داروی گیاهی برای عفونت ادراری

عفونت ادراری یا UTI عفونت‌ رایجی است که اغلب توسط باکتری های منتقل شده از رکتوم به دستگاه ادراری ایجاد می شود. این عفونت می تواند چندین قسمت از دستگاه ادراری را درگیر کند. اما شایع ترین نوع عفونت ادراری، عفونت مثانه یا سیستیت است. عفونت کلیه (پیلونفریت) نیز نوع دیگری از عفونت‌ دستگاه ادراری محسوب می شود که شیوع کمتری داشته اما از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مقاله شما را با نکات مهمی در رابطه با این بیماری و ترکیبات گیاهی موثر در بهبود آن آشنا خواهیم نمود.

مطالب عنوان شده در این مقاله عبارتند از:

عوامل افزایش دهنده احتمال ابتلا به عفونت‌ های مجاری ادراری
از کجا بفهمیم عفونت ادراری داریم؟
عوارض ابتلا به عفونت مجاری ادراری
کمبود کدام ویتامین باعث عفونت ادراری می شود؟
آیا عفونت ادراری خطرناک است؟
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری چه کنیم؟
چه میوه هایی برای عفونت ادراری خوب است؟
چطور عفونت ادراری را درمان کنیم؟
درمان گیاهی عفونت ادراری
برای عفونت ادراری به کدام دکتر مراجعه کنم؟
زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه

عوامل افزایش دهنده احتمال ابتلا به عفونت‌ های مجاری ادراری 

- جنسیت

عفونت های ادراری در زنان شایع تر هستند؛ زیرا مجرای ادرار آنها کوتاه تر و نزدیک تر به راست روده است. این امر باعث می شود که باکتری ها راحت تر وارد دستگاه ادراری شوند.

فاکتورهای موثر در بروز عفونت ادراری زنان عبارتند از:

- داشتن رابطه جنسی

فعال بودن از نظر جنسی منجر به عفونت های ادراری بیشتر می شود. داشتن شریک جنسی جدید نیز ریسک ابتلا به این عفونت ها را افزایش می دهد.

- روش های پیشگیری از بارداری

انواع خاصی از روش های پیشگیری از بارداری مانند استفاده از دیافراگم ضد بارداری ممکن است خطر عفونت ادراری را افزایش دهند. استفاده از اسپرم کش ها نیز می تواند در بالا بردن ریسک ابتلا موثر باشد.

- یائسگی

پس از یائسگی، کاهش هورمون استروژن باعث ایجاد تغییراتی در دستگاه ادراری می شود. این تغییرات می توانند خطر عفونت ادراری را افزایش دهند.

سایر عواملی که خطر ابتلا به عفونت های ادراری را افزایش می دهند، عبارتند از:

- مشکلات دستگاه ادراری

نوزادانی که با مشکلات مجاری ادراری متولد می شوند ممکن است در ادرار کردن دچار مشکل شوند. در بسیاری از این کودکان، ادرار در مجاری تجمع پیدا کرده و ممکن است موجب ایجاد عفونت شود. 

- انسداد دستگاه ادراری

سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات، موجب انسداد دستگاه ادراری و تجمع ادرار در مثانه می شود؛ در نتیجه خطر عفونت ادراری را افزایش می دهد.

- سرکوب سیستم ایمنی و ابتلا به دیابت

سرکوب سیستم ایمنی و ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند دیابت، دفاع بدن در برابر میکروب ها را تضعیف کرده و خطر ابتلا به عفونت های ادراری را افزایش می دهد.

- استفاده از سوند

افرادی که نمی توانند ادرار کنند باید از لوله ای به نام کاتتر برای ادرار کردن استفاده کنند. استفاده از کاتتر می تواند فرد را مستعد ابتلا به عفونت های مجاری ادراری کند.

- بهداشت ضعیف

عدم شستشوی به موقع و صحیح نواحی ادراری تناسلی، احتمال مبتلا شدن به میکروب ها را افزایش می دهد. 

از کجا بفهمیم عفونت ادراری داریم؟

در علائم عفونت مثانه و کلیه، اندکی تفاوت وجود دارد. 

از علائم عفونت مثانه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن
تکرر ادرار
وجود خون در ادرار
احساس فشار یا گرفتگی در کشاله ران یا پایین شکم

علائم عفونت کلیه نیز عبارتند از:

تب و لرز
کمردرد و یا درد در پهلو ها
حالت تهوع یا استفراغ

عوارض ابتلا به عفونت مجاری ادراری

عفونت های دستگاه ادراری تحتانی در صورتی که به موقع و به درستی درمان شوند، عارضه جانبی خاصی ایجاد نمی کنند. با این حال عدم درمان عفونت های ادراری می تواند مشکلات سلامتی جدی به دنبال داشته باشد.

عوارض عفونت مجاری ادراری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

عفونت های مکرر، به این معنی که شما دو یا چند بار در سال به این عفونت دچار شوید.
آسیب دائمی کلیه ناشی از عفونت کلیه به دلیل عفونت ادراری درمان نشده.
زایمان نوزاد کم وزن یا نارس در هنگام بروز عفونت ادراری در دوران بارداری.
تنگی مجرای ادرار در مردان ناشی از عفونت های مکرر مجرای ادرار.
سپسیس؛ به خصوص اگر عفونت از مجرای ادرار به کلیه ها برسد.

کمبود کدام ویتامین باعث عفونت ادراری می شود؟

تحقیقات نشان می دهند که عفونت ادراری مکرر یا راجعه معمولا با کمبود ویتامین D مرتبط است. زنانی که کمبود ویتامین D دارند نسبت به سایرین بیشتر در معرض عفونت ادراری شدید هستند. 

آیا عفونت ادراری خطرناک است؟

اگر علائمی مانند تب، لرز یا حالت تهوع را تجربه می کنید، بهتر است فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین اگر باردار هستید، مبتلا شدن به عفونت ادراری می تواند نگران کننده باشد. بنابراین در صورت داشتن هرکدام از علائم عنوان شده در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید.

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری چه کنیم؟

- مایعات، به خصوص آب زیاد بنوشید.

نوشیدن آب به رقیق شدن ادرار کمک می کند و باکتری ها را قبل از ایجاد عفونت، از دستگاه ادراری خارجی می کند. 

- در هنگام شستشوی نواحی ادراری تناسلی، خود را از جلو به عقب بشویید.

این کار به جلوگیری از گسترش باکتری از مقعد به واژن و مجرای ادرار کمک می کند.

- بلافاصله پس از رابطه جنسی مثانه خود را خالی کنید.

بهتر است برای جلوگیری از بروز عفونت، بعد از برقراری رابطه جنسی ادرار کرده و آب بنوشید تا به شستشوی باکتری ها کمک کنید.

- روش پیشگیری از بارداری خود را تغییر دهید.

دیافراگم ها و کاندوم های حاوی اسپرم کش می توانند به رشد باکتری ها کمک کنند.

چه میوه هایی برای عفونت ادراری خوب است؟

زغال اخته، تمشک و انواع توت ها به مبارزه با باکتری ها کمک می کنند. این میوه ها از اتصال میکروب ها به دیواره مجاری ادراری جلوگیری می کنند. پرتقال و آب انار نیز سلامت دستگاه ادراری را تقویت کرده و از بدن در برابر میکروب ها محافظت می کنند. 

چطور عفونت ادراری را درمان کنیم؟

درمان اصلی عفونت های ادراری آنتی بیوتیک است که اغلب به صورت خوراکی تجویز شده و بسته به نوع باکتری یا بر اساس محل درگیری و عفونت، توسط پزشک متخصص انتخاب می شود. دوره درمان عفونت ادراری نیز بسته به شرایط عمومی بیمار و نیز علائم آن متغیر است. در اغلب موارد انتخاب دارو و مدت درمان بر اساس علائم و به صورت تجربی انتخاب می شود.

در عفونت مثانه و پیشابراه حدود 3 روز و در عفونت های بالاتر 7 تا 14 روز برای مصرف آنتی بیوتیک تجویز می شود. در موارد خاص مانند سن بالای بیمار،  بروز تب شدید یا احتمال سپتیسمی یا وجود بیماری های زمینه ای مانند دیابت و دیگر بیماری های تضعیف کننده ایمنی بدن، نیاز به بستری و دریافت آنتی بیوتیک های وریدی خاص باید در نظر گرفته شود.

به علت شیوع بالای عفونت های ادراری و مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها، احتمال بروز مقاومت باکتریایی افزایش پیدا می کند. به طوری که پزشکان مجبورند گاهی داروهای جدیدتری برای درمان این بیماری تجویز کنند.

از طرف دیگر مصرف مداوم آنتی بیوتیک علاوه بر عوارضی چون آسیب به معده، کلیه و کبد با از بین بردن میکروب های مفید دستگاه گوارش، زمینه را برای رشد میکروب های فرصت طلب در دستگاه گوارش ایجاد کرده و باعث بروز سوء جذب غذا و بیماری های دیگر می شوند. به همین خاطر توجه به درمان های غیر آنتی بیوتیکی در عفونت های ادراری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و مصرف داروهای گیاهی اهمیت بالایی پیدا کرده است.

درمان گیاهی عفونت ادراری

مصرف یکسری از گیاهان دارویی و خوراکی های طبیعی می تواند به بهبود سریعتر و پاکسازی دستگاه ادراری کمک کند. . در ادامه متن به بررسی مزایای هرکدام از آنها به شکل جداگانه می پردازیم:

- جعفری

یکی از درمان‌های خانگی محبوب برای عفونت های ادراری، چای جعفری است. جعفری سرشار از آنتی اکسیدان است و با داشتن خاصیت ضد باکتریایی، از مانند اشریشیا کلی یا coli . E جلوگیری می کند. به علاوه جعفری از خاصیت ادرارآوری برخوردار است و بنابراین تا حدی به دفع باکتری های عامل عفونت ادراری از دستگاه ادراری کمک می کند.

- زغال اخته

زغال اخته شاید شناخته شده ترین درمان طبیعی برای عفونت ادراری باشد و بسیاری از افراد در صورت تجربه عفونت، به آن روی می آورند. زغال اخته با جلوگیری از اتصال باکتری ها به دیواره های مجاری ادراری، از رشد و تکثیر آن ها و شدت یافتن بیماری ممانعت می کند.

- گیاه دم اسب

این گیاه اثر مدر خفیفی دارد و در درمان پیلونفریت، عفونت های دستگاه ادراری و دفع سنگ کلیه موثر است. گیاه دم اسب گردش خون در کلیه ها را افزایش داده و از این طریق ترشح ادرار را زیاد می کند. 

- مدریک

مدریک یک قرص گیاهی برای عفونت ادراری است که بر پایه عصاره دم اسب فرموله شده و مصرف روزانه آن موجب ضدعفونی مجاری ادراری می شود.

- چای سبز

چای سبز غنی از ترکیبات گیاهی به نام پلی فنول است که این ترکیبات به دلیل داشتن اثرات ضد میکروبی و ضد التهابی قوی شناخته شده هستند. اپی گالوکاتچین (EGC)، ترکیبی در چای سبز است که اثر ضد باکتریایی قوی علیه سویه های E. coli دارد و ممکن است اثربخشی انواع خاصی از آنتی بیوتیک ها را که اغلب برای درمان عفونت ادراری استفاده می شوند، موثر باشد. معمولا یک لیوان (240 میلی گرمی) چای سبز دم کرده حاوی 150 میلی گرم اپیگالوکاتچین است. مطالعات نشان می دهند که حتی دوز های کم اپیگالوکاتچین می تواند در پیشگیری از رشد باکتری ها در مجاری ادراری جلوگیری کند. بنابراین اگر به طور مکرر به عفونت مجاری ادراری مبتلا می شوید حتما روزانه یک لیوان چای سبز مصرف کنید تا تعداد دفعات ابتلا کاهش یابد.

- زیره سبز

زیره از گیاهان معطری است که فعالیت ضد باکتریایی داشته و علیه برخی از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی و برخی از گونه های مخمرها از جمله کاندیدا آلبیکنس مورد استفاده قرار می گیرد. 

- سنکل

سنکل یک داروی گیاهی ضد عفونت ادراری است که در درمان عفونت های ادراری ناشی از سنگ کلیه کاربرد دارد. مصرف این داروی گیاهی، موجب کاهش التهاب مجاری ادراری و از بین رفتن باکتری های عفونت زا می شود.

- سیر

مطالعات اخیر نشان می ‌دهند که سیر واقعا می‌تواند چندین گونه از باکتری‌ های بیماری ‌زای مرتبط با عفونت‌های دستگاه ادراری را از بین ببرد. به طور معمول، برای پیشگیری از عفونت ادراری، مصرف حدود یک حبه سیر در روز توصیه می شود.

- گزنه

گزنه یک ادرارآور طبیعی و ضد میکروبی است که برای عفونت های مجاری ادراری به کار می رود. این گیاه با کمک به افزایش حجم ادرار، به شستشوی باکتری ها از طریق دستگاه ادراری کمک می کند.

- عصاره اورتیکا

این شربت یک داروی گیاهی برای رفع عفونت ادراری است که نه تنها به ضد عفونی مجاری ادراری کمک می کند، بلکه در درمان سنگ کلیه و مثانه نیز مفید است. اورتیکا با اثر بر فعالیت باکتری اشریشیاکلی (عامل اصلی عفونت ادراری) و جلوگیری از تشکیل کلنی آن ها، موجب بهبود عفونت های ادراری می شود.

- کرن بری

کرن بری یکی از میوه های هم خانواده بلوبری و تمشک است که غنی از آنتی اکسیدان ها بوده و مصرف آن به پیشگیری از ابتلا به عفونت های ادراری و بهبود عفونت های ادراری مکرر کمک می کند. استفاده از این میوه مانع از چسبیدن باکتری های عفونت زا به مجاری ادراری می گردد.

- کرن فیکس

این داروی گیاهی برای عفونت و سوزش ادرار، بر پایه عصاره کرن بری فرموله شده و مصرف آن مانع از چسبیدن باکتری های گرم منفی به دیواره های مجاری ادراری می شود. کرن فیکس در کاهش علائم شدید عفونت های ادراری نیز نقش بسزایی دارد.

- کرن بری شاری

یک قرص گیاهی برای عفونت مجاری ادراری است که جهت پیشگیری از ابتلا به آن و همچنین برطرف نمودن علائم ناشی از این بیماری در بزرگسالان کاربرد دارد. 

- کرن بری هربالیو

مصرف روزانه این قرص گیاهی عفونت ادراری، نه تنها به بهبود عفونت مجاری ادراری کمک می کند، بلکه در پیشگیری از سنگ کلیه، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت قلب و عروق اثربخش است. 

- گیاه سنتاریوم

سنتاریوم یک گیاه دارویی مهم است که در طب سنتی برای درمان بیماری های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این گیاه برای درمان عفونت های ادراری، بهبود آسیب های وارد شده به کلیه در افراد مبتلا به دیابت (نفروپاتی دیابت)، بی اشتهایی و سوءهاضمه استفاده می‌شود.

- کانفرون

کانفرون یک داروی گیاهی برای عفونت ادراری است که از 3 گیاه سنتاریوم، ریشه انجدان و برگ رزماری تشکیل شده است. گیاهان استفاده شده در این محصول اثرات ضد التهابی، ادرار آور، ضد باکتریایی، ضد اسپاسم و ضد چسبندگی (به مجاری ادراری) دارند و در رفع مشکلات مرتبط با عفونت ادراری از اثربخشی بالایی برخوردارند. مصرف این دارو در سه ماه اول بارداری مجاز بوده و باعث بروز ناهنجاری جنینی نمی شود.

برای عفونت ادراری به کدام دکتر مراجعه کنم؟

در صورت داشتن هر کدام از علائم عنوان شده در این مقاله، بهتر است برای جلوگیری از شدت یافتن بیماری و آسیب به کلیه ها، سریعا به پزشک متخصص داخلی و یا متخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه فرمایید.

سخن آخر

عفونت ادراری یکی از مشکلات شایعی است که در اغلب موارد زنان و کودکان را درگیر می کند. این بیماری با علائم آزار دهنده ای همچون سوزش و تکرر ادرار و یا حالت تهوع و کمردرد همراه است. خط اول درمان عفونت ادراری استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی است. اما مصرف مداوم آنتی بیوتیک ها به خصوص در افرادی که دچار عفونت مکرر هستند، موجب مقاومت آنتی بیوتیکی و آسیب به ارگان های داخلی می شود. به همین جهت امروزه مصرف داروهای گیاهی برای پیشگیری و بهبود این عفونت ها کاربرد بسیاری پیدا کرده است. مصرف گیاهانی چون زیره سبز، گزنه، دم اسب، چای سبز و یا استفاده از توت ها، زغال اخته، پرتقال، سیر و یا مکمل های جایگزین نقش بسزایی در بهبود سلامت مجاری ادراری دارد. 

مطالب ارائه شده در این مقاله براساس متون منتشر شده در پایگاه های معتبر علمی Maya Clinic، NHS و Cleveland Clinic و با نظارت دکتر داروساز محمد امین کربلایی گردآوری شده است. 

در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با مکمل های گیاهی موثر در پیشگیری و بهبود عفونت های ادراری می توانید با کارشناسان مجرب داروخانه آنلاین داروکده از طریق تماس تلفنی در ارتباط باشید.