رتینول چیست و چه خواصی برای پوست دارد؟

رتینول نوعی ویتامین A است که در سال‌ های اخیر، به دلیل بهبود نشانه های پیری پوست و اثرات مفید آن بر آکنه و لک های تیره، در بازار مراقبت از پوست محبوبیت بسیاری پیدا کرده است. رتینول به صورت سرم مایع، ژل، کرم و نرم کننده عرضه می شود و شما می توانید آن را به صورت موضعی استفاده نمایید تا از فواید فوق العاده رتینول برای سلامت پوست بهره مند شوید. در ادامه این مقاله از مجله سلامت محور داروکده درباره مزایای مصرف رتینول، ترکیب آن با سایر سرم ها برای اثربخشی بیشتر، نحوه استفاده از رتینول و هرگونه عوارض جانبی احتمالی توضیح خواهیم داد. پس از مطالعه این مقاله می توانید با اطمینان خاطر در مورد استفاده از رتینول در روتین مراقبت از پوست خود تصمیم بگیرید.

آنچه در این مقاله می خوانید:

- رتینول چیست؟
- فواید استفاده از رتینول
- تفاوت انواع محصولات حاوی ویتامین A
- ترکیب سرم رتینول با سایر سرم ها
- طرز استفاده از رتینول
- عوارض مصرف رتینول
- سوالات پرتکرار کاربران در مورد رتینول

مدت زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه

رتینول چیست؟

رتینول نوعی ویتامین A است که کاربردهای زیادی در مراقبت از پوست دارد. از سرم رتینول برای درمان آکنه استفاده می شود و این محصول در کاهش علائم پیری پوست اثر بسزایی دارد. شما می ‌توانید رتینول را بدون نسخه تهیه کنید یا با پزشک خود درباره چگونگی نحوه استفاده و قرارگیری سرم رتینول در روتین پوستی خود مشورت نمایید. با توجه به مشکل پوستی افراد، ممکن است متخصص پوست داروهایی را تجویز کند که حاوی غلظت ‌های بالاتری از رتینوئیدها نسبت به سایر سرم های رتینول بدون نسخه باشد.

رتینول یک درمان موضعی است و برای مشاهده اثربخشی آن، باید رتینول را روی پوست خود به آرامی ماساژ دهید. جالب است بدانید که رتینول انواع مختلفی دارد و در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

- کرم های رتینول
- ژل های رتینول
- لوسیون های رتینول
- پمادهای رتینول
- سرم های رتینول
- رتینول همچنین در برخی موارد، به عنوان یک عنصر در محصولات آرایشی استفاده می شود.

فواید استفاده از رتینول

انواع محصولات رتینول بدون نسخه از جمله کرم های رتنیول خارجی و ایرانی برای بهبود ظاهر پوست شما به بازار عرضه می شوند. در صورت عدم دریافت نتیجه مورد نظر از این محصولات، شما می توانید با یک متخصص پوست در مورد محصولات تجویزی قوی تر و موثرتر مشورت کنید. مطالعات نشان می دهد که رتینوئیدهای موضعی می توانند به درمان آکنه، اسکار آکنه و بهبود انعطاف پذیری پوست کمک کنند. رتینول همچنین دارای اثرات ضد پیری پوست است. به طور خاص، رتینول برای بهبود اختلالات پوستی زیر به کار می رود:
 

- رتینول برای بهبود آکنه

آکنه یک بیماری شایع پوستی است. مسدود شدن منافذ پوست با سلول ‌های مرده پوست یا ترشح سبوم و چربی می تواند باعث بروز جوش ‌های سرسیاه، سرسفید و دیگر انواع جوش‌ شود. رتینول با جلوگیری از مسدود شدن منافذ پوست از بروز آکنه پیشگیری می کند. توجه داشته باشید که ممکن است در چند ماه اول درمان همچنان جوش‌ ها مشاهده شوند یا حتی این امکان وجود دارد که ظاهر پوست شما بدتر به نظر برسد (به این حالت پاکسازی رتینول نیز گفته می‌شود). اما اگر مصرف محصول را ادامه دهید؛ در نهایت پوست شفاف تری مشاهده خواهید کرد.

- رتینول برای ترمیم اسکار آکنه

اسکار آکنه در نتیجه آسیب و التهاب پوست ایجاد می شود. این لکه ‌های صورتی، قرمز یا تیره روی پوست شما می‌توانند با بهبود آکنه ظاهر شوند و ممکن است از بین رفتن آن ها چند هفته طول بکشد. علاوه بر این، برداشتن یا کندن جوش ها می تواند باعث آسیب بیشتر به پوست شود و ممکن است جای زخم های آن ها برای همیشه  باقی بماند. رتینول در از بین بردن جای جوش اثر بسزایی دارد و می تواند به کاهش تورم و التهابات ناشی از بروز جوش ها کمک کند. همچنین رتینول می تواند در جلوگیری از ایجاد جوش های بیشتر موثر واقع شود. اما توجه داشته باشید که درمان موضعی رتینول روی اسکارهای شدید آکنه با فرورفتگی یا برجستگی زیاد، فاقد اثربخشی مورد نظر هستند.
 

- رتینول برای روشن سازی لکه های تیره

لکه های تیره (هیپرپیگمانتاسیون) می توانند در نتیجه آسیب خورشید به پوست شما ایجاد شوند. تجمع ملانین (رنگدانه های سازنده رنگ پوست) باعث بروز لکه های قهوه ای روشن تا تیره روی صورت، دست ها، گردن و بازوها می شود. این لکه‌ ها که لکه‌ های خورشیدی، لکه‌ های پیری و لکه‌ های کبدی نیز نامیده می‌ شوند، بدون درد هستند. اما اگر ظاهر آن‌ها را دوست ندارید، روش‌ ها و محصولات ضد لک موضعی وجود دارند که ممکن است به شما کمک کنند. در برخی موارد مشاهده شده است که که رتینول موضعی، لکه های پوستی را روشن می کند، اگر چه این فرآیند ماه ها طول می کشد و می تواند برای پوست تحریک کننده باشد. اگر نگران لکه های تیره پوست خود هستید، بهتر است به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
 

- رتینول برای کاهش اندازه منافذ بزرگ پوست

منافذ پوست در واقع مسیرهایی در سطح پوست هستند که به موهای بدن و چربی ها اجازه خروج می دهند. هنگامی که این منافذ با سلول های مرده یا چربی پوست مسدود می شوند، منافذ شما بزرگتر به نظر می رسند. رتینول موضعی منافذ بزرگ را با افزایش گردش سلولی پوست بهبود می دهد و از ایجاد منافذ مسدود شده جلوگیری می کند. توجه داشته باشید که افزایش گردش سلولی پوست می تواند باعث ضخیم تر شدن پوست شود.
 

- رتینول مناسب برای کاهش سرعت پیشرفت سارکوم کاپوزی

سارکوم کاپوزی یک سرطان نادر است که می تواند افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف را تحت تاثیر قرار دهد. معمولاً لکه های تیره رنگ صاف یا برآمده ای روی پوست افراد مبتلا به سارکوم کاپوزی ایجاد می شود که معمولا به رنگ آبی، سیاه، صورتی، قرمز یا بنفش هستند. آلی ‌ترتینوئین یک رتینوئید است که می‌تواند رشد سلول‌ های سارکوم کاپوزی را کاهش دهد. اگرچه سرطان را درمان نمی‌کند، اما ممکن است پزشک شما استفاده از آلی ‌ترتینوئین را روی ضایعات سارکوم کاپوزی برای کند کردن پیشرفت آن‌ ها توصیه کند.
 

- رتینول برای محو کردن ملاسما

ملاسما یکی دیگر از اختلالات پوستی شایع است که منجر به ایجاد لکه های تیره در نواحی از بدن می شود که بیشتر در معرض تابش آفتاب قرار دارند. قرار گرفتن در معرض نور، گرما و برخی از مشکلات هورمونی، میزان ملانین تولیدی پوست را افزایش می‌ دهد، که باعث ایجاد لکه‌ های مسطح  قهوه‌ ای روشن، قهوه ‌ای تیره، خاکستری یا آبی می ‌شود. بروز ملاسما در دوران بارداری بسیار شایع است. اگر باردار هستید، باید قبل از استفاده از داروها یا مکمل های خوراکی یا موضعی برای درمان ملاسما، با پزشک خود صحبت کنید. اگر باردار نیستید، یک رتینوئید موضعی (ترتینوئین) ممکن است به محو شدن لکه های ملاسما کمک کند.
 

- رتینول برای بهبود پسوریازیس

پسوریازیس یک نوع از مشکلات پوستی است که باعث رشد سریع سلول‌ های جدید پوست می‌شود و به طور معمول با التهاب همراه است. همچنین ساخت سلول ‌های جدید در افراد مبتلا به پسوریازیس باعث ایجاد بثورات ضخیم و پوسته پوسته به رنگ صورتی یا قرمز می شود. رتینول موضعی می تواند رشد بیش از حد سلول های پوست را کاهش دهد و التهابات پوستی را بهبود بخشد. اما توجه داشته باشید که رتینول می تواند پوست شما را تحریک کند، به همین دلیل پزشک شما معمولاً استفاده از رتینول را در ترکیب با استروئیدهای موضعی توصیه می کند.
 

- رتینول برای ترمیم ترک های پوستی

ترک ‌های پوستی در واقع زخم ‌هایی هستند که در زمان بارداری، افزایش وزن، کاهش شدید وزن یا رشد سریع عضلانی پوست ایجاد می‌شوند. این ترک ها ابتدا صورتی، قرمز یا بنفش هستند و سپس به تدریج محو می شوند. در آخر به رنگ نقره ای یا سفید روی پوست باقی می ماند. رتینول موضعی می تواند به کاهش آثار باقی مانده از  ترک های پوستی کمک کند، اما قبل از استفاده از آن در دوران بارداری یا در دوران شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
 

- رتینول برای کاهش چین و چروک

تعدادی از عوامل می توانند باعث ایجاد چین و چروک در پوست شما شوند. با افزایش سن، سلول های پوست کندتر تقسیم می شوند، لایه میانی (درم) پوست شروع به نازک شدن می کند، حفظ رطوبت سخت تر می شود و پوست شما الاستین و کلاژن کمتری دارد. ترتینوئین و تازاروتن موضعی محصولات ضد چروک هستند که می توانند ظاهر خطوط ریز پوست و چین و چروک ها را با کاهش سرعت تجزیه کلاژن و ایجاد حالت ارتجاعی پوست بهبود بخشند. به طور معمول چند ماه پس از مصرف موضعی رتینول متوجه تغییرات خواهید شد. 

تفاوت انواع محصولات حاوی ویتامین A

همان طور که در ابتدا بیان کرده ایم، رتینول نوعی ویتامین A است که در افزایش سلامت پوست نقش موثری دارد. در حال حاضر انواع مختلفی از محصولات حاوی ویتامین A در بازار موجود است که می تواند باعث سردرگمی شما در زمان انتخاب محصول مناسب شود. برای جلوگیری از این مشکل، در ادامه تفاوت رتینول را با هریک از این ترکیبات به صورت جداگانه توضیح خواهیم داد:
 

- رتینول در مقابل ویتامین A

ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که در بسیاری از غذاها و مکمل ها یافت می شود و نقش مهمی در حفظ سلامت بدن ایفا می کند. ویتامین A به تقویت اندام ها کمک می کند و در بهبود کارکرد سیستم ایمنی، بینایی و تولید مثل نقش بسزایی دارد. رتینول نوعی ویتامین A است که می‌توان آن را روی پوست قرار داد تا رنگ و بافت پوست را بهبود بخشد.
 

- رتینوئید در مقابل رتینول

رتینول و رتینوئید از مشتقات ویتامین A هستند که در بهبود بافت و ظاهر پوست کاربرد دارند. اما رتینول به طور گسترده و بدون نسخه در سرم ها و کرم ها در دسترس است و حتی به عنوان یک ترکیب موثر در برخی از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. رتینوئیدها در غلظت های بالاتر ساخته می شوند و تنها با نسخه و تجویز پزشک به فروش می رسند.

رتینوئیدهای تجویزی حاوی غلظت بیشتری از مواد فعال هستند. بنابراین، اگر متخصص پوست برای شما رتینوئید تجویز کند، ممکن است سریع ‌تر، شاهد تغییرات پوست خود باشید. رتینول های بدون نسخه معمولا با سایر مواد ترکیب می شوند و تشخیص اینکه چه مقدار از ماده فعال در آن ها وجود دارد می تواند سخت باشد. اما سایر ترکیبات موجود در محصولات بدون نسخه حاوی رتینول نیز می توانند پوست شما را هیدراته و درخشان کنند.
 

- ترتینوئین در مقابل رتینول

ترتینوئین یک رتینوئید است که فقط با تجویز پزشک می توانید آن را تهیه کنید و این ماده ده ها سال است که برای درمان آکنه و علائم پیری زودرس ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید استفاده می شود. ترتینوئین بسیار قوی ‌تر از رتینول است و ممکن است سریع ‌تر عمل کند.

ترکیب سرم رتینول با سایر سرم ها

اگر به دنبال اثربخشی سریع تر رتینول هستید یا به این محصول آلرژی دارید، می توانید سرم رتینول را با سایر درمان های موضعی پوست ترکیب یا جایگزین کنید. اما از آنجایی که بسیاری از درمان ها می توانند پوست شما را تحریک کنند، باید این کار را با دقت انجام دهید. در ادامه تعدادی از این درمان ها را معرفی خواهیم کرد.
 

- سرم رتینول و اسید گلیکولیک

اسید گلیکولیک نوعی آلفا هیدروکسی اسید است که به عنوان یک لایه بردار شیمیایی عمل می کند. جایگزینی اسید گلیکولیک با سرم رتینول ممکن است برای کاهش ظاهر لکه های تیره و اسکارهای آکنه موثر باشد، اما هر دو می توانند پوست شما را تحریک کنند. اگر می خواهید هر دو محصول را امتحان کنید، بهتر است که روزهای متناوب را در نظر بگیرید یا از اسید گلیکولیک در صبح و رتینول در شب استفاده کنید.
 

- سرم رتینول و اسید هیالورونیک

هیالورونیک اسید یک مرطوب کننده عالی است که از خشکی و کاهش آب پوست جلوگیری می کند. همچنین این ماده، پوست شما را تسکین می دهد و حجیم می کند و می تواند با برخی از اثرات تحریک کننده ناشی از مصرف سرم رتینول مقابله کند.
 

- سرم رتینول و نیاسینامید

نیاسینامید مشتق شده از ویتامین B3 است که می تواند به بهبود آکنه و کاهش علائم پیری پوست کمک کند. همچنین در محافظت از پوست اثر بسزایی دارد و ممکن است به مقابله با عوارض جانبی تحریک کننده رتینول کمک کند.
 

- سرم رتینول و اسید سالیسیلیک

رتینول و اسید سالیسیلیک برای درمان آکنه استفاده می شوند. اما هر دو ترکیب می توانند پوست را خشک و تحریک کنند. خشکی بیش از حد پوست می تواند باعث افزایش تولید چربی در پوست شود و آکنه شما را بدتر کند. توصیه می شود از سرم رتینول و اسید سالیسیلیک به طور متناوب استفاده کنید یعنی از اسید سالیسیلیک در صبح و از رتینول در شب استفاده نمایید.
 

- سرم رتینول و ویتامین C

ویتامین C می تواند به روشن شدن لکه های تیره، بهبود خطوط ریز صورت و چین و چروک کمک کند. رتینول تجزیه کلاژن را کند می کند، خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش می دهد و به شما پوستی سفت تر و حجیم تر می بخشد. استفاده منظم از این دو ترکیب می تواند به یکنواخت شدن بافت و رنگ پوست شما کمک کند. اما توجه داشته باشید که هر دو محصول می‌توانند باعث تحریک پوست شوند، بنابراین؛ بهتر است از محصولات حاوی ویتامین C صبح ها استفاده کنید و رتینول را برای شب نگه دارید.

طرز استفاده از سرم رتینول

قبل از اینکه برای اولین بار از یک محصول حاوی ماده موثره رتینول استفاده کنید، مقدار کمی از آن را روی ناحیه کوچکی از پوست (تست پچ) امتحان کنید و در صورت عدم مشاهده افزایش قرمزی و خارش لک های پوستی پس از چند روز مصرف، می‌ توانید رتینول را قبل از خواب به برنامه مراقبت از پوست خود اضافه کنید.

برای مصرف سرم رتینول، دستورالعمل های روی بسته یا توصیه های پزشک خود را برای استفاده از آن دنبال کنید. در ادامه مراحل استفاده از رتینول را به صورت کلی بیان خواهیم کرد:

1. پوست خود را با یک پاک کننده ملایم تمیز کنید و آن را کاملا خشک نمایید. توجه داشته باشید که هنگام استفاده از سرم رتینول، پوست خود را اسکراب نکنید.

2. رتینول را به صورت یک لایه نازک در تمام نواحی صورت خود پخش کنید (مراقب باشید که وارد دهان، بینی و چشم ها نشود). باید در هر بار استفاده به اندازه یک نخود از این محصول را مصرف نمایید. برای چند هفته اول درمان، رتینول را فقط یک روز در میان استفاده کنید.

3. در آخر با یک مرطوب کننده صورت که منافذ شما را مسدود نمی کند (غیر کومدوژن) از رطوبت پوست خود محافظت نمایید.

عوارض مصرف رتینول

عوارض ناشی از درمان موضعی رتینول معمولاً موقتی است اما توصیه می شود، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر با پزشک خود درباره ادامه مصرف این محصول مشورت نمایید. عوارض مصرف سرم رتینول عبارتند از:

- پوست خشک و تحریک شده
- خارش یا سوزش
- آفتاب سوختگی
- قرمزی، لایه برداری، پوسته پوسته شدن 

گفتنی است که با عادت کردن پوست به درمان جدید، این عوارض جانبی باید به تدریج از بین بروند.
 

چگونه می توانیم عوارض جانبی رتینول را مدیریت کنیم؟

انجام تغییرات کوچک در روتین مراقبت از پوست ممکن است به کاهش قرمزی و سوزش ناشی از مصرف رتینول کمک کند. در ادامه تعدادی از این تغییرات را توضیح خواهیم داد:

- هر بار فقط از یک محصول رتینول استفاده کنید.
- از رتینول به جای هر روز مصرف، یک روز در میان استفاده کنید.
- پس از شستن صورت خود 30 دقیقه صبر کنید و سپس از محصول رتینول استفاده نمایید.
- در صورت ابتلا به آفتاب سوختگی یا سایر تحریکات پوستی از مصرف محصولات دارای رتینول خودداری کنید.
- در مورد بهترین زمان استفاده از مرطوب کننده به عنوان بخشی از روتین مراقبت از پوست با پزشک خود مشورت کنید.
- از ضد آفتاب های دارای SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید و برای کاهش آسیب های ناشی از تابش آفتاب از لباس ها و کلاه های محافظ در برابر آفتاب استفاده کنید.

سوالات پرتکرار کاربران در مورد رتینول

این روزها افراد بسیاری از محصولات رتینول برای بهبود آکنه، اسکار آکنه و سایر مشکلات پوستی استفاده می کنند و محبوبیت این محصول در حال افزایش است. در ادامه تلاش کرده ایم که به تعدادی از سوالات شما درباره رتینول پاسخ دهیم.

1- چگونه رتینول به بهبود پوست کمک می کند؟

رتینول باعث افزایش تولید سلول های پوست می شود و به پاکسازی منافذ باز پوست کمک می کند. رتینول همچنین پوست شما را لایه برداری می کند و تولید کلاژن را افزایش می دهد، که در نتیجه باعث کاهش چین و چروک صورت می شود و ظاهری شاداب تر به پوست شما هدیه می دهد.

2- چه مدت طول می کشد تا رتینول اثر کند؟

رتینول فوراً در سلول‌ های شما شروع به کار می‌کند، اما چند هفته طول می‌کشد تا نتایج بهبودی را در ظاهر پوست خود مشاهده کنید. حتی در برخی موارد و در ابتدا مصرف رتینول ممکن است وضعیت پوست شما بدتر به نظر برسد.

3- آیا رتینول برای انواع پوست مناسب است؟

رتینول یک ابزار قدرتمند در برابر پیری پوست و آکنه است، اما برای همه مناسب نیست. اگر مستعد آلرژی هستید یا پوست حساسی دارید، بهتر است که محصولات ملایم ضد پیری یا پاک کننده پوست را جایگزین رتینول کنید. نکته مهم این است که رتینول پوست شما را نسبت به نور خورشید حساس تر می کند، بنابراین، هنگام استفاده از درمان های موضعی رتینول، حتما از ضد آفتاب استفاده نمایید و تا جایی که می توانید از آفتاب دوری کنید.

4- چند وقت یکبار می توانیم از رتینول استفاده کنیم؟

از آنجایی که رتینول می تواند پوست شما را تحریک کند، بهتر است قدم به قدم شروع به استفاده از این محصول نمایید. پس از آزمایش پچ، بهتر است هر چند روز یک بار از رتینول استفاده کنید و سپس به تدریج تا یک یا دو بار در روز مصرف این محصول را افزایش دهید. در ابتدا ممکن است قرمزی، خارش یا سوزش را تجربه کنید، اما با عادت کردن پوست به درمان، این علائم از بین می روند.

سخن آخر تیم علمی داروکده!

رتینول می تواند بافت و رنگ پوست را ترمیم کند و همچنین می تواند در مبارزه با آکنه موثر واقع شود. رتینول همچنین با تحریک تولید کلاژن و گردش سلولی، نشانه های پیری پوست را به مرور زمان بهبود می دهد. گفتنی است که شما می توانید انواع محصولات حاوی رتینول از جمله سرم رتینول، کرم رتینول، پماد رتینول و کرم دور چشم رتینول را  با کیفیت مطلوب و قیمت ایده آل از داروخانه آنلاین داروکده خریداری نمایید.

مجله داروکده به عنوان یک مجله سلامت محور، همواره در راستای حفظ تندرستی کاربران خود گام برمی دارد و در هر قدم همراه شما خواهد بود. توجه داشته باشید که شما می توانید سوالات و نظرات خود را درباره انواع محصولات رتینول در بخش پرسش و پاسخ این صفحه بیان نمایید تا در کوتاه ترین زمان ممکن کارشناسان مجرب تیم علمی داروکده به شما پاسخ دهند.