آیا شما هم به "اختلال خوردن" مبتلا هستید؟

اگر شما هم از افرادی هستید که ناگهان حجم زیادی از غذا – بدون توجه به احساس سیری – میل می کنید و بعد از آن عذاب وجدان می گیرید بهتر است این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
در این مقاله قصد داریم با هم "binge eating disorder"  یا به اختصار BED که یکی از اختلالات غذا خوردن هست را بررسی کنیم. این اختلال غذا خوردن در 2 درصد مردم جهان وجود دارد، بنابراین اختلال شایعی محسوب می شود و لازم است در صورت وجود به سرعت تشخیص داده شود.
از آنجایی که اختلالات تغذیه و غذا خوردن فقط مربوط به غذا نیست، به همین دلیل این دسته از اختلالات به عنوان اختلالات روانپزشکی شناخته می شوند. معمولا این اختلالات در افرادی اتفاق می افتد که از غذاخوردن به عنوان روشی برای مقابله با یک مشکل عمیق تر یا یک وضعیت روانی دیگر، مانند اضطراب یا افسردگی استفاده می کنند.

علائم اختلال Binge eating کدام است؟
افراد مبتلا به BED ممکن است حتی اگر گرسنه نباشند "مقدار زیادی غذا"  را در "مدت زمان کمی" مصرف کنند. غالبا شرایط روانی فرد به عنوان یک محرک باعث این دوره های پرخوری می شود. بعد از یک دوره ی پرخوری عصبی معمولا فرد احساس شرمندگی و عذاب وجدان می کند، البته در برخی موارد فرد مدت کوتاهی احساس آرامش و آسودگی خاطر نیز دارد.
برای اینکه BED در یک فرد تشخیص داده شود لازم است حداقل 3 مورد از علائم زیر در فرد وجود داشته باشد:
1. سرعت غذا خوردنتان بیشتر از حد نرمال است.
2. تا زمانی که معده به طرز ناراحت کننده ای پر شود به خوردن ادامه می دهید.
3. بدون احساس گرسنگی مقدار زیادی غذا می خورید.
4. به دلیل احساس خجالت و شرمندگی ترجیح می دهید تنها غذا بخورید.
5. نسبت به خودتان احساس گناه یا تنفر دارید
افرادی که مبتلا به BED هستند معمولا درباره ی پرخوری، شکل بدن و  وزنشان احساس نارضایتی و ناراحتی دارند.

باید به این نکته هم اشاره کنیم که برخی افراد در مناسبت های مختلف (مثل عید، تعطیلات، شب یلدا و ...) ممکن است در یک وعده ی غذایی زیاده روی کنند، با این حال حتی اگر چند مورد از علائم بالا را نیز داشته باشند با قاطعیت کامل نمی توان گفت این افراد مبتلا به BED هستند! برای تشخیص لازم است فرد به مدت 3 ماه پی در پی حداقل یک دوره ی Binge eating در هفته داشته باشد.
یکی دیگر از مشخصه های مهم BED این است که فرد برای جبران دوره ی پرخوری خود هیچ تلاشی نمی کند. به این معنی که برخلاف اختلال "بولیمیا" فرد سعی نمی کند با استفراغ یا ورزش سخت و یا استفاده از ملین ها کالری خورده شده را جبران کند.
دسته بندی این بیماری از "خفیف" که شامل 1 تا 3 دوره ی پرخوری در هفته و "شدید" که شامل بیشتر از 14 دوره ی پرخوری در هفته است را شامل می شود.
با توجه به اینکه این دوره های پرخوری در افزایش دریافت کالری فرد تاثیر دارند معمولا وزن این افراد بیشتر از حد نرمال است و  بنابراین عوارض BED با عوارض چاقی هم پوشانی دارند: سندرم تخمدان پلی کیستیک، مشکلات باروری، دیابت نوع 2، بیماری های قلبی و عروقی، سرطان و ...

چه چیزی باعث اختلال Binge eating می شود؟
• ژنتیک: افراد مبتلا به BED ممکن است نسبت به دوپامین بسیار حساس باشند. دوپامین یک ماده ی شیمیایی در مغز است که مسئول احساس شادی و پاداش می باشد. برخی شواهد هم نشان میدهند احتمال به ارث رسیدن BED بسیار زیاد است.
• جنسیت: BED در خانم ها شایع تر از آقایان است.
• تغییر در ساختار مغز: ممکن است افراد مبتلا به این اختلال تغییری در ساختار مغزی خود داشته باشند که باعث خود کنترلی پایین و افزایش پاسخ به غذا می شود.
• سایز بدن: تقریبا 50 درصد از افراد مبتلا به BED چاق هستند و  20 تا 50 درصد از افرادی که در صدد جراحی های لاغری هستند دارای معیار های ابتلا به BED می باشند. دقت کنید که افزایش وزن هم میتواند یکی از دلایل BED و هم یکی از عوارض آن باشد.
• شکل بدن: این افراد معمولا نظر مثبتی نسبت به شکل بدنی خود ندارند! نارضایتی از شکل بدن و اندام ها، رژیم گرفتن و در نهایت پرخوری می توانند باعث ایجاد یک سیکل معیوب منتهی به binge eating شود.
• ضربه ی روحی: اتفاقات پر استرس زندگی مثل مرگ یکی از افراد نزدیک، شکست در یک مسئله ی مهم، جدایی از یکی از بستگان، تصادف، مورد سوء استفاده واقع شدن همگی می توانند از عوامل خطر ابتلا به BED باشند.
• دیگر مشکلات روحی و روانی: تقریبا 80 درصد از افراد مبتلا به BED همزمان مبتلا به یکی از بیماری های روانی دیگر مثل افسردگی، اختلال دو قطبی، فوبیا، اضطراب و ... نیز هستند.
وقوع یک دوره ی پرخوری ممکن است به خاطر محرکی مانند استرس، رژیم گرفتن، دید منفی نسبت به شکل یا وزن بدن، در دسترس بودن غذا و یا حتی به خاطر سر رفتن حوصله اتفاق بیفتد!

چگونه می توان با binge eating مقابله کرد؟
اولین اقدامی که باید برای مقابله با BED انجام شود مراجعه به یک متخصص جهت تشخیص اختلال، مشخص شدن شدت و ارائه ی بهترین نوع درمان است.

به طور کلی بهترین راه درمان “cognitive behavioral therapy” است که شامل بررسی رابطه ی افکار و احساسات منفی فرد، اعمال مخرب و تفکر فرد نسبت به بدن و وزن خود می باشد. علاوه بر این رژیم غذایی و ورزش در کنار توجه به احساس فرد نسبت به غذاهای مختلف می تواند باعث کاهش دفعات Binge eating و دستیابی به کاهش وزن ایده آل شوند.

با این حال توصیه هایی جهت کاهش تعداد دفعات پرخوری وجود دارد:
1. دفتر یادداشت مخصوص داشته باشید.
احساسات خود را بعد از مصرف غذاهای مختلف یادداشت کنید. مثلا ممکن است با یادداشت احساسات خود متوجه شوید در دفعات متعدد بعد از مصرف شیر و بیسکوییت در عصرانه این میان وعده به عنوان یک محرک برای شما عمل کرده و باعث شده است دوره ی پرخوری شما شروع شود. بنابراین با آگاهی بر این موضوع شما می توانید عصرانه ی خود را تغییر داده و به جای آن میوه و یا آجیل را امتحان کنید.
به همین ترتیب الگوی غذا خوردن شما در شرایط مختلف نظیر عصبانیت، استرس، ناراحتی و ... نیز مهم است. به عنوان مثال بعد از خواندن یادداشت های خود ممکن است متوجه شوید عادت دارید در دوران استرس زا مثل زمان امتحانات به خوردن شکلات پناه ببرید و همین موضوع باعث شروع یک دوره ی binge eating غیر قابل کنترل در شما شود. بنابراین دفعه ی بعد تصمیم می گیرید به هیچ عنوان در دوره ی امتحانات خود شکلات نخرید.

2. کسی را پیدا کنید که بتوانید با او صحبت کنید.
کسی را پیدا کنید که مشکل و شرایط روحی شما را درک کند، این فرد می تواند یکی از اعضای خانواده، یک دوست، یک گروه حمایت کننده و ... باشد.

3. غذاهای خود را با دقت انتخاب کنید.
وعده های غذایی حاوی پروتئین بالا باعث ایجاد حس سیری نسبتا طولانی مدت می شوند. علاوه بر این سبزیجات به دلیل پر کردن حجم معده می توانند تاثیر بسزایی در جلوگیری از پرخوری داشته باشند.
به عنوان مثال شما می توانید در وعده ی صبحانه یک عدد تخم مرغ آبپز به همراه گوجه و خیار میل کنید، در وعده ی ناهار 150 گرم سینه ی مرغ آبپز به همراه سالاد کاهو، خیار، کنجد و زیتون، در وعده ی شام نیز خوارک لوبیا چیتی. 
دقت کنید که انتخاب میان وعده های حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات به خصوص اگر حاوی قند ساده ی بالایی باشند می تواند به عنوان یک محرک پرخوری عصبی را تحریک کند.

بیشتر بخوانید: رژیم های کم کربوهیدرات / پر پروتئین

4. ورزش کردن را شروع کنید.
ورزش باعث تسهیل کاهش وزن، بهتر شدن روحیه و کاهش استرس می شود.

5. خواب کافی!
تحقیقات نشان داده اند استراحت و خواب  ناکافی باعث افزایش دریافت کالری و ایجاد الگوی غذایی نامنظم می شود. بنابراین پیشنهاد می شود هر شب حداقل 7 تا 9 ساعت خواب پیوسته داشته باشید.

6. از فیبر کاهش جهت کاهش اشتها استفاده کنید.
فیبر های محلول با جذب آب در معده حالت ژلی پیدا می کنند و حجم معده را پر کرده و از پرخوری جلوگیری می کنند. بنابراین با استفاده ی این فیبر ها در طول روز و به خصوص قبل از وعده ی غذایی می توانید تا حد زیادی از اشتهای خود جلوگیری کنید.
لیست زیر چندین محصول حاوی فیبر را جهت کاهش اشتها شامل می شود:

برای مشاهده محصولات بر روی نام آنها کلیک کنید.
فیتنس فایبر  
اسلیم اند فیت
فیبر کاهش اشتها 
فایبر سل