درمان گیاهی ریزش موی هورمونی

ریزش مو تجربه ناخوشایندیست که حداقل یکبار برای همه ما در طول زندگی اتفاق افتاده است. در حقیقت، تماشای این که هر روز تار موی بیشتری را نسبت به روز قبل از دست می دهید، رنج آور خواهد بود. هر چند، این روزها راهکارهای زیادی برای درمان ریزش مو ارائه شده اما پیش از آن که اقدامی برای رفع ریزش مو انجام دهید بهتر است علت ریزش موی خود را جست و جو نمایید.  

چرا ریزش مو دارم؟...

ریزش مو یا آلوپسی یک واژه عمومی است که به از دست دهی غیرطبیعی موها اشاره دارد و می تواند ناشی از عوامل ژنتیکی، هورمونی، تغذیه نامناسب، شوک یا استرس های روحی و حتی افزایش سن باشد. 

در این مقاله تصمیم داریم ضمن اشاره به ریزش موی هورمونی به عنوان یکی از عمده دلایل ریزش مو، نگاهی اجمالی به درمان ریزش موی هورمونی با معرفی یکی از بهترین قرص های گیاهی ریزش هورمونی داشته باشیم. 

پس آنچه خواهید خواند تحت چند عنوان زیر خلاصه می شود:
- ریزش موی هورمونی چیست؟ 
- علائم ریزش موی هورمونی
- علل ریزش موی هورمونی
- درمان ریزش موی هورمونی
- بهترین قرص برای ریزش موی هورمونی
مدت زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه

ریزش موی هورمونی چیست؟

هورمون ها مولکول های تنظیم کننده ای هستند که توسط غدد درون ریز بدن تولید شده و از مسیرهای مختلفی خود را بافت هدف می رسانند تا به کنترل و هماهنگی فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلف کمک کنند. این فرآیندها شامل رشد و تکامل، متابولیسم، عملکرد ایمنی، خلق و خو و... هستند. 

در این میان چرخه رشد و ساختار فولیکول های مو به وضوح از سطوح هورمون های متعدد تاثیر می پذیرند. در حقیقت، چرخه مو پروسه ای به هم پیوسته و پویا است که در آن تارهای مو در مراحل رشد جداگانه ای نسبت به هم قرار دارند. طول هر مرحله از چرخه مو تحت تأثیر عواملی مانند ژنتیک، سن، سلامتی و نوسانات هورمونی است که می تواند منجر به افزایش ریزش یا کاهش ضخامت تارهای مو شود.

بدین ترتیب می توان گفت که ریزش مو یا آلوپسی هورمونی، به ریزش مویی اطلاق می گردد که حاصل بهم ریختگی های هورمونی در بدن است. با این وجود، توجه داشته باشید که ریزش موی هورمونی پیچیدگی های خاص خود را دارد و عوامل متعددی به طور همزمان در آن دخیل هستند. ضمن اینکه ژنتیک می تواند نقش مهمی در تعیین آستانه حساسیت سلول ها به هورمون و استعداد فرد به آلوپسی هورمونی داشته باشد. 

اما اصلی ترین سوالی که مطرح می شود این است که ... چرا ریزش موی هورمونی داریم؟

آندروژن ها، متهم اصلی ریزش موی هورمونی

آندروژن ها گروهی از هورمون های مردانه و عامل اولیه بروز ویژگی های مردان محسوب می شوند. هر چند این هورمون ها با غلظت کمتر در بانوان هم وجود دارند و نقش حیاتی را در سلامت هر دو جنس ایفا می کنند. آندروژن ها اصلی ترین ترکیبات شرکت کننده در ریزش موی هورمونی هستند؛ به همین دلیل به آن ریزش موی آندروژنیک هم می گویند.  

سردسته آندروژن های مسئول ریزش مو، دی هیدروتستوسترون (DHT) است. DHT از افزودن یک مولکول هیدروژن به تستوسترون توسط آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، تولید می شود. این عمل عمدتا در بافت های دارای سطوح بالای 5-آلفا ردوکتاز مانند غده پروستات، پوست و فولیکول های مو رخ می دهد.

علیرغم اهمیت DHT در پیشبرد اعمال فیزیولوژیک، غلظت های بالای آن در این نواحی با بیماری هایی نظیر هیپرپلازی خوش خیم پروستات همراه است. به علاوه، اخیرا دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که میزان DHT تولید شده و نه خود هورمون تستوسترون، مقصر اصلی ریزش موی هورمونی در افراد می باشد؛ اما چگونه؟...

در حقیقت آندروژن ها تنظیم کننده چرخه رویش فولیکول های مو در زنان و مردان هستند؛ ولی تحریک بیش از حد فولیکول ها توسط آن ها، می تواند زمینه ساز موارد زیر باشد:

- کوتاهی و نازکی تارهای مو به دلیل کوچک سازی فولیکول ها تحت تاثیر تجمع DHT
- کاهش مدت زمان رشد فعال مو با کوتاه شدن فاز رشد یا آناژن چرخه رشد مو توسط DHT
- باقی ماندن طولانی فولیکول های مو در فاز استراحت یا تلوژن چرخه مو توسط DHT 
- افزایش التهاب در پوست سر و کاهش جریان خون و مواد مغذی در فولیکول های مو 

آندروژن ها با تأثیر بر چرخه رشد طبیعی فولیکول ها، جایگزین شدن تار موی جدید را در کف سر به تأخیر می اندازند. برآیند این اتفاقات باعث می شود، سرعت ریزش مو از سرعت رویش مجدد مو بیشتر شده و تراکم مو در کف سر کاهش پیدا کند.

تفاوت ریزش موی ارثی و هورمونی 

ریزش موی ارثی و ریزش موی هورمونی دو اصطلاحی هستند که اغلب به جای هم استفاده می‌شوند و با هم همپوشانی دارند. اما توجه کنید که هر کدام به جنبه‌های مختلفی از ریزش مو اشاره می‌کنند. 

- ریزش موی ارثی یک مولفه ژنتیکی است به این معنی که فرد استعداد ریزش مو را از خانواده به ارث می برد. علاوه بر این می تواند یک اختلال چند ژنی باشد و ترکیب چند ژن استعداد فرد را در برابر ریزش مو تعیین کند.
- ریزش موی هورمونی بر نقش هورمون ها به ویژه آندروژن ها در ایجاد و پیشرفت ریزش مو تاکید دارد و زمانی اتفاق می افتد که فولیکول های مو به اثرات آندروژن ها، به ویژه DHTحساس باشند. این حساسیت به آندروژن ها ارثی است.

پس می توان گفت که ژنتیک و هورمون در ریزش موی هورمونی به هم مرتبط هستند. عامل ارثی زمینه را برای این بیماری فراهم می کند و فولیکول های مو در فرد مستعد نسبت به اثرات DHT حساس تر است. در حالی که عوامل هورمونی، به ویژه DHT، در بروز طاسی با الگوی مردانه یا زنانه و پیشرفت ریزش مو نقش دارد. 

علل ریزش موی هورمونی 

اکنون که با آندروژن ها به عنوان عامل اصلی ریزش موی هورمونی را آشنا شدیم، می توانیم به علت های زمینه ساز افزایش سطح DHT و بروز ریزش موی ناشی از هورمون ها اشاره کنیم. توجه داشته باشید که ریزش مو در زنان و مردان می تواند حاصل شرایط متفاوتی باشد. پس هر کدام را به صورت جداگانه مورد بحث قرار خواهیم داد:

ریزش موی هورمونی در زنان

ریزش موی هورمونی در زنان با ریزش موی هورمونی با الگوی زنانه شناخته می شود. بخشی از آن می تواند ارثی باشد و بخش دیگر به عدم تعادل هورمون های جنسی مرتبط است که در شرایط گوناگون بروز می کند. در این قسمت نگاه مختصری به هر کدام خواهیم داشت. 

1- دوران بارداری و پس از زایمان

ریزش مو در دوران بارداری کمتر اتفاق می افتد زیرا تغییرات هورمونی طی این دوره، به ویژه افزایش سطح استروژن، می تواند مرحله رشد مو را طولانی تر کند. بدین ترتیب موها ضخیم تر و سالم تر به نظر می رسند. با این حال، پس از زایمان، نوسانات هورمونی و افت ناگهانی استروژن می تواند مو را وارد فاز استراحت کند و منجر به ریزش مو پس از زایمان شود. این نوع ریزش موی هورمونی معمولاً موقتی است.

2-سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی در زنان سنین باروری است که با عدم تعادل هورمون ها، کیست تخمدان و مشکلات متابولیک مشخص می شود. افزایش تولید آندروژن ها و DHT بالاتر از حد نرمال توسط تخمدان در این اختلال همراه با نسبت غیرمتعادلی از هورمون های استروژن و پروژسترون و التهاب مزمن، اثرات منفی بر فولیکول ها و چرخه رشد مو خواهد گذاشت.

3-یائسگی

یائسگی یک فرآیند بیولوژیکی طبیعی در خانم ها و نشان پایان سال های باروری است. تغییرات هورمونی مرتبط با یائسگی، به ویژه کاهش استروژن و پروژسترون و افزایش نسبی سطح آندروژن ها می تواند در برخی زنان به نازک شدن تارهای مو و ریزش مو بیانجامد. ریزش موی هورمونی در دوران یائسگی موقتی در نظر گرفته می شود و در مراحل اولیه یائسگی بارزتر است. 

4-استفاده از قرص های ضد بارداری

به طور کلی استفاده از قرص های ضد بارداری می تواند در برخی بانوان مبتلا به PCOS باعث بهبود کیفیت موها شود. هر چند، تغییرات ناگهانی در سطح هورمون ها به دلیل شروع، توقف یا تعویض قرص های ضد بارداری گاهی اوقات بر رشد موها تأثیر خواهد داشت. لذا ریزش مو ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی در برخی نمایان شود.

ریزش موی هورمونی در مردان

در ریزش موی هورمونی مردانه استعداد ژنتیکی افراد و سابقه خانوادگی قوی با الگوی مشابه ریزش مو می تواند عامل تعیین کننده ای در حساسیت فولیکول های مو به مقادیر آندروژن ها و غلظت DHT تولید شده باشد. سایر علل به فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی، استرس و افزایش سن برمی گردد.

علائم ریزش موی هورمونی 

ریزش مو یک مشکل شایع و عمومی محسوب می شود و عوامل متعددی می تواند زمینه ساز آن باشد. بنابراین این سوال برای بسیاری از شما مطرح می شود که از کجا بفهمیم ریزش موی هورمونی داریم؟

همانطور که تا به اینجا گفته شد آلوپسی آندروژنیک قادر است هر دو گروه مردان و زنان را تحت تاثیر قرار دهد. توانایی افتراق نوع ریزش مو بر اساس علائم بالینی افراد به ما کمک می کند راهکارهای درمانی صحیح تری را یافته و در مدت زمان کوتاه تری مشکل را برطرف سازیم. 

ریزش موی هورمونی تفاوت های آزمایشگاهی و ظاهری شناخته شده ای نسبت به سایر انواع ریزش مو دارد که در مردان و زنان به صورت طاسی با الگوی مردانه و زنانه بروز می کند. در این قسمت قرار است ببینیم ریزش موی هورمونی چگونه است؟... 

و آن را در آقایان و خانم ها به شکل جداگانه بررسی کنیم:

علائم ریزش موی هورمونی مردان

طاسی با الگوی مردانه اصطلاحی است که به ریزش موی هورمونی در مردان اختصاص می یابد و چون از مراحل مشخصی پیروی می کند به آسانی قابل تشخیص است. 

1- ریزش مو از قسمت شقیقه ها آغاز می شود.
2- به تدریج خط رویش در جلوی پیشانی عقب نشینی می کند.
3- مدتی بعد خط رویش مو شبیه به حرف M می شود. 
4- در مراحل پیشرفته تر به حرف U شباهت پیدا می کند.
5- طاسی نسبی یا کامل اتفاق می افتد. 

لازم به ذکر است که در تمامی این مراحل، تارهای مو در ناحیه فرق سر نازک و کم پشت می شوند. 

علائم ریزش موی هورمونی در زنان

ریزش موی هورمونی در زنان کمتر محتمل است. با این حال از مهم ترین نشانه های ریزش مو با الگوی زنانه می توانیم به نازک شدن و کاهش تراکم مو به صورت منتشر و کمتر در ناحیه فرق سر اشاره کنیم. در این مدل، عمدتاً خط رویش مو از جلوی سر پس روی نمی کند و به ندرت شاهد طاسی کامل خانم ها هستیم. 

درمان ریزش موی هورمونی

تا به این جا پیرامون علل و علائم ریزش موی هورمونی صحبت کردیم اما آنچه نگارش این مطالب را سودمند می کند دستیابی به یک راه حل کارآمد برای درمان ریزش موی هورمونی است. در این قسمت نیاز است چند سوال کلیدی و رایج را در این خصوص بررسی کنیم:

آیا ریزش موی هورمونی قابل درمان است؟

درمان ریزش موی هورمونی بستگی زیادی به علت ریزش موی شما دارد. همان طور که گفتیم ریزش موی هورمونی ناشی از بر هم کنش پیچیده عوامل هورمونی و ارثی است. بنابراین چنانچه با استعداد ژنتیکی پایین به طور موقت دچار یک برهم ریختگی هورمونی ناشی از PCOS، بارداری، استرس های روحی و... شوید، درمان علت زمینه ای می تواند به عنوان راهی برای درمان ریزش موی هورمونی نیز در نظر گرفته شود.  

ریزش موی هورمونی را چگونه درمان کنیم؟

اینکه برای ریزش موی هورمونی چه کنیم بستگی زیادی به علت اصلی و پیچیدگی شرایط هر فرد دارد. تاکنون گزینه های درمانی مختلفی برای ریزش موی هورمونی ارائه شده اند. هدف از انجام این اقدامات کاهش سرعت پیشرفت ریزش مو و تحریک رشد مجدد موهاست. راهکارهایی که در این راستا بکار گرفته می شوند شامل موارد زیر است:

- مراقبت موضعی از مو مانند استفاده از محلول های دارویی همچون ماینوکسیدیل یا سایر محصولات موضعی ضد ریزش با ترکیبی از فرآورده های گیاهی و مغذی که همگی در راستای کنترل ریزش مو طراحی شده اند و نقش درمانی ندارند. 

- داروهای شیمیایی زیر نظر پزشک مانند فیناستراید برای کاهش تولید DHT که بیشتر در آقایان کاربرد دارد و تجویز آن در بانوان به طور معمول انجام نمی شود.

- سایر اقدامات تهاجمی تر شامل تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و لیزردرمانی که برای تحریک فعالیت سلولی و افزایش رشد مو کاربرد دارند. 

- و نهایتا فرآورده های تغذیه ای و گیاهی خوراکی که با فراهم کردن مواد مغذی ضروری برای تقویت مو و بکارگیری اثرات کمک درمانی گیاهان دارویی، در این خصوص محبوبیت دارند. 

آیا ریزش موی هورمونی برگشت پذیر است؟

در پاسخ باید گفت اگر مشخص شود اختلال هورمونی و افزایش سطح آندروژن ها بویژه DHT موقتی بوده، ریزش موی هورمونی برگشت پذیر نخواهد بود. به این صورت که پس از برطرف شدن مشکل اصلی و انجام اقدامات حمایتی موضعی و خوراکی جهت تقویت فولیکول های مو، ریزش مو قطع می شود. 

هر چند اگر زمینه ارثی قوی وجود داشته باشد، درمان های انجام شده تنها برای رفع کنترل ریزش مو و کاهش پیشرفت آن هستند و عود مجدد ریزش موی آندروژنیک با قطع درمان های علامتی محتمل است. 

بهترین قرص برای ریزش موی هورمونی

زمانی می توان یک قرص را بهترین درمان برای ریزش موی هورمونی به شمار آورد که با کمترین عوارض، بیشترین اثربخشی را داشته باشید. پس هدف ما معرفی یک مکمل برای ریزش موی هورمونی با ویژگی های فوق است. 

سال هاست که تحقیقات بر روی گیاهان دارویی و اثرات معجزه آسای آن ها ادامه دارد. در این میان عصاره میوه نخل اره ای یا ساوپالمتو به دلیل نقش بالقوه اش در سلامت آقایان مورد توجه بوده است. 

از آن جایی که علم همواره ابزاری برای اثبات تجارب گذشتگان است، ادامه پژوهش ها بر روی ساوپالمتو مکانیسم عمل آن را روشن نمود: "نخل اره ای با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز از تبدیل تستوسترون به DHT جلوگیری می کند."

فعالیت بیش از حد این آنزیم و غلظت بالای DHT عاملی در بزرگی خوش خیم پروستات و ریزش موی آندروژنیک محسوب می شود. 

بدین ترتیب یکی از بهترین قرص های نخل اره ای موجود در بازار به عنوان یک درمان گیاهی ریزش موی هورمونی در اینجا آورده شده است:

پروستالیو

پروستالیو یک فرآورده کاملا طبیعی است که به سفارش شرکت بهداشت فارمد لوتوس تولید شده و به ازای هر کپسول فراهم کننده 320 میلی گرم عصاره ساوپالمتو است که بنابر تحقیقات به عنوان مطلوب ترین دوز با اثرات قابل مشاهده در نظر گرفته می شود. 

مکانیسم عمل پروستالیو

نخل اره ای موجود در پروستالیو با ممانعت از فعالیت 5-آلفا ردوکتاز، اثر DHT را بر فولیکول های مو کاهش می دهد و به بهبود ریزش موی هورمونی و رشد مجدد موهای از دست رفته کمک می کند. 

سایر مزایای استفاده از پروستالیو 

- عصاره نخل اره ای پروستالیو در کاهش ابعاد غده پروستات و تخفیف علائم ادراری ناشی از آن ثمربخش است.
- ترکیبات زیست فعال عصاره نخل اره ای ضد التهاب هستند و در کاهش التهاب پروستات یا پروستاتیت موثراند.
- دارای خواص آنتی اکسیدانی است و اثرات مضر رادیکال های آزاد را خنثی می کند. 
- با کاهش تبدیل تستوسترون به DHT، در افزایش میل جنسی و تولید بیشتر اسپرم مفید است. 

مقایسه پروستالیو با داروی فیناستراید

پروستالیو یک فرآورده گیاهی است، در حالیکه فیناستراید در دسته داروهای شیمیایی قرار دارد. هر دو مورد مکانیسم اثر مشابهی دارند ولی به طور کلی اثرگذاری داروهای شیمیایی بیشتر و سریع تر از گیاهان دارویی است و به تبع عوارض احتمالی ناشی از مصرف فیناستراید هم بیشتر خواهد بود. 

بنابر یک مطالعه بالینی 38% از مصرف کنندگان نخل اره ای و 68% از مصرف کنندگان فیناستراید با بهبود ریزش مو مواجه شدند. هر چند، اثربخشی بالاتر فیناستراید ممکن است با عوارض جانبی جدی تری همچون کاهش علاقه به رابطه جنسی، ناتوانی در داشتن یا حفظ نعوظ و کاهش عملکرد جنسی و... همراه باشد، در حالیکه نخل اره ای در دوز مناسب برای اکثر افراد بی خطر در نظر گرفته می شود و تنها ممکن است عوارض گوارشی خفیفی و یا سردرد ایجاد کند. 

بنابراین با در نظر داشتن این عوارض، مصرف خودسرانه فیناستراید بدون توجه به نظر پزشک ممنوع است؛ اما در خصوص استفاد از پروستالیو به عنوان یک فرآورده گیاهی چنین حساسیتی در بیشتر مواقع وجود ندارد.  

کلام پایانی

به جرئت می توان گفت که ریزش مو یکی از بزرگترین معضلات افراد در سراسر دنیا به حساب می آید و نقطه اشتراک آن با بحث سلامت و زیبایی، ضرورت درمانش را پر رنگ تر می نماید. در این میان ریزش موی هورمونی غالبا با علائم شدیدتری در افراد بروز می کند و رفع آن وابسته به درمان علت اولیه یا اتمام شرایطی است که به اختلال هورمون ها دامن زده است. 

همه هدف ما از نگارش این مطالب این بود که به دانش شما پیرامون علل و علائم ریزش موی هورمونی بیافزاییم و ارائه دهنده درمان گیاهی ریزش موی هورمونی با تکیه بر یک محصول طبیعی سلامت محور باشیم. 

همچنان امیدواریم که از مطالعه این مقاله نهایت استفاده را برده باشید و نظرات و پیشنهادات خود را با داروکده، داروخانه آنلاین متشکل از یک تیم علمی و متخصص در زمینه سلامت، فرآورده های گیاهی و تغذیه ای در میان بگذارید.