همه چیز درباره سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی کیستیک بیماری است که سطوح هورمون های زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نسبت به زنان سالم میزان بیشتری از هورمون های مردانه را تولید می کنند و این عدم تعادل هورمونی باعث بروز بی نظمی در قاعدگی ها و سخت تر شدن شرایط بارداری می شود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک همچنین باعث رویش موهای زائد بر صورت و بدن و ریزش موی سر با الگوی مردانه می شود. این مشکل می تواند با مشکلات سلامتی مزمن مانند دیابت و بیماری قلبی مرتبط باشد.
به طور کلی سندرم تخمدان پلی کیستیک بیماری هورمونی است که زنان در سنین باروری (15-44 سال) را تحت تاثیر قرار می دهد. تقریبا حدود 2.2% تا 26.7% از زنان در این سنین به این سندرم مبتلا می شوند. بسیاری از زنان بدون آنکه مطلع باشند، به این بیماری مبتلا هستند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک تخمدان زنان که اندام تولید مثلی بوده و در تولید استروژن و پروژسترون (تنظیم کنندگان سیکل قاعدگی) نقش دارند، را تحت تاثیر قرار می دهد و مجموعه ای از نشانه ها است که تخمدان ها و فرآیند تخمک گذاری را تحت تاثیر قرار می دهد:
• وجود کیست در تخمدان ها
• سطوح بالای هورمون های مردانه
• قاعدگی های نامنظم یا عدم وجود قاعدگی
طی این سندرم، در تخمدان ها کیست های پر از آب تشکیل می شود و واژه پلی کیستیک نیز به همین معنی است. در این شرایط میزان هورمون های مردانه افزایش می یابد و این افراد تعداد کمتری قاعدگی نسبت به میزان طبیعی تجربه می کنند.

دلایل بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک:
به طور کلی دلیل دقیق این سندرم مشخص نیست. ولی ژنتیک، مقاومت به انسولین و التهاب باعث افزایش سطح هورمون های مردانه شده و از دلایل بروز این مشکل می باشند.

ژنتیک: مطالعات نشان داده اند که این سندرم در اعضای خانواده رایج است و چندین ژن در بروز آن نقش دارند.

مقاومت به انسولین: نزدیک به هفتاد درصد زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک مقاومت به انسولین دارند. در این شرایط بدن انسولین بیشتری تولید کرده و این انسولین با تاثیر بر تخمدان ها باعث افزایش تولید هورمون های مردانه می شود. یکی از دلایل بروز مقاومت به انسولین چاقی است. که هر دو مورد چاقی و مقاومت به انسولین می تواند فرد را مستعد دیابت کند.

التهاب: زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب سطوح بالایی از التهاب را در بدن تجربه می کند. چاقی نیز با افزایش سطح التهاب مرتبط است و مطالعات به این نتیجه دست یافته اند که التهاب باعث افزایش سطوح هورمون های مردانه می شود.

نشانه های رایج سندرم تخمدان پلی کیستیک:
بسیاری از زنان با شروع دوران قاعدگی متوجه این بیماری می شوند و در بعضی از افراد افزایش وزن و عدم توانایی بارور شدن باعث شناخته شدن این بیماری می شود. بسیاری از نشانه های رایج از قرار زیر هستند:

قاعدگی های نامنظم: عدم وجود تخمک گذاری منظم ماهانه باعث اختلال در قاعدگی می شود. به طور کلی بعضی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک  کمتر از هشت بار در طول سال قاعده می شوند.
رویش مو: بیش از 70% از زنان مبتلا به این سندرم رویش موهای زائد صورت و بدن را تجربه می کنند. که به این وضعیت هیرسوتیسم می گویند.
جوش: هورمون های مردانه می توانند باعث چرب شدن پوست صورت نسبت به حالت نرمال شوند و باعث بروز جوش بر صورت، سینه و قسمت بالایی کمر شود.
افزایش وزن: بیش از 80% زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا به چاقی یا اضافه وزن هستند.
ریزش مو با الگوی مردانه: این الگوی ریزش مو در زنان مبتلا به این سندرم باعث نازک شدن تار موی زنان و همچنین ریزش مو در قسمت جلوی سر می شود.
سردرد: تغییرات هورمونی می تواند باعث بروز سردرد در بعضی زنان شود.              

تاثیرات سندروم تخمدان پلی کیستیک بر بدن:                    
نازایی: اولین عامل برای باروری، تخمک گذاری است. نامنظم بودن قاعدگی به واسطه افزایش سطح هورمون های مردانه باعث آزاد نشدن تخمک ها برای شرکت در فرآیند باروری می شود. سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از مهمترین دلایل ناباروری در زنان است.

سندرم متابولیک: نزدیک به هشتاد درصد از زنان مبتلا به این سندرم مبتلا به چاقی یا اضافه وزن هم هستند. ابتلای به چاقی و سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث افزایش خطر بروز دیابت، فشار خون بالا، کاهش HDL (کلسترول خوب) و افزایش LDL (کلسترول بد) می شود.
بروز این فاکتورها با هم را سندرم متابولیک می نامند که باعث افزایش خطر بیماری های قلبی، دیابت و سکته می شود.

آپنه خواب: آپنه خواب به توقف تنفس در حین خواب شبانه گفته می شودکه با اختلال در فرآیند خواب همراه است.
آپنه خواب بیشتر در زنان مبتلا به چاقی و سندروم تخمدان پلی کیستیک اتفاق می افتد. 

سرطان اندومتر: در طول تخمک گذاری، لایه های داخلی داخل رحم ریزش می کند و درصورتی که تخمک گذاری بصورت منظم و ماهانه رخ ندهد لایه داخل ضخیم شده و این ضخامت میتواند خطر سرطان اندومتر را افزایش دهد.

افسردگی: تغییرات هورمونی ونشانه هایی مانند رویش موهای زائد و ریزش مو می تواند تاثیر منفی بر احساسات افراد مبتلا داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به این سندرم مبتلا به افسردگی می شوند.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره سرطان پستان

بارداری و سندرم تخمدان پلی کیستیک:
سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث اختلال در چرخه نرمال قاعدگی می شود و باردار شدن را سخت می کند. بین 70-80 درصد از زنان مبتلا به این سندرم به مشکلات باروری دچار می شوند. این زنان دارای خطر بیشتری برای سقط جنین، فشار خون بالا و دیابت بارداری هستند.

رژیم غذایی و سبک زندگی برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک: 
روش های درمانی این سندرم با تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش وزن، تغییرات رژیمی و ورزش آغاز می شوند. از دست دادن حدود 5-10 درصد از وزن می تواند به تنظیم چرخه قاعدگی و بهبود نشانه های این بیماری کمک کند. این کاهش وزن می تواند در بهبود سطوح کلسترول، کاهش انسولین و کاهش بیماری های قلبی و خطر دیابت کمک کننده باشد.
هر رژیمی که به کاهش وزن شما کمک کند می تواند در بهبود شما موثر باشد. مطالعات دریافته اند که رژیم های کم کربوهیدرات برای کاهش وزن و کاهش سطح انسولین کمک کننده هستند.

مطالعات نشان داده اند که سی دقیقه فعالیت بدنی متوسط برای سه روز در هفته می تواند به زنان دارای اضافه وزن مبتلا به این سندرم کمک کند. کاهش وزن با ورزش می تواند باعث بهبود تخمک گذاری و سطوح انسولین شود. ورزش در صورت همراهی با رژیم غذایی می تواند فواید بیشتری برای افراد داشته باشد و به کاهش وزن بیشتر بیانجامد. 

نتیجه گیری: 
سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث اختلال در چرخه قاعدگی شده و باردار شدن را سخت تر می کند. سطوح بالای هورمون های مردانه می تواند منجر به نشانه هایی مانند رویش مو بر صورت و بدن شود.
تغییرات در سبک زندگی اولین درمان پیشنهادی برای این سندرم است و در اغلب موارد این مداخله کارساز است. کاهش وزن می تواند نشانه های سندرم تخمدان پلی کیستیک را درمان و باعث وقوع باروری در زنان نابارور شود. رژیم غذایی و ورزش های هوازی دو روش موثر در کاهش وزن و در نتیجه کاهش و بهبود نشانه های این سندرم هستند.