ریفلاکس معده و راه های درمان

ریفلاکس یا برگشت اسید معده به مری یکی از مشکلات شایع گوارشی است که باعث ایجاد سوزش و ناراحتی در گلو و ناحیه فوقانی قفسه سینه می شود. بین معده و مری دریچه ای وجود دارد که مانع برگشت اسید از معده به مری می شود، گاهی اوقات بنا به دلایل مختلفی این دریچه به درستی عمل نکرده و اسید وارد مری شده و باعث احساس سوزش و ناراحتی و حتی گاهی سرفه در افراد می شود و عدم پیگیری و درمان به موقع می تواند موجب بیماری های گوارشی گردد. بعضی از غذاها و نوشیدنی ها باعث تشدید یا ایجاد این مشکل می شوند، بنابراین پرهیز از آنها یا محدود کردن مصرف آنها باعث بر طرف شدن مشکل می شود. چند نکته جهت درمان ریفلاکس :

پرخوری نکنید
مهمترین عامل ایجاد ریفلاکس پرخوری است. مقدار غذایی که می خوریم از اهمیت بیشتری نسبت به نوع غذا برخوردار است، بنابراین اولین و مهم ترین نکته در افراد مبتلا به ریفلاکس پرخوری نکردن است. این که غذایی که می خورید غذایی مفید است و یا اینکه شما این غذا را خیلی دوست دارید در اصل ماجرا تغییری ایجاد نمی کند، در هر صورت نباید پر خوری کنید. پرخوری کردن باعث ایجاد ریفلاکس می شود بنابراین سعی کنید از بشقاب غذاخوری کوچک تر استفاده کنید تا غذای کمتری بخورید، و لقمه های کوچکتر بردارید.

با عجله و در حال حرکت غذا نخورید
اگر می خواهید دچار ریفلاکس نشوید هیچ وقت با شتاب و عجله غذا نخورید. پزشکان معتقدند با عجله لقمه برداشتن، بلعیدن غذا و غذا خوردن در حال حرکت بسیار مضر است. در این حال نه تنها غذا به خوبی هضم نمی شود بلکه باعث ایجاد ریفلاکس نیز می گردد بنابراین اگر برای سلامتی خود ارزش قائلید و می خواهید دچار ریفلاکس نشوید از غذا خوردن با عجله اجتناب کنید.

غذای چرب نخورید
غذاهای چرب مدت زمان بیشتری در معده باقی می مانند، هر چه غذا بیشتر در معده بماند احتمال ایجاد ریفلاکس نیز بیشتر می شود. خوردن غذاهای چرب باعث ایجاد ریفلاکس می شود. غذاهایی مانند سیب زمینی سرخ شده، مرغ سوخاری و غذاهایی از این قبیل که در روغن سرخ می شوند به دلیل اینکه زمان بیشتری برای هضم لازم دارند، مدت طولانی تری در معده هستند بنابراین خطر ریفلاکس را افزایش می دهند.

حال در نظر بگیرید اگر در مصرف غذاهای چرب افراط کنید و پرخوری کنید چه اتفاقی می افتد؟ مسلما مشکل چند برابر می شود، بنابراین از خوردن غذاهای چرب اجتناب کنید. برای اینکه بتوانید غذاهای مورد علاقه خود را هم میل کنید بهتر است از روش های دیگر پخت و پز برای آنها استفاده کنید مثلا آنها را بخار پز، آب پز و یا گریل کنید. به جای سرخ کردن مرغ و گوشت می توانید آن را کباب و یا بریان کنید. سعی کنید کمتر از گوشت قرمز استفاده کنید و بیشتر گوشت سفید مصرف کنید. بهتر است پوست مرغ را قبل از طبخ جدا کنید زیرا زیر پوست مرغ مقادیر زیادی چربی وجود دارد.

بیشتر بخوانید:  معده سرای درد هاست

مواد غذایی اسیدی را کمتر مصرف کنید
غذاهای اسیدی باعث ایجاد ریفلاکس می شوند. غذاهایی که در آنها از گوجه فرنگی استفاده شده مثل سس کچاپ و سالسا و همچنین مرکبات مثل پرتقال، گریپ فروت و لیمو مواد خوراکی اسیدی محسوب می شوند. استفاده از این مواد خوراکی به خصوص اگر با معده خالی مصرف شوند باعث ایجاد ریفلاکس می گردد. سرکه هم به دلیل اسیدی بودن باعث ایجاد ریفلاکس می شود. اگر به ریفلاکس دچار هستید و عادت دارید روی سالادتان سرکه بریزید بهتر است جایگزین مناسب تری برای آن استفاده کنید. البته لازم به ذکر است همه افراد به یک اندازه با این مواد غذایی دچار مشکل نمی شوند پس باید بدانید که مصرف کدام ماده غذایی شما را دچار مشکل می کند تا از خوردن آنها پرهیز کنید.

چه نوشیدنی هایی باعث ایجاد ریفلاکس می شوند؟
تا به اینجا فقط در مورد غذاها صحبت کردیم اما بعضی از نوشیدنی ها هم باعث ایجاد ریفلاکس می گردند. چای، قهوه، آبجو، کولا و نوشیدنی های حاوی کربنات باعث ایجاد ریفلاکس می گردند. نوشیدنی های الکلی باعث شل شدن دریچه معده شده و اجازه می دهد اسید معده وارد مری شود. همچنین نوشیدنی های گازدار باعث نفخ معده شده و در این حالت احتمال ریفلاکس افزایش می یابد. بنابراین اگر به ریفلاکس دچار هستید از مصرف نوشیدنی های گازدار و حاوی کافئین پرهیز کنید. به جای آن می توانید دمنوش های گیاهی، شیر و آب بنوشید. سعی کنید چای و قهوه کمتر بنوشید و یا اینکه حداقل از فنجان های کوچک برای نوشیدن چای و قهوه استفاده کنید.

شکلات ممنوع
شکلات حاوی کافئین است و کافئین هم سبب ایجاد ریفلاکس می شود. اگر کنار گذاشتن شکلات برایتان سخت است سعی کنید این کار را به مرور انجام دهید مثلا می توانید شکلات کوچک تر بخرید. در ضمن دقت کنید که اگر شکلات را همراه با چای یا قهوه میل کنید احتمال ایجاد ریفلاکس دو چندان می شود.

غذاهای پرادویه و تند نخورید
آیا ذائقه شما طوری است که بیشتر تمایل به مصرف غذاهای تند و پرادویه دارید؟ اگر جواب تان مثبت است مسلما احتمال ایجاد ریفلاکس در شما بیشتر است. غذاهای حاوی فلفل و سس های تند عامل ایجاد ریفلاکس هستند. لازم به ذکر است که به غیر از فلفل برخی دیگر از طعم دهنده ها هم باعث ایجاد ریفلاکس می شوند. نعنا باعث می شود دریچه معده به مری شل شده و اسید معده وارد مری شود. سیر و پیاز هم می تواند باعث ریفلاکس شوند. بهتر است برای طعم دار کردن غذای خود از ادویه ها و طعم دهنده هایی که برای معده مضر نیستند استفاده کنید.

غذاها و نوشیدنی هایی که باعث ریفلاکس در شما می شوند را بشناسید
افراد با یکدیگر تفاوت دارند. به یاد داشته باشید که غذاها و نوشیدنی هایی که در شما باعث ایجاد ریفلاکس می شوند ممکن است در همه افراد مشکل ایجاد نکنند. سعی کنید برای خود لیستی از خوراکی ها تهیه کنید که باعث ریفلاکس در شما می شوند. مثلا ممکن است که نوشیدن روزی یک فنجان قهوه برای شما مشکلی به وجود نیاورد اما در فرد دیگری همین اندازه قهوه باعث ایجاد مشکل شود. بنابراین باید بدانید که مصرف چه خوراکی هایی در شخص شما باعث ریفلاکس می شوند و از مصرف آنها اجتناب کنید.

آدامس بجوید 
بعضی از پزشکان معتقدند که جویدن آدامس پس از صرف غذا برای پیشگیری از ریفلاکس مفید است. علت این امر آن است که جویدن آدامس باعث ترشح بیشتر بزاق می گردد و بزاق می تواند اسید را خنثی کند و همچنین معده را تحریک می کند که حرکات بیشتری داشته باشد و بتواند غذا را به تکه های کوچک تری تقسیم کرده و کار هضم را تسریع می کند، بنابراین غذا زودتر هضم شده و معده زودتر خالی می شود و بدین ترتیب ریفلاکس هم کمتر می شود. بهتر است بعد از صرف غذا آدامس طعم دار بجوید، البته همان طور که قبلا هم اشاره شد نعنا باعث تشدید ریفلاکس می گردد بنابراین آدامس نعنایی نجوید.

چند نکته قابل توجه 
علاوه بر پرهیز غذایی و نکاتی که به آنها اشاره شد، برای پیشگیری از ریفلاکس به چند نکته توجه کنید: بلافاصله پس از صرف غذا دراز نکشید، سعی کنید بین صرف شام و زمان خواب حداقل سه ساعت فاصله بگذارید. سبک زندگی سالمی داشته باشید مثلا سیگار نکشید زیرا سیگار باعث تشدید ریفلاکس می شود. اضافه وزن و چاقی هم از عوامل ریفلاکس هستند بنابراین اگر دارای اضافه وزن هستید سعی کنید وزن تان را کم کنید. چنانچه با وجود رعایت تمام این نکات باز هم ریفلاکس شما بهبود نیافت حتما به پزشک مراجعه کنید تا برایتان دارو تجویز کند و یا اقدامات درمانی دیگر انجام دهد.