در این بخش از سری مقالات مجله علمی داروکده به بررسی آسیب های احتمالی به چشم و بینایی پرداخته و بهترین قرص برای تقویت چشم را معرفی می کنیم.
نویسنده: پریسا نژادحاجیان
تحریریه داروکده
آخرین به روزرسانی:
15 دی 1403
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
15 دی 1403
1K
بهترین قرص برای تقویت چشم
چشمها به عنوان یکی از مهمترین اعضای بدن، نقشی حیاتی در حفظ ارتباط ما با دنیای اطراف دارند. سلامت این عضو به دلیل آسیبپذیری بالا و تأثیراتی که مشکلات چشمی میتوانند بر کیفیت زندگی بگذارند، حائز اهمیت است. عواملی مانند افزایش سن، شرایط محیطی، بیماریهای مزمن و سبک زندگی نادرست میتوانند سلامت چشمها را تهدید کرده و مشکلاتی چون خشکی، کاهش دید و تسریع روند پیشرفت بیماریهای چشمی مانند دژنراسیون ماکولا و کاتاراکت را به دنبال داشته باشند. در این راستا، تغذیه مناسب و مصرف مکملها میتواند به عنوان راهکاری مؤثر برای تقویت سلامت چشمها عمل کند.
در این مقاله، با ما همراه باشید تا به بررسی عوامل آسیب رسان به سلامت بینایی پرداخته و با معرفی بهترین قرص برای تقویت چشم و اجزای تشکیل دهنده آن ها، به این سوال پاسخ دهیم که برای تقویت چشم چه بخوریم؟
فهرست مطالب:
مدت زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
چشم به عنوان یک اندام حسی با ساختار پیشرفته یکی از پیچیدهترین و حیاتیترین اعضای بدن است که شامل اجزای مختلف مانند قرنیه، عدسی، شبکیه، ماکولا، زجاجیه و عصب بینایی بوده و مسئول دریافت و پردازش اطلاعات بصری از محیط اطراف میباشد.
قرنیه بهعنوان اولین نقطه ورود نور، وظیفه متمرکز کردن پرتوهای نوری را بر عهده دارد و عدسی این نور را دقیقاً بر روی شبکیه متمرکز میکند. شبکیه، شامل میلیونها گیرنده نوری به نامهای میلهای و مخروطی است و نور را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل میکند و این سیگنالها از طریق عصب بینایی به مغز ارسال میشوند تا تصاویر تفسیر شوند.
هماهنگی این اجزا، امکان دید واضح، تشخیص رنگها و درک عمق را فراهم میکند که برای انجام ساده ترین تا پیچیده ترین فعالیتهای روزمره ضروری است. اختلال در هر یک از این اجزا میتواند بهطور مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. علاوه بر این، سلامت چشمها با ابعاد روانی و اجتماعی زندگی نیز مرتبط است، زیرا مشکلات بینایی میتوانند منجر به انزوای اجتماعی، کاهش بهرهوری شغلی، و حتی افسردگی شوند.
سلامت چشمها تحت تأثیر عوامل متعددی قرار میگیرد که از فرایندهای طبیعی نظیر افزایش سن گرفته تا سبک زندگی نادرست، عوامل خارجی و اختلالات و بیماری های چشمی میتوانند عملکرد و ساختار این اندام حیاتی را مختل کنند.
افزایش سن بهعنوان یک فرآیند اجتنابناپذیر، تأثیرات متعددی بر سلامت چشمها دارد و به روشهای مختلف عملکرد طبیعی آنها را مختل میکند. یکی از تغییرات کلیدی مرتبط با پیری، کاهش تراکم رنگدانههای ماکولا مانند لوتئین و زیگزانتین است که باعث کاهش محافظت ماکولا در برابر نور آبی و استرس اکسیداتیو میشود و خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یا AMD را افزایش میدهد. این اختلال معمولاً با کاهش دید مرکزی و ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره مانند خواندن و رانندگی همراه است.
از سوی دیگر، با افزایش سن، پروتئینهای موجود در عدسی چشم تخریب میشوند و تجمع این پروتئینها به کدورت عدسی و تشکیل کاتاراکت یا آب مروارید منجر میشود که دید فرد را تار کرده و کیفیت زندگی را کاهش میدهد. همچنین، غدد اشکی با گذشت زمان توانایی تولید اشک کافی را از دست میدهند که این امر باعث خشکی، التهاب و آسیب به سطح چشم میشود. این مشکلات ممکن است با سوزش، خارش و احساس وجود جسم خارجی در چشم همراه باشند. اگرچه این تغییرات طبیعی هستند، اما رعایت سبک زندگی سالم، معاینات منظم چشمپزشکی و خرید قرص ویتامین برای تقویت چشم میتواند از پیشرفت آنها جلوگیری کرده یا روند آنها را کندتر کند.
سبک زندگی مدرن با استفاده گسترده از دستگاههای دیجیتال و عادات غذایی و رفتاری نامناسب، بهطور مستقیم بر سلامت چشم تأثیر میگذارد.
نور آبی که بهطور عمده از دستگاههای دیجیتال مانند تلفنهای همراه، تبلتها و کامپیوترها منتشر میشود، تأثیرات مخربی بر سلامت چشم دارد. این نور میتواند به شبکیه، بهویژه ماکولا، آسیب برساند و خطر تحلیل ماکولا را افزایش دهد. همچنین، قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور آبی و کاهش تعداد دفعات پلک زدن در هنگام استفاده از دستگاههای دیجیتال میتواند به خشکی و خستگی دیجیتال چشممیشود که با علائمی مانند خشکی، قرمزی و سردرد همراه است. در کنار همه این مضرات، نور آبی با مهار تولید ملاتونین در بدن، چرخه طبیعی خواب و بیداری را مختل کرده و منجر به بیخوابی یا کیفیت پایین خواب نیز خواهد شد.
تغذیه ناکافی تأثیرات عمیقی بر سلامت چشمها دارد و میتواند عملکرد طبیعی آنها را مختل کند. کمبود ویتامینهای A ،E و C که نقش کلیدی در محافظت از شبکیه، عدسی و جلوگیری از استرس اکسیداتیو دارند، به همراه مواد معدنی مانند زینک و اسیدهای چرب امگا-3 خطر بروز مشکلاتی مانند خشکی چشم، تحلیل ماکولا و کاهش بینایی را افزایش میدهد. علاوه بر این، رژیم غذایی پرچرب و کمکیفیت، با کاهش تراکم رنگدانههای ماکولا و تشدید استرس اکسیداتیو، احتمال ابتلا به دژنراسیون ماکولا را بهطور چشمگیری افزایش میدهد.
سیگار کشیدن بهعنوان یکی از عوامل خطر جدی برای سلامت چشمها، تأثیرات مخربی بر ساختار و عملکرد آنها دارد. این عادت مضر با کاهش سطح آنتیاکسیدانهای طبیعی بدن و افزایش استرس اکسیداتیو، باعث تجمع پروتئینهای غیرطبیعی در عدسی و خطر ابتلا به کاتاراکت (آبمروارید) می شود. همچنین با آسیب به سلولهای حساس چشم، تضعیف رنگدانههای محافظتی ماکولا و آسیب به شبکیه، خطر بروز دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) را چندین برابر میکند.
کمخوابی تأثیرات منفی قابلتوجهی بر سلامت چشمها دارد. خواب ناکافی میتواند باعث خستگی و قرمزی چشم شده و توانایی چشم در حفظ رطوبت و تمرکز را کاهش دهد. علاوه بر این، بازسازی بافتهای چشمی که عمدتاً در مراحل عمیق خواب انجام میشود، در صورت کمبود خواب مختل شده و سلامت بلندمدت چشمها را به خطر میاندازد.
چشمها بهطور مستقیم در معرض محیط خارجی قرار دارند و از این رو بسیار آسیبپذیر هستند. برخی از مهم ترین این عوامل عبارتند از:
اشعه UV خورشید بهعنوان یکی از عوامل محیطی اصلی میتواند به ساختارهای مختلف چشم آسیب جدی وارد کند. تماس طولانیمدت قرنیه با این اشعه ممکن است باعث ایجاد التهاب و آسیب موسوم به کراتیت UV شود که با درد، قرمزی و حساسیت به نور همراه است. عدسی نیز تحت تأثیر پرتو ماوراء بنفش قرار گرفته و تجمع تدریجی پروتئینهای غیرطبیعی در آن میتواند به کدورت عدسی و افزایش خطر ابتلا به کاتاراکت یا آب مروارید منجر گردد. شبکیه، بهویژه ناحیه ماکولا، در معرض آسیبهای ناشی از استرس اکسیداتیو ناشی قرار دارد که ممکن است باعث تحلیل ماکولا و کاهش دید مرکزی شود.
آلودگی هوا بهویژه در مناطق شهری و صنعتی، تأثیرات منفی قابلتوجهی بر سلامت چشمها دارد. ذرات معلق موجود در هوا میتوانند به سطح چشم نفوذ کرده و باعث تحریک، التهاب و خشکی چشم شوند. همچنین، آلودگیهای شیمیایی ناشی از گازها و ترکیبات مضر موجود در هوا ممکن است تولید اشک را کاهش داده و لایه محافظتی طبیعی چشم را مختل کنند. این اختلال میتواند به آسیب قرنیه و ملتحمه منجر شود و در صورت تداوم، مشکلات بینایی و عفونتهای چشمی را تشدید کند.
بسیاری از بیماریهای عمومی بدن میتوانند بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت چشمها اثر بگذارند.
دیابت کنترلنشده میتواند به رتینوپاتی دیابتی منجر شود که در آن رگهای خونی کوچک شبکیه دچار نشت مایع، خونریزی و در مراحل پیشرفتهتر، رشد غیرطبیعی عروق میشوند. این تغییرات ممکن است باعث تاری دید، لکههای شناور در میدان دید و جداشدگی شبکیه و نهایتا نابینایی منجر شود.
فشار خون بالا میتواند به رتینوپاتی هیپرتانسیو منجر شود که در آن تنگی عروق خونی، ضخیم شدن دیواره عروق و خونریزی شبکیه مشاهده میشود. در موارد شدید، تورم سر عصب بینایی (پاپیلدم) و تاری دید رخ می دهد.
بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس و سندرم شوگرن میتوانند باعث التهاب و خشکی چشم شوند. سندرم شوگرن با کاهش تولید اشک، به خشکی شدید و التهاب سطح چشم منجر میشود، در حالی که لوپوس ممکن است عروق شبکیه و عصب بینایی را تحت تأثیر قرار دهد.
اختلالات تیروئیدی مانند بیماری گریوز میتوانند باعث افتالموپاتی گریوز شوند که با بیرونزدگی چشمها (اگزوفتالمی)، خشکی و در موارد شدید، فشار بر عصب بینایی همراه است.
چندین ویتامین و ترکیب مغذی نقش کلیدی در سلامت چشمها ایفا میکنند. هر یک از این مواد با مکانیسمهای خاصی به حفظ ساختار و عملکرد طبیعی چشم کمک میکنند و از بیماریهای چشمی پیشگیری مینمایند. در ادامه به چند نمونه از بهترین ویتامین ها برای چشم و نقش آنها اشاره میشود:
ویتامینA بهترین ویتامین چشم به حساب می آید و نقش کلیدی در عملکرد شبکیه ایفا میکند. این ویتامین در تولید ردوپسین که پروتئین موجود در سلولهای گیرنده نور شبکیه برای دید در نور کم است، نقش دارد. کمبود ویتامین A میتواند به خشکی چشم، شبکوری و در موارد شدیدتر زخم قرنیه و نابینایی منجر شود. این ویتامین همچنین به حفظ سلامت سطح چشم و تقویت سیستم ایمنی موضعی کمک میکند و از بروز عفونتهای چشمی جلوگیری می نماید.
ویتامین سی بهعنوان یک آنتیاکسیدان قوی، از سلولهای چشمی در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد محافظت میکند. این ویتامین همچنین در تولید پروتئین کلاژن که ساختار قرنیه و عروق خونی چشم را حفظ میکند، نقش مهمی دارد. مطالعات نشان دادهاند که مصرف کافی ویتامین سی میتواند خطر ابتلا به کاتاراکت را کاهش داده و از تخریب عدسی و شبکیه جلوگیری کند. علاوه بر این، این ویتامین به حفظ فشار مناسب داخل چشم و پیشگیری از گلوکوم نیز کمک می نماید.
ویتامین E با خواص آنتیاکسیدانی خود، یکی از مؤثرترین ترکیبات در کاهش استرس اکسیداتیو در سلولهای چشم است. این ویتامین بهویژه در پیشگیری از تخریب لیپیدهای غشای سلولی نقش دارد و از سلولهای عدسی و شبکیه در برابر آسیبهای مرتبط با افزایش سن محافظت میکند. مصرف کافی ویتامین E میتواند خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا و کاتاراکت را کاهش داده و سلامت کلی چشم را ارتقاء دهد.
زینک یک ماده معدنی ضروری برای سلامت شبکیه و تقویت عملکرد آنزیمهای دخیل در بینایی است. این ماده معدنی در تبدیل ویتامینA به ردوپسین، نقش کلیدی دارد. زینک همچنین به حفظ سلامت غشای سلولی در شبکیه کمک کرده و میتواند از کاهش دید شبانه و پیشرفت دژنراسیون ماکولا پیشگیری کند.
اسیدهای چرب امگا-3، بهویژه DHA و EPA، نقش اساسی در حفظ سلامت شبکیه و تولید اشک دارند. DHA به بهعنوان یک جزء ساختاری در غشای سلولی شبکیه، به عملکرد طبیعی سلولهای گیرنده نور کمک میکند. EPA نیز با کاهش التهاب، در جلوگیری از خشکی چشم و بهبود علائم این عارضه مؤثر است. مطالعات نشان دادهاند که مصرف کافی امگا-3 میتواند از بیماریهایی مانند دژنراسیون ماکولا و رتینوپاتی دیابتی جلوگیری کند.
ویتامین ب2 یا ریبوفلاوین برای حفظ سلامت قرنیه و عدسی چشم ضروری است. این ویتامین با خاصیت آنتیاکسیدانی خود، از اکسیداسیون پروتئینهای عدسی جلوگیری کرده و خطر تشکیل کاتاراکت را کاهش میدهد. ریبوفلاوین همچنین در تولید انرژی سلولی برای بافتهای چشمی نقش دارد و کمبود آن میتواند منجر به خشکی و حساسیت به نور شود.
ویتامین D علاوه بر نقش اصلی خود در تقویت استخوانها، در پیشگیری از بیماریهای التهابی چشم نیز مؤثر است. این ویتامین با تقویت ایمنی موضعی و کاهش التهاب، به بهبود سلامت سطح چشم کمک میکند. مطالعات نشان دادهاند که افراد با سطح کافی ویتامین D کمتر در معرض خشکی چشم و بیماریهای التهابی چشمی قرار میگیرند.
مس یکی از عناصر کمیاب ضروری برای سلامت کلی بدن، از جمله چشمها، است. این عنصر نقش حیاتی در عملکرد آنزیمهای آنتیاکسیدانی مانند سوپراکسید دیسموتاز ایفا میکند که از سلولهای چشمی در برابر استرس اکسیداتیو و آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. مس همچنین در تشکیل رنگدانه ملانین، مؤثر است که نقش محافظتی در برابر اشعه مضر UV دارد.
لوتئین و زاگزانتین دو ترکیب اصلی برای سلامت چشم ها هستند. این دو کاروتنوئید نقش حیاتی در سلامت ماکولا و شبکیه دارند. لوتئین و زاگزانتین بهعنوان فیلترهای طبیعی نور آبی عمل کرده و از آسیب نوری به سلولهای حساس ماکولا جلوگیری میکنند. علاوه بر این، خاصیت آنتیاکسیدانی آنها به کاهش استرس اکسیداتیو در شبکیه کمک میکند. مصرف این کاروتنوئیدها از طریق رژیم غذایی یا مکملها، خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا وابسته به سنو کاتاراکت را به میزان قابلتوجهی کاهش میدهد.
این ترکیبات به عنوان آنتی اکسیدان های طبیعی و قدرتمند نقش مهمی در سلامت چشم ها دارند. بتاکاروتن به عنوان یک کاروتنوئید طبیعی و پیشساز ویتامین آ در حفظ سلامت چشمها نقش اساسی دارد. این ترکیب با تبدیل به ویتامینA در بدن، به تولید ردوپسین در شبکیه کمک میکند که برای دید در نور کم ضروری است. لیکوپن هم با بهبود جریان خون عروق چشم، از آسیبهای ناشی از اختلالات میکروسیرکولاسیون جلوگیری میکند. آستاگزانتین هم با اثرات محافظتی و ضد التهابی در بهبود علائم خشکی و خستگی چشم مؤثر است.
امروزه مکمل های متعددی در بازار موجود هستند که با بهره گیری از دانش حاضر، اقدام به فرموله کردن مهم ترین ریزمغذی ها برای سلامت چشم و بهبود بینایی کرده اند. این محصولات با این هدف عرضه می شوند که ضمن کاهش خستگی و خشکی چشم، با کاهش سطح استرس اکسیداتیو ناشی از عوامل داخلی و محیطی آسیب رسان به چشم، از ابتلا به مشکلات بینایی در سنین بالاتر تا حد مکان پیشگیری کرده و روند پیشرفت آن ها را به تاخیر بیاندازند.
در این قسمت به بهترین قرص برای تقویت بینایی چشم در قالب چند برند مطرح در بازار کشور اشاره خواهیم کرد.
اوژن یوروویتال با فرمولاسیون تحت لیسانس Euro OTC Pharma GmbH کشور آلمان و پروانه ساخت شرکت حکیمان طب کار به بازار آمده است و ترکیبی از رایج ترین مواد مغذی مفید برای سلامت چشم شامل لوتئین، ویتامین های E ،C ،A و زینک را فرموله کرده است تا در راستای کاهش استرس اکسیداتیو و محافظت از اجزای بینایی عمل نماید.
ویزیمکس نوتراکس متعلق به شرکت داروسازی پارس حیان، ضمن فرموله کردن دوزهای مطلوبی از ویتامین های ای، سی، زینک و مس، از دو ترکیب لوتئین و زاگزانتین نیز کمک گرفته است که اثرات محافظتی قدرتمندی بر سلامت چشم دارند؛ ضمن اینکه عاری از هر گونه نگهدارند، شیرین کننده، سویا، گلوتن، شیر، گندم و تخم مرغ است و در افراد مبتلا به سلیاک و دارای حساسیت نسبت به موارد نام برده، می تواند به راحتی استفاده شود.
ویژن فول پلاس لوتئین برند ویواتیون، تحت لیسانس ویتا فارمد سوئیس و متعلق به شرکت فاریاب دارو، با هدف اثرات قوی آنتی اکسیدانی و ضد التهابی تولید شده و تعدادی از حیاتی ترین ترکیبات آنتی اکسیدان شامل لوتئین، زاگزانتین، روتین، کوئرستین، بتاکاروتن و آستاگزانتین و لیکوپن را در دوزهای موثر و مطلوب در فرمولاسیون خود گنجانده است؛ علاوه بر همه این ها، EPA و DHA را هم به عنوان دو اسید چرب امگا3 ضروری اضافه کرده تا با اثرات سینرژیست به محافظت و سلامت قوه بینایی کمک کنند.
سای گیمر، متعلق به شرکت زیست اروند فامد، یک فرمولاسیون منحصر به فرد و خلاقانه از چند ویتامین گروه B، ان-استیل ال-تیروزین، سیتی کولین، کافئین، متیل لیبرین، تئاکرین، لوتئین و زاگزانتین است و به صورت همه جانبه در سلامت بینایی و بهبود هوشیاری و تمرکز نقش دارد و برای افرادی که به طور مداوم و طولانی مدت با صفحات الکترونیکی کار می کنند نقش محافظت کننده ای در برابر نور آبی ایفا می کند.
با وجودی که مصرف قرص برای تقویت چشم اختصاص به گروه خاصی ندارد، به واسطه کاربرد این مکمل ها در پیشگیری از آسیبهای چشمی، بهبود عملکرد بینایی و کاهش خطر بیماریهای مرتبط با افزایش سن، برخی افراد نیاز بیشتری به ترکیبات مغذی داخل قرص تقویت چشم دارند که به آن ها اشاره خواهیم داشت:
با افزایش سن، تراکم رنگدانههای محافظ ماکولا مانند لوتئین و زیگزانتین کاهش مییابد و خطر ابتلا به بیماریهایی مانند دژنراسیون ماکولا وابسته به سن و کاتاراکت افزایش پیدا میکند. ویتامین های تقویت چشم میتوانند با تأمین این رنگدانهها و آنتیاکسیدانها، به حفظ سلامت چشمها و کاهش سرعت پیشرفت این بیماریها کمک کنند.
افرادی که بهطور مداوم از تلفنهای همراه، تبلت و رایانه استفاده میکنند، بهدلیل مواجهه با نور آبی مضر، در معرض خطر خستگی چشم و آسیب به شبکیه قرار دارند. مکمل حاوی لوتئین، زاگزانتین و اسیدهای چرب امگا-3 میتوانند اثرات مخرب نور آبی را کاهش داده و علائم خشکی و خستگی چشم را بهبود بخشند.
بیماریهای مزمنی مانند دیابت و فشار خون بالا میتوانند به آسیب عروق خونی شبکیه و بروز مشکلاتی مانند رتینوپاتی منجر شوند. قرصهای تقویتی حاوی آنتیاکسیدانها و مواد تقویتکننده عروق خونی میتوانند به کاهش آسیب ناشی از این بیماریها کمک کنند.
افرادی که دارای سابقه خانوادگی بیماریهایی مانند AMD یا گلوکوم هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. مصرف مکملهای تقویتی چشم میتواند به پیشگیری از بروز این بیماریها کمک کرده و بینایی را بهبود بخشد.
خشکی چشم که ناشی از هوای آلوده، کاهش تولید اشک یا استفاده طولانی از لنزهای تماسی است، میتواند با مصرف مکملهای حاوی اسیدهای چرب امگا-3 و ویتامینهای A و D بهبود یابد. این ترکیبات به حفظ رطوبت سطح چشم و کاهش التهاب کمک میکنند و در کنار انواع قطره اشک مصنوعی، به عنوان قرص ویتامین برای خشکی چشم استفاده شوند.
ورزشکاران یا افرادی که زمان زیادی را در فضای باز میگذرانند و در معرض اشعه ماوراءبنفش قرار دارند، بیشتر در معرض خطر آسیب به قرنیه، عدسی و شبکیه هستند و آنتیاکسیدانهایی مکمل های تقویت چشم میتوانند اثرات مخرب اشعه UV را کاهش دهد.
با توجه به اهمیت سلامت بینایی و آسیب پذیری این عضو حیاتی بدن در مواجهه با فاکتورهای خطر متعدد در طول سالیان، خرید مکمل تقویت چشم میتواند بهعنوان راهی ایمن، مؤثر و محافظت کننده در برابر عوامل اجتناب ناپذیری نظیر افزایش سن، استرس اکسیداتیو، نور آبی دستگاههای دیجیتال و خطرات محیط پیرامون باشد. این مکملها که اغلب حاوی ویتامینها و مواد مغذی نظیر ویتامین A ،C ،E، لوتئین، زاگزانتین و امگا-3 هستند، به تقویت عملکرد شبکیه، کاهش التهاب، خستگی و خشکی چشم و پیشگیری از اختلالات جدی تر و کند کردن روند پیری چشم ها کمک میکنند.
داروخانه آنلاین داروکده به عنوان اولین و معتبرترین داروخانه اینترنتی در این حوزه، عرضه کننده تنوع بالایی از قرص تقویت چشم و بینایی است، ضمن اینکه با حضور مستمر و فعال متخصصان داروسازی و کارشناسان ارشد تغذیه، به شما در انتخاب بهترین مکمل و چگونگی استفاده از آن یاری می رساند.
این مقاله به عنوان بخشی از بی شمار مقالات مجله علمی داروکده، با هدف آشنایی هر چه تمام تر شما عزیزان با محصولات تقویت چشم نگارش شده بود؛ پس امید داریم مطالب فوق برایتان مفید بوده باشد و به منظور تعامل هر چه بیشتر، با ثبت کامنت در این صفحه، ما را از نظرات و تجربیات ارزشمند خود مطلع سازید.
پرسش و پاسخ
ثبت دیدگاه
پیام به صورت خصوصی ثبت گردد
منابع:
مقالات مرتبط
مجله داروکده یک مجله اینترنتی است که شما را در امر آشنایی، تهیه و مصرف صحیح محصولات سلامت محور یاری میرساند.
استفاده از مطالب مجله داروکده فقط برای مقاصد غیرتجاری و با ذکر منبع و درج لینک بلامانع است . کلیه حقوق این مجله به وب سایت داروکده تعلق دارد