ریفلاکس معده در نوزادان و کودکان

اغلب نوزادان بعد از شیر خوردن مقدار کمی از آن را برمی گرداند حتی ممکن است چند بار در روز این اتفاق بیافتد. اما اگر این حالت با بی قراری کودک، استفراغ های مکرر، کاهش وزن و یا وزن گیری ناکافی همراه باشد می تواند به دلیل مشکلی جدی به نام ریفلاکس یا برگشت اسید معده به مری باشد. 

علائم ریفلاکس معده در نوزادان و کودکان 
- استفراغ های مکرر 
- سرفه طولانی مدت 
- امتناع از نوشیدن شیر یا غذا خوردن 
- گریه و بی قراری پس از شیر خوردن و غذا خوردن یا حتی در حین آن 
- احساس سوزش سر دل، نفخ و درد شکم 

علت ریفلاکس در نوزادان و کودکان
ریفلاکس زمانی اتفاق می افتد که محتویات معده به همراه اسید آن از معده به مری بر می گردد البته گاهی اوقات محتویات و اسید معده به دهان و خارج دهان هم می رسد. اغلب نوزادان مقداری برگشت شیر به دهان دارند و این حالت طبیعی می باشد و علت آن این است که سیستم گوارش آنها هنوز تکامل نیافته است. این حالت ممکن است تا یکسالگی کودک هم به طول بیانجامد. البته اینکه چه مقدار برگشت شیر طبیعی است بستگی به سایر علائم کودک و تشخیص پزشک دارد. علت ریفلاکس در کودکان بالای یک سال نسبت به نوزادان متفاوت است. در بسیاری از موارد این مشکل وقتی به وجود می آید که دریچه بین معده و مری به خوبی منقبض نشده و یا هنگامی که محتویات معده از پایین به دریچه فشار وارد می کنند. 

بیشتر بخوانید: مشکلات شایع تغذیه در کودکان

تشخیص ریفلاکس اسید معده در نوزادان و کودکان
بیشتر اوقات پزشک از طریق شرح حالی که از والدین کودک می گیرد به تشخیص بیماری می رسد و نیازی به روش های تشخیصی دیگر نیست. اما در برخی موارد خاص ممکن است پزشک برای بیمار درخواست برخی آزمایشات و روش های تشخیصی تخصصی نماید مانند: 
- رادیوگرافی با بلع باریم:  این کار یکی از انواع رادیوگرافی است. در این روش مقدار مشخصی از ماده گچی رنگ به کودک داده می شود تا آن را بنوشد. این ماده در رادیو گرافی به راحتی به رنگ سفید مخصوص دیده می شود و باعث می شود پزشک بتواند به خوبی مری، معده و حتی بخش های فوقانی روده کوچک را مورد بررسی قرار دهد و از این طریق هر گونه تنگی یا ضایعه احتمالی را تشخیص دهد. 
- آندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش: در این روش یک لوله باریک و منعطف که انتهای آن دوربین است به داخل قسمت فوقانی دستگاه گوارش یعنی مری، معده و بخش هایی از قسمت فوقانی روده کوچک فرستاده می شود تا پزشک بتواند این قسمت ها را از نظر وجود هر گونه ضایعه به طور مستقیم مورد برررسی قرار دهد. 

درمان ریفلاکس اسید معده در نوزادان و کودکان
معمولا پزشکان در مراحل اولیه بیماری برای درمان فقط چندین توصیه به والدین کودک می کنند. 
♦ توصیه های مهم در درمان نوزادان: 
- سر تخت یا گهواره نوزاد را بالاتر بیاورید.
- پس از شیر خوردن حداقل برای مدت 30 دقیقه کودک را به صورت عمودی بغل کنید. 
- غلیظ کردن شیر با غلات (در کودکانی که با شیشه شیر می خورند) البته نوع غلات و مقدار آن فقط باید توسط پزشک تعیین گردد. 
- تغییر در تعداد دفعات شیر خوردن بنا به توصیه پزشک 
- شروع تغذیه با غذاهای جامد با اجازه پزشک در کودکان بالای 6 ماه

♦ توصیه های مهم در درمان کودکان: 
- تخت خواب کودک را طوری طراحی کنید که سر کودک بالاتر قرار گیرد. 
- تا 2 ساعت پس از صرف غذا اجازه ندهید کودک بخوابد.
- به جای غذا دادن به کودک در 3 وعده، مقدار غذای کمتر در وعده های بیشتر به کودک بدهید. 
- هر گونه غذا یا نوشیدنی که حالت ریفلاکس را در کودک تشدید می کند، محدود کنید. 
- کودک را به انجام تمرینات ورزشی ساده و مرتب تشویق کنید. 

چنانچه ریفلاکس از نوع شدید باشد و با رعایت موارد ذکر شده کنترل نشود پزشک مجبور می شود برای بیمار دارو تجویز کند. داروهای کنترل گاز معده و نفخ مانند سایمیتیکون. گاهی اوقات ممکن است پزشک داروهای کاهنده اسید معده برای کودک تجویز کند. اما تحقیقات هنوز تاثیر این دسته داروها را در بهبود ریفلاکس نوزادان به طور قطعی تایید نمی کند. استفاده از داروهای آنتی اسید و ضد نفخ در کودکان در بیشتر موارد ایمن است اما در مقادیر بالا داروهای آنتی اسید ممکن است عوارضی مانند اسهال داشته باشند. مصرف طولانی مدت آنتی اسید با دوز بالا در کودکان ممکن است باعث افزایش ریسک پوکی استخوان و کمبود ویتامین B12 شود. 
در برخی موارد نادر ممکن است پزشک برای درمان کودک جراحی را توصیه کند. اغلب اوقات درمان های حمایتی و دارویی باعث کنترل بیماری در کودک می شود اما در موارد بسیار کم مانند کودکانی که بر اثر ریفلاکس دچار مشکلات تنفسی، پنومونی ویا مشکلات جدی شده اند درمان از طریق جراحی توصیه می شود. در این جراحی پزشک اعمالی را روی معده و دریچه بین معده و مری انجام می دهد تا مانع بازگشت اسید معده به مری گردد. مانند سایر جراحی ها این جراحی هم ممکن است عوارضی داشته باشد بنابراین بهتر است قبل از عمل با چند پزشک متخصص و مجرب در زمینه مزایا و معایب آن مشاوره نمایید.