آیا مصرف مکمل کراتین باعث ریزش مو می شود؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• مقدمه
• کراتین چیست؟
• آیا کراتین باعث ریزش مو می‌شود؟

مقدمه

کراتین یک مکمل غذایی است که در بین ورزشکاران محبوبیت بسیاری دارد. شاید شنیده باشید که مصرف کراتین می تواند منجر به ریزش مو شود. اما آیا این مطلب درست است؟
به طور متوسط، از دست دادن 80 تا 100 تار مو در روز امری طبیعی است. اگر چه کراتین به طور مستقیم منجر به ریزش مو نمی شود، اما ممکن است سطح برخی هورمون ها را تغییر دهد. در این مقاله از مجله داروکده، ابتدا کمی در مورد کراتین و کاربرد آن صحبت می کنیم و در ادامه به ارتباط مصرف کراتین و ریزش مو خواهیم پرداخت.

کراتین چیست؟

کراتین نوعی پروتئین است که از اسید آمینه های متیونین، آرژنین و گلیسین تشکیل شده است. این ترکیب به عنوان منبع انرژی در عضلات نیز استفاده می شود. کراتین به طور طبیعی توسط کبد، پانکراس و کلیه ها تولید می شود، به علاوه می توان آن را از طریق رژیم غذایی با مصرف گوشت قرمز و ماهی دریافت کرد.
کراتین به صورت فسفوکراتین در عضلات اسکلتی ذخیره می شود و در حین فعالیت بدنی شکسته شده و به عنوان سوخت و تأمین کننده انرژی، برای انقباض عضلانی در دسترس قرار می گیرد. به دنبال مصرف مکمل کراتین، سطح کراتین عضلات افزایش یافته و در نتیجه انرژی بیشتری تولید خواهد شد. به همین دلیل، برخی از افراد برای افزایش توده عضلانی و بهبود عملکرد ورزشی از کراتین استفاده می کنند. مکمل های کراتین به صورت اشکال مختلف از جمله پودر، مایع و قرص وجود دارند.

آیا کراتین باعث ریزش مو می‌شود؟

برای اینکه ارتباط بین کراتین و ریزش مو را بدانیم، ابتدا باید اطلاعاتی درباره ی ارتباط بین هورمون های مردانه و ریزش مو داشته باشیم.
تستوسترون و دی هیدروتستوسترون (DHT) هورمون های مردانه هستند که باعث ایجاد خصوصیات جنس مذکر می شوند. DHT توسط آنزیمی به نام 5-آلفا ردوکتاز از هورمون تستوسترون ساخته می شود. هورمون DHT پنج برابر از تستوسترون قوی تر بوده و در جاهای مختلفی از جمله پوست و فولیکول های مو یافت می شود. افزایش DHT ممکن است سبب ریزش مو شود؛ این هورمون به گیرنده های فولیکول های مو متصل می شود و می تواند منجر به رشد کمتر مو و ایجاد موهای ضعیف و نازک تر شود. از آنجا که رشد مو کمتر است، ریزش مو غالب بوده و بیشتر محسوس می شود. 

جالب است بدانید که تنها مقدار DHT یا تستوسترون نیست که می تواند باعث طاسی یا ریزش مو شود، بلکه این موضوع به میزان حساسیت ژنتیکی فولیکول های مو در افراد مختلف نیز بستگی دارد. به عبارت دیگر، اگر از نظر ژنتیکی مستعد ریزش مو باشید، فولیکول های مو حتی با مقادیر کمی از DHT تحت تاثیر قرار گرفته و به آسانی ریزش مو رخ می دهد. علاوه بر این، آنزیمی که باعث تبدیل تستوسترون به DHT می شود ممکن است در این افراد فعال تر باشد.

اگر چه عوامل تاثیر گذار دیگری هم در رابطه با ریزش مو مانند سن، استرس و غیره وجود دارند، اما ژن ها در این زمینه، بیشترین نقش را دارند. به همین دلیل شانس ریزش مو با الگوی مردانه، در آقایانی که بستگان نزدیکشان این مشکل را داشته اند بیشتر است. باور های اشتباهی درباره الگوی ریزش موی مردانه وجود دارد. عده ای بر این باورند که سطح تستوسترون خون این افراد بالاتر است و این لزوما درست نیست. این افراد ممکن است سطح تستوسترون خون پایینی داشته باشند ولی آنزیمی که تستوسترون را به DHT تبدیل می کند در این افراد فعال تر باشد.

برخی مطالعات محدود، نشان می دهند که کراتین با افزایش DHT می تواند باعث ریزش مو شود. در مطالعه ای پس از 3 هفته مصرف مکمل کراتین در آقایان، ریزش مو مشاهده نشد، هر چند که میزان هورمون DHT افزایش یافت. از آنجا که هورمون DHT می تواند در ریزش مو نقش داشته باشد، لذا مصرف طولانی مدت مکمل کراتین، ممکن است در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد باشند، ریزش مو ایجاد کند. 

ریزش مو در مردان بیشتر از زنان است. در زنان، سطح هورمون های DHT و تستوسترون، که باعث ریزش موی هورمونی غیر معمول می شوند، کمتر است و اگر ریزش مو در زنان رخ دهد، احتمالا می تواند به دلیل یک بیماری هورمونی مانند اختلالات تیروئیدی یا سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. بنابراین، برای خانم ها، موضوع ریزش مو به دنبال مصرف کراتین، نباید نگران کننده باشد. حتی اگر افزایش DHT را به مصرف کراتین ارتباط دهیم، یک زن سالم، در گردش خون خود هورمون تستوسترون کافی برای تولید مقدار قابل توجهی DHT را ندارد.

در واقع شواهد زیادی که نشان دهد مکمل کراتین باعث ریزش مو شود، وجود ندارد. ارتباط بین مصرف کراتین و ریزش مو، از تجربیات شخصی افراد مصرف کننده کراتین ناشی می شود و تحقیقات بیشتری در این زمینه باید انجام شود.

نتیجه گیری

استفاده از مکمل کراتین برای بیشتر بزرگسالان بی خطر است. با این حال، از آنجا که ممکن است سطح DHT را افزایش دهد، افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ریزش مو هستند، بهتر است از مصرف مکمل کراتین خودداری کرده و یا قبل از استفاده از آن با پزشک متخصص مشورت کنند...