فوبیا چیست و چند نوع دارد؟

ترس واکنش طبیعی انسان در برابر خطر است و اغلب اوقات باعث واکنش به موقع و نجات فرد از موقعیت خطرناک می شود. اما فوبیا معمولا ربطی به خطر و موقعیت خطرناک ندارد. بیش از 19 میلیون آمریکایی مبتلا به فوبیا هستند. فوبیا در واقع ترس غیرطبیعی در مواجهه با یک وضعیت به خصوص یا یک شی یا یک موجود زنده می باشد. فوبیا می تواند به قدری شدید باشد که باعث فلج موقت فرد شود.

3 نوع اصلی فوبیا کدامند؟
صدها فرم مختلف از فوبیا وجود دارد اما متخصصان فوبیا را به 3 بخش اصلی تقسیم می کنند که شامل Agoraphobia اگورافوبیا یا ترس و نگرانی شدید از حضور در مکان های عمومی، Social phobia ترس و اجتناب از موقعیت های اجتماعی و Specific phobia ترس غیر منطقی از موقعیت ها، اشیا یا جانداران می باشد.

انواع فوبیا آگورافوبیا (Agoraphobia ترس از مکان های باز و عمومی):

آگورا در یونان باستان محلی عمومی برای برگزاری جلسات و خرید و فروش بوده است. شخصی که دچار آگورافوبیا می باشد از رفتن به یک مکان عمومی مثل پارک و یا مثلا صف بانک دچار هراس می شود. آنها احساس می کنند که ممکن است در این مکان ها اتفاقی بیافتد و آنها قادر به فرار از موقعیت نباشند. آگورا فوبیا در زنان دو برابر بیشتر از مردان دیده می شود. چنانچه این فوبیا بدون درمان رها شود منجر به خانه نشین شدن فرد خواهد شد.

Social phobia هراس اجتماعی

فردی که دچار هراس اجتماعی است فقط یک فرد خجالتی محسوب نمی شود. این فرد در مورد عملکرد خود در موقعت های اجتماعی به شدت دچار اضطراب و ترس است. او دائما از خود می پرسد که آیا رفتار او با دیگران صحیح بوده است؟ آیا در برقراری ارتباط با دیگران از کلمات درست و مناسبی استفاده کرده است؟ آیا دیگران متوجه نگرانی و ترس وی می شوند؟ و سوالاتی از این قبیل. این نوع فوبیا چنانچه بدون درمان رها شود باعث انزوا و گوشه گیری شدید فرد می شود و تاثیر نامطلوبی بر روابط فردی و کاری فرد می گذارد.

Claustrophobiaترس از فضاهای بسته

کلاستروفوبیا یا ترس از فضاهای بسته در واقع یک ترس غیرمنطقی و غیر طبیعی از فضاهای بسته محسوب می شود. فردی که دچار این نوع فوبیاست معمولا هنگام سوار شدن به آسانسور و یا عبور از تونل دچار وحشت و هراس و اضطراب می شود. این افراد فکر می کنند در صورت ماندن در چنین فضاهایی دچار خفگی می شوند. کسانی که به این نوع فوبیا دچار هستند باید سعی کنند در فضاهای بسته کنار پنجره یا درب خروجی قرار گیرند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشند. با این کار آنها بهتر می توانند موقعیت را تحمل کنند اما مسلما این کار هم باعث رهایی آنها از این اضطراب نمی شود و نیازمند درمان هستند

Zoophobia ترس از حیوانات

شایعترین نوع فوبیا ترس از حیوانات است. این فوبیا در واقع یک نام کلی برای گروه بزرگی از فوبیا ها نسبت به انواع حیوانات می باشد. این فوبیا ها می تواند شامل موارد گوناگونی باشد مثل فوبیای عنکبوت، مار، پرنده و سوسک که هر کدام نام مشخصی دارند. این نوع فوبیا در کودکی به وجود می آید و با گذشت زمان و بالا رفتن سن ممکن است از بین رفته و یا کمتر شود. بعضی از این ها نیز می توانند تا بزرگسالی باقی بمانند.

Brontophobia ترس از صاعقه

فوبیا از صاعقه یکی دیگر از انواع فوبیاهاست. لغت Bronte در یونان باستان به معنای صاعقه است. افرادی که دچار این نوع فوبیا هستند حتی در صورتی که مطمئن شوند صاعقه به آنها صدمه ای نخواهد زد و مشکلی برایشان به وجود نمی آورد باز هم حاضر نیستند هنگام صاعقه از منزل خارج شوند. آنها حتی ممکن است در جایی از منزل مثل پشت مبل و یا داخل کمد پنهان شوند. ترس از رعد و برق نیز از انواع فوبیاهاست که ممکن است حتی در حیوانات هم مشاهده شود.

Acrophobia ترس از ارتفاع

آکروفوبیا در واقع نوعی هراس و ترس شدید از ارتفاع است. این افراد ترس غیرمنطقی از ارتفاع دارند مثلا هنگام بالا رفتن از نردبان دچار مشکل می شوند. گاهی اوقات این فوبیا باعث می شود فرد حتی نتواند به درستی از این موقعیت عبور کند و به دلیل اضطراب شدید دچار مشکل می شود. قرار گرفتن در هر جای مرتفع و بلندی باعث شروع حملات ترس و اضطراب شدید در این افراد می شود.

Aerophobia ترس از پرواز با هواپیما

این نوع فوبیا در واقع ترس و هراس شدید از پرواز با هواپیماست. این فوبیا معمولا هنگامی به وجود می آید که فرد تجربه یک پرواز سخت و مشکل دار داشته باشد و یا با دیدن افرادی که دچار این نوع فوبیا هستند به وجود می آید. این افراد حتی با دیدن فیلم های مربوط به سوانح هوایی نیز دچار فوبیا می شوند. هیپنوتیزم درمانی یکی از روش های اولیه مناسب برای درمان این نوع فوبیا محسوب می شود.

در مورد ترس از پرواز بیشتر بدانید.

فوبیا خون و جراحت

این نوع فوبیا یک عنوان کلی برای انواع مختلف این فوبیا می باشد. مثلا هموفوبیا یا ترس از خون، تریپانوفوبیا یا ترس از تزریق آمپول، برخی افراد هم دچار فوبیا نسبت به جراحت و زخم های عمیق هستند و از دیدن اینگونه صحنه ها به شدت دچار ترس و اضطراب می شوند.

تاثیرات فوبیا بر زندگی افراد

فوبیا باعث تغییراتی در زندگی افراد مبتلا به آن می شود به این جهت که این افراد سعی می کنند از موقعیت و یا چیزی که باعث ایجاد ترس در آنها می شود اجتناب کنند . زندگی افراد دچار فوبیا به شدت تحت تاثیر ترس آنها قرار دارد زیرا این افراد علاوه بر اجتناب از قرار گرفتن در معرض موقعیت و یا چیزی که با عث ترس آنها می شود سعی در پنهان کردن ترس خود از دیگران دارند. به این دلیل برخی از آنها دچار مشکلاتی مثل مشکلات خانوادگی، افت تحصیلی و یا از دست دادن شغل خود می شوند.

فوبیا و الکل

افرادی که الکل مصرف می کنند 10 برابر بیشتر از سایر افراد دچار فوبیا می شوند. به علاوه این افراد به دلیل ایجاد فوبیا 2 برابر بیشتر از سایرین ممکن است اعتیاد به مصرف الکل پیدا کنند.

فوبیا و سابقه خانوادگی

هر چند فوبیا می تواند تحت تاثیر یک واقعه خاص اتفاق بیافتد اما اغلب اوقات به صورت موروثی در خانواده دیده می شود. افرادی که یکی از افراد نزدیک خانواده آنها دچار فوبیاست 3 برابر بیشتر از دیگران ممکن است به یکی از انواع فوبیا دچار شوند.

آیا می توان فوبیا را درمان کرد؟

حساسیت زدایی یکی از درمان ها برای فوبیاست. در این روش فرد به مرور در معرض چیزی قرار می گیرد که شبیه سازی شده از شئ و یا وضعیتی است که در آن دچار فوبیا می شود. با انجام این کار پس از مدتی فرد کم کم احساس اطمینان بیشتری در مواجهه با چیزی که باعث فوبیا در وی می شود پیدا می کند. این روش معمولا به طور همزمان با جلسات مشاوره و روان درمانی انجام می شود تا به فرد کمک کند که نحوه تفکر خود در مورد فوبیا را عوض کند و همچنین الگوهای رفتاری خود در مواجهه با وضعیت منجر به فوبیا را به مرور تغییر دهد و خبر خوب اینکه 90 درصد افرادی که دچار فوبیا هستند با این روش درمان می شوند.