آلرژی غذایی در کودکان

بسیاری از والدین با بدخوری کودکان خود درگیر هستید. آنها معتقدند که با کودکان خود در خوردن غذا به خصوص غذاهای مفید و سالم دائما در حال چالش هستند و کودکان از خوردن برخی غذاها اجتناب می کنند. این مسئله معمولا به مرور زمان بهتر شده و والدین می توانند با استفاده از ترفندهای مخصوصی کودکان را به خوردن غذا ترغیب کنند.
 اما متاسفانه برخی از کودکان دچار آلرژی غذایی هستند و به برخی مواد غذایی خاص حساسیت و آلرژی دارند. بر اساس آمارها تقریبا از هر 13 کودک 1 کودک دچار آلرژی حداقل به یک ماده غذایی می باشد. و حدود 40 درصد از این کودکان دچار آلرژی شدید به آن ماده غذایی می باشند و در در صورت مصرف آن ماده دچار واکنش های بسیار شدید و خطرناک و حتی کشنده می شوند. 

مشکل اینجاست که والدین از این حساسیت ها آگاه نیستند و معمولا پس از اولین دفعه مصرف این غذاها و مشکلات ناشی از آن به وجود این آلرژی پی می برند. یکی از دلایلی که توصیه می شود که والدین یا پرستار کودک دائما حواسشان به کودک باشد نیز این است که در صورت بروز هر گونه مشکلی سریعا از آن آگاه شوند. 

چه غذاهایی باعث ایجاد آلرژی در کودک می شوند؟
در صورت وجود آلرژی به یک ماده غذایی به خصوص سیستم ایمنی کودک از خود واکنش نشان می دهد و شروع به تولید آنتی بادی بر علیه آن می کند درست مثل اینکه ویروس و یا یک مهاجم خطرناک وارد بدن شده است. این واکنش سیستم ایمنی باعث ایجاد علائم آلرژی می گردد. 

مواد غذایی که از بیشترین ایجاد کننده های آلرژی در کودکان هستند شامل موارد زیر می باشند:
-بادام زمینی و برخی دیگر از مغزها مثل گردو و فندوق 
-شیر گاو
-تخم مرغ 
-ماهی، صدف، میگو و لابستر 
-سویا 
-گندم

علائم آلرژی غذایی
آلرژی غذایی واقعی می تواند بر روی تنفس ، سیستم گوارشی، قلب و پوست کودک اثر بگذارد. کودکی که دچار آلرژی غذایی است معمولا چند دقیقه و یا چند ساعت پس از مصرف ماده غذایی حساسیت زا دچار یک یا چندین مورد از علائم زیر می شوند:
- احتقان و آبریزش بینی
- سرفه 
- اسهال
- سرگیجه و احساس سبکی سر
- خارش اطراف دهان یا گوش ها 
- استفراغ 
- کهیر
- راش های قرمز پوستی
- تنفس کوتاه و مشکل در تنفس
- عطسه
- درد شکم 
- مزه عجیب در دهان
- تورم لب ها، زبان و صورت
- حالت تهوع
- خس خس سینه

 

البته بچه های کوچکتر قادر به بیان مشکلات خود نمی باشند و والدین باید سعی کنند تا مشکلات آنها را متوجه شوند. در صورتی که کودکی جملاتی مانند جملات زیر بیان کند احتمالا دچار مشکلات ناشی از آلرژی می باشد:
- چیزی در گلویم گیر کرده است. 
- زبانم خیلی بزرگ شده است. 
- دهانم می خارد.
- همه چیز دارند می چرخند.

چه موقع باید به مراکز درمانی مراجعه کنیم؟
برخی از کودکان ممکن است بر اثر واکنش های آلرژیک دچار مشکل بسیار خطرناکی به نام شوک آنافیلاکسی شوند. این حالت معمولا به دلیل حساسیت شدید کودک به مواد غذایی مثل بادام زمینی یا صدف اتفاق می افتد. اگر کودک پس از مصرف یک ماده غذایی دچار تنگی نفس یا اشکال در بلع شد سریعا با اورژانس تماس گرفته و یا وی را به اولین مرکز درمانی انتقال دهید. 

علائم شوک آنافیلاکسی :
- درد قفسه سینه 
- احساس گیجی 
- غش یا عدم هوشیاری 
- تنفس های کوتاه و خس خس سینه
- تورم لب ها، زبان و گلو 
- اشکال در بلع 
- کبود شدن
- نبض ضعیف
کودکانی که آلرژی غذایی شدید دارند و قبلا دچار شوک آنافیلاکسی شده اند معمولا طبق تجویز پزشک همیشه باید داروهای خاصی را در دسترس و همراه خود داشته باشند و اطرافیان کودک باید کاملا با شرایط آشنا بوده و نحوه درست استفاده اورژانسی از این داروها را بلد باشند. 

در مورد آلرژی کودکان و درمان های خانگی آن بخوانید.

تفاوت آلرژی غذایی و عدم تحمل یک ماده غذایی
واکنش بدن کودک به یک ماده غذایی خاص الزاما به معنی آلرژی کودک به آن ماده غذایی نمی باشد. برخی از کودکان دچار عدم تحمل یک ماده غذایی بخصوص هستند. تفاوت آلرژی غذایی و عدم تحمل مواد غذایی در این است که آلرژی غذایی بر روی سیستم ایمنی کودک تاثیر می گذارد در حالی که عدم تحمل یک ماده غذایی معمولا فقط بر سیستم گوارش کودک تاثیر نامطلوب دارد. عدم تحمل برخی مواد غذایی نسبت به آلرژی غذایی از شیوع بیشتری برخوردار است. 
آلرژی غذایی بسیار خطرناک تر از عدم تحمل یک ماده غذایی می باشد. در صورت وجود آلرژی غذایی کودک باید از مصرف ان ماده غذایی کاملا اجتناب کند. اما عدم تحمل برخی مواد غذایی معمولا خیلی شرایط دشواری برای کودک ایجاد نمی کند و حتی در بیشتر مواقع کودک می تواند مقادیر کمی از آن ماده را مصرف کند. 

برخی از موارد عدم تحمل مواد غذایی که شایع تر از بقیه هستند عبارتند از :

عدم تحمل لاکتوز
این حالت هنگامی اتفاق می افتد که بدن کودک مقدار لازم و کافی آنزیم مناسب برای هضم قند موجود در شیر یا همان لاکتوز را ندارد. بنابراین با مصرف شیر معمولا دچار عوارضی نظیر نفخ ، افزایش گاز روده و اسهال می شود. این کودکان بهتر است شیر بدون لاکتوز مصرف کنند.

حساسیت به گلوتن
این حالت هنگامی اتفاق می افتد که بدن کودک نسبت به پروتئینی به نام گلوتن واکنش نشان می دهد. گلوتن در غلات به ویژه گندم موجود است. علائم این مشکل در کودکان شامل سردرد، اختلال مزاج و نفخ می باشد. 
بیماری سیلیاک یک بیماری است که به علت شدیدترین حالت عدم تحمل گلوتن می باشد. هر چند در بیماری سیلیاک ممکن است سیستم ایمنی کودک نیز واکنش نشان دهد اما علائم این بیماری معمولا مختص سیستم گوارش است. بیماری سیلیاک ممکن است علاوه بر سیستم گوارش سایر سیستم های بدن را نیز درگیر کند اما هرگز باعث ایجاد شوک آنافیلاکسی نمی شود. بنابراین محققان آن را به عنوان آلرژی غذایی نمی شناسند و در واقع این بیماری نوعی عدم تحمل به مواد غذایی محسوب می شود. 

حساسیت به مواد افزودنی
این حالت هنگامی اتفاق می افتد که کودک به مواد افزودنی به مواد غذایی مثل برخی رنگ ها و یا مواد شیمیایی مثل سولفیت ها و یا سایر موارد افزودنی واکنش نشان می دهد. علائم این واکنش شامل راش های پوستی، استفراغ و اسهال می باشد. سولفیت ها گاهی اوقات باعث عود حملات آسم در کودکان مبتلا به آسم نیز می شود.
به دلیل اینکه علائم آلرژی های غذایی و عدم تحمل مواد غذایی در بسیاری موارد به یکدیگر شباهت دارند برای والدین دشوار است که بتوانند تشخیص دهند که کودک آنها دچار کدام یک از این مشکلات می باشد. 
معمولا علائم آلرژی و عدم تحمل برخی مواد غذایی قابل افتراق هستند. علائم آلرژی به مواد غذایی قبلا عنوان شد. 

علائم ناشی از عدم تحمل مواد غذایی معمولا به طور کلی شامل موارد زیر می باشد:
- نفخ و افزایش گاز روده
- اسهال
- استفراغ
- درد معده
- حالت تهوع

در صورت وجود آلرژی غذایی چه باید بکنیم؟
در صورتی که شک دارید که آیا فرزند شما به یک ماده غذایی بخصوص آلرژی دارد یا خیر بهتر است به پزشک متخصص اطفال و یا یک متخصص آلرژی مراجعه کنید. پزشک معمولا با انجام برخی تست ها بر روی بیمار تشخیص می دهد که آیا کودک به آلرژی غذایی مبتلا می باشد و یا خیر. و در صورتی که جواب مثبت بود موارد درمانی و پیشگیری را انجام داده و به شما نیز توضیح می دهد تا با رعایت برخی موارد بتوانید از ایجاد مشکل بر اثر آلرژی پیشگیری نمایید.