درباره تب مالت بیشتر بدانید

تب مالت نوعی بیماری عفونی است که توسط نوعی باکتری به نام بروسلا ایجاد می شود. این باکتری از حیوان به انسان منتقل می شود. گونه های مختلفی از باکتری بروسلا وجود دارد. برخی از این گونه ها در گاو دیده می شود و برخی دیگر در حیواناتی نظیر سگ، خوک، گوسفند، بز و شتر مشاهده می شود. اخیرا محققان موفق به کشف گونه ای جدید از این باکتری در روباه قرمز و برخی موجودات دریایی مثل فک شده اند. تب مالت در حیوانات قابل درمان نیست.
تب مالت در برخی کشورها مثل آمریکا شیوع بسیار کمی دارد و علت آن برنامه های موثر کنترل بیماری های دامی است. سالانه کمتر از 200 مورد ابتلا به تب مالت در آمریکا مشاهده می شود که بیشتر در فصول بهار و تابستان گزارش می شود. اما تب مالت تهدید کننده جدی برای سلامت افراد در سایر نقاط جهان محسوب می شود. بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی سالانه حدود نیم میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا می شوند.

بیشتر بخوانید: تب خونریزی دهنده کریمه کنگو چیست؟

علل بروز تب مالت
تب مالت در انسان بر اثر مواجهه فرد با حیوان آلوده و یا استفاده از فرآورده های آلوده دامی می باشد. این بیماری به ندرت از انسان به انسان منتقل می شود و معمولا انتقال انسان به انسان به دلیل تغذیه با شیر مادر آلوده به تب مالت اتفاق می افتد. باکتری عامل تب مالت معمولا از طریق مصرف فرآورده های دامی آلوده و غیر پاستوریزه و گاهی اوقات مصرف گوشت نپخته آلوده وارد بدن می شود. البته این بیماری به ندرت از طریق استنشاق و حتی روابط جنسی با فرد آلوده به باکتری نیز می تواند وارد بدن فرد سالم شود.
چهار نوع از گونه های باکتری عامل تب مالت که بیشترین عوامل ابتلا در انسان هستند عبارتند از:
- بروسلوز ملیتنسیس: این نوع از باکتری بیشترین عامل ابتلا در انسان می باشد که در گوسفند و بز دیده می شود. این نوع از تب مالت بیشتر در نقاط زیر مشاهده می شود: اسپانیا، یونان، آمریکای لاتین، خاورمیانه و هند.
- بروسلوز سوئیس: این نوع از باکتری در خوک وحشی مشاهده شده و مهمترین عامل ابتلا به تب مالت در آمریکا محسوب می شود.
- بروسلوز کانیس: این از باکتری تب مالت بیشتر از طریق سگ انتقال می یابد. این نوع از باکتری تب مالت در مناطق جنوبی و مرکزی آمریکا، ژاپن و اروپای مرکزی مشاهده می شود.
- بروسلوز آبورتوس: این نوع از باکتری اغلب از طریق احشام انتقال می یابد و در تمام نقاط جهان قابل مشاهده است ولی بیشترین شیوع آن در کشورهای اروپایی، ژاپن، کانادا، استرلیا و نیوزلند است.

علائم تب مالت
علائم عمومی تب مالت معمولا مبهم هستند و بیشتر شباهت به علائم آنفولانزا دارند . علائم تب مالت شامل حالات زیر است 
کمر درد- احساس کوفتگی و بدن درد- کم اشتهایی و کاهش وزن- سردرد- تعریق شبانه- ضعف- درد شکم- سرفه
علائم معمولا از 5 تا 30 روز پس از آلوده شدن به باکتری بروسلا مشاهده می شوند. شدت علائم بستگی به نوع باکتری آلوده کننده فرد دارد. بروسلا آبورتوس معمولا باعث ایجاد علائم خفیف تا متوسط می شود اما مستعد طولانی و مزمن شدن می باشد. بروسلا کانیس فرد را آلوده می کند اما خوشبختانه به سرعت از بین می رود و اغلب همراه با اسهال و استفراغ است. بروسلا سوئیس باعث عفونت های ناحیه ای می شود یعنی در برخی ارگان های بدن ایجاد عفونت می کند. بروسلا ملیتنسیس اغلب باعث ایجاد علائم ناگهانی و شدید شده و می تواند منجر به ناتوانی بیمار شود.

 

تشخیص تب مالت
اولین گام در تشخیص بیماری معاینه بالینی بیمار توسط پزشک است. بیمار در معاینات بالینی ممکن است دچار بزرگی کبد، تورم غدد لنفاوی، بزرگی طحال، تب بدون علت مشخص، درد و تورم مفاصل و راش پوستی باشد.
گام بعدی درخواست آزمایش خون از بیمار است. از طریق انجام آزمایش خون می توان وجود بیماری و نوع باکتری عامل آن را مشخص کرد که این امر به درمان بیمار کمک بزرگی می کند.

درمان تب مالت
درمان تب مالت نسبتا دشوار و زمان بر است. در صورت ابتلا بیمار به تب مالت پزشک برای وی آنتی بیوتیک مناسب تجویز می کند. آنتی بیوتیک های موثر بر تب مالت عبارتند از:
داکسی سایکلین- استرپتومایسین- سیپروفلوکساسین یا اوفلوکساسین- ریفامپین- تتراسایکلین
این که کدام یک از این آنتی بیوتیک ها و با چه دوزی باید مصرف شود بستگی به نوع باکتری، شدت بیماری و نظر پزشک دارد. معمولا چند آنتی بیوتیک به طور همزمان برای مدت 6 تا 8 هفته برای بیمار تجویز می شود. اگر آنتی بیوتیک ها کامل مصرف نشوند احتمال عود بیماری وجود دارد. معمولا یک ماه پس از مصرف آنتی بیوتیک بیمار بهبود می یابد ولی برای جلوگیری از عود مجدد بیماری درمان می بایست تکمیل شود.

عوارض ثانویه تب مالت
تب مالت شدید ممکن است باعث ایجاد مشکلات زیر شود:
عفونت دستگاه عصبی- آندوکاردیت باکتریال- آبسه کبدی
 تب مالت ممکن است باعث ایجاد علائم طولانی مدت و مزمن در بیمار شود مثلا گاهی اوقات بیمار پس از بیماری ممکن است دچار سندروم خستگی مفرط شده و علائمی نظیر خستگی بی علت، تب های عود و فروکش کننده و درد مفاصل داشته باشد. علاوه بر اینها تب مالت در خانم های باردار می تواند منجر به سقط جنین و نقص های جنینی شود.

پیشگیری از تب مالت
نکات مهم در پیشگیری از تب مالت عبارتند از:
- از نوشیدن یا خوردن محصولات لبنی غیرپاستوریزه جدا خودداری کنید.
- در صورتی که کارتان طوری است که با حیوانات سروکار دارید حتما اقدامات پیشگیرانه اعم از پوشیدن دستکش لاستیکی و استفاده از عینک محافظ را جدی بگیرید.
در صورت تماس با حیوان آلوده حتما به مراکز درمانی مراجعه کنید حتی اگر هیچ علامتی از بیماری ندارید. در چنین شرایطی لازم است به مدت 6 ماه تحت نظر باشید. متاسفانه هنوز واکسن موثری بر علیه تب مالت وجود ندارد.