همه چیز درباره سرطان پستان

امروزه سرطان پستان آن چیزی که 20 سال پیش بوده نمی باشد. شانس بقا و درمان امروزه بسیار بالاتر از گذشته است و این مسئله مدیون افزایش آگاهی افراد نسبت به بیماری و امکان تشخیص زودهنگام بیماری با کمک غربالگری و درمانهای پیشرفته است. سالانه حدود 200 هزار مورد جدید سرطان پستان در آمریکا گزارش می شود که دلایل متفاوتی برای امیدوار بودن هر یک نسبت به درمان وجود دارد.

علائم سرطان پستان چیست؟

وجود هر کدام از علائم زیر در افراد باید به دقت مورد بررس و پیگیری قرار گیرد.
- وجود هر گونه توده در پستان ها 
- تغییر در اندازه و یا شکل پستان
- تورم زیر بغل 
- تغیییرات و یا ترشحات نوک پستان لازم به ذکر است که در برخی موارد درد هم می تواند نشانه سرطان پستان باشد البته این مورد شیوع بسیار کمی دارد.

سرطان پستان التهابی چیست؟

سرطان پستان التهابی نوع بسیار نادر از سرطان پستان است که در آن هیج گونه توده ای در پستان وجود ندارد. در عوض پوست پستان ضخیم، قرمز و فرو رفته مثل پوست پرتقال به نظر می آید. این ناحیه از پستان ممکن است گرم تر و یا حساس باشد و یا حتی ضایعاتی شبیه راش های پوستی روی پستان دیده شود.

ماموگرافی چیست و چرا باید این تست را انجام داد؟

به خاطر داشته باشید هر چه بیماری سریعتر تشخیص داده شود درمان راحت تر و موفقیت آمیزتر خواهد بود. ماموگرافی نوعی عکسبرداری با اشعه ایکس از پستان هاست که می تواند تومورها را در مراحل اولیه قبل از اینکه قابل لمس شوند تشخیص دهد. انجمن سرطان آمریکا اعلام کرده است که زنانی که ریسک متوسط برای سرطان پستان دارند باید از سن 45 سالگی به بعد سالی یکبار ماموگرافی شوند. برخی از پزشکان معتقدند که اگر فردی تا سن 50 سالگی فاقد هرگونه مشکل در ماموگرافی بود بهتر است از 50 تا 74 سالگی هر دو سال یکبار ماموگرافی شود. و از سن 75 سالگی به بعد سالانه توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد و در صورت نیاز و تجویز پزشک ماموگرافی شود.

برای تشخیص سرطان سونوگرافی و MRI انجام دهید

سونوگرافی پستان یکی دیگر از روش های تشخیصی است. با کمک سونوگرافی می توان کیست ها و توده های حاوی مایع (که اغلب غیر سرطانی هستند) را تشخیص داد. اغلب پزشکان معتقدند که علاوه بر ماموگرافی سونوگرافی نیز باید انجام شود. گاهی اوقات پزشک برای برخی از افراد MRI تجویز می کند.

معاینه توسط خود فرد باید انجام شود

در گذشته برای سال های طولانی پزشکان از زنان می خواستند که برای تشخیص سرطان پستان هر ماه پستان های خود را معاینه کنند. امروزه پزشکان معتقدند که این کار لازم است اما کافی نیست و در کنار این کار باید ماموگرافی و سونوگرافی سالیانه نیز انجام شود. برای یادگیری روش صحیح معاینه پستان بهتر است از فیلم های آموزشی در این زمینه کمک بگیرید.

در صورت وجود توده در پستان چه باید کرد؟

در ابتدا لازم است که خونسردی خود را حفظ کنید و از هر گونه قضاوت عجولانه بپرهیزید. حدود 80 درصد توده های پستان سرطانی نمی باشند. اغلب این توده ها کیست های بی ضرر و یا تغییرات بافتی ناشی از هورمون هاست. اما در صورت وجود هر گونه توده لازم است سریعا به پزشک مراجعه کنید زیرا چنانچه این توده سرطانی باشد زمان در درمان بسیار مهم است پس نباید زمان را از دست بدهید.

بیوپسی پستان چگونه انجام می شود؟

تنها روش قطعی برای تشخیص برای سرطانی بودن توده انجام بیوپسی یا نمونه برداری از توده است. در این روش بخش بسیار کوچکی از توده با کمک بی حسی موضعی و توسط سوزن های ظریف برداشته شده و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد. این کار توسط پزشک و با کمک سوزن های ظریف مخصوص انجام می شود. نتیجه این بیوپسی بیانگر این است که آیا توده سرطانی است یا خیر و اگر جواب مثبت باشد نوع آن شناسایی می شود. سرطان پستان انواع مختلفی دارد و درمان هر کدام از آنها ممکن است با دیگری متفاوت باشد بنابراین شناسایی نوع سرطان بسیار مهم و ضروری است. البته گاهی اوقات بررسی پاتولوژیک توده پس از برداشتن کامل آن انجام می شود.

سرطان پستان وابسته به هورمون: برخی از انواع سرطان های پستان به هورمون های استروژن و پروژسترون وابسته می باشند. سلول های این سرطان دارای گیرنده های استروژنی یا پروژسترونی می باشند. بیوپسی توده سرطانی نشان می دهد که آیا تومور دارای گیرنده های استروژنی ER مثبت و یا گیرنده ای پروژسترونی PR مثبت می باشد یا خیر. تقریبا 2 مورد از 3 مورد سرطان پستان دارای گیرنده های هورمونی می باشند. داروهای مختلفی در این زمینه موجود است که با تغییرات هورمونی مانع رشد بیشتر این نوع سلول های سرطانی شود.

سرطان پستان HER2 مثبت: حدودا در 20 درصد بیماران و سلول های سرطان پستان دارای مقادیر زیادی از پروتئینی هستند که به آن HER2 گفته می شود. به این نوع از سرطان پستان اصطلاحا HER2 مثبت گفته می شود و این سلول ها معمولا سرعت تکثیر بالاتری دارند. بنابراین بسیار مهم است که بدانیم که آیا سرطان پستان از این نوع است یا خیر زیرا خوشبختانه امروزه داروهای خاصی برای کنترل و درمان این نوع از سرطان وجود دارد.

مراحل سرطان پستان را چگونه تشخیص می دهند؟

مرحله بعد از تشخیص سرطان پستان دانستن جزئیات بیماری است مثلا این که اندازه تومور را بدانیم و بررسی کنیم که آیا بیماری به سایر ارگان ها سرایت کرده یا خیر. به این کار مرحله بندی یا تعیین استیج سرطان پستان می گویند. پزشکان مراحل سرطان پستان را از صفر تا 5 مرحله بندی می کنند و به کمک این مرحله بندی نوع و طول درمان بیمار را طرح ریزی می کنند.

شانس بقا و بهبودی در سرطان پستان به چه چیزی بستگی دارد؟

شانس بقا در سرطان پستان ارتباط نزدیکی با تشخیص زود هنگام آن دارد. به گفته انجمن سرطان آمریکا 100 درصد افراد مبتلا به سرطان که در مرحله یا استیج 1بیماری هستند حداقل 5 سال زندگی می کنند و بسیاری از آنان نیز کاملا درمان می شوند. خوشبختانه امروزه درمان های بسیار خوبی برای این بیماری وجود دارد بنابراین شانس بقا و حتی بهبودی در این بیماران نسبت به گذشته بسیار بالاتر است.

جراحی سرطان پستان: انواع مختلفی از جراحی برای درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان وجود دارد که بستگی به نوع سرطان، سن بیمار و مرحله بیماری متفاوت است. گاهی اوقات جراح پستان بیمار را حفظ کرده و فقط توده و بخشی از غدد لنفاوی زیر بغل را خارج می کند و گاهی اوقات مجبور به انجام ماستکتومی یا برداشت کل پستان می شود. جراح با توجه به شرایط بیمار تصمیم گیری می کند که چه نوع جراحی برای بیمار بهتر است.

رادیوتراپی: در این درمان سلول های سرطانی با استفاده از اشعه با توان بالا نابود شده و از بین می روند. رادیوتراپی اغلب پس از جراحی پستان انجام می شود تا در صورتی که هنوز سلول سرطانی در اطراف تومور وجود دارد با این اشعه از بین برود. عوارض جانبی رادیوتراپی شامل خستگی، ورم و سوختگی ناحیه تحت تابش اشعه می باشد.

شیمی درمانی:  شیمی درمانی در واقع استفاده از داروهایی است که سلول های سرطانی را در نقاط مختلف بدن از بین می برند. این داروها اغلب به صورت تزریق داخل ورید استفاده می شوند اما گاهی اوقات به صورت خوراکی نیز به کار می روند. شیمی درمانی در سرطان پستان معمولا پس از جراحی انجام می شود اما در بعضی موارد که اندازه تومور بزرگ باشد ابتدا پزشک چند جلسه شیمی درمانی برای بیمار تجویز می کند تا توده کوچکتر شده و جراحی بهتری انجام شود. عوارض شیمی درمانی شامل ریزش مو، تهوع، خستگی و احتمال ایجاد عفونت در بدن می باشد.

هورمون درمانی: این درمان مختص آن دسته از بیمارانی است که ER مثبت یا PR مثبت هستند. این نوع از سرطان پستان اغلب با حضور هورمون استروژن یا پروژسترون سریعتر رشد می کنند. در واقع هورمون درمانی این اثر را متوقف می کند و مانع رشد و تکثیر سلول های سرطانی می شود. این درمان معمولا پس از جراحی مورد استفاده قرار می گیرد تا از برگشت بیماری جلوگیری کند. گاهی اوقات پزشکان از این روش برای پیشگیری از سرطان در زنانی که ریسک بالایی برای ابتلا به سرطان پستان دارند استفاده می کنند.

تارگت درمانی (درمان هدفمند ): این درمان یکی از درمان های جدید برای سرطان پستان محسوب می شود. در این درمان دارو برخی از گیرنده های سلول سرطانی را هدف قرار می دهد. بیمارانی که HER2 مثبت هستند مقدار زیادی از پروتئینی به نام HER2 دارند. تارگت درمانی در واقع با تاثیر بر این پروتئین ها از رشد سلول های سرطانی پیشگیری می کند. این درمان می تواند به طور همزمان با شیمی درمانی هم انجام شود چون عوارض جانبی این درمان نسبتا کم می باشد. 

چه کسانی به سرطان پستان مبتلا می شوند؟

مهمترین ریسک فاکتور برای سزطان پستان زن بودن است. البته مردان نیز ممکن است به این سرطان مبتلا شوند اما این سرطان در زنان 100 برابر بیشتر است. سایر عوامل خطرساز برای ابتلا به این سرطان عبارتند از سن بالای 55 سال و سابقه وجود سرطان پستان در فامیل درجه یک. البته لازم به ذکر است که بیش از 80 درصد از زنانی که به سرطان پستان مبتلا می شوند هیچ گونه سابقه فامیلی سرطان پستان ندارند. برخی از زنان ریسک بالاتری برای ابتلا به این سرطان دارند زیرا برخی از ژن های آنها دچار جهش یا موتاسیون شده است. ژن هایی که در ابتلا به سرطان پستان درگیر هستند BRCA1 و BRCA2 نامیده می شوند. زنانی که دچار جهش ژنی در این ژن ها هستند احتمال بالایی برای ابتلا به این سرطان دارند. البته برخی دیگر از ژن ها نیز در ایجاد این بیماری درگیر هستند.

چگونه می توان خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش داد ؟

خطر ابتلا به سرطان پستان در زنانی که سابقه شیردهی دارند و برای مدت زمان کافی به بچه شیر می دهند تاحدود 25 درصد کاهش می یابد. به علاوه نگه داشتن توده بدنی یا BMI در وضعیت نرمال نیز باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری می شود. نکته دیگر در پیشگیری از این سرطان عدم مصرف الکل و دخانیات است.

برای کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان ها بیشتر بدانید.

برخی از قرص های ضدبارداری و قرص های هورمونی که برای به تاخیر انداختن یائسگی استفاده می شوند نیز می توانند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند اما خوشبختانه پس از قطع این داروها خطر نیز از بین می رود. محققان معتقدند که انجام فعالیت های فیزیکی و دوری از استرس نیز در پیشگیری از سرطان پستان نقش دارد.