همه چیز درباره یائسگی

یائسگی چیست؟ یائسگی در واقع قطع دائمی قاعدگی می باشد. یائسگی در واقع دوره ای از زندگی زنان محسوب می شود و بیماری نیست ولی تاثیر زیادی بر حالات فرد دارد. هر چند یائسگی اغلب با مشکلات فیزیکی نظیر گرگرفتگی و تعریق شبانه و علائمی ناخوشایند می باشد اما می تواند شروع دوره ای جدید در زندگی فرد بوده و تغییرات مثبتی را به همراه داشته باشد.

یائسگی به چه دلیل اتفاق می افتد؟
مهم ترین علت یائسگی افزایش سن می باشد. آغاز این دوران در واقع پایان دوران باروری زن محسوب می شود و به مرور منجر به تحلیل رفتن و کوچک شدن تخمدان ها می شود. البته همیشه یائسگی به دلیل افزایش سن رخ نمی دهد بلکه گاهی اوقات یائسگی به دلیل مصرف برخی داروها یا انجام برخی جراحی هاست. از مهم ترین عوامل غیر وابسته به سن که موجب یائسگی می شوند می توان به هیسترکتومی یا جراحی برداشت رحم و تخمدان ها، شیمی درمانی و رادیوتراپی ناحیه لگن اشاره کرد. لازم به ذکر است که جراحی برداشت رحم به تنهایی منجر به یائسگی نمی شود بلکه برداشت تخمدان ها عامل اصلی است.

یائسگی در چه سنی اتفاق می افتد؟
بر طبق نتایج به دست آمده از بررسی ها زنان به طور طبیعی حدود 51 سالگی یائسه می شوند. اما این سن در زنان مختلف متفاوت است و گاهی اوقات دیرتر و یا زودتر اتفاق می افتد. تعداد کمی از زنان در سنین جوانی و حدود 40 سالگی یائسه می شوند و درصد بسیار کمی از زنان در سن 60 سالگی یائسه می شوند. این اتفاق در زنان سیگاری چندین سال زودتر از زنان غیرسیگاری می افتد. هیچ روش دقیقی برای تخمین سن یائسگی وجود ندارد. تنها پس از 12 ماه قطع پیاپی قاعدگی می توان گفت که فرد یائسه شده است .

مرحله قبل از یائسگی یا پیش یائسگی
یائسگی به طور طبیعی به صورت تدریجی اتفاق می افتد. در واقع تخمدان ها به طور طبیعی به صورت ناگهانی از کار نمی افتند و این اتفاق به تدریج رخ می دهد. مرحله قبل از آن مرحله پیش یائسگی نامیده می شود. همانطور که عنوان شد عدم قاعدگی به مدت 12 ماه پی در پی نشانه اصلی یائسگی است. لازم به ذکر است در طول 12 ماه که مرحله پیش یائسگی نامیده می شود ممکن است تخمک گذاری انجام شود بنابراین احتمال بارداری در این زمان وجود دارد.

بیشتر بخوانید: بهبود اختلالات پیش از قاعدگی، قاعدگی و یائسگی

تغییرات ناشی از یائسگی
تغییرات ناشی از یائسگی در همه افراد یکسان نمی باشد. در حقیقت این مرحله می تواند در هر خانمی با دیگری متفاوت باشد. برخی از زنان با کمترین تغییر و عارضه مراحل یائسگی را طی می کنند. اما برخی دیگر دچار علائم جدی می باشند.

علائم یائسگی

تغییرات قاعدگی: هنگامی که فرد به سن یائسگی نزدیک می شود تغییراتی در قاعدگی رخ می دهد. این تغییرات در زنان  مختلف متفاوت است. تغییرات قاعدگی عبارتند از: کوتاه شدن زمان قاعدگی، طولانی شدن زمان قاعدگی، افزایش میزان خونریزی، کاهش میزان خونریزی، تغییرات زمان بین دو قاعدگی. لازم به ذکر است که پزشکان توصیه می کنند که چنانچه فاصله بین 2 قاعدگی کوتاه شود و یا فرد دچار لکه بینی شده و یا خونریزی سنگین دارد و یا دوره قاعدگی بیش از یک هفته به طول انجامد لازم است حتما به پزشک مراجعه کند.

گرگرفتگی: گرگرفتگی یکی از علائم شایع یائسگی است. گرگرفتگی ناگهانی بوده و فرد برای چند دقیقه احساس گرمای شدید می کند. ممکن است به دنبال گرگرفتگی فرد دچار تعریق شود. همچنین ممکن است به دنبال آن قرمزی موقت پوست و یا لکه های گذرا و موقت قرمز در ناحیه گردن، بازوها و پشت دیده شود. زمان گرگرفتگی در افراد مختلف متفاوت است و از 30 ثانیه تا 10 دقیقه ممکن است به طول انجامد. پوشیدن لباس های سبک و خنک، استفاده از وسایل سرمایشی، کنترل استرس، اجتناب از مصرف غذاهای پرادویه می توانند به فرد کمک کنند تا این مرحله را راحت تر پشت سر بگذارد.

مشکلات خواب: گرگرفتگی های شبانه می تواند منجر به مشکلات خواب در سنین یائسگی شود در این صورت موارد زیر را رعایت کنید:
- حتما در اتاق خواب وسایل سرمایشی مناسب داشته باشید.
- از خوابیدن در رختخواب گرم خودداری کنید.
- از بالش هایی با الیاف سبک استفاده کنید و یا روی بالش را با یک ملافه نازک بپوشانید.
- یک حوله تمیز و مرطوب در دسترس داشته باشید که در صورت احساس گرمای شدید و یا تعریق زیاد از آن برای  خنک کردن خود استفاده کنید.
- اگر حیوان خانگی دارید اجازه ندهید در تختخواب شما بخوابد زیرا حرارت بدن وی حرارت تولید کرده و مشکل شما را تشدید می کند.
- چنانچه با راهکارهای ذکر شده مشکل خواب برطرف نشد به پزشک مراجعه کنید.

یائسگی و هورمون درمانی
برخی از پزشکان در دوره پیش یائسگی برای بیمار هورمون هایی تجویز می کنند که یائسگی را به تاخیر بیاندازند. این هورمون ها می توانند تا حدی مشکلات ناشی از یائسگی را کاهش داده و حتی یائسگی را به تاخیر بیاندازند. لازم به ذکر است که این داروها حتما باید توسط پزشک متخصص تجویز شوند و برای مدت محدود و مشخصی قابل استفاده هستند زیرا مصرف طولانی مدت داروهای هورمونی برای به تاخیر انداختن یائسگی می تواند خطر حملات قلبی، سکته های مغزی، لخته شدن خون و سرطان پستان را افزایش دهند بنابراین باید حتما تحت نظر پزشک مصرف شوند.

یائسگی و مشکلات سلامتی
یائسگی خطر ابتلا به بیماری های قلبی را در زنان افزایش داده و می تواند خطر پوکی استخوان را بالا ببرد. کاهش میزان استروژن در سنین یائسگی می تواند منجر به این مشکلات در زنان شود. البته استفاده از هورمون درمانی و مصرف هورمون های خوراکی نیز می تواند خطر بیماری های قلبی و سکته های مغزی را افزایش دهد. بنابراین فرد در سنین یائسگی باید مراقب سلامت خود بوده و انجام معاینات دوره ای قلب را جدی بگیرد.

نکاتی برای حفظ سلامتی در دوران یائسگی
رعایت یک سبک زندگی سالم در تمام طول عمر زنان امری لازم و ضروری است. اما در دوره یائسگی باید توجه ویژه ای به این مسئله شود. زنان در سنین یائسگی باید تحت چک آپ های روتین بوده و در فواصل منظم نسبت به اندازه گیری فشارخون، قند خون و میزان کلسترول خون خود اقدام نمایند. علاوه بر اینها انجام ماموگرافی های منظم نیز اکیدا توصیه می شود. همچنین انجام تمرینات ورزشی مانند ایروبیک نیز توصیه می شود زیرا علاوه بر اینکه به سلامت قلب و تناسب اندام کمک می کند می تواند خلق و خوی فرد را بهبود بخشیده و میزان استرس را کاهش دهد.