بهترین پماد برای از بین بردن جای زخم قدیمی

وقتی که پوست دچار جراحت می‌شود، بدن بلافاصله شروع به ترمیم آن جراحت می‌کند. در فرآیند ترمیم زخم، پروتئینی به نام کلاژن، اطراف زخم را می‌پوشاند و موجب تشکیل جای زخم یا "اسکار" می‌گردد. ظاهر اسکار ناشی از زخم، معمولاً با گذشت زمان بهبود پیدا می‌کند. اما گاهی جای زخم قدیمی حتی با گذشت زمان نیز کامل از بین نمی‌رود. اسکارهای قدیمی، علی‌الخصوص جای زخم قدیمی روی صورت، بسیار آزاردهنده بوده و می‌تواند اعتماد ‌به‌نفس فرد را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو، بسیاری از مردم به‌دنبال یافتن بهترین راهکار برای بهبود ظاهر و رفع جای زخم قدیمی هستند. یکی از این راهکارها، استفاده از پماد برای از بین بردن جای زخم است. در این مقاله از مجله داروکده، به روش‌های درمان اسکار قدیمی و معرفی بهترین پماد برای از بین بردن جای زخم خواهیم پرداخت.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

- اسکار چیست؟
- انواع اسکار
- درمان جای زخم قدیمی
- جدیدترین روش درمان اسکار قدیمی
- بهترین پماد برای از بین بردن جای زخم قدیمی
- نقش ترمیم کننده‌های موضعی در ترمیم جای زخم قدیمی
- مکانیسم اثر پماد ترمیم کننده برای از بین بردن جای زخم

مدت زمان مطالعه: 7 دقیقه
 

اسکار چیست؟

جای زخم، اثر باقی مانده از یک آسیب پوستی است که در فارسی به آن "جوشگاه" و در علم پزشکی به آن "Scar" گفته می‌شود. تشکیل اسکار در‌‌واقع بخشی از فرآیند ترمیم بافت و پاسخ بدن به آسیب و جراحت وارد شده به پوست است. بدن ما برای ترمیم نمودن بخش آسیب دیده‌ی پوست، شروع به تولید پروتئین کلاژن می‌کند تا دو طرف زخم را به یکدیگر جوش دهد. تجمع پروتئین کلاژن در محل زخم، منجر به تشکیل اسکار می‌گردد. تشکیل اسکار بسیار رایج بوده و می‌تواند بر اثر خراش جزئی روی پوست یا جراحات عمیق، مثل بخیه، بریدگی یا سوختگی ایجاد شود. بسیاری از اسکارها به‌مرور زمان محو و کمرنگ می‌شوند ولی در برخی موارد، جای زخم قدیمی باقی می‌ماند و ظاهر ناخوشایندی ایجاد می‌کند.

انواع اسکار

ظاهر اسکار به وجود آمده روی پوست، بسته به علت جراحت، میزان جراحت و محل جراحت پوستی متفاوت خواهد بود. عوامل شخصی مثل ژنتیک، نوع پوست، سن و سلامت کلی بدن نیز در نحوه شکل‌گیری اسکار مؤثر هستند. جای زخم می‌تواند به شکل قرمز، صاف، فرورفته یا برجسته تشکیل شود. همچنین اقدامات پیشگیرانه و درمانی که از زمان وقوع جراحت انجام می‌شود، بر ظاهر اسکار باقی مانده از زخم تأثیرگذار خواهد بود. در این بخش انواع رایج اسکار معرفی می‌گردند.
 

1. اسکار‌ کلوئیدی

اسکار کلوئیدی دارای ظاهری برجسته، ضخیم و بزرگتر از زخم اولیه است که در زبان عامیانه به آن گوشت اضافه نیز گفته می‌شود. اسکارهای کلوئیدی می‌توانند با خارش و درد همراه باشند و با گذشت زمان بزرگتر شوند. اسکار کلوئیدی ممکن است به علت جای زخم چاقو، جراحی، آکنه، جای زخم آبله مرغان، پیرسینگ و خالکوبی به وجود آید. 
 

2. اسکار هایپرتروفیک

اسکار هایپرتروفیک نیز مثل اسکار کلوئیدی، ظاهری سفت و برجسته دارد. با این تفاوت که اندازه آن از زخم اصلی بزرگتر نمی‌گردد. شاید چندین ماه تا سال طول بکشد تا اسکار هایپرتروفیک صاف شود.

3. اسکار‌ آتروفیک

این اسکارها به‌واسطه از بین رفتن بافت زیر زخم، به صورت حفره‌های فرورفته دیده می‌شوند. اسکار آتروفیک عمدتاً به‌دنبال ترمیم آکنه یا زخم آبله‌مرغان به وجود می‌آید. این نوع اسکار با افزایش سن و شل شدن پوست بیشتر نمایان می‌شوند.
 

4. اسکار انقباضی

اسکار انقباضی یا Cnotracture زمانی ایجاد می‌شود که بخش قابل توجهی از پوست به‌طور جدی دچار آسیب شده باشد. این نوع اسکار معمولاً به‌دنبال سوختگی‌های شدید ایجاد می‌شود که منجر به تشکیل بافت سخت و کشیدگی پوست در ناحیه آسیب می‌شود. گاهی شکل‌گیری اسکار انقباضی در محل مفاصل، می‌تواند حرکت اندام را با مشکل مواجه کند.
 

5. ترک‌های پوستی (Stretch marks)

لایه‌های زیرین پوست به‌دنبال رشد، بلوغ، چاق شدن و بارداری دچار کشیدگی و آسیب می‌شود که خود را به شکل خطوط باریک نشان می‌دهد. این ترک‌ها معمولاً در ناحیه شکم، سینه، ران و بازو ایجاد می‌شوند.
 

6. لکه پوستی 

این اسکارها به‌طور معمول لکه‌های تیره رنگ بر جای مانده از آکنه یا اگزما هستند.

درمان جای زخم قدیمی

همانطور که اشاره شد، اغلب اسکار‌ها با گذشت زمان تا حد زیادی کمرنگ می‌گردند ولی به طور کامل محو نمی‌شوند. برای بسیاری از افراد، ظاهر اسکار باقی مانده از جای زخم بخیه، جای زخم آبله مرغان، جای زخم سزارین و جای زخم قدیمی سوختگی ناراحت‌کننده بوده و به‌دنبال راهی برای از بین بردن جای زخم کهنه هستند. اگرچه جای زخم قدیمی به طور کامل قابل درمان نیست با‌ این‌حال، هنوز راه‌هایی برای بهبود ظاهر اسکار و ترمیم جای زخم قدیمی وجود دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

به‌طور‌کلی هر چه زودتر اقدامات درمانی برای ترمیم زخم انجام شود، نتیجه بهتری خواهد داشت. هر چقدر جای زخم قدیمی‌تر باشد، ترمیم ظاهر آن دشوارتر خواهد بود.

جدیدترین روش درمان اسکار قدیمی

روش‌های درمانی حرفه‌ای رایج برای رفع جای اسکار قدیمی عبارتند از:
 

- محصولات ترمیم‌کننده موضعی

ترمیم کننده‌های موضعی در اشکال کرم، پماد یا ژل،‌ معمولاً به‌عنوان خط اول درمان جای زخم مطرح هستند. این محصولات برای کمک به بهبود ظاهر جای جوش یا تسریع روند ترمیم انواع زخم، بریدگی و سوختگی به‌کار می‌روند. در بسیاری موارد بعد از انواع جراحی، پزشک پماد برای از بین بردن جای بخیه تجویز می‌کند. در ادامه مطلب مفصل در رابطه با پماد برای از بین بردن جای زخم توضیح داده خواهد شد.
 

- لیزر درمانی

یکی از اقدامات کلینیکی برای بهبود ظاهر انواع اسکار قدیمی، لیزردرمانی است. لیزردرمانی برای بهبود ظاهر جای زخم ناشی از سوختگی قدیمی، اسکارهای کلوئیدی، هایپرتروفیک، آتروفیک و همچنین رفع جای جوش کاربرد دارد.

- میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ از دیگر اقدامات مداخله‌ای است که با ایجاد سوراخ‌های ریز در سطح پوست، ساخت الیاف کلاژن را تحریک نموده و به بهبود ظاهر زخم کمک می‌نماید.
 

- تزریق استروئیدها

تزریق ترکیبات کورتیکوستروئیدی برای بهبود ظاهر و علائمی مثل خارش و سوزش در اسکارهای کلوئیدی کاربرد دارد.
 

- تزریق فیلر

فیلرها، پر کننده‌های پوستی هستند که گاهی برای بهبود ظاهر جای جوش یا اسکارهای آتروفیک و فرورفته به‌کار می‌روند.

- جراحی

جراحی اصلاح اسکار: در برخی موارد، جراحی اصلاح اسکار ممکن است برای برداشتن بافت اسکار قدیمی و تغییر موقعیت پوست برای یک اسکار صاف‌تر و کمتر قابل توجه توصیه شود.
 

- ورق یا ژل سیلیکونی

استفاده از ورقه‌های سیلیکونی بر روی زخم تازه یا قدیمی، با افزایش آبرسانی، کاهش التهاب و تسریع روند ترمیم بافت، از تشکیل اسکارهای برجسته و سخت جلوگیری می‌کند. 

بهترین پماد برای از بین بردن جای زخم قدیمی

همانطور که اشاره شد، محصولات ترمیم‌کننده موضعی، یک روش درمانی غیر تهاجمی برای بهبود ظاهر و درمان اسکارهای قدیمی می‌باشند. در این بخش به نحوه اثربخشی پماد برای از بین بردن جای زخم قدیمی می‌پردازیم.

نقش ترمیم کننده‌های موضعی در ترمیم جای زخم قدیمی

در حالی‌که تشکیل جای زخم یا اسکار، بخشی طبیعی از روند جوش خوردن زخم و ترمیم بافت آسیب دیده است، برخی شرایط خاص همچون میزان رعایت بهداشت و مراقبت از زخم تأثیر قابل توجهی بر روند ترمیم و شکل‌گیری ظاهر اسکار دارد. به گونه‌ای که مراقبت ضعیف ممکن است منجر به تشکیل کلوئید یا گوشت اضافه شده یا اسکارهای بدشکل هایپرتروفیک را بر جای بگذارد. در حالی‌که، رعایت بهداشت و مراقبت صحیح، می‌تواند به طور قابل توجهی روند ترمیم و ظاهر اسکار را بهبود ‌بخشد. اینجا دقیقاً همان‌جایی است که محصولات ترمیم‌کننده زخم، سوختگی و اسکار به‌کار می‌آیند.

کرم‌ها، پمادها یا ژل‌های ترمیم‌کننده معمولاً حاوی ترکیباتی با خاصیت آبرسان، ضد‌التهاب، ترمیم‌کننده و محرک ساخت کلاژن هستند که در ناحیه آسیب، شرایط مساعدی را برای ترمیم و بهبودی فراهم می‌نمایند. ترکیبات مؤثری همچون ویتامین E، سیلیکون، هیالورونیک اسید و عصاره پیاز، متداول‌ترین ترکیبات فعال به‌کار رفته در ترمیم‌کننده‌ها از‌جمله پماد از بین بردن جای زخم و سوختگی، پماد برای از بین بردن جای بخیه و آکنه و پماد برای از بین بردن جای سوختگی قدیمی می‌باشند.

مکانیسم اثر پماد ترمیم‌کننده برای از بین بردن جای زخم

کرم‌های ترمیم‌کننده همیشه قادر به درمان قطعی و رفع کامل جای زخم نبوده و گاهی ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها زمان لازم باشد که جای زخم قدیمی تا حد ممکن کمرنگ شود. اثربخشی کرم‌های اسکار بر روی اسکارهای قدیمی می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و به عوامل مختلفی ازجمله نوع و شدت اسکار، نوع پوست و پاسخ فردی به مواد تشکیل‌دهنده کرم بستگی دارد. مکانیسم اثر ترمیم‌کننده‌های موضعی بسته به ترکییات مؤثر موجود در محصول متفاوت است. به‌طورکلی، این محصولات به گونه‌ای طراحی می‌شوند تا مکانیسم‌های اساسی تشکیل اسکار را هدف قرار ‌دهند. اثرات کلی ترمیم کننده‌ها به شرح زیر است:
 

1. آبرسانی محل آسیب

آبرسانی و مرطوب نگه‌داشتن جای زخم، باعث تسهیل روند بازسازی پوست و ایجاد یک بافت نرم و صاف در ناحیه آسیب می‌گردد.
 

2. تحریک تولید کلاژن

ترکیباتی که ساخت کلاژن را تحریک می‌کنند، سرعت و کیفیت بازسازی پوست در ناحیه زخم را نیز تقویت می‌نمایند. استفاده از این ترکیبات در کنار آبرسانی به ناحیه جراحت، باعث می‌شود الیاف کلاژن با نظم بهتری در محل جراحت تشکیل شوند و اسکار ظاهر بهتری به خود بگیرد.
 

3. ترمیم‌کننده و کاهش التهاب

برخی از ترکیبات موجود در کرم‌های اسکار دارای خواص ضد‌التهابی یا ترمیم‌کننده زخم هستند که می‌تواند باعث بهبودی و کاهش التهاب در بافت اسکار شوند.
 

4. ضد عفونی‌کننده و ضد میکروب

پوست یکی از ارگان‌های حیاتی بدن است که مانند یک سد از ارگان‌های داخلی بدن محافظت می‌کند. از آنجایی که بروز احتمال بروز عفونت در محل جراحات پوستی بسیار زیاد است، در فرمولاسیون کرم‌های اسکار معمولاً از ترکیبات با خواص ضد میکروب نیز استفاده می‌شود.

با توجه به توضیحات فوق می‌توان دریافت که پماد ترمیم‌کننده زخم، ممکن است به بهبود ظاهر اسکارهای قدیمی کمک کنند، اما به طور کلی بر روی اسکارهای جدیدتر یا اسکارهایی که هنوز در مراحل بهبودی هستند تأثیر بهتری دارند. 

سخن پایانی

اسکار‌ها درواقع آثار باقی‌مانده از مراحل طبیعی ترمیم آسیب‌های پوستی هستند که ممکن است بر اثر بخیه جراحی، بریدگی عمیق، سوختگی یا ترمیم جوش به وجود آمده باشند. اسکار‌ها انواع مختلفی دارند و هرکدام رویکرد درمانی خاص خود را دارد. گاهی اوقات بر جای ماندن اسکار قدیمی در صورت یا محل قابل مشاهده، می‌تواند احساس ناخوشایندی را در پی داشته باشد و بر اعتماد‌به‌نفس و سلامت روان افراد تأثیر بگذارد. هرچند در برخی موارد درمان کامل اسکار امکان‌پذیر نمی‌باشد، ولی راهکارهایی وجود دارد که می‌توان به کمک آن ظاهر اسکار را تا جای ممکن اصلاح کرد. یکی از این راهکارها، استفاده از ترمیم‌کننده‌های موضعی است. کرم‌های اسکار از طریق بهبود رطوبت‌رسانی، تحریک ساخت کلاژن و کاهش التهاب و عفونت، روند ترمیم زخم را بهبود بخشیده و به اصلاح ظاهر اسکار کمک می‌نمایند. اگر می‌خواهید بدانید کدام پماد برای از بین بردن جای سوختگی جدید مناسب است یا بهترین پماد برای از بین بردن جای سوختگی قدیمی چیست؟ یا از بین محصولات ترمیم‌کننده‌، بهترین پماد برای از بین بردن جای بخیه پلک کدام است؟ در وهله اول، توصیه می‌شود محل آسیب از نظر شدت و عمق جراحت توسط پزشک متخصص بررسی شود تا مناسب‌ترین روش درمانی برای رفع جای زخم معرفی گردد. در مرحله بعد، تیم علمی داروکده می‌تواند از طریق ارائه مشاوره آنلاین و رایگان، شما را در انتخاب بهترین پماد برای از بین بردن جای زخم راهنمایی نماید. در مقاله حاضر تلاش بر این بود تا بررسی تحقیقات و شواهد بالینی اخیر، بینشی علمی در رابطه با نحوه و میزان اثربخشی کرم‌های ترمیم‌کننده برای رفع جای اسکار قدیمی ارائه گردد.