گیاه گل مغربی با نام علمی Oenothera biensis

گیاه Oenothera biensis  از خانواده گل مغربی (اناگراسه) گیاهی علفی با ساقه ای به ارتفاع 40 تا 150 سانتی متر و پوشیده از کرک است. گل مغربی دارای برگ های تخم مرغی و طویل و گل های بسیار بزرگ به رنگ زرد می باشد. ریشه ی این گیاه ضخیم و قرمز رنگ است. نام متداول گیاه در زبان انگلیسی (Evening primrose)، به شکفته شدن گل ها در هنگام غروب اشاره دارد.
گل مغربی احتمالا از آمریکای شمالی به سایر نقاط جهان راه پیدا کرده است. در ایران، در عباس آباد همدان، شمیران تهران و مناطق مختلف آذربایجان مشاهده شده است. قسمت مورد استفاده دارویی روغن ثابت حاصل از دانه گیاه می باشد.

ترکیبات شیمیایی
- اسیدهای چرب ضروری (لینولئیک اسیدlinoleic acid، گاما لینولنیک اسیدgamma-linolenic acid، اولئیک اسید oleic acid، پالمتیک اسید palmitic acid و استئاریک اسید stearic acid)
- استرول ها
- الکل های تری ترپنی

موارد مصرف
- مصرف خوراکی برای درمان علامتی اگزمای آتوپیک، نوروپاتی دیابتی و درد پستان (داده های بالینی کاربرد این گیاه را در درمان آرتریت روماتویید و سندروم پیش از قاعدگی کاملا تایید نکرده است و نیاز به مطالعات بیشتری وجود دارد.)
- به صورت موضعی در درمان التهابات پوستی، خشکی و پوسته ریزی

موارد مصرف در طب سنتی و عامه
مصرف خوراکی در درمان سرفه، اختلالات گوارشی و سندروم روده تحریک پذیر

اثرات
- ضد التهاب
- ضد حساسیت
- مهار تجمع پلاکتی
- تصحیح کننده کمبود اسیدهای چرب ضروری امگا-6
- کاهنده فشارخون و کلسترول

آثار فارماکولوژیکی گزارش شده
- مطالعات بالینی بر روی زنان یائسه نشان داده است، مصرف روزانه 2 کپسول روغن گل مغربی که حاوی 500 میلی گرم روغن دانه ی این گیاه است،  به مدت 6 هفته می تواند در کاهش شدت علائم گرگرفتگی موثر باشد. مطالعات جدید گل مغربی را به عنوان یک درمان مکمل و یا جایگزین هورمونی در بهبود علائم یائسگی در زنان نشان داده است.
- اگرچه داده های بالینی ضد و نقیض کاربرد گل مغربی در درمان سندروم پیش از قاعدگی را به طور حتمی تایید نکرده است، با این وجود مطالعات بسیاری اثربخشی گیاه را نشان می دهد. مصرف روزانه 3 کپسول حاوی 1000 میلی گرم روغن دانه گل مغربی به مدت 2 ماه می تواند سبب بهبود علائم جسمی و خلقی سندروم پیش از قاعدگی گردد.
- کارآزمایی های بالینی متعددی استفاده موضعی از روغن دانه ی گل مغربی را در  درمان اگزمای آتوپیک تایید می کند. در مقایسه با گروه کنترل، بیماران درمان شده با گل مغربی التهاب، خشکی و پوسته ریزی کمتری را نشان دادند.
- نتایج مطالعات بالینی متعددی حاکی از آن است که مصرف روزانه 6 کپسول 200 میلی گرم روغن گل مغربی به مدت 3 ماه در مقایسه با دانازول و بروموکریپتین بر درد پستان دوره ای تأثیر به سزایی دارد. همچنین بیماران دریافت کننده گل مغربی عوارض جانبی کمتری را گزارش نمودند.
- مصرف روزانه 1000-500 میلی گرم روغن گل مغربی به علت دارا بودن مقادیر قابل توجهی گاما لینولنیک اسید (GLA)، به مدت 3 ماه، می تواند در بهبود علائم نوروپاتی دیابتی موثر باشد.

منع مصرف
اختلالات صرعی

احتیاط مصرف
- افرادی که به این گیاه حساسیت دارند باید از مصرف آن پرهیز نمایند.
- بیمارانی که سابقه صرع دارند و افرادی که از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، فنوتیازین یا سایر داروهایی که آستانه تشنج را پایین می‌آورند، استفاده می‌کنند باید از مصرف آن خودداری نمایند.
- این گیاه علائم صرع لوب تمپورال را به خصوص در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است تسریع نماید، بنابراین مصرف گیاه در چنین بیمارانی بهتر است با احتیاط صورت پذیرد.

اثرات جانبی
سردرد، تهوع، اسهال و واکنش‌های آلرژیک

مصرف در دوران بارداری
با توجه به نبود مطالعات کافی، بهتر است از مصرف این گیاه در این دوران بدون تجویز پزشک اجتناب نمود.

مصرف در دوران شیردهی
با توجه به نبود مطالعات کافی، بهتر است از مصرف این گیاه در این دوران بدون تجویز پزشک اجتناب نمود.
 
مصرف در کودکان
با توجه به نبود مطالعات کافی، بهتر است از مصرف گیاه توسط کودکان بدون تجویز پزشک خودداری گردد.

تداخلات دارویی
- مصرف همزمان با داروهای ضد روان پریشی (فنوتیازین ها) و ضد افسردگی های سه حلقه ای، موجب افزایش خطر تشنج می گردد.
- مصرف همزمان با داروهای ضد انعقادی (وارفارین) ممکن است سبب افزایش احتمال بروز خونریزی گردد.
- مصرف همزمان با داروهای ضد تشنج، سبب کاهش آستانه تشنج و کاهش اثر دارو می گردد.

فرآورده های حاوی گیاه گل مغربی در بازار دارویی
برای مشاهده محصولات بر روی نام آنها کلیک کنید.

ایوینینگ پرایم رز اویل (یوروویتال)
پریموژل 1 گرم روغن گل مغربی (شرکت دانا)
باریج روغن گل مغربی ای پی او (شرکت باریج اسانس)
لینودرم (شرکت باریج اسانس)
رهامین (شرکت رها)
نورز (نوترا لایف)
پریم رز (نوترا لایف)
پریم رز (جی ام وی نوتریشن)
ایونینگ پریم رز (امریکن ویتامین)
ایونینگ پریم رز اویل (سون سیز)
نوتری پریم رز (نوتری سنتری)
ایونینگ پریم رز (انرکس)
پریم رز-امگا 6 گیاهی (یونیک فارما)
روغن گل مغربی (هلث اید)
رویال 3 (هلث اید)
روغن گل مغربی (وبر نچرال)
اینر بیوتی کلاژن پلاس (اسپرینگ لیف)
موپاس (لامبو)
پزورن (فارما لایف)
جوینت ساپورت کمپلکس (میکس نچرال)
امگاکتیو (اسی)
ایونینگ پریم رز 500 میلی گرم (الیت)

منابع
نوری نگین، خانقاهی ابیانه الهام، امین غلامرضا. داروهای گیاهی رسمی ایران. مرکز تحقیقات پزشکی قانونی: 1395: 96-98.
قاسمی دهکردی نصرالله. فارماکوپه گیاهی ایران. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت غذا و دارو، 1381(ج 2): 710-716.
صالحی سورمقی محمد حسین. گیاهان دارویی و گیاه درمانی. دنیای تغذیه، 1393: 275-280.
خلیقی سیگارودی فرحناز، جاروندی صغری، تقی زاده میترا. کاربردهای درمانی گیاهان دارویی. ارجمند: 1392: 188-185.

Gruenwald J, Brendler J, Jaenicke C et al. PDR for Herbal Medicines. Medical Economics Company, 2004: 298-299
Heinrich M, Barnes J, Gibbons S, Williamson M. FUNDAMENTALS OF PHARMACOGNOSY AND PHYTOTHERAPY. Elsevier Ltd, 2012: 286-7
Mills E, Duguoa J, Perri D, Koren G. Herbal Medicines in Pregnancy and Lactation An Evidence-Based Approach. Taylor & Francis Medical, 2006: 110-114
Baxter k. Stockley’s Drug Interactions Pocket Companion. Pharmaceutical Press, 2009: 85-86
Huntley AL, Ernst E. A systematic review of herbal medicinal products for the treatment of menopausal symptoms. Menopause, 2003; 10(5): 465–76
Vaddadi KS. The use of gamma-linolenic acid and linoleic acid to differentiate between temporal lobe epilepsy and schizophrenia. Prostaglandins Med, 1981; 6(4): 375–9
Farzaneh F, Fatehi S, Sohrabi MR, Alizadeh K. The effect of oral evening primrose oil on menopausal hot flashes: a randomized clinical trial. Arch Gynecol Obstet, 2013; 288(5): 1075-9
Keen H. Treatment of diabetic neuropathy with gamma-linolenic acid. The gamma-Linolenic Acid Multicenter Trial Group. Diabetes Care, 1993; 16: 8-15
Brzeski M. Evening primrose oil in patients with rheumatoid arthritis and side effects of non-steroidal anti-inflammatory drugs. British Journal of Rheumatology, 1991; 30: 370-372
 Salehi A, Momeni H, Seraji A. The effect of Evening Primrose and Vitex on cyclic Mastalgia in comparison with vitamin E: a randomized clinical trial. Yafteh. 2013; 15 (2): 95-109
Gateley CA. Drug treatments for mastalgia: 17 years’ experience in the Cardiff mastalgia clinic. Journal of the Royal Society of Medicine, 1992; 85: 12-15
 Ogbera AO,  Ezeobi E,  Unachukwu C, Oshinaike O. Treatment of diabetes mellitus-associated neuropathy with vitamin E and Eve primrose. Indian J Endocrinol Metab, 2014; 18(6): 846–849