شی باتر: خواص، کاربرد و نکات مهم

حفظ رطوبت و نرمی پوست یکی از مهم ‌ترین جنبه‌های مراقبت پوستی است که تاثیر مستقیمی بر شادابی و سلامت آن دارد. استفاده از ترکیبات طبیعی مانند: شی باتر در محصولات پوستی، نقشی کلیدی در تقویت و تغذیه پوست ایفا می‌کند.

shea butter با خواص بی ‌نظیر خود برای حفظ سلامت و شادابی پوست و مو مورد استفاده قرار می‌گیرد. اثر فوق العاده این ماده در مرطوب‌کنندگی عمقی، ترمیم بافت های آسیب‌دیده و تسکین التهابات پوست، آن را به انتخابی محبوب در میان علاقه‌ مندان به مراقبت پوستی تبدیل کرده است. در ادامه، به خواص و کاربرد های شی باتر برای پوست و مو می پردازیم.

آنچه در این مقاله می خوانید:

• شی باتر چیست؟
• خواص شی باتر برای پوست و مو
• عوارض روغن شی باتر
• محصولات حاوی شی باتر
• طرز استفاده از شی باتر

زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه

شی باتر چیست؟

شی باتر یک روغن یا چربی طبیعی سالم است که از دانه ‌های درخت شی (Vitellaria paradoxa) استخراج می‌شود. درخت شی بومی منطقه سودانو-ساحلی آفریقا است و نقش مهمی در اکوسیستم ‌های ساوانا و زندگی مردم این مناطق ایفا می‌کند. شی باتر در فرهنگ‌های آفریقایی قدمتی هزاران ساله دارد و به عنوان یک روغن خوراکی و محصول مراقبتی مورد استفاده قرار گرفته است. 

افراد محلی از طریق تجربه مشاهده کردند که استفاده از این ماده روی پوست، خشکی را کاهش داده و به بهبود زخم ‌ها کمک می‌کند. شی باتر در دمای اتاق جامد است و بافتی نرم و کره‌ای دارد که با گرمای بدن ذوب می‌شود. این ماده معمولا به رنگ های سفید، کرم یا زرد موجود است و بسته به فرآیند تولید آن، بویی آجیلی یا خاکی دارد.

خواص شی باتر برای پوست و مو

شی باتر یک چربی طبیعی استخراج ‌شده از دانه‌های درخت شی است که به ‌دلیل خواص مرطوب‌کنندگی و ضدالتهابی خود، به‌ طور گسترده در صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. این ماده از زمان‌های باستان در آفریقا به ‌عنوان مرطوب‌کننده پوست، ترمیم‌کننده زخم‌ و مراقبت از مو کاربرد داشته است. امروزه با پیشرفت علم و فناوری، خواص بیولوژیکی آن بیشتر شناخته شده و در طیف وسیعی از محصولات مراقبتی به کار می رود.

- خواص شی باتر برای پوست

• مرطوب‌کننده طبیعی

شی باتر با داشتن اسیدهای چربی نظیر: اولئیک، استئاریک، پالمیتیک و لینولئیک، پوست را به ‌طور عمیق رطوبت رسانی می‌کند. این چربی‌ها با نفوذ به لایه‌های پوست، رطوبت را حفظ کرده و از خشکی و ترک‌های پوستی جلوگیری می‌نمایند. استفاده منظم از شی باتر به ‌عنوان مرطوب‌کننده می‌تواند مانع از تبخیر آب از سطح پوست شود و لطافت آن را افزایش می‌دهد.
 

• ضدالتهاب و التیام‌دهنده

تری ‌ترپنوئیدها و فیتواسترول‌های موجود در روغن شی باتر اثرات ضدالتهابی قوی دارند و این ماده را برای درمان اگزما، درماتیت و التهابات پوستی مفید می سازد. تحقیقات نشان داده‌اند که شی باتر با کاهش فعالیت عوامل التهابی، قرمزی و خارش پوست را کاهش می‌دهد.
 

•  ترمیم زخم و بازسازی پوست

وجود ویتامین‌های E و A در شی باتر آن را به یک ماده مؤثر برای بازسازی سلولی و تولید کلاژن تبدیل کرده است. این خاصیت به درمان زخم ‌ها، ترک‌های پوستی و حتی ترک‌های بارداری کمک می‌کند. همچنین در مطالعاتی توانایی شی باتر در بهبود زخم‌های سوختگی نیز تایید شده است.
 

• محافظت در برابر اشعه UV

شی باتر دارای SPF طبیعی پایین است و می‌تواند به‌ عنوان یک محافظ ملایم در برابر اشعه‌های مضر خورشید عمل کند. این خاصیت برای کاهش آسیب‌های ناشی از اثرات منفی UV بر پوست مفید می باشد.
 

• خواص ضدپیری

شی باتر با داشتن آنتی ‌اکسیدان‌های طبیعی مانند: ویتامین E از پوست در برابر آسیب‌ رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و علائم پیری مانند: چین ‌و چروک را کاهش می‌دهد. همچنین این ماده  خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود و به آن شادابی می‌بخشد.
 

• کاهش لک‌ و تیرگی‌

شی باتر به‌دلیل خواص روشن‌کنندگی خود می‌تواند در کاهش لک‌های تیره و جای زخم موثر باشد. این خاصیت به ‌ویژه در محصولات درمانی برای کاهش اثرات هایپرپیگمنتاسیون (تیرگی یا لکه‌های تیره روی پوست ناشی از تولید بیش از حد ملانین) استفاده می‌شود.

- خواص شی باتر برای مو

• مرطوب‌کننده و کاهش خشکی مو

شی باتر با نفوذ به ساقه مو، رطوبت طبیعی آن را حفظ کرده و از شکنندگی موها جلوگیری می‌کند. این ویژگی به خصوص برای موهای فر، وز و خشک بسیار مفید است. همچنین، ترکیبات چربی آن در تقویت و جلوگیری از آسیب‌ به مو کمک کننده هستند.
 

• تقویت ریشه و افزایش رشد مو

وجود اسیدهای چرب و ویتامین‌ها در شی باتر، به تغذیه فولیکول‌های مو کمک کرده و باعث رشد موهای قوی‌تر می‌شود. همچنین، با بهبود جریان خون در پوست سر، ریزش مو را کاهش می‌دهد.
 

• کاهش شوره و بهبود سلامت پوست سر

این چربی گیاهی با خواص ضدالتهابی و مرطوب‌کنندگی خود خشکی و التهاب پوست سر را کاهش داده و مانع از تشکیل شوره می‌شود. این خاصیت در حفظ سلامت کلی مو کمک کننده است.
 

• محافظت در برابر آسیب‌های محیطی

کره شی با ایجاد لایه‌ای محافظ روی مو، از آن در برابر عوامل محیطی مانند: پرتوهای مضر نور خورشید، آلودگی و حرارت ابزارهای حالت‌ دهنده، محافظت می‌کند. 
 

• نرم‌کنندگی و بازسازی موهای آسیب ‌دیده

این مرطوب کننده طبیعی موهای آسیب ‌دیده را نرم کرده و به بازسازی بافت آن‌ها کمک می‌کند. این ویژگی خصوصا برای موهایی که در اثر استفاده از رنگ مو یا مواد شیمیایی آسیب دیده‌اند، بسیار موثر است.

به طور کلی شی باتر به ‌دلیل خواص شیمیایی و کاربردهای چند منظوره ای که دارد، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی مردم، به‌ویژه در صنایع مدرن ایفا می‌کند. این ماده به‌عنوان پلی بین سنت‌های باستانی و فناوری‌های پیشرفته، همچنان در حال گسترش کاربردهای خود در سراسر جهان است.

عوارض شی باتر

به طور کلی، شی باتر به دلیل داشتن ترکیبات طبیعی و غنی خود، فواید بسیاری برای پوست و مو دارد و به ‌عنوان یک مرطوب‌کننده و ترمیم‌کننده قوی شناخته می‌شود. این ماده، با خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و مرطوب‌کنندگی، در کاهش خشکی، التهاب و ترمیم پوست و مو مؤثر است. شی باتر عوارض خاصی ندارد و معمولا برای اکثر افراد ایمن است، اما در موارد نادر ممکن است برای افرادی با پوست بسیار حساس یا آلرژی به دانه‌های گیاهی، تحریکات جزئی ایجاد کند. استفاده صحیح از محصولات باکیفیت و فرآوری ‌شده، تضمین‌کننده بهره‌ مندی کامل از فواید آن بدون نگرانی از عوارض احتمالی است. در ادامه به برخی از این عوارض شی باتر می پردازیم:

- ایجاد التهاب

در برخی موارد، استفاده از شی باتر خام بر روی پوست‌های حساس یا زخم‌های باز، ممکن است به دلیل ترکیبات طبیعی، التهاب یا واکنش‌های پوستی رخ دهد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که نوع فرآوری شی باتر (خام یا پالایش ‌شده) می‌تواند تاثیر متفاوتی بر پوست داشته باشد.
 

- آلرژی یا حساسیت پوستی

کره شی ممکن است در افرادی که به آجیل یا دانه‌های مشابه حساسیت دارند، باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک شود. هرچند موارد حساسیت به شی باتر نادر است، اما احتمال آن وجود دارد.
 

- تغییر در کیفیت پوست 

مصرف طولانی ‌مدت شی باتر، به ‌ویژه در افرادی که از آن برای مراقبت از پوست چرب استفاده می‌کنند، ممکن است باعث مسدود شدن منافذ پوست شود و به ایجاد آکنه یا مشکلات پوستی دیگر منجر گردد. 
 

- اثر نامطلوب بر زخم‌های عمیق یا سوختگی‌

در برخی از مطالعات نشان داده شده است که شی باتر خام می‌تواند در زخم‌های عمیق یا سوختگی‌های شدید، باعث تحریک یا کندی در فرآیند بهبود شود. این اثر ممکن است ناشی از آلودگی در فرآوری سنتی باشد.

- تداخل با مواد دارویی

استفاده از این روغن طبیعی همراه با برخی داروهای موضعی یا ضدالتهاب ممکن است تاثیر آن‌ها را کاهش دهد و یا باعث تداخل در جذب شود. این مسئله به ترکیبات چربی و قابلیت نفوذپذیری آن ارتباط دارد.

محصولات حاوی شی باتر

شی باتر (Shea Butter) به ‌عنوان یک ماده طبیعی و مغذی، به‌ طور گسترده در محصولات مراقبت از پوست و مو استفاده می‌شود. این ماده به دو صورت خالص و همراه با سایر مواد موثر در بازار وجود دارد و برای اهداف مختلفی چون مرطوب‌کنندگی، تغذیه، ترمیم و حفاظت از پوست و مو طراحی شده‌اند.
 

- شی باتر خالص

روغن درخت شی که به ‌شکل کره‌ای جامد و رنگ زرد یا کرم عرضه می‌شود، یکی از غنی ‌ترین مواد طبیعی برای مراقبت از پوست و مو می باشد. این نوع شی باتر معمولا تصفیه نشده است؛ بنابراین تمامی ترکیبات طبیعی و مغذی آن، از جمله اسیدهای چرب، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها، به ‌طور کامل حفظ شده اند. این کره طبیعی را می‌توان به ‌طور مستقیم روی پوست یا مو استفاده کرد و به دلیل بافت نرم و قابلیت ذوب شدنی که دارد، در تماس با دمای بدن، به راحتی جذب می‌شود. این نوع شی باتر اغلب به عنوان یک گزینه خالص و ارگانیک توسط افرادی که به دنبال مواد طبیعی هستند، ترجیح داده می‌شود.

- ترکیب در محصولات آرایشی و بهداشتی

شی باتر به دلیل خواص بی‌ نظیر خود، در طیف وسیعی از محصولات آرایشی و بهداشتی حضور دارد و به دلیل اثربخشی و طبیعی بودن، به یکی از محبوب ‌ترین مواد اولیه در این صنعت تبدیل شده است. این ماده به مرطوب شدن، تغذیه و ترمیم پوست کمک می کند و در بهبود ظاهر و سلامت پوست و مو نقش دارد. روغن شی باتر به ‌طور ویژه در محصولات زیر کاربرد دارد:

• کرم‌ و لوسیون‌

شی باتر در تولید کرم‌های دست، صورت و بدن، به ‌عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی و قوی استفاده می‌شود. این محصولات، پوست را نرم و لطیف کرده و از خشکی و ترک‌های پوستی جلوگیری می‌کنند. وجود ترکیبات مغذی مانند اسیدهای چرب و ویتامین‌های A و E باعث می‌شود که این کرم‌ها علاوه بر مرطوب‌کنندگی، در بازسازی سلول‌های پوستی و کاهش چین‌ و چروک نیز مؤثر باشند. کرم مرطوب کننده شی باتر اغلب برای پوست‌های خشک و حساس توصیه می‌شود و حس نرمی و آرامش را به پوست می‌بخشد.
 

• شامپو و نرم‌کننده‌

در محصولات مراقبت از مو مانند: شامپوها و نرم‌کننده‌ها، شی باتر به ‌عنوان ماده‌ای تقویت‌کننده و نرم‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصولات برای ترمیم موهای خشک و آسیب‌دیده، کاهش موخوره و تقویت ساقه مو طراحی شده‌اند. شی باتر به دلیل ایجاد یک لایه محافظ بر روی موها، از آن‌ها در برابر آسیب‌های محیطی مانند: نور خورشید و آلودگی محافظت می‌کند. شامپوها و نرم‌کننده‌های حاوی شی باتر به‌ طور ویژه برای موهای فر، وز یا خشک بسیار مؤثر هستند.
 

• صابون‌ و شوینده‌

شوینده های حاوی روغن کره شی، علاوه بر تمیز کردن پوست، خاصیت مرطوب‌کنندگی و تغذیه‌کنندگی نیز دارند. این شوینده ها با ترکیبات ملایم خود، از خشک شدن پوست پس از شستشو جلوگیری کرده و در حفظ نرمی و لطیف شدن آن اثر گذار هستند. صابون‌ و شوینده های شی باتر برای افرادی که پوست حساسی دارند یا دچار مشکلاتی مانند: اگزما و خشکی شدید هستند، یک گزینه عالی محسوب می‌شوند. 
 

• بالم‌ لب

بالم‌های لب حاوی شی باتر در جهت رطوبت رسانی عمیق و محافظت از لب‌ها در برابر ترک ‌خوردگی و خشکی طراحی شده‌اند. این محصولات یک لایه محافظ بر روی لب‌ها ایجاد می‌کنند که علاوه بر حفظ رطوبت، از تاثیرات منفی عوامل محیطی مانند: سرما، باد و آلودگی هوا جلوگیری می‌کند. بالم‌های لب شی باتر معمولا با ترکیبات طبیعی دیگری مانند: عسل یا روغن نارگیل ترکیب می‌شوند تا لب ها بهتر تغذیه شوند. 

طرز استفاده از شی باتر

شی باتر با خواص مرطوب‌کنندگی و تغذیه‌کنندگی، گزینه‌ای ایده‌آل برای مراقبت از پوست، مو و ناخن است. نوع خام و تصفیه‌نشده آن بیشترین تاثیر را دارد. پیش از استفاده، مقدار کمی روی پوست آزمایش شود. 

برای مرطوب‌سازی صورت و بدن، کافی است کمی شی باتر روی نواحی خشک مانند آرنج، زانو یا پاشنه پخش شود. در درمان ترک‌های پوستی، ترکیبات مغذی آن به بازسازی و ترمیم پوست کمک می‌کند. در موارد اگزما و التهابات پوستی، به کاهش خارش و قرمزی کمک کرده و پوست را آرام می‌سازد. 

جهت نرم‌کنندگی موها، مقدار کمی به انتهای موها اضافه شده و پس از مدتی شسته شود. همچنین به عنوان محافظ حرارتی، لایه‌ای از شی باتر می‌تواند مانع آسیب وسایل حرارتی شود. 

برای لب‌ها، رطوبت و نرمی لازم را فراهم می‌کند و در تقویت ناخن‌ها، کوتیکول‌ها و پوست اطراف را تغذیه می‌کند. در نهایت، با ترکیب شی باتر و روغن‌های طبیعی، یک روغن ماساژ مناسب تهیه شده و به پوست لطافت می‌بخشد.

سوالات متداول درباره روغن شی باتر

1- آیا می‌توان شی باتر را یک شب تا صبح روی موها باقی گذاشت؟

باقی ماندن طولانی مدت شی باتر روی مو، به‌ ویژه برای موهای خشک یا آسیب‌دیده مفید است؛ با این حال برای موهای نازک یا چرب، بهتر است مدت زمان کوتاه ‌تری روی مو بماند تا از چربی بیش از حد آن جلوگیری شود.

2- آیا می‌توان کرم شی باتر را برای کودکان استفاده کرد؟

بله، شی باتر طبیعی و خام برای کودکان ایمن است و می‌تواند برای مرطوب کردن پوست یا درمان خشکی و اگزما استفاده شود.

3- آیا روغن شی باتر برای موهای فر مفید است؟

روغن درخت شی یک مرطوب‌کننده عالی برای موهای فر و وز است و به نرم کردن و تقویت آن‌ها کمک شایانی می‌کند.

4- شی باتر خام بهتر است یا فرآوری‌شده؟

شی باتر خام تصفیه ‌نشده با فرآوری کمتر، حاوی ترکیبات طبیعی بیشتری است و برای درمان مشکلات پوست و مو موثرتر عمل می‌کند. اما شی باتر فرآوری ‌شده، معمولا بافتی سبک‌تر و بویی ملایم‌تر دارد و در محصولات آرایشی و بهداشتی که برای بوی خوشایند و ظاهر یکدست اهمیت زیادی قائل هستند، گزینه بهتری است.

5- آیا می‌توان از کرم شی باتر برای درمان ترک‌های پوستی استفاده کرد؟

شی باتر حاوی ویتامین‌های A و E است که تاثیر بسیار زیادی در کاهش ظاهر ترک‌های پوستی دارند.

سخن پایانی

شی باتر، مرطوب کننده ای طبیعی است که با خواص شگفت‌انگیز خود به ترمیم‌ و حفظ سلامت پوست و مو می پردازد. این ماده در درمان برخی از مشکلات پوست و مو مثل: خشکی، ترک خوردگی‌، شوره سر و موهای آسیب ‌دیده تاثیر بسیار زیادی می گذارد. ترکیبات غنی آن مانند: اسیدهای چرب و ویتامین‌ها در جهت داشتن پوستی نرم‌تر و مویی سالم‌تر، عملکرد فوق العاده ای دارند. با استفاده روتین از این ماده ارزشمند، چه به صورت خام و خالص و چه به عنوان یک ترکیب در محصولات آرایشی و بهداشتی، اثر بی نظیر آن را در بهبود بافت پوست و موی خود مشاهده خواهید کرد.

برای بهره‌ مندی از خواص شگفت ‌انگیز شی باتر، انتخاب محصولات باکیفیت و اصل حائز اهمیت است. برای خرید محصولات حاوی شی باتر می‌توانید از تنوع گسترده این محصولات در داروخانه آنلاین داروکده برخوردار شوید. 

برای دریافت اطلاعات بیش تر درباره محصولات حاوی شی باتر و تهیه آن ها، مقالات علمی را در مجله داروکده دنبال نمائید. در صورتی که پاسخ پرسش هایتان را دریافت ننمودید، با واحد مشاوره تلفنی داروکده متشکل از کارشناسان تیم علمی داروکده در ارتباط باشید و پاسخ آن ها را به صورت کاملا رایگان دریافت نمائید. مشاوران داروکده شما را آگاهانه جهت انتخاب محصول مناسب سلامتی و زیبایی تان همراهی خواهند کرد.