برای غلبه بر ترس از پرواز با هواپیما چه کنیم؟

نیاز بشر به سفرهای هوایی و استفاده از هواپیما در طی سالیان اخیر افزایش چشمگیری داشته است. امروزه سفرهای هوایی از یک فانتزی ذهنی تبدیل به یکی از پر استفاده ترین وسایل سفر و حمل و نقل در جهان شده است. بنابر آمار انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی روزانه حدود 100 هزار پرواز در سرتاسر جهان انجام می شود. تخمین زده شده که در سال 2017 حدودا 7/3 میلیارد مسافر در سراسر جهان با هواپیما سفر کرده اند.
با وجود اینکه سفرهای هوایی در سال های اخیر افزایش پیدا کرده خوشبختانه سوانح هوایی کمتر شده و سفر با هواپیما نسبت به گذشته ایمنی بیشتری پیدا کرده است. برخلاف تصور برخی افراد نتایج تحقیقات نشان می دهد که سفرهای هوایی نسبت به سایر انواع وسایل حمل و نقل تلفات کمتری داشته است به طور مثال تلفات ناشی از سفرهای هوایی نسبت به سفر با ماشین، کشتی، قطار و اتوبوس کمتر می باشد. اما افراد زیادی هنگام سفرهای هوایی دچار ترس و دلهره می شوند و از سفر با هواپیما اجتناب کرده و یا به محض سوار شدن به هواپیما دچار ترس و اضطراب می شوند. تعداد زیادی از افراد ممکن است هنگام حرکت اولیه هواپیما و اوج گرفتن آن دچار ترس موقتی شده و دسته صندلی خود را محکم بگیرند ولی به محض اوج گرفتن هواپیما معمولا به حالت عادی بر می گردند. اما برخی افراد به راستی دچار ترس از پرواز هستند . این ترس در آنها دائمی و ریشه دار به نظر می رسد و فقط یک احساس ناخوشایند موقتی محسوب نمی شود.

دلایل ترس از پرواز چیست؟
دلایل و احتمالات متعددی برای ترس از پرواز وجود دارد. این مشکل می تواند تنها به یک دلیل اتفاق افتاده باشد و یا دلایل متعدد داشته باشد. مهم ترین علت آن معمولا به دلیل یک تجربه بد از پرواز توسط خود فرد و یا اطرافیان وی ایجاد می شود.
معمولا ترس هنگامی اتفاق می افتد که فرد احساس می کند که کنترلی بر اوضاع ندارد بنابراین یکی دیگر از دلایل این ترس می تواند احساس عدم کنترل بر اوضاع باشد و فرد احساس می کند که در صورت بروز خطر قادر نیست هواپیما را ترک کند.
یکی دیگر از دلایل ترس از پرواز می تواند مربوط به ترس از ارتفاع باشد. در این حالت فرد مدام به این فکر می کند که در ارتفاع است و با زمین فاصله زیادی دارد بنابراین دچار حملات ترس و دلهره می شود.
از دلایل دیگر ترس از پرواز می توان به ترس از قرار گرفتن در محیط های بسته اشاره کرد. برخی افراد دچار ترس از محیط های بسته هستند یعنی اگر در جایی تنگ قرار بگیرند و یا در جایی باشند که احساس کنند به بیرون راه ندارد دچار ترس شدید می شوند. کابین هواپیما محیطی بسته است که نباید هیچگونه ارتباطی با بیرون داشته باشد. بنابراین فرد احساس می کند که در محیطی بسته گیر افتاده است و دچار حملات ترس می شود.

 

7 روش برای غلبه بر ترس از پرواز
اگر دچار ترس از پرواز هستید می توانید موارد زیر را در نظر گرفته و از آنها استفاده کنید تا با انجام این تمرینات این ترس در شما کاهش یافته و یا حتی از بین برود.

1-نفس عمیق بکشید
نفس عمیق بکشید. به آرامی از 1 تا 4 بشمارید و در همان حین عمل دم را انجام دهید سپس از 1 تا 6 شمرده و عمل بازدم را انجام دهید. این کار را به تناوب انجام دهید. تمرینات تنفس عمیق از روش های آرام سازی ذهن محسوب می شود. به علاوه تمرکز بر روی شمردن هنگام نفس کشیدن تا حدی فکر شما را مشغول کرده و باعث می شود کمتر به سایر مسائل فکر کنید.
2-تمرکز کنید
پاهایتان را روی هم بیاندازید. دستان خود را روی هم بر روی قفسه سینه خود بگذارید. سپس در حالی که زبان خود را شل کرده و به صورت ریلاکس به سقف دهان چسبانده اید نفس عمیق بکشید.
3-چیزهایی که باعث استرس می شوند را حذف کنید
هر چیزی که باعث تشدید استرس در شما می شود را حذف کنید مثلا بهتر است که روکش پنجره را پایین بکشید تا بیرون را نبینید و به حرکات هواپیما دقت نکنید. مدام ذهن خود را معطوف به پرواز نکنید و سعی کنید حواس خود را به چیز دیگری پرت کنید.
4-برای مقابله با استرس خود را آماده کنید
بهتر از یک یا دو هفته قبل از پرواز تمرینات مدیتیشن و آرام سازی ذهن را شروع کنید. هنگامی که تاریخ سفرتان با هواپیما مشخص شد خودتان را برای استرس ناشی از پرواز آماده کنید و با استفاده از تکنیک های مدیتیشن سعی کنید کنترل ذهن خود را به دست بگیرید تا بتوانید استرس ناشی از پرواز را کنترل کنید.
5-از موارد واقعی کمک بگیرید
سعی کنید چیزهایی را پیدا کنید که به شما کمک می کنند تا تمرکز خود را حفظ کرده و کمتر دچار نگرانی شوید. مثلا می توانید به موزیکی که به شما آرامش می دهد گوش کنید یا مثلا اسنک مورد علاقه تان را بخورید مثلا یک چیپس طعم دار. البته لازم به ذکر است که از خوردن خوراکی های شیرین خودداری کنید زیرا این گونه خوراکی ها حالت محرک داشته و اوضاع را بدتر می کنند.

6-از خوردن موادی که باعث استرس می شوند پرهیز کنید
ترس از پرواز معمولا هنگامی که فرد دچار استرس است بدتر می شود. بنابراین سعی کنید موارد دیگری غیر از پرواز را که باعث استرس تان می شود از میان بردارید. از مصرف کافئین مثل قهوه، نوشیدنی های انرژی زا و هر محرک دیگری قبل از پرواز و در حین پرواز خودداری کنید. این مواد حالت محرک داشته و ممکن است استرس و نگرانی شما را افزایش دهند.
7-دلیل دقیق ترس خود را مشخص کنید
آیا ترس شما به خاطر موقعیتی است که کنترلی روی آن ندارید؟ آیا از احتمال سانحه هوایی می ترسید؟ آیا دچار ترس از محیط های بسته هستید؟ بهتر است بدانید دلیل واقعی ترس شما از پرواز چیست مثلا اگر از سانحه هوایی و احتمال سقوط هواپیما هراس دارید می توانید مواردی راجع به ایمنی پرواز ها و اینکه در طول روز چه تعداد پرواز ایمن انجام می شود به خودتان یادآوری کنید. اگر دچار ترس از محیط های بسته هستید به مهماندار اطلاع دهید و از او بخواهید یک جای باز مانند صندلی کنار راهرو را به شما اختصاص دهد طوری که بیشترین فضای باز در اطرافتان باشد.

چه موقع لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
بسیای از مردم در طول روز نگرانی را تجربه می کنند. بر طبق گزارش انیستیتوی سلامت روان حداقل 40 میلیون فرد بالغ آمریکایی به نوعی با نگرانی و استرس دست به گریبان هستند و دچار نوعی از انواع استرس و نگرانی هستند.
اگر ترس و استرس شما به گونه ای است که بخشی از زندگی شما شده است و قادر به مدیریت آن نمی باشید لازم است حتما از یک پزشک کمک بگیرید تا در صورت لزوم برایتان دارو تجویز نماید. در صورتی که دچار ترس از پرواز هستید و روش های کمکی ذکر شده نمی تواند مشکل شما را حل کند بهتر است که به یک روانپزشک مراجعه کنید. روانپزشک ابتدا سعی می کند با کمک مشاوره علت اصلی ترس شما از پرواز را یافته و سپس راهکار موثری برای غلبه بر آن به شما ارائه دهد. حتی در برخی موارد روانپزشک برای شما داروهایی تجویز می کند که شما را از نظر روانی و حتی جسمی برای پرواز آماده کرده و مشکلات شما را کمتر می کند.

در مورد فوبیا و انواع آن بیشتر بخوانید.

 

موارد درمانی
درمان های تخصصی برای ترس از پرواز شامل درمان های دارویی و یا درمان های مشاوره ای و رفتاری می باشد. ممکن است پزشک برایتان داروهای ضد اضطراب تجویز نماید. این داروها به 2 صورت می توانند تجویز شوند که البته در هر صورت معمولا دسته دارویی آنها متفاوت است و عملکرد متفاوتی دارند. برخی از آنها فقط در مواردی که فرد با موارد استرس زا مواجه می شود مصرف می شوند و در حالت عادی نیازی به مصرف آنها نیست و نوع دیگر باید حداقل برای مدتی به صورت مرتب مصرف گردد. علاوه بر اینها روانپزشک ممکن است بر حسب شرایط هر یک از درمان های زیر را انجام دهد:
- درمان از طریق مواجهه فرد با مورد استرس زا
- هیپنوتیزم درمانی
- مدل سازی
- مشاوره درمانی
البته تکنیک های آرام سازی ذهن و تنفس عمیق نیز می تواند کمک کننده باشد.

 

مسافرت هوایی تنها راه سفر نیست اما مسلما یکی از سریعترین و ایمن ترین آنها محسوب می شود بنابراین بهتر است براین ترس خود غلبه کرده و با یادآوری نکات مثبت سفر هوایی استرس خود را کنترل کنید. تا بتوانید از مزایای این نحوه سفر لذت برده و استفاده کنید.