جینسینگ و مقابله با بیماری های ویروسی

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• جینسینگ چیست؟
• انواع جینسینگ و خواص آنها
• جینسینگ و بیماری های ویروسی
• ملاحظات مصرف مکمل های حاوی جینسینگ 

جینسینگ چیست؟

جینسینگ از ریشه گیاهان جنس  Panax تهیه می شود. این گیاه قرن ها به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده مردم بوده است و در حال حاضر در بسیاری از مکمل های دارویی وجود دارد.
از گیاه جینسینگ برای تقویت سیستم ایمنی، مقابله با استرس و کمک به درمان برخی از بیماری ها استفاده می شود. 

انواع جینسینگ و خواص آنها

انواع مختلفی از جینسینگ با پراکندگی جغرافیایی متفاوتی وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم: 

جینسینگ آسیایی Panax ginseng 

از منابع چینی و کره ای بوده و برای کمک به درمان بیماری های نورولوژیک، دیابت، اختلال نعوظ، رفع خستگی وتنظیم سیستم ایمنی استفاده می شود. 

جینسینگ آمریکایی Panax quinquefolius

این گیاه بومی آمریکای شمالی است اما در چین نیز کشت می شود. از آن برای کمک به درمان دیابت و کاهش خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده می شود.

جینسینگ قرمز کره ای 

نوع تغییر یافته جینسینگ آسیایی است که برای درمان بیماری های ویروسی بسیار مورد توجه قرار گرفته است و در ادامه به آن می پردازیم.

جینسینگ قرمز کره ای (Korean red ginseng) همان جینسینگ آسیایی فراوری شده است. جینسینگ آسیایی با حرارت دچار تغییر رنگ و خواص شیمیایی می شود. بعد از چندین بار بخار دادن و خشک کردن جینسینگ تازه آسیایی، جینسینگ قرمز کره ای تولید می شود. ثابت شده است که جینسینگ قرمز کره ای در مقایسه با جینسینگ تازه فعالیت دارویی و ثبات بیشتری دارد. این تفاوت به خاطر تغییراتی است که در ترکیبات شیمیایی گیاه در طی فرایند بخار دادن ایجاد شده است. مطالعات بسیاری بر روی اثرات جینسینگ قرمز در درمان بسیاری از بیماری ها مانند سرطان، نقص ایمنی، اختلالات نورونی و بیماری ها قلبی عروقی انجام شده است. بعلاوه جینسینگ قرمز و ترکیبات جدا شده از آن خاصیت ضد باکتری و ویروسی قوی نشان می دهند. در ادامه برای درک بهتر مطلب ابتدا توضیح مختصری در ارتباط با بیماری های ویروسی می دهیم. 

جینسینگ و بیماری های ویروسی

ویروس ها انگل های اجباری درون سلولی هستند به این معنا که فقط درون سلول های زنده توانایی تولید مثل دارند. البته بعضی از انواع آنها مانند کرونا ویروس جدید تا چند روز می توانند در محیط بیرون بدن غیر فعال بمانند و با ورود به بدن مجددا فعال شده و تکثیر نمایند. ویروس ها باعث ایجاد بیماری های بی شماری از جمله سرطان، نقص ایمنی، سرماخوردگی، آنفولانزا، اسهال، هپاتیت و غیره می شوند. اکثر داروهای ضد ویروسی برای هدف قرار دادن اجزای ویروسی طراحی شده اند اما جهش در ژنوم ویروسی، اغلب منجر به مقاومت در برابر دارو و فرار ویروس از سیستم ایمنی می شود. علاوه بر این، ظهور مداوم عوامل عفونی جدید مانند ویروس ابولا و ویروس کورونا جدید (covid19) ضرورت توسعه داروهای جدید را آشکار می کند. در ادامه به خواص درمانی جینسینگ به خصوص جینسینگ قرمز کره ای در بهبود بیماری های ویروسی خواهیم پرداخت.

جینسینگ و ویروس سرماخوردگی

راینو ویروس ها عامل اصلی سرماخوردگی انسانی هستند. آن ها به سه گونه اصلی (A، B و C) تقسیم می شوند. در حدود 160 نوع ویروس در این سه گونه جای می گیرند. مطالعات متعددی نشان داده است که ترکیبات جینسینگ می تواند سلول انسانی را در برابر برخی از انواع راینو ویروس ها محافظت کنند. با این حال اثر جینسینگ بر راینو ویروس ها متناقض است. همچنین برخی مطالعات نشان می دهد که در افرادی که بلند مدت (بیش از 3 ماه) از جنسینگ استفاده کرده اند ریسک بروز علایم سرماخوردگی (تب بالای 37.5 درجه، سردرد و درد های عضلانی و علایم التهابی) کاهش قابل توجهی داشت و طول دوره سرما خوردگی در این افراد کوتاه تر بود.

جینسینگ و ویروس آنفولانزا

ویروس آنفولانزا شایعترین عامل بیماری زای سیستم تنفسی انسان است که همه ساله بسیاری از افراد را مبتلا می کند. سه نوع ویروس آنفولانزا وجود دارد: نوع A، B و C. ویروس آنفولانزا A از بیماری زا ترین انواع آنفولانزا انسانی است و بر اساس پروتئین های سطحی هماگلوتینین (H) و نورآمینیداز (N) طبقه بندی می شود. همه ساله سویه های جهش یافته جدیدی از این ویروس پدیدار می شوند و باعث شیوع آنفولانزا در جهان می شوند. مطالعات گسترده ای برای نشان دادن فعالیت های ضد ویروسی ترکیبات جینسینگ بر روی ویروس آنفولانزا انجام شده است.
در یک مطالعه نشان داده شد که استفاده از ترکیبات جینسینگ باعث افرایش بقاء سلول های آلوئولار ریه انسانی آلوده به ویروس H1N1 می شود همچنین مصرف جینسینگ باعث کاهش ترشح سیتوکین های القا شده توسط ویروس و کاهش سطح رادیکال های آزاد داخل سلولی (ROS) می شود. مطالعات دیگر اثرات ضد ویروسی جینسینگ بر انواع H3N2 و H5N1 و H1N1  آنفولانزا را تایید کرده اند. همچنین دیده شده است که مصرف جینسینگ به عنوان ادجوانت در واکسن آنفولانزا موجب افزایش تیتر آنتی بادی ها به خصوص IgG بر علیه ویروس آنفولانزا نوع A در پلاسما و موکوس می شود.

همچنین استفاده از مکمل های غذایی جینسینگ می تواند باعث تقویت پاسخ ایمنی ایجاد شده و بهبود محافظت در برابر عفونت ویروس آنفولانزا شود.

جینسینگ و بیماری حاد تنفسی 

بیماری حاد تنفسی یک بیماری ویروسی خود محدود شونده است که باعث علائمی مانند تب، لرز، ضعف و سرفه خشک می شود. راینو ویروس ها و کرونا ویروس ها شایع ترین (50% -70%) ویروس هایی هستند که می توانند این حالت را ایجاد کنند. بعد از آن ویروس آنفولانزا (20% - 35%) و آدنو ویروس ها (5% -10%) می توانند به بیماری حاد تنفسی منجر شوند.
در سال 2012 مطالعه ای برای یافتن اثر جدیدی از گیاه جینسینگ انجام شد. این مطالعه روی 100 داوطلب طراحی شد. اثر جینسینگ قرمز کره ای بر تعداد دفعات رخداد بیماری حاد تنفسی، شدت علائم و مدت زمان علائم بررسی شد. نکته بسیار جالب این مطالعه این بود که فراوانی رخداد بیماری حاد تنفسی در گروهی که از جینسینگ استفاده کرده بودند بطور معنی داری نسبت به گروه کنترل کمتر بود. با توجه به نتایج این مطالعه جینسینگ قرمز کره ای می تواند در محافظت از افراد در برابر بیماری حاد تنفسی مؤثر باشد اما احتمالا در کوتاه کردن دوره و کاهش شدت علائم این بیماری اثری ندارد. هیچ عوارض جانبی خاصی پس از 12 هفته در افراد سالمی که از جینسینگ قرمز کره ای مصرف کرده بودند گزارش نشد.
مطالعات دیگر نشان داده اند که مصرف عصاره جینسینگ آمریکایی در افراد مسن می تواند بروز بیماری حاد تنفسی ناشی از آنفولانزا را کاهش می دهد. 
در نهایت با توجه به این مطالعات عصاره جینسینگ برای پیشگیری از بیماری ها دستگاه تنفسی فوقانی ناشی از ویروس های مختلف مؤثر است. 

جینسینگ و ایدز

مشخص شده است که جینسینگ قرمز کره ای از چندین راه می تواند در بیماران HIV مثبت، موثر واقع شود. جینسینگ با کاهش میزان جهش ویروسی، مقاومت دارویی ایجاد شده در نتیجه این جهش ها را کاهش می دهد. مطالعات اثر جینسینگ آمریکایی را بر مهار بعضی آنزیم های ویروس (HIV (Reverse Transcriptase نشان داده اند. همچنین جیسنگ می تواند با جلوگیری از efflux (خروج دارو از سلول) داروی Ritonavir که از مهمترین داروی های رژیم درمانی HIV است، باعث افزایش اثر گذاری این دارو شود.

استرس، ایمنی و جینسنگ

هنگامی که استرس داریم، توانایی سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عوامل بیماری زا کاهش می یابد. به همین دلیل مستعد ابتلا به انواع عفونت ها می شویم. کورتیزول هورمونی است که در زمان استرس در بدن ما تولید می شود. این هورمون می تواند سیستم ایمنی بدن را سرکوب کند.
در این رابطه یک مطالعه جالب وجود دارد. در سال 1984 از 75 دانشجوی داوطلب سال اول پزشکی در دو مرحله نمونه خونی گرفته شد. بار اول، یک ماه قبل از امتحانات نهایی (استرس نسبتاً کم)، و بار دوم در طول امتحانات (استرس بالا). در این آزمایش فعالیت لنفوسیت های T (از مهم ترین گروه سلول های ایمنی) در نمونه های خونی بررسی شد. نتیجه نشان داد که لنفوسیت های Tدر زمان امتحانات که سطح استرس دانشجویان بالا تر بود، به مقدار چشمگیری کاهش داشت. می توان گفت کاهش سلول های ایمنی یکی از دلایلی است که در زمان استرس، مستعد ابتلا به بسیاری از بیماری ها می شویم.
بنابراین مصرف جینسینگ و مکمل های خوراکی آن همچون جین سین با کمک به کاهش استرس و خستگی می تواند فعالیت سیستم ایمنی را بهبود بخشد و بدن را در برابر عفونت ها مصون نماید. 

ملاحظات مصرف مکمل های حاوی جینسینگ 

این مکمل بهتر است در صورت وجود اختلالات فشار خون، بیماری های قلبی، پیوند عضو، بارداری و شیردهی مصرف نشود. جینسینگ قرمز کره ای ممکن است با بسیاری از دارو ها مانند دارو های دیابت، سرکوب کننده ایمنی، ضد انعقاد و ... تداخل داشته باشد. در صورت مصرف داروهای دیگر با پزشک یا داروساز در ارتباط با شروع مصرف این مکمل مشورت کنید. 

نتیجه گیری

در پایان می توان گفت ظهور سریع ویروس های بیماری زای جدید و انواع سویه های ویروسی مقاوم، تاثیر داروهای ضد ویروسی و واکسن ها را محدود کرده است. بنابراین توسعه دارو های جدید و عوامل تقویت کننده ایمنی بدن ضروری به نظر می رسد.
مطالعات مختلفی تا به حال نقش کمکی جینسینگ در مقابله با ویروس های سرماخوردگی، آنفولانزا، هپاتیت A، هپاتیتB، ویروس هرپس انسانی، HIV و ... را نشان داده اند. استفاده از جینسینگ می تواند به بدن شما در مقابله با استرس کمک کند و تا حدی از سرکوب ایمنی در زمان استرس جلوگیری کند. همچنین خود جینسینگ اثرات ضد ویروسی مستقیمی دارد و می تواند به عنوان مکمل بهبود دهنده سیستم ایمنی مصرف شود. لازم به ذکر است که مطالعات بیشتری باید برای تایید اثر جینسنگ و شناسایی و خالص سازی ترکیبات فعال آن که صورت گیرد...