در این مقاله از مجله علمی داروکده به بررسی داروی ضد میکروب سیپروفلوکساسین، اشکال دارویی موجود آن، موارد مصرف، نحوه مصرف و عوارض جانبی آن میپردازیم.
نویسنده: دکتر افروز محمدقلی بیکی
تحریریه داروکده
آخرین به روزرسانی:
06 آذر 1403
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
06 آذر 1403
330
سیپروفلوکساسین؛ راهنمای کامل مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی
سیپروفلوکساسین یک داروی ضدمیکروب از دسته فلوروکینولونها است که برای درمان عفونتهای باکتریایی مختلف کاربرد دارد. داروهای این دسته از طریق مهار ساخت DNA در باکتریها، موجب توقف رشد و مرگ این میکروارگانیسمها میگردند. سیپروفلوکساسین به طور گسترده در درمان عفونتهای ادراری، گوارشی، تنفسی، پوستی و همچنین عفونت استخوان، مفاصل و بافت نرم تجویز میشود. سیپروفلوکساسین یک داروی آنتیبیوتیک قدرتمند با اثرات درمانی ارزشمند است که تنها با تجویز پزشک قابل استفاده میباشد.
سیپروفلوکساسین در کنار فواید درمانیاش، ممکن است عوارض و خطراتی نیز به همراه داشته باشد که آگاهی از آنها به مصرف منطقی و صحیح این دارو کمک خواهد کرد. بنابراین، در این مقاله از مجله داروکده تصمیم گرفتیم تا با بررسی منابع معتبر و بهروز دنیا، اطلاعاتی جامع و کاربردی در رابطه با سیپروفلوکساسین، اشکال دارویی موجود آن، مکانیسم عمل، موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض جانبی، موارد منع مصرف و همچنین میزان ایمنی مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی ارائه دهیم.
آنچه در این مقاله میخوانید:
مدت زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه
سیپروفلوکساسین یک داروی آنتیبیوتیک با اثرات ضدباکتری است که در دهه 1980 به عنوان یکی از اولین داروهای دسته فلوروکینولونها وارد بازار شد. این دارو بهواسطه اثرات قوی ضدباکتریایی خود به سرعت جایگاه خود را بهعنوان یک گزینه درمانی بالقوه در درمان عفونتهای میکروبی مختلف به دست آورد و تا به امروز هم به عنوان یک آنتیبیوتیک پرمصرف در درمان بیماریهای عفونی مطرح هست.
سیپروفلوکساسین یک آنتیبیوتیک از خانواده فلوروکینولونها است. داروهای این دسته با مهار سنتز اسیدنوکلئیک در باکتریها جلوی رشد و تکثیر این میکروارگانیسمها را میگیرند. سیپروفلوکساسین با نفوذ به غشای سلولی باکتریها و مهار آنزیم توپوایزومراز وDNA ژیراز، باعث آسیب و شکسته شدن دو رشته DNA از یکدیگر، اختلال در فرآیندهای ژنتیکی باکتریها و در نتیجه مرگ آنها میشود. سیپروفلوکساسین در بدن انسان پس از ورود به گردش خون در بسیاری از بافتهای بدن از جمله کلیه، صفرا، کبد، ریه، دستگاه تناسلی زنان، پروستات و مایع مغزی-نخاعی نفوذ میکند. سیپروفلوکساسین همچنین از جفت نیز عبور کرده و در شیر مادر نیز ترشح میشود.
سیپروفلوکساسین در ایران در اشکال زیر موجود است:
قرص سیپروفلوکساسین ۲۵۰، ۵۰۰ و ۷۵۰ میلیگرمی
قطره چشمی سیپروفلوکساسین ۰.۳ ٪
محلول تزریقی داخل وریدی سیپروفلوکساسین
ویال تزریقی داخل وریدی سیپروفلوکساسین در دکستروز
ویال تزریقی داخل وریدی سیپروفلوکساسین در سدیم کلراید
قطره گوشی سیپروفلوکساسین ۰.۳٪ + دگزامتازون ۰.۱٪
موارد اصلی مصرف قرص سیپروفلوکساسین و ه،چنین اشکال تزریقی آن بسته به نوع میکروارگانیسم عامل عفونت شامل:
عفونتهای دستگاه ادراری: عفونت کلیه، مثانه، مجاری ادراری و پیلونفریت
عفونت مزمن باکتریایی پروستات
عفونتهای تنفسی: سینوزیت حاد، برونشیت و پنومونی
عفونتهای پوست و بافت نرم: سلولیت و آبسهها
عفونتهای استخوان و مفاصل: استئومیلیت و آرتریت عفونی
عفونتهای گوارشی: اسهال عفونی، عفونت داخل شکمی
در موارد خاص برای درمان تب تیفوئید، سوزاک، سیاه زخم و طاعون
قطره چشمی سیپروفلوکساسین برای عفونت باکتریایی ملتحمه چشم و زخم قرنیه (کراتیت) و قطره گوشی سیپروفلوکساسین برای عفونت گوش میانی و خارجی کاربرد دارند.
باید توجه داشت که در موارد فوق ممکن است به دلیل نوع باکتری عامل عفونت، سیپروفلوکساسین بهترین انتخاب موجود نباشد و پزشک آنتیبیوتیک دیگری را برای درمان ترجیح دهد.
سیپروفلوکساسین و سایر فلوروکینولونها به علت احتمال بروز عوارض جانبی جدی در کودکان، هیچوقت اولین انتخاب برای درمان عفونتهای باکتریایی نیستند. دلیل این امر احتمال بروز مشکلات مفصلی در کودکان زیر ۱۸ سال است که میتواند به آسیب جدی مفصل و مشکلات اسکلتی-عضلانی منجر شود.
از این رو، آکادمی متخصصین کودکان آمریکا (AAP) توصیه میکند که استفاده از فلوروکینولونها در کودکان باید به مواردی محدود شود که هیچ آنتیبیوتیک مؤثر و ایمن دیگری وجود نداشته باشد یا زمانی که استفاده از این دارو جایگزینی منطقی برای درمانهای دیگر باشد.
قطره گوشی سیپروفلوکساسین (قطره سیپلکس) به علت خواص ضدمیکروبیاش در درمان انواع عفونت گوش از جمله عفونت گوش میانی ناشی از تجمع باکتری و همچنین عفونت گوش خارجی کاربرد دارد.
سیپروفلوکساسین به صورت قطره گوش به تنهایی یا در ترکیب با دگزامتازون موجود است. دگزامتازون خواص ضدالتهابی دارد و به کاهش تورم و درد ناشی از عفونت گوش کمک میکند.
سیپروفلوکساسین بهعنوان یک آنتیبیوتیک خط اول برای درمان جوش صورت محسوب نمیشود. با این حال، ممکن است پزشک شما در موارد خاص مثل عفونت باکتریایی شدید در ناحیه جوش یا عدم پاسخ به درمانهای رایج، قرص سیپروفلوکساسین یا اشکال موضعی آن را برای درمان آکنه تجویز کند.
سیپروفلوکساسین یک آنتیبیوتیک از دسته فلوروکینولونها است که بهعنوان یک گزینه موثر برای درمان عفونتهای باکتریایی، بهویژه عفونتهای ادراری استفاده میشود. سیپروفلوکساسین به دلیل اثرات ضدمیکروب قوی بخصوص بر علیه باکتریهای گرم منفی، گزینه مناسبی برای درمان عفونتهای مجاری ادراری در زنان و مردان، عفونت مثانه (سیستیت) و عفونت کلیه (پیلونفریت) میباشد. سیپروفلوکساسین معمولاً در مواردی تجویز میشود که سایر آنتیبیوتیکها قادر به درمان عفونت نباشند. دوز معمول سیپروفلوکساسین برای درمان عفونتهای ادراری بسته به شدت عفونت معمولاً ۲۵۰ یا ۵۰۰ میلیگرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۳ الی ۱۴ روز است.
سیپروفلوکساسین برای درمان عفونتهای باکتریایی، از جمله عفونتهای کلیه و مجاری ادرار، مورد استفاده قرار میگیرد.
سیپروفلوکساسین از جمله آنتیبیوتیکهای مؤثر در درمان سینوزیت حاد باکتریایی شناخته میشود. در مواردی که درمان عفونت سینوزیت با سایر آنتیبیوتیکها با شکست مواجه شده باشد و یا امکان استفاده از آنتیبیوتیک دیگری برای بیمار نباشد، از سیپروفلوکساسین برای درمان سینوزیت استفاده میشود. دوز معمول قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ برای درمان موارد خفیف تا متوسط سینوزیت حاد هر ۱۲ ساعت ۱ عدد، به مدت ۱۰ روز میباشد.
یکی از کاربردهای مهم سیپروفلوکساسین، درمان عفونتهای شکمی و همچنین عفونت روده و اسهال میکروبی است. سیپروفلوکساسین بهویژه برای درمان عفونتهای رودهای که ناشی از باکتریهایی مانند اشریشیا کلی، سودوموناس آئروژینوزا و کلبسیلا پنومونیه هستند، تجویز میشود. این عفونتها معمولاً با علائمی مانند اسهال، درد شکم و تب همراه هستند. نحوه مصرف قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت روده و اسهال معمولا ۵۰۰ میلیگرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۵ تا ۷ روز است.
سیپروفلوکساسین معمولاً گزینه اول برای درمان عفونتهای دندانی نیست. زیرا به اندازه سایر آنتیبیوتیکها مانند آموکسی سیلین و مترونیدازول، بر باکتریهای عامل عفونتهای دهان و دندان مؤثر نیست. با این حال، در مواردی که عفونت دندان به شدت پیشرفت کرده باشد یا در برابر سایر آنتیبیوتیکها مقاوم شده باشد، ممکن است در کنار سایر داروها توسط پزشک تجویز شود.
سیپروفلوکساسین به صورت خوراکی، تزریقی و موضعی تجویز میشود.
قرص سیپروفلوکساسین بهتر است با معده خالی و به همراه با یک تا دو لیوان آب مصرف گردد. دوز معمول قرص سیپروفلوکساسین برای بزرگسالان ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیگرم دو بار در روز است که بسته به نوع و شدت عفونت ممکن است دوره درمان متفاوت داشته باشد.
قرص سیپروفلوکساسین را باید ۲ ساعت قبل یا ۴-۶ ساعت بعد از لبنیات و موادغذایی یا مکملهای حاوی کلسیم، منیزیم، آهن و روی مصرف نمود.
سیپروفلوکساسین تزریقی تنها به صورت داخل وریدی و در بیمارستان مورد استفاده قرار میگیرند.
قطره سیپروفلوکساسین نیز برای داخل چشم یا داخل گوش قابل استفاده میباشد.
سیپروفلوکساسین را باید دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره درمان تعیین شده را کامل نمایید.
در صورتی که مصرف یک دوز سیپروفلوکساسین را فراموش کردید، بلافاصله دوز فراموش شده را مصرف کنید. چنانچه کمتر از ۶ ساعت زمان تا مصرف دوز بعدی باقی مانده بود، دیگر نیاز به مصرف دوز فراموش شده نیست و بایستی دوز بعدی را مطابق توصیه پزشک مصرف کنید. از دو برابر کردن دوز بعدی بپرهیزید.
برخی از عوارض جانبی سیپروفلوکساسین عبارتند از:
درد شکم
تهوع و استفراغ
اسهال
سر درد و سرگیجه
راش جلدی
تغییر در سطح آنزیمهای کبدی
احساس تکرر ادرار
حساسیت به نور
مصرف سیپروفلوکساسین گاهی ممکن است با عوارض جانبی جدیتر نیز همراه باشد که موجب به خطر افتادن سلامت بیماران گردد. برخی از این عوارض ممکن است برگشت ناپذیر بوده و منجر به بروز آسیبهای طولانی مدت در بدن شوند. در ادامه به بررسی این آسیبها و گروههای پرخطر خواهیم پرداخت.
سیپروفلوکساین ممکن است باعث بروز واکنش حساسیتی شدید در برخی افراد گردد. بنابراین در صورت بروز هرگونخ علائم مرتبط با آلرژی مثل افزایش ضربان قلب، تب، تورم صورت، زبان یا گلو، مشکل تنفسی شدید، مشکل در بلع، برآمدگی غدد لنفاوی، سبکی سر و غش کردن، بلافاصله دارو را قطع نموده و به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
در صورتی که سابقه حساسیت به سیپروفلوکساسین یا سایر فلوروکینولونها دارید، مصرف این دارو به شما توصیه نمیشود.
یکی از عوارض جدی و مهم سیپروفلوکساسین، التهاب، تورم یا پارگی تاندون بویژه در تاندون پشت قوزک پا (تاندون آشیل) است. تاندونها بافت همبندی هستند که بین عضلات و مفاصل ارتباط برقرار میکنند. شواهدی موجود است که نشان میدهد مصرف سیپروفلوکساسین ممکن است با آسیب تاندون همراه باشد. این عارضه ممکن است در حین مصرف یا چند ماه پس از قطع مصرف سیپروفلوکساسین رخ دهد.
یکی از عوارض جانبی نادر ولی خطرناک سیپروفلوکساسین، بروز نوعی آریتمی قلبی تحت عنوان طولانیشدن موج QT است. سالمندان، افراد با سابقه خانوادگی آریتمی قلبی، افراد با کمبود پتاسیم و منیزیم و همچنین بیمارانی که در حال مصرف داروهای ضدآریتمی هستند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به این عارضه میباشند. این افراد در صورت احساس هرگونه کاهش یا افزایش ضربان قلب باید مصرف سیپروفلوکساسین را قطع نمایند.
یک عارضه قلبی خطرناک دیگر از سیپروفلوکساسین خطر آنوریسم یا پارگی شریان آئورت است. در صورت بروز درد شدید در قفسه سینه، شکم یا پشت شانه مصرف دارو را قطع نمائید.
سیپروفلوکساسین ممکن است باعث بروز التهاب عصبی و در نتیجه نوروپاتی محیطی گردد. در صورت بروز علائمی مثل درد، سوزش، مور مور شدن، ضعف و بی حسی در اندامها مصرف دارو را قطع نمائید.
این دارو ممکن است خطر بروز تشنج در افراد با سابقه صرع یا تشنج را افزایش دهد. در صورت مشاهده علائمی مانند لرزش یا سفتی در اندامها، سبکی سر، عدم تعادل و پیچیدگی در عضلات دست و پا مصرف دارو را قطع نمائید.
سیپروفلوکساسین ممکن است باعث بروز اختلالات خلقی و روانی گردد. در صورت بروز بیقراری، علائم افسردگی، اضطراب، ترس، توهمات دیداری و شنیداری و همچنین اختلال در حافظه و تمرکز، مصرف دارو را قطع نمائید.
سیپروفلوکساسین ممکن است سمیت کبدی ایجاد کند. در صورت مشاهده علائمی همچون درد شدید در شکم، تهوع واستفراغ شدید، کاهش اشتها، تب، خارش، ضعف، تیره شدن رنگ ادرار، روشن شدن رنگ مدفوع و زرد شدن رنگ پوست، دارو را قطع نمائید.
اسهال مرتبط با آنتیبیوتیک ممکن است در پی مصرف برخی آنتیبیوتیکهای وسیعالطیف مانند سیپروفلوکساین رخ دهد. این عارضه به علت تغییر در فلور میکروبی روده و رشد بیش از حد یک باکتری به نام کلستریدیوم دیفیسل اتفاق میافتد که با تب، اسهال آبکی و درد شکم همراه است. این عارضه میتواند تا ۲ ماه بعد از قطع دارو هم رخ بدهد.
هشدارهای مهم در حین مصرف سیپروفلوکساسین شامل:
پرهیز از مصرف بدون تجویز پزشک
عدم توصیه مصرف آن به دیگران، حتی با وجود علائم مشابه
پرهیز از قرارگرفتن طولانی مدت زیر نور آفتاب و استفاده از ضدآفتاب، کلاه و عینک آفتابی
قرار دادن دارد دور از دسترس اطفال
اجتناب از انجام فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری و تمرکز بالا دارد مانند رانندگی و کار با ماشینآلات
احتیاط مصرف در بیماران مبتلا به مشکلات قلبی، نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، دیابت، سابقه تشنج یا صرع و افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی
سیپروفلوکساسین برای افراد زیر ممنوع است:
افراد با سابقه آلرژی به سیپروفلوکساسین یا سایر فلوروکینولونها
کودکان زیر 18 سال
زنان باردار یا شیرده
افراد با سابقه قبلی التهاب یا پارگی تاندون
بیماران مبتلا به میاستنی گراویس
همراه با داروی تیزانیدین
همراه با واکسن زنده BCG و واکسن زنده تیفوئید
لبنیات و سایر موادغذایی حاوی کلسیم و مکملهای تغذیهای حاوی کلسیم، منیزیم، روی و آهن باعث کاهش جذب گوارشی سیپروفلوکساسین از دستگاه گوارش میشوند. قرص سیپروفلوکساسین باید ۲ ساعت قبل یا ۴ الی ۶ ساعت بعد از این موادغذایی یا مکملها مصرف شود.
بیوتین با اثر بر فلورمیکروبی روده میتواند بر اثربخشی سیپروفلوکساسین تأثیر بگذارد.
داروهای زیر دارای تداخلات جدی با سیپروفلوکساسین هستند و بهتر است از داروهای جایگزین جهت مصرف همزمان استفاده شود.
آلومینیوم هیدروکسید: این دارو باعث کاهش جذب سیپروفلوکساسین از دستگاه گوارش میشود. بهتر است از داروی جایگزین استفاده شود یا با فاصله ۲ ساعته از هم مصرف شوند.
بوپرونورفین، کلاریترومایسین، کلومیپرامین، الانزاپین، ایمیپرامین، کلوزاپین، میرتازاپین، هیدروکسیکلروکین سولفات، اندانسترون، اگزالیپلاتین: مصرف همزمان سیپروفلاوکساسین با این داروها خطر ابتلا به عارضه آریتمی طولانی شدن موج QT را افزایش میدهد.
واکسن زنده وبا: سیپروفلوکساسین ممکن است با اثر بر سویه باکتری موجود دز واکسنهای زنده، اثربخشی آن را کاهش دهد.
پیرفنیدون، تئوفیلین: سیپروفلوکساسین از طریق مهار متابولیسم این داروها باعث افزایش غلظت و در نتیجه اثربخشی و عوارض جانبی این داروها میگردد.
ترتینوئین: هر دو دارو باعث افزایش حساسیت به نور و بروز التهاب و سوختگی در نتیجه مواجهه با نور خورشید میشوند.
مصرف همزمان سیپروفلوکساسین با داروهای زیر باید با احتیاط و کنترل صورت گیرد:
آمیودارون، کاپتوپریل، آریپیپرازول، اتوموکستین، آزیترومایسین، کلروکین، کلرپرومازین، سیتالوپرام، آلبوترول، دنپزیل، دوکپین، دلوکستین، اریترومایسین، اس سیتالوپرام، فینگولیمود، فلکائینید، فلوکستین، گرانیسترون، هالوپریدول، هیدروکسیزین، ایتراکونازول، لیتیم، متادون، موکسیفلوکساسین، کوتیاپین، رانولازین، سرترالین، سولیفناسین، سوتالول، تاکرولیموس، تترابنازین، تیوریدازین، زیپراسیدون (به علت افزایش خطر بروز آریتمی طولانی شدن QT)
داروهای ضد دیابت مثل آکاربوز، رپاگلیناید، پیوگلیتازون، سیتاگلیپتین، گلیبوراید، متفورمین و انسولینها ( به علت افزایش خطر ابتلا به هایپوگلایسمی یا هایپرگلایسمی)
آسپیرین، سدیم بیکربنات، داروهای آنتیاسید، سولامر، سوکرالفیت (کاهش جذب گوارشی سیپروفلوکساسین)
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، تولمتین، ناپروکسن، ملوکسیکام، کتورولاک، مفنامیک اسید، پیروکسیکام (به علت افزایش خطر وقوع تشنج)
کورتیکوستروئیدها مثل بتامتازون، دگزامتازون، تریامسینولون، هیدروکورتیزون، پردنیزولون، متیل پردنیزولون، مومتازون، فلودروکورتیزون (به علت افزایش خطر پارگی تاندون)
کافئین: سیپروفلوکساسین باعث افزایش غلظت و عوارض کافئین میشود.
کاربامازپین، کلشیسین، ملاتونین، متوترکسات، پنتوکسیفیلین، فنیتوئین، تربینافین، تینیدازول، وارفارین، زولپیدم (به علت کاهش متابولیسم یا افزایش اثر و افزایش عوارض جانبی این داروها توسط سیپروفلوکساسین)
استروژن کنژوگه، استرادیول والرات، داینوژست، لوونورژسترل (سیپروفلوکساسین باعث کاهش اثربخشی این داروها میگردد، لزوم احتیاط هنگام مصرف قرصهای ضدبارداری )
توجه داشته باشید که این لیست کامل نیست و باید پیش از شروع مصرف سیپروفلوکساین پزشک معالج خود را از تمام داروهایی که مصرف میکنید، مطلع نمایید.
سیپروفلوکساین در دوران بارداری در ردهC قرار میگیرد. به این معنی که مطالعات حیوانی خطراتی را گزارش نمودهاند و مطالعات انسانی در این زمینه کافی نیست. بنابراین باید در این دوره با احتیاط و تنها در صورتی که فواید مصرف به خطرات احتمالی آن ارجح باشد، تجویز گردد.
مطالعات بلندمدت حیوانی هیچ مورد سقط جنین یا نقص مادرزادی جدی که با مصرف دوزهای معمول سیپروفلوکساسین مرتبط باشد را نشان نداده است. با اینحال، باتوجه به اینکه این دارو از جفت عبور میکند، مصرف در دوران بارداری مگر در شرایط بسیار ضروری، توصیه نمیشود.
اشکال خوراکی و تزریقی سیپروفلوکساسین در شیر مادر ترشح میشوند و مصرف آنها در دوران شیردهی توصیه نمیشود.
در رابطه با تأثیری که سیپروفلوکساسین بر تولید شیر در مادر و یا سلامت نوزاد شیرخوار میگذارد، اطلاعات کافی در دسترس نیست. ولی به علت احتمال بروز عوارض جانبی جدی در شیرخوار مصرف آن در دوره شیردهی توصیه نمیشود. عوارض احتمالی در نوزاد شامل اختلال در رشد مفاصل (آرتروپاتی)، بروز مدفوع شل و خونی به علت تغییر در میکروبیوم روده نوزاد و احتمال ابتلا به عفونت کاندیدیا در نوزاد میباشند.
توصیه میشود تا در حین مصرف سیپروفلوکساسین، مادر شیردهی را متوقف کند و شیر را دوشیده و دور بریزد و در این مدت از تغذیه جایگزین برای نوزاد استفاد شود.
سیپروفلوکساسین یک آنتیبیوتیک قوی از گروه فلوروکینولونها است که بهطور گسترده برای درمان عفونتهای باکتریایی مختلف، از جمله عفونتهای دستگاه ادراری، تنفسی و پوستی مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو با مهار سنتز DNA در باکتریها، مانع از تکثیر و رشد آنها میشود. اگرچه سیپروفلوکساسین به دلیل اثرات سریع و مؤثرش در درمان عفونتها شناخته شده است، اما باید با احتیاط مصرف شود، زیرا ممکن است عوارض جانبی جدی مانند تاندونیت، ضعف عضلانی، آریتمی قلبی، نوروپاتی محیطی، حساسیت به نور و مشکلات گوارشی ایجاد کند.
همچنین، به دلیل خطر مقاومت میکروبی، تجویز این دارو باید تحت نظر پزشک و تنها در مواردی که سایر گزینههای درمانی ناکافی هستند، انجام گیرد. در نهایت، آگاهی از عوارض جانبی و مشاوره پزشکی قبل از مصرف این دارو ضروری است تا از سلامت بیمار اطمینان حاصل شود.
در پایان اگر دوست یا بیماری دارید که به این دارو نیاز دارد، این مقاله مجله داروخانه آنلاین داروکده را با آنها به اشتراک بگذارید تا از مزایای آن آگاه شوند.
پرسش و پاسخ
ثبت دیدگاه
پیام به صورت خصوصی ثبت گردد
منابع:
مقالات مرتبط
مجله داروکده یک مجله اینترنتی است که شما را در امر آشنایی، تهیه و مصرف صحیح محصولات سلامت محور یاری میرساند.
استفاده از مطالب مجله داروکده فقط برای مقاصد غیرتجاری و با ذکر منبع و درج لینک بلامانع است . کلیه حقوق این مجله به وب سایت داروکده تعلق دارد