. برخی به رژیم های غذایی پرکالری و مصرف برخی اقلام غذایی روی می آوردند، تعدادی در جست جوی راهکارهای موضعی هستند و کسانی هم به فکر تهیه قرص برای چاقی صورت می باشند.

در ابتدای امر باید با این واقعیت کنار بیایید که چاقی صورت به فاکتورهای متعددی بستگی دارد و یکی از مهم ترین آن ها عوامل ژنتیکی دخیل در محل توزیع چربی بدن هر فرد است. بنابراین، حتی یک رژیم غذایی چاقی نیز لزوما ممکن است به میزانی که شما مد نظرتان است باعث چاقی صورت نشود. 

از طرفی، به واسطه فواید پوستی کلاژن، بسیاری بر این باورند که چاقی صورت با کلاژن امکان پذیر است. در این قسمت توضیحات جالب توجهی در این باره داده می شود. 

با افزایش سن، کلاژن پوست کاهش یافته و منجر به افتادگی و کاهش حجم در برخی نواحی صورت می‌شود. مصرف قرص کلاژن به دلیل تأثیر بر تولید کلاژن جدید در پوست، به عنوان یک ماده تقویت‌کننده برای ساختار زیرین پوست عمل نموده و از عمیق شدن خطوط و چین و چروک‌ها جلوگیری می کند. ضمن اینکه در حفظ رطوبت، افزایش تراکم و ضخامت پوست نقش دارد تا بدین ترتیب، ظاهر صورت به خصوص نواحی که به طور طبیعی تمایل به کاهش حجم دارند، مانند گونه‌ها، حجیم تر و جوان‌تر به نظر برسند. دکتر احسان عمادی (داروساز)، در مقاله کلاژن در حفظ جوانی و شادابی پوست چه نقشی دارد، توضیحات جالب توجهی را ارائه می دهد. 

با تمام این ها، توجه داشته باشید که تأثیر کلاژن بر حجم‌دهی صورت به عوامل متعددی از جمله میزان مصرف روزانه، سن فرد، ژنتیک، نوع پوست و ... وابسته است و همه افراد نتایج یکسانی با مصرف کلاژن نمی گیرند. 

کلام پایانی

در نهایت اینکه، مطالعات متعدد ارتباط معناداری میان مصرف قرص کلاژن و چاقی مشاهده نکردند و علیرغم نقش برجسته‌ این پروتئین در ساختار و عملکرد بافت‌های بدن و کاربرد آن به عنوان یک مکمل محبوب در تقویت سلامت پوست، مو، ناخن‌ها، استخوان‌ها و مفاصل، شواهد علمی تایید کننده اثرات چاق کنندگی کلاژن نیستند و تنها ممکن است از طریق افزایش حجم عضلات و بهبود سلامت پوست صورت، ظاهر پرتری به صورت ببخشد. لذا چنانچه مایل به برخورداری از خواص کلاژن بر اساس آنچه گفته شد هستید، می تواند برای خرید قرص کلاژن از مراکز معتبری نظیر داروکده، اقدام نمایید. 

در این شرایط ضمن بهره‌مندی از خواص خود محصول، می توانید از همیاری و مشاوره تیم علمی و متخصص داروخانه آنلاین داروکده با حضور داروسازان و کارشناسان ارشد تغذیه نهایت استفاده را ببرید. این مقاله نیز به عنوان بخشی از محله علمی داروکده با هدف ارتقای دانش عمومی جامعه نگارش و بی صبرانه در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم.