آشنایی با گیاهان دارویی موثر در افزایش قوای ج ن س ی (قسمت دوم)

عوامل مختلفی از جمله تنش‌های روانی، تغذیه نامناسب، عدم تحرک کافی، شرایط آب‌ و هوایی نامساعد، افزایش سن و ابتلا به برخی از بیماری ها می توانند در کاهش میل و بروز اختلالات ج ن س ی  اثر گذار باشند. با توجه به نقش روابط ج ن س ی در زندگی افراد، بهره گیری از راهکارهای درمانی مناسب به منظور بهبود عملکرد ج ن س ی حائز اهمیت است. در این بین گیاهان دارویی به عنوان منبعی شگرف مورد توجه هستند. البته بهتر است استفاده از این گیاهان، با احتیاط و کسب اطلاعات کافی همراه باشد، تا علاوه بر مشاهده اثرات مناسب، از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود. این گیاهان‌ به عنوان مکمل‌های موثر در افزایش قوای ج ن س ی، در مواردی که نیاز به مداخله دارویی باشد، نباید جایگزین داروی تجویزی توسط پزشک متخصص گردند و استفاده از آن‌ها به عنوان مکمل‌های کمک درمانی مورد تایید است.

در این مقاله از مجله‌ی داروکده به آشنایی با برخی گیاهان موثر در افزایش قوای ج ن س ی می‌پردازیم.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد سایر  گیاهان موثر در بهبود عملکرد ج ن س ی می‌توان به قسمت اول این مقاله مراجعه نمود.

گونه‌های اپیمدیوم (.Epimedium spp)
از برگ‌ها و سرشاخه‌های هوایی گیاه اپیمدیوم در طب سنتی چین به منظور افزایش میل ج ن س ی، رفع خستگی، افزایش سطح انرژی، درمان روماتیسم، بهبود علائم یائسگی، تعدیل عملکرد سیستم ایمنی، بهبود عملکرد قلبی، مقابله با افسردگی، پیشگیری و درمان پوکی استخوان استفاده می‌شود. مطالعات حاضر درباره‌ی این گیاه و جز فعال فلاونوییدی آن یعنی ایکارین، به اثرات بیولوژیکی متنوعی شامل تقویت قوای ج ن س ی، درمان اختلالات ج ن س ی، تحریک تولید و ارتقای کیفیت اسپرم و تنظیم هورمونی اشاره دارد. ایکارین با اثر گذاری بر میزان ترشح نیتریک اکسید و افزایش جریان خون در اندام ج ن س ی، در درمان اختلال ن ع و ظ موثر است. این گیاه علاوه بر مردان در زنان نیز، دارای اثرات مشهودی در افزایش میل ج ن س ی می‌باشد. تعیین دوز مناسب استفاده از اپیمدیوم به عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت سلامتی و میزان اختلال بستگی دارد، اما به طور معمول در مطالعات، دوز 250 میلی‌گرم تا 1000 میلی‌گرم در روز و به مدت 6 ماه استفاده شده‌است. مصرف این مقدار گیاه، به راحتی تحمل می‌شود و عوارض جانبی خاصی به دنبال ندارد. اما در صورت استفاده طولانی مدت از دوزهای بالا، ممکن است عوارضی مانند سرگیجه، استفراغ، تعریق، خشکی دهان، اسپاسم، آریتمی و مشکلات تنفسی مشاهده گردد. مصرف اپیمدیوم به دلیل اثرات شبه استروژنیک در افراد مبتلا به سرطان‌های وابسته به هورمون و فیبروئید رحمی توصیه نمی‌شود. همچنین به دلیل عدم وجود مستندات علمی کافی، استفاده از فرآورده‌های حاوی این گیاه، در بانوان باردار و یا شیرده مجاز نمی‌باشد. گیاه اپیمدیوم ممکن است با داروهای ضد انعقاد خون، داروهای کاهنده‌ی فشار خون و مهار کننده‌های 5- فسفو دی استراز تداخل داشته باشند. از این رو بهتر است در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف مکمل‌های حاوی این گیاه، با پزشک ‌یا داروساز مشورت نمایید.

تونکات علی (Eurycoma longifolia):
گیاه تونکات علی یا جینسنگ مالزیایی، بومی جنگل‌های جنوب شرقی آسیا است. از ریشه‌ی این گیاه در اندونزی، مالزی و ویتنام جهت درمان مالاریا، بهبود ناباروری، درمان اختلالات ن ع وظ، افزایش میل ج ن س ی و ارتقای عملکرد بدنی استفاده می‌شود. کواسینوئیدها، به عنوان دسته ترکیبات فعال بیولوژیکی موجود در این گیاه مسئول بسیاری از خواص آن به شمار می‌روند. در مطالعات مصرف روزانه 300 میلی‌گرم از عصاره این گیاه، به مدت 12 هفته باعث افزایش میل ج ن س ی و بهبود عملکرد ج ن س ی، تحریک تولید و ارتقای کیفیت اسپرم شده‌ است. امروزه، بیشتر مطالعات به بررسی اثرات ضد مالاریا و ضد سرطان این گیاه معطوف شده‌ است. استفاده روزانه از 200 تا 400 میلی‌گرم عصاره‌ی این گیاه، در جهت افزایش قدرت فیزیکی، افزایش میل ج ن س ی و درمان اختلالات ج ن س ی مرسوم است. مصرف مکمل‌های حاوی تونکات علی، در دوزهای متداول تا حداکثر 9 ماه ایمن است و تنها در برخی افراد به بی‌خوابی، بی‌قراری و تحریک پذیری منجر می‌گردد. مصرف این گیاه سبب کاهش فراهمی زیستی داروی پروپرانولول می‌گردد. در افراد مبتلا به سرطان پروستات مصرف فرآورده‌های حاوی گیاه بهتر است، با صلاحدید پزشک انجام شود.

شنبلیله (Trigonella foenum-graceum)
دانه‌های رسیده و خشک شده، اندام دارویی شنبلیله را تشکیل می‌دهند. با توجه به سابقه‌ی مصرف گسترده شنبلیله و ارزش درمانی فراوان آن، امروزه تحقیقات زیادی بر روی این گیاه انجام شده‌ است. از جمله برجسته‌ترین اثرات فارماکولوژیکی این گیاه می‌توان به توانایی کاهش ‌یا کنترل قند خون، بهبود ضعف و بی‌اشتهایی، شیر افزایی و کاهش چربی خون اشاره کرد. ساپونین‌های استروئیدی شنبلیله پیش ساز هورمون‌های ج ن س ی استروژن و تستوسترون و از مهم‌ترین منابع تولید این هورمون‌ها می‌باشند. مصرف روزانه 300 میلی‌گرم از عصاره‌ی شنبلیله در زنان، باعث افزایش میل و رضایت ج ن س ی شده‌ است. همچنین مصرف این گیاه می‌تواند در کاهش علائم قاعدگی موثر باشد. مصرف روزانه 600 میلی‌گرم از عصاره‌ی شنبلیله در مردان، باعث بهبود وضعیت ج ن س ی، ن ع و ظ و همچنین افزایش میل ج ن س ی و افزایش سطح تستسترون شده‌ است. استفاده از مکمل‌های حاوی این گیاه حداکثر به مدت 6 ماه ایمن بوده و عوارض خاصی در پی ندارد. تنها در موارد معدودی، به دنبال مصرف فرآورده‌های حاوی شنبلیله، مشکلات خفیف گوارشی، واکنش‌های آلرژیک، تغییر رنگ و بوی ادرار مشاهده شده‌ است. در زنان باردار به علت اثرات تحریکی رحم و سقط آوری از مصرف مقادیر زیاد دانه‌ی گیاه اجتناب شود. مکمل‌های حاوی شنبلیله ممکن است با داروهای ضد انعقاد خون، داروهای کاهنده‌ی قند خون و فرآورده‌های حاوی آهن تداخل داشته باشند. از این رو بهتر است در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف مکمل‌های حاوی این گیاه، با پزشک ‌یا داروساز مشورت نمایید.

جهت آشنایی با مکمل های جنسی بانوان اینجا کلیک کنید.

آشوگاندا (Withania somnifera)
گیاه دارویی آشوگاندا به دلیل بروز خواص بیولوژیکی متنوع مانند اثرات افزاینده‌ی میل ج ن س ی، ضد افسردگی، ضد اضطراب، افزایش سطح انرژی، بهبود حافظه، محافظت کننده قلبی، تعدیل سیستم ایمنی و آداپتوژنی، کاربرد گسترده‌ای دارد. ریشه‌ی گیاه سرشار از ترکیباتی به نام ویتانولیدهاست که مسئول بسیاری از این خواص است. در مطالعات، به اثرات مفید استفاده از این گیاه در افزایش قوای ج ن س ی، بهبود ناتوانی‌های ج ن س ی (کمبود تمایلات ج ن س ی، ن ع و ظ، ا ن ز ا ل غیر طبیعی)، افزایش تعداد و تحرک اسپرم اشاره شده‌ است. همچنین، اثربخشی مکمل‌های حاوی این گیاه، در افزایش میل ج ن س ی و بهبود اختلال عملکرد ج ن س ی زنان نیز تایید شده‌ است. مقدار عصاره‌ی گیاه بکار رفته در این پژوهش‌ها، 600 میلی‌گرم به مدت 60 روز بوده‌ است. دوز مجاز مصرف روزانه‌ی ایمن و بدون مشاهده‌ی عوارض جانبی جدی، برای پودر ریشه‌ی گیاه 5 گرم و به مدت 90 روز است. دوزهای بالاتر از این مقدار می‌تواند عوارضی مانند ناراحتی معده، اسهال و استفراغ ایجاد کند. فرآورده‌های حاوی آشوگاندا ممکن است با داروهای آرام بخش و ضد افسردگی، سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی و داروهای تیروئیدی تداخل داشته باشد. از این رو بهتر است در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف مکمل‌های حاوی این گیاه، با پزشک ‌یا داروساز مشورت نمایید.

زعفران (Crocus sativus)
زعفران ‌یکی از گرانبها ترین محصولات کشاورزی جهان است که بخش عمده‌ی آن در ایران تولید می‌گردد و به عنوان ادویه و گیاه دارویی محبوبیت فراوانی دارد. زعفران، به عنوان یک گیاه شادی افزا، قاعده آور، سقط آور و افزاینده‌ی میل ج ن س ی کاربرد سنتی دارد. با تحلیل یافته‌های حاصل از مطالعات حیوانی و بالینی متعدد، امروزه این گیاه در درمان افسردگی، افزایش قوای ج ن س ی و درمان ناتوانی‌های ج ن س ی (کمبود تمایلات ج ن س ی، ن ع وظ و ا ن ز ا ل غیرطبیعی) استفاده می‌شود. کروسین و سافرانال از اجزای اصلی زعفران، با مهار باز جذب دوپامین، نورآدرنالین و سروتونین، سبب بروز اثرات ضد افسردگی و بهبود اختلالات ج ن س ی متأثر از آن می‌گردند. اثربخشی زعفران در افزایش میل ج ن س ی، افزایش رضایتمندی از رابطه و بهبود اختلال ج ن س ی تایید شده‌ است. مقدار پودر گیاه بکار رفته در این پژوهش‌ها، از 30 میلی‌گرم به مدت 4 هفته تا 200 میلی‌گرم به مدت 10 روز متغیر بوده‌ است. با توجه به مطالعات پیشین، دوز مجاز مصرف روزانه‌ی ایمن و بدون مشاهده‌ی عوارض جانبی جدی، برای پودر گیاه زعفران 5 گرم است. دوزهای بالاتر از این مقدار می‌تواند عوارضی مانند گیجی، تهوع، بی‌قراری، اسهال، استفراغ، خونریزی رحمی و زردی پوست ایجاد کند. فرآورده‌های حاوی زعفران ممکن است با داروهای ضد انعقاد خون و داروهای ضد افسردگی تداخل داشته باشد. از این رو بهتر است در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف مکمل‌های حاوی این گیاه، با پزشک ‌یا داروساز مشورت نمایید.

دارچین (Cinnamomum verum)
ادویه معطر دارچین، از پوست گونه‌های مختلف درخت دارچین بدست ‌می آید. از دارچین در درمان بی‌اشتهایی، مشکلات سوءهاضمه، نفخ، قند خون بالا و ناتوانی ج ن س ی استفاده می‌شود. این گیاه دارویی به ویژه در افراد دیابتی، سبب افزایش سطح تستوسترون، ارتقای کیفیت اسپرم و در نتیجه افزایش قدرت باروری می‌گردد. مصرف دارچین، در ورزشکارانی که سطح هورمون‌های ج ن س ی آن‌ها به دلیل تمرینات استقامتی طولانی مدت کاهش یافته‌ است، می‌تواند سبب بازگشت مقدار این هورمون‌ها به حالت طبیعی شود و در نهایت به افزایش قدرت فیزیکی منجر گردد. دوز مجاز مصرف روزانه‌ی ایمن و بدون مشاهده‌ی عوارض جانبی جدی، برای پودر دارچین 4 گرم و تا 12 هفته است. در صورت استفاده از مقادیر بالاتر ممکن است، خواب آلودگی، سر درد و واکنش‌های آلرژیک پوستی مشاهده شود. استفاده از مقادیر ادویه‌ای در طولانی مدت بلامانع است، اما در افراد مبتلا به زخم معده و اثنی عشر بهتر است، مصرف این ادویه محدود شود. مکمل‌های حاوی دارچین ممکن است با داروهای ضد انعقاد خون و داروهای کاهنده‌ی قند خون تداخل داشته باشند. از این رو بهتر است در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف مکمل‌های حاوی این گیاه، با پزشک ‌یا داروساز مشورت نمایید.

زنجبیل (Zingiber officinale)
زنجبیل، به عنوان یک درمان موثر در تهوع، نفخ، سوءهاضمه، کرامپ‌های قاعدگی و همچنین پیشگیری از بیماری حرکت بکار می‌رود. در مطالعات حیوانی، اثربخشی عصاره‌ی این گیاه در درمان اختلال ن ع و ظ، افزایش سطح تستوسترون، افزایش تعداد و تحرک اسپرم مشاهده شده‌است. دوز مجاز مصرف روزانه‌ی ایمن، برای پودر زنجبیل 4 گرم است. در صورت استفاده از مقادیر بالاتر، اختلالات خفیف گوارش و افزایش زمان انعقاد خون مشاهده می‌شود. در افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا و اختلالات انعقادی بهتر است، مصرف این ادویه محدودتر گردد. مکمل‌های حاوی زنجبیل ممکن است با داروهای کاهنده‌ی قند خون و ضد انعقاد خون تداخل داشته باشند. از این رو بهتر است در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف مکمل‌های حاوی این گیاه، با پزشک ‌یا داروساز مشورت نمایید.

جهت آشنایی با مکمل های جنسی آقایان اینجا کلیک کنید.

گل سرخ (Rosa damascena)
گل سرخ از دیرباز، به عنوان گیاهی شادی افزا، ضد افسردگی، ضد اضطراب، افزاینده میل ج ن س ی در زنان و مردان مطرح بوده است. امروزه از این گیاه اثرات پیشگیری از آلزایمر، ضد التهاب، ضد درد، آنتی اکسیدان، ضد سرطان و ضد میکروب گزارش شده‌است. مطالعاتی نیز پیرامون اثرات این گیاه در بهبود اختلال عملکرد ج ن س ی ناشی از درمان با مهارکننده‌های بازجذب سروتونین در زنان و مـردان مبـتلا به افسردگی انجام شده‌ است. این پژوهش‌ها به ارتباط میان مصرف مکمل‌های حاوی گل سرخ و کاهش شدت افسردگی، افزایش میل ج ن س ی و بهبود ناتوانی ج ن س ی اشاره داشته‌اند. همچنین، اثربخشی فرآورده‌های حاوی گل سرخ در مردان بیش از زنان مشهود است.

تحقیقاتی نیز در رابطه با استفاده از محصولات تهیه شده از این گیاه در بهبود اختلال عملکرد ج ن س ی مصرف کنندگان مواد مخدر، انجام شده‌است. بر اساس این نتایج در مردان، کاهش اختلال ن عـ و ظ، بالا رفتن سطح تستوسترون و افزایش میل ج ن س ی به طور معناداری بهبود یافته‌است. در زنان نیز، افزایش میل، تحریک پذیری، ارگاسم و رضایت ج ن س ی قابل مشاهده‌ است. در استفاده از دوزهای معمول این گیاه، هیچ گونه عارضه‌ی جانبی جدی گزارش نشده‌ است. مکمل‌های حاوی گل سرخ ممکن است با داروهای آرام بخش و ضد افسردگی تداخل داشته باشد.از این رو بهتر است، در صورت استفاده از داروهای فوق، قبل از مصرف مکمل‌های حاوی این گیاه، با پزشک ‌یا داروساز مشورت نمایید.