لاکس فول

فرآورده‌ی لاکس فول حاوی عصاره‌ی خشک گیاه سنا، به عنوان یک داروی گیاهی ملین، به روشی علمی و بر حسب  مواد موثره سنوزیدهای A و B  استاندارد شده است. این مسهل گیاهی، به منظور تخلیه روده پیش از جراحی و رادیوگرافی نیز استفاده ‌می‌شود. خواص درمانی برگ سنا که در بسیاری از فارماكوپه‌‌ها، به عنوان داروی مسهل مطرح است به گلیکوزید‌‌های آنتراکینونی آن تحت نام سنوزیدهای A و B باز می‌گردد. این ترکیبات، توسط باکتری‌‌های روده بزرگ متابولیزه شده و تبدیل به متابولیت‌‌های فعال نظیر رئین ‌می‌شوند. این مواد فعال، موجب تحریک و افزایش حرکات دودی روده و در نتیجه کاهش جذب آب و الکترولیت‌ها شده و همچنین ترشح مایعات در روده بزرگ را از طریق تحریک ترشح فعال کلراید و مخاط افزایش می دهند. براساس گزارشات موجود، اثرات فوق احتمالا با افزایش بیوسنتز و آزاد سازی پروستاگلاندین‌ها ایجاد می‌شوند.

مقدار مصرف هر دوره را پزشک تعیین می­کند، در صورت عدم تجویز دوز مشخص توسط پزشک، مقدار مصرف معمول این دارو، روزانه 1 یا 2 کپسول، قبل از خواب می‌باشد.

مصرف این فرآورده تا یک هفته ایمن و فاقد عارضه‌ی جدی است و استفاده بیش از دو هفته، باید تحت نظارت پزشک انجام گیرد.

بهتر است مصرف این فرآورده شب‌ها و پیش از خواب انجام گیرد.

شروع اثربخشی این فرآورده به طور معمول، بین 6 تا 12 ساعت به طول ‌می‌انجامد.

بهترین اثرات سنا در دوزهای روزانه‌ی 500 تا 3000 میلی‌گرم برگ یا میوه‌ی خشک گیاه و یا 15 تا 30 میلی گرم سنوزیدB  گزارش شده است. با توجه به اینکه هر کپسول لاکس فول، حاوی 15 میلی گرم ترکیب سنوزیدB  است، در صورت مصرف طبق دستور پیشنهادی شرکت سازنده، می‌توان از این فرآورده انتظار اثربخشی داشت.

این فرآورده به عنوان یک ملین محرک، در موارد یبوست شدید و حاد، به صورت کوتاه مدت قابل استفاده است و استفاده از آن در یبوست مزمن، توصیه نمی‌شود. البته در مواردی برای یبوست مزمن سالمندان و با تجویز پزشک قابل استفاده می‌باشد.

مصرف این فرآورده در کودکان زیر 6 سال توصیه نمی‌شود. در کودکان 6 تا 12 سال نیز بهتر است استفاده از این فرآورده با توصیه ی پزشک صورت گیرد. زیرا برای کودکان، ‌می‌توان از فرآورده‌‌های ملایم‌تری نظیر فرآورد‌‌ه‌های حاوی اسفرزه، آلو و یا انجیر بهره جست.

به طورکلی، فرآورده‌‌های حاوی سنا در افراد بیش از 12 سال نیز فقط در صورتی پیشنهاد می‌شوند که با تغییر رژیم غذایی یا تجویز مسهل‌‌های بالک (نظیر فرآورده‌‌های حاوی اسفرزه)، اثر درمانی مطلوب حاصل نگردد.

بهتر است لاکس فول تنها در مواردی که با تغییر رژیم غذایی یا تجویز مسهل‌‌ها و ملین‌های ملایم تر، اثر درمانی مطلوب مشاهده نمی‌شود، استفاده گردد. انواع دیگری از ملین‌‌ها وجود دارد که به روشی متفاوت با سنا عمل ‌می‌کنند، اما به همان اندازه در درمان یبوست خوب هستند. مدت زمان شروع اثر برخی از آن‌ها نسبت به سنا بیشتر است، اما ملایم تر هستند و بهتر است ابتدا از آن‌‌ها استفاده شود. به عنوان مثال، اولین مورد پیشنهادی برای درمان یبوست، مسهل‌‌های بالک می‌باشند که با افزایش حجم یا وزن مدفوع، عمل ‌می‌کنند. اگرچه اثربخشی آن‌‌ها ممکن است 2 یا 3 روز به طول بیانجامد، اما درمان‌های ایمن تری هستند و در موارد یبوست مزمن، یبوست کودکان و یبوست حاملگی نیز قابل استفاده می‌باشند.

استفاده از لاکس فول در مواردی که مسهل‌های حجم دهنده و یا اسمزی و یا تغییر رژیم غذایی اثرگذار نبوده‌است، پیشنهاد می‌گردد. به عبارتی وقتی که سایر ملین‌ها کارآیی لازم را ندارند، استفاده از ملین‌های محرک نظیر لاکس فول، مطرح می‌شود. از این رو، مصرف فرآورده‌های حاوی سنا به همراه سایر ملین‌‌ها، ضرورتی ندارد. بهتر است در مواردی که ملین‌های محرک مانند لاکس فول، کارآمدی لازم را نشان نمی‌دهند و حس می‌کنید تمایل به مصرف چند ملین با مکانیسم‌های متفاوت دارید، با پزشک مشورت نمایید.

استفاده روزانه از 30 میلی گرم سنوزید B متداول است. گرچه در برخی منابع، مصرف روزانه‌ی مقادیر بالاتر (60 تا 100 میلی گرم سنوزید B)، فاقد عارضه جدی گزارش شده‌است. اما با این وجود، بهتر است با توجه به اثرگذاری دوز متداول، از مصرف بیش از این مقدار اجتناب شود، مگر در صورت صلاحدید پزشک معالج. هر کپسول لاکس فول، حاوی 15 میلی گرم سنوزید B است، بهتر است در صورت نیاز، روزانه حداکثر 2 کپسول لاکس فول استفاده شود و در صورت بروز عوارض، مصرف این فرآورده به روزانه 1 عدد کاهش یابد.

این ملین محرک، در موارد یبوست شدید و حاد، به صورت کوتاه مدت قابل استفاده است. لازم به ذکر است که استفاده طولانی مدت از ملین‌‌ها، سبب توقف عملکرد طبیعی روده و وابستگی به این داروها، عدم تعادل الکترولیت‌ها و عوارض جدی ‌می‌گردد.

استفاده از این محصول در دوزهای معمول ایمن بوده و به ندرت باعث ایجاد عوارض می‌شود. اما در برخی افراد، مصرف بیش از حد فرآورده‌‌های سنا، ممکن است سبب درد شکمی، اسپاسم و دفع مدفوع مایع به ویژه در بیماران مبتلا به کولون تحریک پذیر شود. در چنین مواردی، کاهش دوز ضروری است. علاوه بر این، استفاده‌ی طولانی مدت، ممکن است باعث ایجاد رنگدانه در مخاط روده شود که معمولاً 4 تا 12 ماه پس از قطع مصرف دارو از بین می‌رود و یا با برهم زدن تعادل آب و الکترولیت، به آلبومینوری و هماچوری منجر شود.

بلی، تغییر رنگ ادرار (زرد یا قرمز قهوه ای) توسط متابولیت‌‌های سنا، ممکن است در طول درمان رخ دهد که از نظر بالینی قابل توجه نیست و مشکلی ندارد.

استفاده از فرآورده‌های ملین، در افرادی که از درد شکمی، حالت تهوع و استفراغ رنج ‌می‌برند، بدون مشورت پزشک توصیه نمی‌شود. زیرا این علائم می‌توانند نشانه‌‌های انسداد روده بالقوه یا موجود باشند. همچنین بهتر است، مصرف کنندگان برخی داروها نظیر گلیکوزیدهای قلبی، داروهای آنتی آریتمی، دیورتیک‌‌ها، آدرنوکورتیکواستروئیدها و ریشه شیرین بیان، پیش از مصرف لاکس فول با پزشک و یا داروساز مشورت نمایند. مصرف این فرآورده در کودکان 6 تا 12 سال نیز بهتر است با مشورت پزشک صورت گیرد.

در مصرف طولانی مدت و یا دوزهای بالای فرآورده‌‌های حاوی سنا، افزایش دفع پتاسیم ‌می‌تواند سبب تشدید عملکرد و افزایش سمیت گلیکوزیدهای قلبی مانند دیگوکسین شود. به همین ترتیب کاهش پتاسیم بدن در مصرف طولانی مدت سنا، ‌می‌تواند اثرات داروهای ضد آریتمی را افزایش دهد. سطح سرمی استروژن نیز ممکن است به دلیل اثر سنا بر مدت زمان عبور مواد از دستگاه گوارش و کاهش جذب استروژن‌‌ها، کاهش ‌می‌یابد. همچنین بهتر است قبل از مصرف همزمان فرآورده‌‌های حاوی برگ سنا با دیورتیک‌‌ها، آدرنوکورتیکواستروئیدها و ریشه شیرین بیان با پزشک مشورت شود.

بهتر است افراد حساس به اجزای این فرآورده، کودکان زیر 6 سال، بانوان باردار و یا شیرده از این فرآورده استفاده نکنند. همچنین بهتر است از مصرف لاکس فول در صورت انسداد و یا تنگی روده، ضعف عضلات روده، داشتن انقباضات غیر طبیعی دستگاه گوارش، بیماری التهابی روده مانند کرون یا کولیت اولسراتیو، آپاندیسیت، درد شکمی با منشا ناشناخته، خونریزی رکتوم با علت ناشناخته و کم آبی شدید بدن، پرهیز شود.

مصرف این فرآورده در دوران بارداری و یا شیردهی توصیه نمی‌شود.

گردآوری شده توسط تیم علمی ‌مجله‌ی داروکده