تعیین بهترین زمان برای باروری

بارداری هنگامی رخ می دهد که در زمان مناسبی، اسپرم و تخمک با یکدیگر تماس داشته باشند. این دوره به نام "پنجره باروری" در زنان شناخته می شود. زمان پنجره باروری 3 تا 4 روز قبل از تخمک گذاری و بعد از آن می باشد. بنابراین، برای داشتن تجربه ی یک بارداری موفق، زنان باید زمان دقیق تخمک‌گذاری را بدانند. چندین روش برای تشخیص این زمان وجود دارد که در ادامه توضیح داده می شود:
سیکل قاعدگی در اکثر زنان 28 روزه می باشد، اگرچه برخی از آن ها سیکل های کوتاه تر (به عنوان مثال 25 روز) و برخی دیگر، سیکل های طولانی تری (مثلا 35 روز) را تجربه می کنند. برای درک بهتر این مطلب، باید بدانید که چرخه قاعدگی از اولین روز پریود شروع می شود و تا اولین روز قاعدگی بعدی ادامه دارد. نکته مهمی که وجود دارد این است که بر خلاف تصور عموم، زمان آزاد شدن تخمک، لزوما اواسط سیکل نمی باشد. به طور مثال، اگر سیکل 28 روزه منظمی دارید، تخمک گذاری در روز چهاردهم اتفاق می افتد. اما اگر سیکل 25 روزه دارید، تخمک گذاری در روز یازدهم اتفاق می افتد و اگر سیکل 35 روزه دارید، تخمک گذاری در روز بیست و یکم اتفاق می افتد. به عبارتی تخمک گذاری معمولا 14 روز قبل از شروع قاعدگی بعدی اتفاق می افتد و بهترین زمان برقراری رابطه از دو روز قبل از تخمک گذاری تا یک روز بعد از آن می باشد.

توجه به نوع و افزایش مخاط دهانه رحمی نیز، روش دیگری است که تا حدودی می تواند زمان تخمک گذاری را تعیین کند. زمانی که مخاط دهانه رحم افزایش پیدا می کند و نوع ترشحات به شکل ترشحات نازک، کشدار و شفاف یا به عبارتی دیگر "ترشحات سفیده تخم مرغی کش دار" تغییر می کند، نشان دهنده این است که بهترین زمان برای باروری می باشد. بسیاری از زنان تصور می کنند که این نوع مخاط به این معنا است که تخمک گذاری انجام شده و تخمک در حال دفع شدن می باشد، در حالی که این گونه نیست و مخاط کش دار در پاسخ به افزایش سطح استروژن و قبل از تخمک گذاری ایجاد می گردد. بنابراین مشاهده این نوع ترشحات، به معنی بهترین زمان برای ایجاد رابطه جنسی به منظور باروری می باشد.
تغییر و تیره شدن هاله نوک پستان در زمان تخمک گذاری یکی دیگر از اتفاقاتی است که در این دوران رخ می دهد. 
پایش دمای بدن نیز، یکی دیگر از روش هایی است که می توان برای تعیین زمان تخمک گذاری از آن استفاده کرد. دمای پایه ی بدن، دمای بدن در هنگام بیدار شدن است که در طول تخمک گذاری تحت تاثیر تغییرات هورمونی، افزایش می یابد. با یک دماسنج، می توان کوچکترین تغییرات دمای پایه را پایش کرد، تا از این طریق، زمان تخمک گذاری مشخص گردد. 

به خاطر داشته باشید، در صورت داشتن پریودهای نامنظم، پایش دمای پایه ی بدن، بهترین روش ممکن برای پیش بینی روز تخمک گذاری نیست؛ در این حالت، می توان از تست های تخمک گذاری استفاده نمود. 
تست‌های تخمک‌گذاری افزایش سطح هورمونی را ثبت می‌کنند. در واقع چیزی که شما آزمایش می کنید خود فرآیند تخمک گذاری نیست، بلکه یک تغییر هورمونی می باشد که قبل از تخمک گذاری رخ می دهد. حدود 36 ساعت (24 تا 40 ساعت) قبل از تخمک گذاری، افزایش ناگهانی در سطح LH اتفاق می افتد که می توان از طریق نمونه ادرار و کیت LH آن را سنجید. وقتی تست LH مثبت شد، زمان مناسبی برای شروع رابطه جنسی به صورت یک روز در میان است. 

نکته قابل توجه دیگری که می تواند بر بهبود باروری اثرگذار باشد، دمای بیضه ها در آقایان می باشد. بیضه‌ها برای تولید اسپرم، چند درجه خنک‌تر از بقیه بدن هستند، بنابراین هر چیزی که آن‌ها را گرم کند، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. مطالعات نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض گرما می تواند تعداد اسپرم را کاهش دهد. لپ‌تاپ‌ها می‌توانند دمای کیسه بیضه را حدود یک درجه افزایش دهند، که در مدت زمان بسیار کوتاه، گاهی حتی کمتر از 15 دقیقه، می تواند بر تولید اسپرم تاثیر منفی بگذارد. استفاده از لباس زیرها و شلوار های تنگ نیز می تواند صدمات جبران ناپذیری به این اندام وارد کند. بنابراین، آقایان بهتر است هر لباسی را که در آن راحت تر هستند، بپوشند.

زمانی که تصمیم به باردار شدن گرفتید، بهتر است که حداقل یک ماه و ترجیحاً چهار ماه قبل از اقدام به بارداری، استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری و سایر روش های پیشگیری را کنار بگذارید. یک زوج سالم که در زمان مناسب و در پنجره باروری با یکدیگر رابطه داشته باشند، در بهترین حالت 25 درصد در هر ماه شانس برای فرزند دار شدن دارند. به همین دلیل این زمان ممکن است 6 ماه و یا حتی کمی بیشتر طول بکشد. آمارها نشان می دهد در 80 درصد زوج های سالم طی 6 ماه و 90 درصد آنها در عرض 12 ماه لقاح موفق صورت می گیرد. 
تخمک 24 ساعت بعد از آزادسازی قابلیت باروری دارد، اما اسپرم 2 تا 5 روز می تواند در لوله فالوپ زنده بماند. بنابراین احتمال بارداری در دو روز قبل از تخمک گذاری و در روز تخمک گذاری به بالاترین حد خود می رسد. همان طور که پیشتر گفته شد زمان پنجره باروری حدود 8 روز است که از 3 تا 4 روز قبل از تخمک گذاری شروع می شود و تا 3 تا 4 روز بعد از آن ادامه می یابد.

بیشتر بخوانید: مشکلات باروری و راهکارهای مناسب درمان

شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که چرا با اینکه تخمک فقط تا 24 ساعت بعد از آزادسازی زنده است، پنجره باروری تا 4 روز بعد از آن هم تعریف می شود. این زمان، برای زنانی در نظر گرفته شده است که تخمک آنها دیرتر از زمان تخمینی آزاد می گردد و یا قادر به تعیین زمان دقیق تخمک گذاری نیستند. بهتر است در بازه زمانی پنجره باروری، زوجین به صورت یک روز در میان (حداقل 3 بار در هفته) با یکدیگر رابطه داشته باشند. رابطه جنسی روزانه و بیش از حد در این بازه زمانی توصیه نمی گردد، زیرا می تواند سبب خستگی زوجین و کم رنگ شدن رابطه عاطفی بین آنها گردد. از طرفی دیگر به دلیل اینکه اسپرم ها حداقل به مدت 2 روز زنده می مانند، رابطه ی یک روز در میان خللی در ایجاد باروری نمی کند. 

موضوع مهم دیگری که در باروری تاثیر گذار است، سن خانم است. زنان بالای 35 سال در معرض مشکلات بیشتری در ارتباط با باروری قرار دارند. اگر سنین بالای 35 سال دارید و بیش از 6 ماه از تلاش برای بارداری گذشته بود، بهتر است از متخصص زنان در این زمینه کمک بگیرید. البته طی تحقیقاتی که انجام شده است حداقل در 50 درصد زوج هایی که مشکل باروری دارند در نهایت یک عامل مردانه شناسایی می گردد. به همین دلیل توصیه می شود در زوجین با مشکلات باروری، بررسی های پزشکی در مورد هر دو فرد صورت گیرد.