رپورتاژ- علل یبوست و راه های درمان آن را بشناسید

یبوست یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی و شکایاتی است که توسط گروه های مختلف سنی مطرح می شود. این بیماری علاوه بر تأثیرات منفی بر سبک زندگی و عوارض جسمی، هزینه های بسیاری نیز به بیمار و سیستم سلامت وارد می کند. هر تعریفی از یبوست، نسبی است و به قوام مدفوع، تعداد دفعات دفع و میزان دشواری دفع بستگی دارد.

یبوست در طب مدرن: عبارت است از دفع مدفوع سخت و سفت یا احساس تخلیه ناکامل بعد از اجابت مزاج و یا اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته. در طب کلاسیک طیف وسیعی از علائم شامل زور زدن مفرط، احساس پری در قسمت تحتانی شکم، دفع ناکامل و عدم رضایت از آن، شکل و قوام مدفوع (مدفوع سفت و گلوله ای شکل، مدفوع شل وآبکی)، دل درد، بی اشتهایی، نفخ و اتساع شکم و سروصدای شکم در یبوست دیده می شود.

یبوست در طب سنتی: در طب سنتی تعریف یبوست بسیار گسترده تر و فراگیر تر از تعریف کنونی آن است. به طوری که در حالت طبیعی، به ازای هر وعده غذایی باید یک بار اجابت مزاج وجود داشته باشد.

علل ایجاد یبوست کدامند؟

1. رژیم غذایی و شیوه زندگی: مصرف ناکافی میوه‌ها، سبزی ها و سایر مواد غذایی حاوی فیبر در رژیم غذایی، عدم نوشیدن آب و مایعات به میزان کافی، عدم فعالیت بدنی مناسب .

2. سن و جنس:  به ‌طور کلی یبوست در سالمندان شیوع بیشتری دارد یبوست در خانم‌ها شایع ‌تر از آقایان است. در دوران بارداری به خصوص در ماه‌ های آخر به علت افزایش قابل توجه هورمون ‌های جنسی احتمال بروز یبوست زیاد است. 

3. گاهی یبوست در اثر مصرف برخی داروها ایجاد می ‏شود:  ضد دردهای مخدر مانند مورفین و کدئین، داروهای آنتی ‌کولینرژیک مانند هیوسین، داروهای ضد افسردگی مانند ایمی ‌پرامین و فلوکستین و... از جمله داروهایی هستند که معمولا عارضه یبوست را به همراه دارند.

4. اعتیاد به سیگار و اعتیاد به مواد مخدر: مصرف مداوم ترکیبات مخدر به یبوست منجر می ‌شود و ابتلا به یبوست مزمن در معتادان به این مواد امری رایج است.

5. بیماری ها: در برخی موارد یبوست نشانه و علامت یک بیماری است. بروز یبوست حاد، به خصوص در افراد بالای 50 سال و یا همراه بودن یبوست با علایمی مانند کم خونی، دردهای شکمی، کاهش وزن و وجود مخاط با خون در مدفوع می ‌تواند نشانه‌ هایی از بروز بیماری های دیگری بوده و نیازمند اقدامات پزشکی فوری باشد.

روش های درمان یبوست کدامند؟

برای درمان این عارضه روش های مختلفی ارائه می شود به این صورت که با ارائه توصیه هایی غیر دارویی مانند افزایش تحرک بدنی و مصرف مایعات، تنظیم برنامه اجابت مزاج و افزایش فیبر مصرفی آغاز می شود. در صورت نیاز به دارو، ملین ها و مسهل های حجم زا، اسموتیک و محرک تجویز می شود و در صورت عدم پاسخ به درمان دارویی، از روش هایی مانند بیوفیدک و جراحی استفاده می گردد.

روش های درمان یبوست در طب سنتی:

در طب سنتی جهت درمان یبوست از واژه تلیین و نرم نمودن شکم استفاده می کنند. در این مکتب با استفاده از ترکیب کردن چند گیاه در فرمولاسیون دارو علاوه بر ایجاد لینت، سبب کاهش عوارض جانبی نیز می شوند. در داروی ایارج فیقرا، آلوئه ورا نقش مسهلی را ایفا می کند و معده و مغز را از فضولات پاک می کند. همچنین این کپسول حاوی گیاهانی دیگری از جمله دارچین، بلسان، برباله، سنبل، زعفران و مصطکی است که این گیاهان نیز اثراتی در تقویت دستگاه گوارش و پاکسازی بدن از مواد زائد دارند. یکی از محاسن ایارج در این است که این دارو به مرور عمل مسهلی را انجام می‌دهد. مثلاً اگر امروز دارو مصرف شود روز دیگر شروع به عمل نموده و سمومات را از اعماق بدن آرام آرام بیرون می‌کشد.